ForeignAffairs.gr. 6.4.2012
Ιωάννης Θ. Μάζης
Από την εικόνα της παγκόσμιας καταναλώσεως ενεργειακών πόρων προκύπτει ότι το 2005 «το φυσικό αέριο κάλυπτε το 23% της συνολικής διεθνούς ενεργειακής καταναλώσεως και κατετάγη
αμέσως μετά το πετρέλαιο (37% της συνολικής καταναλωθείσης διεθνώς ενέργειας) και τον άνθρακα (24%)» [1].
Ειδικότερα στα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως η κατανάλωση φυσικού αερίου το 2007 «έφθασε τα 471Gm3, ποσότητα πού αντιστοιχεί στο 17 % της παγκόσμιας αγοράς» [2]. Κύριοι προμηθευτές της τον ίδιο χρόνο και μάλιστα με ρυθμούς αυξητικούς 3% ετησίως ποσότητες πού καλύπτουν άνω του ημίσεως της καταναλώσεως παγκοσμίως είναι η Ρωσική ομοσπονδία που την προμηθεύει με το 1/4 των συνολικών αναγκών της μέσω της ρωσικής Gazprom, και ακόμη η Νορβηγία, και η Αλγερία. Υπενθυμίζουμε ότι η Ρωσία (23%), ο Καναδάς (11%), η Νορβηγία (9%) και η Αλγερία (7%) εξάγουν το 50% του φυσικού αερίου τους στις διεθνείς αγορές. Κατόπιν έρχονται ως προμηθευτές της ΕΕ η Νιγηρία, το Κατάρ και η Αίγυπτος. Επίσης πρέπει να σημειώσουμε ότι η Γερμανία (9%), η Ιταλία (9%), και η Γαλλία (6%) καταναλώνουν το 24% των ευρωπαϊκών εισαγωγών φυσικού αερίου. Αυτό το γεγονός εξηγεί και την… ακατανόητη για πολλούς επίσημη επίσκεψη της Γερμανίδας Καγκελαρίου στην Κύπρο (11/01/2011) όπου και προέβη σε οξύτατες δηλώσεις εναντίον της Τουρκίας για την αδιαλλαξία της στην επίλυση του Κυπριακού.
Υπό ανάλογο πνεύμα εκείνου του μερκελιανού ενδιαφέροντος, δύναται να εξηγηθεί και η ενεργός ανάμειξη σε «θερμό επίπεδο» των στρατιωτικών δυνάμεων της Γαλλίας και της Ιταλίας στην Λιβύη για την ανατροπή του καθεστώτος Καντάφι.
Είναι, όμως, σημαντικό και εντείνει την ισχύ αυτής της αναγνώσεως των «δυτικών αναμείξεων» στα αραβικά εξεγερσιακά τεκταινόμενα, το γεγονός ότι κατά το έτος 2020 η ΕΕ δεν θα παράγει ενεργειακούς πόρους περισσότερο από το 1/3 των αναγκών της ενώ από το έτος 2030 και μετά θα εξαρτάται από τις εισαγωγές κατά 80% περίπου. Στο σημείο αυτό πρέπει να παρατηρήσουμε τα εξής σημαντικά ζητήματα: Η Ολλανδία θα διατηρήσει την ενεργειακή της αυτονομία για αρκετά χρόνια ακόμη ενώ η Μεγάλη Βρετανία, η οποία υπήρξε ο μεγαλύτερος παραγωγός υδρογονανθράκων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει μετατραπεί σε εισαγωγέα. Αλλά και άλλες μεγάλες καταναλώτριες σε φυσικό αέριο ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία αρχίζουν πλέον να επιδεικνύουν υψηλούς ρυθμούς αυξήσεως ενεργειακής εξαρτήσεως [3].
Επίσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεθνής κατανάλωση φυσικού αερίου κατά το έτος 2009 ανήρχετο στο ύψος των 2,94 τρισ. κυβικών μέτρων (Τm3) [4] αλλά και ότι τα πιθανά και τεχνικώς απολήψιμα με τις σημερινές τεχνολογίες αποθέματα φυσικού αερίου που υπάρχουν στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), ανέρχονται σύμφωνα με την BEICIP/FRANLAB και το IFP (Institut Francais du Petrole) σε περίπου 3 τρισ. κυβικά μέτρα, όπως επίσης ότι μία ισοδύναμη ποσότητα της τάξης των 2-3 τρισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου είναι πολύ πιθανή στην ελληνική δικαιοδοσία της Λεκάνης του Ηροδότου, (χωρίς τα 800 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου των ισραηλινών κοιτασμάτων), εγγίζουμε σε διαθέσιμα αποθέματα σχεδόν το διπλάσιο, της ετήσιας διεθνούς καταναλώσεως φυσικού αερίου μόνο και αποκλειστικά με τα ελληνοκυπριακά αποθέματα. Μαζί με τα ισραηλινά αποθέματα, ένας ενεργειακός στρατηγικός άξονας Ισραήλ-Ελλάδος-Κύπρου υπερβαίνει το διπλάσιο της διεθνούς ενεργειακής καταναλώσεως σε φυσικό αέριο, μετρούμενο σε τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Ας μη λησμονούμε ότι η ΕΕ εισάγει σήμερα το 83% περίπου των αναγκών της σε πετρέλαιο και το 57% του αερίου της, θεωρουμένη ως ο παγκοσμίως σημαντικότερος εισαγωγέας υδρογονανθράκων.
Συνεπώς, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενώσεως προκύπτει ότι τα τρία αυτά αποθέματα, αρκούν για την-κατ' αποκλειστικότητα-τροφοδοσία της Ε.Ε. των 27 για 20 περίπου χρόνια, και για 200 περίπου χρόνια αν συμμετέχουν σε αυτήν μέρος μόνον των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Λιβύης.
Η κατάσταση αυτή, της ενεργειακής εξαρτήσεως της ΕΕ από κράτη του αραβομουσουλμανικού κόσμου, τα οποία ευρίσκονται σε άκρως ευαίσθητη πολιτική αλλά και γεωστρατηγική μετάβαση (Αίγυπτος, Αλγερία, Λιβύη, Τυνησία) αλλά και κράτη όπως η Ρωσία, με υψηλό επίπεδο γεωστρατηγικού ανταγωνισμού με το δίπολο Λονδίνο-Ουάσιγκτον, αναγκάζει τον δυτικό κόσμο και τις αγγλοσαξωνικές χώρες να στρέψουν το βλέμμα προς τα πολλά υποσχόμενα κοιτάσματα της Κύπρου, της Ελλάδος και του Ισραήλ.
ΗΠΑ ΚΑΙ ΡΩΣΙΑ ΣΤΟ ΝΕΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΛΟΚΟ ΤΗΣ Ν/Α ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
Η Ζώνη του Αρκτικού κύκλου, λόγω της γεωκλιματικής αλλαγής και της ολοένα και περισσότερο επιταχυνόμενης τήξεως των πάγων, αρχίζει πλέον να δημιουργεί έναν νέο δίαυλο διεξόδου για την εμπορευματική κυκλοφορία των ρωσικών αγαθών και μάλιστα δια των συντομοτέρων, γεωγραφικώς και χρονικώς, δρομολογίων.
Το γεγονός αυτό απελευθερώνει την Ρωσία από την «δουλείαν του Rimland», δηλαδή του Αναχωματικού Δακτυλίου του Ν. J. Spykman [5], ο οποίος την εμπόδιζε να εξέλθει δια την διεξαγωγή του εμπορίου της, στα «θερμά ύδατα» της Μεσογείου. Τώρα η Ρωσία είναι ελευθέρα από πλευράς εμπορευματικών διαύλων και θα είναι όλο και περισσότερο προϊόντος του χρόνου. Με αυτό ως δεδομένο, αντιλαμβανόμεθα ότι η Τουρκία δεν διαθέτει πλέον την ιδίαν στρατηγική σημασία δια την «Ειδικήν Σχέσιν/special relationship» Λονδίνου-Ουάσιγκτον και φυσικά, δια το ΝΑΤΟ, ως αποτελούσα μέρος του αναχωματικού αυτού δακτυλίου εναντίον των καθοδικών τάσεων και επιδιώξεων της Ρωσίας. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία οφείλει να εφεύρει, να δημιουργήσει και να διεκδικήσει μία νέα «γεωπολιτική μοναδικότητα» η οποία να της προσφέρει και την αντίστοιχη «γεωστρατηγική μοναδικότητα». Και προς τούτο η Τουρκία ανακάλυψε τον Νεο-οθωμανισμό προσπαθώντας να ποδηγετήσει τον αραβομουσουλμανικό κόσμο αλλά και τον περσομουσουλμανικό σιϊτικό κόσμο. Είναι , όπως πιστεύει, ο μόνος τρόπος να αναδειχθεί ως η απολύτως «απαραίτητος» σύμμαχος της Ειδικής Σχέσεως εις το μέλλον, ελπίζοντας ότι θα καταστεί η νέα ηγεμονική δύναμις της περιοχής των πετρελαίων και του φυσικού αερίου της Μέσης Ανατολής. Συνεπώς, αν αυτό μπορούσε να πραγματοποιηθεί, η Τουρκία θα ήτο η ηγεμών του ελέγχου των υδρογονανθράκων, στην ευρύτερη περιοχή και άρα διεθνής ηγεμονική δύναμη.
Η Ρωσία, όμως, δεν φαίνεται διατεθειμένη να επιτρέψει να εξαφανιστούν κάποια αντίβαρα, όπως είναι η κατάρρευση του καθεστώτος του Μπάαθ από το πολιτικό σκηνικό της Νέας Συρίας, έστω και εάν συναινέσει τελικώς στην απομάκρυνση του Μπασίρ αλ Άσαντ και αυτό δεν μπορεί παρά να θεωρείται θετικό ενδεχόμενο από ισραηλινής πλευράς. Διότι ένα πλουραλιστικό πολιτικό φάσμα στη Συρία είναι επ' ωφελεία των δημοκρατικών διαδικασιών αλλά και εμποδίζει την μονοκρατορία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Δαμασκό.
Αυτή η κατάσταση επιτρέπει στην Ιερουσαλήμ να έχει κοσμικούς συνομιλητές στη Συρία, έστω και αν αυτοί δεν συμφωνούν κατ' αρχήν με την ισραηλινή εξωτερική πολιτική. Διότι, ένα πλουραλιστικό πολιτικό σκηνικό στην Συρία, ως αντίβαρο της ισχύος της ανερχομένης Μουσουλμανικής Αδελφότητας δεν είναι αρνητικό ούτε για την ισορροπία στην περιοχή.
Με δεδομένες, επομένως, τις διαρραγείσες σχέσεις Δαμασκού-Αγκύρας και τον ρόλο, ανοικτά πλέον, της τουρκικής ΜΙΤ υπέρ της ανατροπής του προέδρου Άσαντ, η Κύπρος οφείλει να τηρήσει τις ισορροπίες και να διατηρήσει καλές σχέσεις με την κοσμική πολιτική σε αυτή την πτέρυγα του συριακού πολιτικού φάσματος. Διότι το συριακό έδαφος μετατρέπεται με την σύμπραξη της Τουρκίας και την εκπεφρασμένη δυσφορία του Άσαντ, σε πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ των Ιρανικών και Τουρκικών Μυστικών Υπηρεσιών και υπό το βλοσυρό βλέμμα της Μόσχας η οποία δεν είναι διατεθειμένη να δει τις ισορροπίες στην περιοχή να ανατρέπονται εις βάρος της με την επακόλουθη ενίσχυση του ισλαμιστικού κινήματος στο υπογάστριό της.
Συνεπώς η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να αποδειχθεί ιδιαιτέρως προσεκτική ως προς τον χειρισμό των υπαρξιακών συμφερόντων της Ρωσικής πλευράς, μιας δυνάμεως με ολοένα και αυξανόμενη προβολή ισχύος στην περιοχή της Ν/Α Μεσογείου.
Διότι με τις ρωσικές ανησυχίες, ευθυγραμμίζεται και ο εντεινόμενος φόβος των συριακών κουρδικών πληθυσμών έναντι του ενδεχομένου επικρατήσεως της Μουσουλμανικής Αδελφότητος στην Νέα Συρία. Φόβος έκδηλος τον οποίον συμμερίζεται απολύτως η Μόσχα, και ακόμη η Κίνα αλλά και η Ουάσιγκτον και η Ιερουσαλήμ. Σημειωτέον (βλ. Χάρτη 1) ότι οι πληθυσμοί αυτοί (περίπου 2, 5 εκατομμύρια) ζουν σε περιοχές πού εφάπτονται γεωγραφικώς με το ιρακινό Κουρδιστάν, το οποίο είναι de facto ολοκληρωμένο κράτος, με Βουλή 111 βουλευτών, σημαία, εθνικό στρατό, αστυνομία και εθνικό δικαστικό σύστημα, υπό αμερικανική προστασία.
Το ρητορικό, επομένως, ερώτημα που τίθεται είναι ο τρόπος με τον οποίο θα αντιδράσει η κυβέρνηση του Ιρακινού Κουρδιστάν, μετά το κύμα μεταναστών που θα προκύψει προς τα εδάφη του από την συριακή πλευρά, στο ενδεχόμενο επικρατήσεως ισλαμιστικής κυβερνήσεως των Αδελφών Μουσουλμάνων, στη Δαμασκό:
Μήπως με ανακοίνωση ενσωμάτωσης των εδαφών τους (συριακά) στα εδάφη του ιρακινού Κουρδιστάν; Μήπως με πολιτική ανοικτών συνόρων προς τη συριακή κουρδική περιοχή; Αυτό, όμως, δεν θα καταλήξει, μοιραίως σε συνένωση των δύο κουρδικών περιοχών σε ένα κράτος: Kαι βεβαίως εάν αυτό συμβεί υπό αμερικανικό έλεγχο και εγγυήσεις ασφαλείας, δεν είναι δυνατόν να εκφραστούν άλλου είδους αντιρρήσεις και αντιστάσεις από την ισλαμιστική κυβέρνηση της Αγκύρας η οποία, σε καμία περίπτωση δεν είναι σε θέση να ισχυρισθεί ότι θα αποτελέσει αυτή τον εγγυητή των δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών των κουρδικών αυτών πληθυσμών. Διότι, έχει άκρως βεβαρυμμένο «ποινικό μητρώο» επί του θέματος αυτού. Και επίσης, δεν νοείται από πλευράς Ουάσιγκτον να θυσιάσει ένα πιστό σύμμαχο και την μοναδική νησίδα σταθερότητος την οποία θα διαθέτει στην εύφλεκτη αυτή περιοχή, για να ικανοποιήσει τους ιρανόφιλους ισλαμιστές της Αγκύρας. Η επανάληψη επομένως του ιδίου λάθους από πλευράς ΗΠΑ, θα αποτελεί για την πολιτική της, έγκλημα καθοσιώσεως.
Επίσης, η πρόσφατη αναίμακτη αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ, υποδηλώνει συνδιαλλαγή μεταξύ Ουάσιγκτον και σιϊτών του ιρακινού νότου, ώστε να μην ενοχληθούν οι αμερικανικές δυνάμεις κατά την αποχώρησή τους από τα ιρακινά εδάφη έναντι «παραχωρήσεως επιρροής» στο αραβοσιϊτικό στοιχείο του Νοτίου Ιράκ όπου ηγείται ο Αγιατολλάχ Σιστάνι, Ιρανός υπήκοος, και δραστηριοποιείται ο «Στρατός του Μάχντι» (Jaish al Mahdi), δηλαδή η ισχυρή ένοπλη σιϊτική πολιτοφυλακή. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι το 62% του ιρακινού πληθυσμού είναι σιϊτες, αντιλαμβανόμεθα ότι οι ιρανικές επιρροές στο νέο Ιράκ θα δύναντο να είναι σημαντικές έως απόλυτες, πλην του ήδη συγκροτηθέντος ιρακινού Κουρδιστάν.
Αυτό το “οιονεί κράτος”, δύναται να αποτελέσει το μελλοντικό τείχος προστασίας μεταξύ της προσπάθειας προβολής ισχύος του Ιράν επί των αράβων σιϊτών του Ιράκ. Άρα, θα διαδραματίζει πολύτιμο ρόλο ασφαλείας και σταθερότητας στην περιοχή για τον στρατηγικό σχεδιασμό της Ουάσιγκτον. Διαδοχικώς, αυτό σημαίνει ότι αφενός μεν οι τουρκικές βλέψεις για προβολή ισχύος στα ιρακινά εδάφη περιορίζονται σημαντικά ισχυροποιουμένης της θέσεως των κουρδικών πληθυσμιακών συγκεντρώσεων στην περιοχή. Η Άγκυρα, επομένως ευρίσκεται και πάλι εγκλωβισμένη σε στρατηγικό δίλημμα, εφόσον συνεχίζει να πραγματοποιεί διπλωματικές «πιρουέτες» στις σχέσεις της μεταξύ Δαμασκού και Τεχεράνης. Η δυναμική της στρατηγικής απολήξεως προβολής ισχύος των ΗΠΑ στην περιοχή, υπό αυτά τα δεδομένα, κρυσταλλούται στον άξονα Ισραήλ-Κύπρος-Κρήτη-Μάλτα-Γιβραλτάρ.
ΤΟΥΡΚΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Η Τουρκία, όμως, δυσφορεί και με την επικείμενη ανάληψη της ευρωπαϊκής προεδρίας από την Κύπρο γι αυτό και προσπαθεί να εμπλέξει στην υπόθεση αυτή και την προεδρία των Η.Ε. μέσω του, άκρως αμφιλεγομένου ως προς την ευθυκρισία του, αυστραλού μεσολαβητή κ. Αλεξάντερ Ντάουνερ.
Ο γράφων δεν ανήκει εις την χορεία των «οψίμων» και πολλών, εσχάτως, υποστηρικτών της ελληνο-κυπρο-ισραηλινής συνεργασίας, και συνεχίζει να γράφει , εδώ και είκοσι περίπου χρόνια, ότι η στρατηγική συνεργασία Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ πρέπει να ολοκληρωθεί στο ενεργειακό και αμυντικό επίπεδο, όπως και σε αυτό της διασφάλισης της σταθερότητας και ασφαλείας στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου. Διότι η Ευρωπαϊκή και Νατοϊκή συνάμα διάσταση της Ελλάδος, η Ευρωπαϊκή διάσταση της Κύπρου και η διεθνούς διπλωματικής επιρροής διάσταση του Ισραήλ, αποτελούν τις καλύτερες εγγυήσεις ασφαλείας και αξιοπιστίας σε μια περιοχή που συγκλονίζεται από την αστάθεια της πρόσφατα εκραγείσης «Αραβικής Ανοίξεως» η οποία μετεξελίσσεται σε «Ισλαμικό Φθινόπωρο» και φοβούμαι ότι βαίνει ολοταχώς για ένα «Ισλαμιστικό Χειμώνα».
Ο «ισλαμιστικός χειμώνας» αυτός μπορεί να αποβεί άκρως αρνητικός στην πρόοδο του Κυπριακού όπως φαίνεται από τις δηλώσεις του Τούρκου αναλυτή Erol Kaymak, στον οποίον παραπέμπει η αγγλόφωνη κυπριακή εφημερίδα «Cyprus mail». Ο τούρκος αναλυτής ισχυρίζεται ότι οι τουκοκύπριοι ηγέτες, φοβούμενοι (δήθεν) «ναυάγιο των διαπραγματεύσεων» ελπίζουν και προωθούν την εξής συμφωνία: την αναγνώριση της αυτοδιακηρυχθείσας και μη αναγνωρισμένης ανυπάρκτου «Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου» από τις αραβικές χώρες της περιοχής έναντι της τουρκικής υποστηρίξεως στην Παλαιστιακή υπόθεση» [6]. Οι χώρες αυτές, ως γνωστόν, αποτελούν μέλη και του Οργανισμού Ισλαμικής Διασκέψεως (Ο.Ι.Δ.)και του Αραβικού Συνδέσμου και το έχουν ήδη πράξει στο εσωτερικό του Οργανισμού τους, υπό την επωνυμία «Τurkish Cypriot State». Μια «αναγνώριση» η οποία ελήφθη και με την θετική ψήφο των Παλαιστινίων των οποίων η Παλαιστινιακή Ανεξάρτητη Αρχή έχει ήδη αναγνωρισθεί στο πλαίσιο του Ο.Ι.Δ. ως κράτος υπό την επωνυμία «Palaistinian State» [7].
Την εκμετάλλευση των παλαιστινιακών ελπίδων και πόθων για την απόκτηση κράτους, για ιδιοτελείς και επιθετικούς προς την Ελλάδα και την Κύπρο λόγους, είχαμε εντοπίσει και αναδείξει από την επιχείρηση της ισλαμιστικής Ι.Η.Η. στην πρώτη «Flottila» με επικεφαλής το «Μαβί Μαρμαρά» προς τη Γάζα. Τις θέσεις μας του Μαϊου του 2011, ήρθε να δικαιώσει, ένα περίπου έτος μετά, η συντριπτική για την Τουρκία έκθεση Palmer [8] η οποία προκάλεσε έκρηξη αγανακτήσεως της Αγκύρας, όπως κάθε φορά που το Ισραήλ αποδεικνύει τις, άνευ περιεχομένου, απειλές ή τους ισχυρισμούς της. Η έκθεση αυτή, ακυρώνει εμφατικώς τις επιδιώξεις της ισλαμιστικής Τουρκίας να δράσει υπό «καθεστώς υπερασπιστή της διεθνούς νομιμότητας και του ανθρωπισμού» στη Μέση Ανατολή -και στα πλήρη κοιτασμάτων φυσικού αερίου και υδριτών μεθανίου ύδατα της Ν/Α Μεσογείου- ώστε να καρπωθεί ανέξοδα -υπό τον μανδύα της δικαιοσύνης, της ηθικής και της νομιμότητας, την επιδοκιμασία του αραβοισλαμικού κόσμου αλλά και της Δύσεως- την μερίδα του λέοντος εξ αυτών.
Η νεο-χαλιφατική Άγκυρα αντιλαμβάνεται, ότι εάν λειτουργήσει ο άξονας μεταφοράς υδρογονανθράκων Ισραήλ-Κύπρου-Κρήτης-Ιονίου-Ευρώπης [9], (Βλ. Χάρτες 2 και 3 και τον συνδυασμό των δρομολογίων τους τα οποία προβλέπουν τον άξονα: Ισραήλ, Κύπρος, Κρήτη, Ιόνιο, ΕΕ) ακυρώνεται κάθε φιλοδοξία της:
- Να εκβιάζει την δυτική Οικονομία και Πολιτική μέσω του αγωγού φυσικού αερίου Ι.T.G.I αλλά και μέσω του πιθανού να κατασκευασθεί, σε διαφορετική περίπτωση, σωληναγωγού Νabucco και
- Να συνεργασθεί με τη Ρωσία στον τομέα της μεταφοράς φυσικού αερίου από την Σαμψούντα στον Κόλπο της Κιλικίας ώστε να επηρεάζει με ανάλογο τρόπο τον Λίβανο και την Συρία, αλλά κυρίως το Ισραήλ.
Ο άξονας, όμως, Ισραήλ-Κύπρου-Κρήτης-Ιονίου-ΕΕ, εντός του 2014, θα έχει δυναμικότητα μεταφοράς περί το ένα τρισεκατομμύριο κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην ενεργοβόρο ευρωπαϊκή οικονομία και, μάλιστα, εν καιρώ οικονομικής κρίσεως. Εντός δε της προσεχούς οκταετίας η δυναμικότητά του θα εξαπλασιαστεί. Αυτό σημαίνει πλήρη απεξάρτηση της Δύσεως από τους αραβομουσουλμανικούς, αλλά και από τους ρωσικούς, υδρογονάνθρακες δηλαδή πλήρη αχρήστευση των δρομολογίων τα οποία φιλοδοξεί να ελέγξει η Τουρκία. Ο έλεγχος, όμως, από την ισλαμιστική πλέον Τουρκία, αυτών των δρομολογίων, είναι κάτι που δεν εξυπηρετεί τις ΗΠΑ και το Ισραήλ διότι τις εκθέτει στους εκβιασμούς μιας νεο-οθωμανικής Άγκυρας με εξαιρετικά επικίνδυνες «φιλίες και συνεργασίες» στην περιοχή.
Επίσης, η Άγκυρα θεωρεί ότι μόνον με αυξημένο κύρος στον ισλαμικό κόσμο, θα μπορεί πειστικά να διεκδικήσει τη λεία της από τα πετρέλαια και τα φυσικά αέρια της Νέας Λιβύης αλλά και στη σύναψη συμφωνιών με την Αίγυπτο για κοινά όρια των ΑΟΖ των δύο χωρών, χωρίς την αναφορά στην ΑΟΖ του Καστελλόριζου. Εδώ, βεβαίως, η ολιγωρία της ελληνικής πλευράς, την διευκολύνει.
H Τουρκία, όπως, είναι γνωστό, δεν αναγνωρίζει δικαίωμα ΑΟΖ ούτε υφαλοκρηπίδας στο Καστελόριζο γι’ αυτό και προβαίνει σε παραχωρήσεις προς την Τ.P.A.O. (Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων) κατά το προσφιλές της σύστημα του «Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει».
Επίσης, είναι προφανές ότι είναι γνωστά στην ΄Αγκυρα τα αποθέματα υδριτών μεθανίου στην περιοχή των υποθαλασσίων οροσειρών του Αναξιμάνδρου, Αναξιμένους και Αναξαγόρα. Είναι δε εμφανές ότι με την παράνομη κατά το Δίκαιο της Θαλάσσης (του 1982) «διαγραφή» από τον χάρτη της ΑΟΖ των Νήσων Μεγίστης (Καστελόριζο), Στρογγύλης και Ρω, η τουρκική ΑΟΖ φθάνει μέχρι την Αιγυπτιακή ΑΟΖ και εφάπτεται αυτής σε ένα εύρος περίπου 140 χιλιομέτρων (βλ. Χάρτη 4).
Η πρώτη γεωπολιτική παρατήρηση που γίνεται στον Χάρτη 4, είναι το ότι τα υποθαλάσσια όρη Αναξιμάνδρου, Αναξιμένους και Αναξαγόρα, τα οποία διαθέτουν και πλούσια κοιτάσματα Υδριτών Μεθανίου [10] υπάγονται , κατά την τουρκική άποψη, καθ' ολοκληρίαν υπό «τουρκική δικαιοδοσία».
Η γεωμετρική αυτή χάραξη βάσει των τουρκικών αυθαιρέτων σχεδιασμών, λαμβανομένων υπόψη και των σχετικών δηλώσεων της τουρκικής πλευράς ότι δεν θα επιτρέψει στο Ισραήλ να χρησιμοποιήσει την τουρκική ΑΟΖ για να μεταφέρει τους υδρογονάνθρακές του (είτε με αγωγό είτε υπό μορφήν LNG) οδηγεί το Ισραήλ σε μεταφορική ασφυξία και το εκβιάζει αφόρητα, εφόσον νοτιότερα ευρίσκεται η αιγυπτιακή ΑΟΖ και οι σχέσεις με την Αίγυπτο έχουν άδηλο μέλλον για την Ιερουσαλήμ. Είναι λοιπόν σαφές ότι ο μόνος γεωπολιτικός δρών στην περιοχή ο οποίος δύναται να αναιρέσει τον μεταφορικό στραγγαλισμό του ισραηλινού κράτους είναι το δίπολο Ελλάδος-Κύπρου με κοινό όριο στις Αποκλειστικές Οικονομικές τους Ζώνες.
Η περίπτωση αυτή είναι και η μόνη υπαγορευόμενη από τη Νέα Συμβάση για το Δίκαιο της Θάλασσας του Montego Bay του 1982 [11], όπως ορίζουν και τα σχετικά του άρθρα: 55 και 56.
Αναφορικά , πάντως, με την υφαλοκρηπίδα οι διατυπώσεις είναι απολύτως σαφείς και ενισχύονται μάλιστα από τη Συνθήκη του Montego Bay του 1982.
Όλα αυτά η Τουρκία επιμένει να τα αγνοεί ώστε να επιτύχει το σκοπό της: εκβιάζοντας μέχρις στραγγαλισμού το Ισραήλ, να κερδίσει την εμπιστοσύνη του αραβο- και περσο- μουσουλμανικού κόσμου, να επιτύχει την αναγνώριση του ψευδοκράτους στην κατεχόμενη βόρεια Κύπρο, να προχωρήσει στην τουρκοποίηση του ελεύθερου νότιου τμήματος και κατέχοντας την Κύπρο να κυριαρχήσει επί του μεγαλύτερου μέρους των κοιτασμάτων της Λεκάνης της Λεβαντίνης και του Ηροδότου. Αυτό σημαίνει να κυριαρχήσει σε 5 Τm3 φυσικού αερίου. Κατόπιν τούτου, το «ζήτημα Ελλάς» αποτελεί εξαιρετικά απλή υπόθεση για την Τουρκία.
Υπολογίζει, όμως, «χωρίς τον ξενοδόχο» η Τουρκία... Και αυτός έχει πολλά πρόσωπα και πολλά ονοματεπώνυμα: αμερικανικά, κουρδικά, ιρανικά, συριακά αλλά και ισραηλινά...
ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
Επίσης, η επιδίωξη των Τούρκων εμπεριέχει σημαντικά θεωρητικά και πρακτικά σφάλματα στη σύλληψη της: Συγκεκριμένα,
- Γιατί άραγε, η Σαουδική Αραβία, η κάτοχος των Ιερών Τόπων του Ισλάμ, της Μέκκας και της Μεδίνας, αλλά και που στο υπέδαφός της βρίσκονται τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα διεθνώς πετρελαϊκά αποθέματα, δηλαδή περί το 40% του αργού πετρελαίου παγκοσμίως [12], να παραχωρήσει την ηγεμονία του αραβομουσουλμανικού κόσμου σε ένα κράτος μη αραβικό, το οποίο δεν έχει μάλιστα και κανένα θεολογικό ή οικονομικό προβάδισμα;
- Γιατί άραγε, ο Αραβομουσουλμανικός σουνιτικός κόσμος να δεχθεί να γίνει υποχείριο των «Τούρκων καταστροφέων του ιστορικού Χαλιφάτου»;
- Γιατί άραγε το Ιράν, το σιιτικό, θρησκευτικο και πολιτικό κέντρο της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής, να παραχωρήσει μια τέτοιου είδους ηγεμονία στους «σουνίτες της Άγκυρας»; Και μάλιστα όταν τα αποθέματά του σε υδρογονάνθρακες ανέρχονται στο ύψος των 137.6 Gbbl, δηλαδή στη παγκόσμια κατάταξη τέταρτο σε αποδεδειγμένα αποθέματα αργού πετρελαίου. Και επίσης όταν διαθέτει αποθέματα φυσικού αερίου της τάξεως των 1,045.7 τρισ. κυβικών ποδών ή 29.61 τρισ. κυβικών μέτρων (δηλ. περίπου το 15.8% των διεθνών αποθεμάτων φυσικού αερίου). Συνεπώς, είναι ο δεύτερος διεθνώς μεγαλύτερος κάτοχος αποθεμάτων φυσικού αερίου μετά την Ρωσία.
- Γιατί άραγε να δεχθεί να «καπελωθεί» το Κάιρο από την Τουρκία, η λαμπρή αυτή έδρα του Αραβικού Χαλιφάτου με τους Άραβες Φατιμίδες Χαλίφες από το 909 έως το 1171 και τους Αβασίδες Χαλίφες από το 1261 έως το 1517, δηλαδή εν συνόλω πεντακόσια δέκα οκτώ έτη, όταν η Οθωμανική δυναστεία κράτησε τη έδρα αυτή εκατό χρόνια λιγότερα και όλοι οι Άραβες ιστορικοί θρηνούν μέχρι σήμερα για το έτος 1517 οπότε θεωρούν ότι κατελύθη το Χαλιφάτο, όταν ο τελευταίος Αβασίδης Χαλίφης εν Καΐρω, αναγκαστικά παρέδωσε την εξουσία του στον Οθωμανό Τούρκο Σελήμ τον Α';
- Και εάν η Άγκυρα θυμήθηκε όψιμα την Ισλαμική διακυβέρνηση και το Χαλιφάτο [13], τι να πουν δηλαδή τότε, οι Αιγύπτιοι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, κατεξοχήν υποστηρικτές και πρώτοι θεωρητικοί στην νεότερη ιστορία του θεσμού αυτού όπως και γεννήτορες του διεθνούς ισλαμιστικού κινήματος από το 1928, στην Ισμαηλία της Αιγύπτου, υπό τον Χάσαν αλ-Μπάνα; Και μάλιστα σήμερα, όπου η δύναμη της Αδελφότητός των εκφράζεται ιδιαιτέρως αυξημένη στην, μετά Μουμπάρακ, Αίγυπτο;
Βεβαίως, οι σχέσεις Ισραήλ - Κυπριακής Δημοκρατίας ενισχύθηκαν και από την επίσκεψη του ισραηλινού πρωθυπουργού κ. Βενιαμίν Νετανιάχου στις 16 Φεβρουαρίου 2011 που ήταν η πρώτη επίσκεψη ισραηλινού πρωθυπουργού στην Κύπρο και μάλιστα στέφτηκε με απόλυτη επιτυχία [14].
Τούτων δεδομένων, όμως, σημειώνουμε ότι ο δυτικός κόσμος αλλά και οι ΗΠΑ ειδικότερα, θα έβλεπαν πολύ θετικά την απεξάρτηση της ενεργειοβόρου ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τους αραβομουσουλμανικούς και ιρανικούς υδρογονάνθρακες. Λαμπρό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη απόφαση (4 Ιανουαρίου 2012) ΕΕ και ΗΠΑ για εμπάργκο στις εισαγωγές της δύσης προϊόντων ιρανικών υδρογονανθράκων. Η στρατηγική σημασία ενός λειτουργούντος ήδη διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ευρώπη υπ' αυτήν την συγκυρία, είναι περισσότερο από προφανής.
Και ακριβώς επ' αυτού έρχεται να συμβάλει η δημιουργία ενός μεταφορικού άξονα φυσικού αερίου προς την Ευρώπη πού ξεκινά από το Ισραήλ και μεσολαβούσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Κρήτης και του Ιονίου Πελάγους θα έχει κατάληξη τους ιταλικούς λιμένες. Ο άξονας αυτός αποφεύγει κάθε ανάμειξη αραβομουσουλμανικού στοιχείου, όπως επίσης και κάθε ανάμειξη της Τουρκίας η οποία θα ενοχλούσε τα μέγιστα το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, ιδιαιτέρως την περίοδο αυτήν, λόγω και των άκρως τεταμένων Τουρκοισραηλινών σχέσεων και της αμφιλεγόμενης στάσης της Άγκυρας ως προς τις σχέσεις της με την Τεχεράνη μετά το εμπάργκο της Δύσης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
[1] Βλέπε: http://www.selectra.info/index.php/Consommation-mondiale-de-gaz-naturel.... [απόληψη: 9 Φεβρ. 2012].
[2] BP Statistical Review of World Energy, June 2010, [Source: Includes data from Cedigaz].
[3] Βλέπε http://www.science.gouv.fr/fr/dossiers/bdd/res/2619/quel-avenir-pour-le-...[απόληψη: 9 Φεβρ. 2012].
[4] BP Statistical Review of World Energy, June 2010 , [Source: Includes data from Cedigaz].
[5] Ι. Θ. Μάζης, (Επιστημονική Επιμ.-Πρόλογος), Nicholas J. Spykman, Η Γεωγραφία τηςΕιρήνης (The Geography of the Peace, 1943), GEOLAB - Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2004
[6] Βλέπε: http://actualite.portail.free.fr/france/06-02-2012/chypre-turquie-gare-a... [απόληψη: 9 Φεβ. 2012]
[7] Ι. Θ. Μάζης, «Ο Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης, η Τουρκία και τα “απαράγραπτα δίκαια” του Ελληνισμού», ΕΠΙΚΑΙΡΑ - Λιβάνης, Αθήνα, τεύχος 35, 16/06/2010, σσ. 80-83.
[8] Βλ. «Report of the Secretary-General’s Panel of Inquiry on the 31 May 2010 Flotilla Incident, July 2011, [Strictly Confidential ], (Sir Geoffrey Palmer, Chair : President Alvaro Uribe, Vice-Chair :Mr. Joseph Ciechanover Itzhar , Mr. Süleyman Özdem Sanberk).
[9] Όπως είχε ήδη υποδείξει ο γράφων στο έργο του: Ι. Θ. Μάζης, Γεωπολιτική προσέγγιση για ένα Νέο Εθνικό Αμυντικό Δόγμα, Παπαζήσης, 2006, σ. 47.
[10] Mazis, Ioannis Th., -Sgouros, George., “Geographical Distribution of Methane Hydrates and International Geopolitics of Energy: The Ressources in Eatern Mediterranean”, Civitas Gentium 1:1 (2011) p. 33-40
[11] Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης (UNLOSC) του 1982, μεταξύ άλλων, δίνει σαφείς ορισμούς για την Αιγιαλίτιδα Ζώνη (ΑΖ) ή τα Χωρικά Ύδατα, τη Συνορεύουσα ή Παρακείμενη Ζώνη, την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θαλάσσης, η οποία συμφωνήθηκε το 1982 στο Montego Bay της Τζαμάικας και τέθηκε σε εφαρμογή στις 16 Νοεμβρίου 1994, αντικατέστησε τέσσερις παλαιότερες διεθνείς συνθήκες. Σε ψηφοφορία που έγινε στις 30 Απριλίου 1982 στη Νέα Υόρκη για τη νέα Σύμβαση 130 κράτη ψήφισαν υπέρ, 4 κατά και 17 τήρησαν αποχή. Μεταξύ των κρατών που ψήφισαν κατά της Σύμβασης ήταν και η Τουρκία. Μέχρι το τέλος του 2008 επικύρωσαν τη Σύμβαση 157 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος (12 Δεκεμβρίου 1988) και η Ελλάδα (21 Ιουλίου 1995).
[12] Σ.Σ.: Δηλαδή της τάξεως των 267 Gbbl [:δισ βαρελιών], συμπεριλαμβανομένων και των 2.5 Gbbl στο υπέδαφος της Σαουδο-κουβεϊτιανής Ουδετέρας Ζώνης.
[13] Βλ. Κυριακός Νικολάου-Πατραγάς, Χαλιφεία και Ισλαμική Διακυβέρνησις, Ηρόδοτος, Αθήνα 2011
[14] http://actualite.portail.free.fr/france/06-02-2012/chypre-turquie-gare-a... [απόληψη: 9 Φεβ. 2012].
