Ένα βήμα πιο κοντά στην έξοδο από το ευρώ…
Η πρόσφατη συμφωνία της Ευρωζώνης αποτελεί ένα ουσιαστικό βήμα προς την κατεύθυνση της δημοσιονομικής και πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης. Η οριστική λύση απέχει και ...
η απόφαση αυτή ενδέχεται να επιταχύνει τον εξοστρακισμό της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ.
Κατ΄ αρχάς η ανακεφαλαίωση των ευρωπαϊκών τραπεζών από το EFSF και ESΜ, χωρίς να χρεώνονται οι κρατικοί προϋπολογισμοί, προϋποθέτει την εποπτεία από την ΕΚΤ. Αυτή είναι μια διαδικασία, που με τα μέχρι τώρα δεδομένα χρειάζεται χρόνια για να ολοκληρωθεί.
Άρα, η απόφαση της περασμένης εβδομάδας έχει αξία απέναντι στις αγορές σαν μια προληπτική κίνηση προεξόφλησης. Τα αποτελέσματα αυτής της κίνησης θα τα διαπιστώσουμε προσεχώς.
Υπάρχουν βέβαια μερικά πρακτικά προβλήματα. Π.χ. το EFSF- ESΜ εγγυάται την ανακεφαλαίωση και τις καταθέσεις. Πρακτικά πως μπορεί να συμβεί αυτό με κεφάλαια 500 δισ. ευρώ και αυτά μοχλευμένα; Πως μπορεί να εγγυηθεί κάποιος 5 τρισ. καταθέσεις με 500 δισ. ευρώ διαθέσιμα;
Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί στις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Παρ’ όλα αυτά αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η περίπτωση Ελλάς...
Η απόφαση της περασμένης εβδομάδας κάνει ακόμη πιο φανερή τη διαφορά του ελληνικού προβλήματος από αυτά των υπολοίπων χωρών.
Το πρόβλημα της χρεοκοπίας στην Ελλάδα ξεκίνησε από τη χρεοκοπία του κράτους και είχε σαν συνέπεια την χρεοκοπία των τραπεζών. Χρεοκοπία Κράτους > Χρεοκοπία Τραπεζών...
Το πρόβλημα των Ισπανίας-Ιρλανδίας ξεκίνησε από την χρεοκοπία των τραπεζών. Η ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των χρεοκοπημένων τραπεζών από τα κράτη, εκτίναξε το κρατικό χρέος των χωρών αυτών πέρα από τα όρια φυσιολογικής εξυπηρέτηση με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία. Χρεοκοπία Τραπεζών> Χρεοκοπία Κρατών...
Αυτό σημαίνει τα εξής απλά: Τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη με την προοπτική ανάληψης των τραπεζικών χρεών από τον ESΜ επιστρέφουν σε κατάσταση μη χρεοκοπίας και άρα στις αγορές.
Για την Ελλάδα η νέα απόφαση, στο βαθμό που συμπεριληφθεί σε αυτήν, σημαίνει μείωση του χρέους κατά 50 δισ. ευρώ θεωρητικά, αλλά 30-35 δισ. ευρώ πρακτικά. Τα 50 δισ. ευρώ φτάνει το ύψος ανακεφαλαιοποίησης με το οποίο θα επιβαρυνθεί το δημόσιο χρέος αλλά εν συνεχεία, μετά την εξυγίανση και πώληση των μετοχών των τραπεζών, περί τα 15-20 δισ. θα επιτρέψουν. Το ΔΝΤ είχε υπολογίσει πως το κράτος μπορεί να εισπράξει περί τα 16 δισ. από τις συμμετοχές του.
Στο στόχο του μνημονίου το 2020 το χρέος θα έχει πέσει στο 120% του ΑΕΠ, η εξέλιξη αυτή λογιστικά βελτιώνει την εικόνα, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα. Λύνοντας το πρόβλημα για τους άλλους η συμφωνία αυτή απομονώνει την Ελλάδα, καθιστώντας τη θέση της περισσότερο δυσχερή και χωρίς συμμάχους.
Το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι αν το 2020 το χρέος θα είναι 120% ή 100% του ΑΕΠ. Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι μέχρι το 2020 να καταφέρει να ανακόψει τη φυγή καταθέσεων, επιχειρήσεων και εργαζομένων υψηλής αξίας και να προσελκύσει καταθέσεις και επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.
Στην Ελλάδα της δημαγωγίας και του λαϊκισμού κυκλοφορεί ευρέως και έχει καταστεί κοινή πεποίθηση, η άποψη πως η έξοδος από τη χρεοκοπία μπορεί να προέλθει κατά κάποιο μαγικό τρόπο, χωρίς λιτότητα από την ευημερία με δανεικά, χωρίς δραστική μείωση και αναδιοργάνωση του κράτους εκ του μηδενός, χωρίς αναστολή των συντάξεων των 55άρηδων, χωρίς την δημιουργία συνθηκών ευελιξίας στην ιδιωτική οικονομία που στραγγαλίζεται χωρίς, χωρίς...
Η απόφαση της περασμένης εβδομάδας αποκαλύπτει ακόμη περισσότερο πόσο εκτός τόπου και χρόνου είναι αυτή η άποψη και μια τέτοιου είδους ερμηνεία της κρίσης.
Η Ελλάδα λοιπόν που παράγει ακόμη δημοσιονομικό και τεράστιο εμπορικό έλλειμμα, με την νέα απόφαση της συνόδου της περασμένης Πέμπτης διαχωρίζεται και απομονώνεται ακόμη περισσότερο.
Κατά συνέπεια η απόφαση της περασμένης εβδομάδας μάλλον φέρνει την Ελλάδα ένα βήμα πιο κοντά στον εξοστρακισμό από τη ζώνη του ευρώ, παρά ένα βήμα πιο κοντά στην παραμονή σε αυτό.
Το δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού Focus πως ο Σόϊμπλε προμηνύει ελληνική χρεοκοπία και έξοδο, το οποίο διαψεύστηκε από το γερμανικό υπουργείο οικονομικών, φαίνεται να έχει βάση με αυτό το σκεπτικό. Η κοινή λογική των εξελίξεων είναι που καθοδηγεί τις αποφάσεις των μεν και των δε και όχι τα νήματα κάποια συνωμοσίας.
Φυσικά, η Ελλάδα έχει ένα περιθώριο μερικών εβδομάδων με θεαματικές κινήσεις να αλλάξει τα δεδομένα, αλλά οι πολιτικοί συσχετισμοί και η αντίληψη της πραγματικότητας από την κρατούσα κοινή γνώμη δεν επιτρέπουν αισιοδοξία.
Η κατάρρευση παραμένει το επικρατέστερο σενάριο
Αύριο έρχεται η Τρόικα προκειμένου να σχηματίσει άποψη για την πρόοδο των όσων έχουν συμφωνηθεί. Ήδη, υπάρχει απόκλιση στον προϋπολογισμό και καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις.
Η προγραμματική συμφωνία των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση, η οποία μοιάζει με μια ελαφρά εκδοχή του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, προσθέτει άλλα 28 δισ. ευρώ στην ήδη υπάρχουσα απόκλιση.
Το μνημόνιο με βάση το οποίο υπολογίζουμε τις αποκλίσεις αυτές, ήδη υπολογίζει κάποια ποσά από τις αυξήσεις των φόρων που υποθέτει πως θα εισπράξει.
Τα τρία κόμματα έχουν δεσμευτεί πως δεν θα υπάρξουν απολύσεις στο δημόσιο. Η Τρόικα δεν έχει κάποιον εμφανή λόγο να υποχωρήσει σε αυτό, ούτε στα περισσότερα από τα υπόλοιπα.
Κατά συνέπεια σύντομα θα πάμε σε διαπραγματεύσεις για ένα μνημόνιο τρία. Το οποίο λόγω των εξελίξεων θα είναι ακόμη πιο αυστηρό από τα προηγούμενα.
Η κατάρρευση...
Η αύξηση των φόρων φέτος θα φέρει περαιτέρω μείωση των εσόδων, καθώς πολλοί, αδυνατώντας να πληρώσουν τους πολλούς, θα αρνηθούν να πληρώσουν και τους λιγότερους που πλήρωναν. Πρόκειται για μια φιλοσοφική στωική κατάσταση στην οποία περιέρχονται οι άνθρωποι όταν βρίσκονται σε αδιέξοδο.
Τίποτα δεν έχει αλλάξει για να υποστηρίξει κάποιος πως η κατάρρευση εσόδων εντός του καλοκαιριού μπορεί να αποφευχθεί.
Το μνημόνιο τρία και η κατάρρευση των εσόδων, καθώς τα κόμματα άλλα λένε και άλλα είναι αναγκασμένα να κάνουν, είναι πιθανό να οδηγήσουν σε νέες εκλογές ή δημοψήφισμα εντός του Φθινοπώρου.
Το δίλημμα είναι καθαρό: ευρώ με ό,τι αυτό συνεπάγεται ή δραχμή με ό,τι αυτή συνεπάγεται;
Η ελληνική κοινωνία υποστηρίζοντας κατά 80% το ευρώ και ούσα κατά 60% εναντίον της έννοιας κάποιου μνημονίου, στην πραγματικότητα κρύβεται από τον εαυτό της. Αργά η γρήγορα θα έφτανε η ώρα της αλήθειας.
Τραπεζικές εξελίξεις...
Η απόφαση για την ένταξη των ευρωπαϊκών τραπεζών υπό την σκέπη του ESM και της ΕΚΤ λογικά ενδέχεται να ανακόψει την φυγή καταθέσεων από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.
Αν δεν καταφέρει να το πετύχει πάντως, το επόμενο στάδιο της κρίσης θα είναι ακόμη πιο πιεστικό. Μέχρι τώρα οι καταθέσεις έφευγαν από το Νότο και πήγαιναν στο Βορρά, αλλά έμεναν εντός Ευρωσυστήματος. Αν δεν ανακοπεί η κρίση το επόμενο στάδιο θα είναι η φυγή εκτός Ευρωσυστήματος, οπότε στη δίνη θα περιέλθουν και οι χώρες του ΕΥΡΩ του ΑΑΑ...
Οι ελληνικές...
Αν ενταχθούν και οι ελληνικές τράπεζες στον ίδιο μηχανισμό θα πρέπει να ακυρωθεί η διαδικασία που είχε ήδη ξεκινήσει. Η αποκοπή του ομφάλιου λώρου των ελληνικών τραπεζών από την εποπτεία του ελληνικού κράτους αποτελεί σημαντική εξέλιξη με επιπτώσεις στο πολιτικό και οικονομικό γίγνεσθαι της χώρας.
Θα προλάβει η Ελλάδα όμως να είναι μέλος της Ευρωζώνης, αν υπάρχει η Ευρωζώνη, όταν συμβεί αυτή η μετατόπιση;
Προς το παρόν τις επόμενες μέρες από τον τρόπο που θα προχωρήσει η ανακεφαλαίωση θα καταλάβουμε πολλά αυτά που υπάρχουν στο πίσω μέρος του μυαλού πολλών πλευρών στο εσωτερικό της χώρας αλλά και το εξωτερικό...
Μία λύση αφού δεν θέλουν να κάνουν απολύσεις
Δεν κρύβω την απογοήτευση και την έκπληξή μου για την πρόθεση της νέας Κυβέρνησης να μην προβεί σε καμία απόλυση στον Δημόσιο τομέα. Ιδιαίτερα έχοντας υπόψη το γεγονός πως υπάρχουν ακόμη εκατοντάδες δημόσιοι οργανισμοί που δεν έχουν αντικείμενο (πχ. ο οργανισμός για την αποξήρανση της αποξηραμένης εδώ και 3 γενιές λίμνης Κωπαϊδος) αλλά όμως είναι ακόμη εδώ και τους πληρώνουμε.
Διαβάστε και άλλες οικονομικές και πολιτικές αναλύσεις στο: www.capital.gr