.jpg)
Ιστορικός Συγγραφέας
Η ΣΥΡΙΑ
Η Συρία, όντας γεωστρατηγικό μονοπάτι αλλά και ο τελευταίος σύμμαχος του Ιράν στη Μ.Ανατολή, ήταν φυσικό να μπει στο στόχαστρο της τετράδας ΗΠΑ-Ισραήλ-Σ.Αραβία-Τουρκία. Ο κ.Άσαντ με παράτολμες και ριψοκίνδυνες κινήσεις στήριζε, ηθικά τουλάχιστον, το Ιράν, κινούμενος περισσότερο από τη γεωθρησκεία(sic), παρά από τη κοινή λογική. Ο ίδιος κατάγεται από οικογένεια Αλεβιτών που είναι παρακλάδι των Σιιτών (το Ιράν είναι η πολυπληθέστερη Σιιτική χώρα) και κυβερνάει μια χώρα που η πλειοψηφία της είναι Σουνίτες μουσουλμάνοι. Υπάρχει βέβαια και σημαντική ελληνορθόδοξη κοινότητα που.... απολαμβάνει προνόμια στη Συρία που δεν απαντώνται πουθενά αλλού στη Μ.Ανατολή. Αλλά και οι Σουνίτες είναι διηρημένοι καθώς ένα κομμάτι τους είναι Κούρδοι και όχι Άραβες, στενοί σύμμαχοι δηλαδή του καθεστώτος της Δαμασκού. Η κατάσταση εντός της χώρας έχει γίνει περίπλοκη μετά τη βομβιστική επίθεση στο αρχηγείο Εθνικής Ασφάλειας της Συρίας και τον θάνατο των στρατηγών Assef Chaoukat, Daoud Rajha, Hassan Tourkmani και Ikhtiar Hisham που ήταν οι κύριοι υπεύθυνοι για τη διαχείρηση της κρίσης κατά τη διάρκεια μάλιστα συμβουλίου ασφαλείας. Μετά τη βομβιστική ενέργεια έγινε μεγάλης κλίμακας επίθεση από ξένους μισθοφόρους στη πρωτεύουσα Δαμασκό που λίγο έλειψε να οδηγήσει στη κατάληψη της και να αναγκάσει τον κ.Άσαντ αλλά και την οικογένεια του να εγκαταλείψουν τη χώρα. Αλλά και η κατάληψη του Χαλεπίου από τους ισλαμιστές «αντάρτες» που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας και το σημαντικότερο εμπορικό κέντροέχει περιπλέξει και άλλο το Συριακό πρόβλημα. Πολύ μεγάλη στρατιωτική επιτυχία των αντικαθεστωτικών αποτελεί και η κατάληψη του Ιντλίμπ που είναι το κομβικό σημείο για την επικοινωνία, τις συγκοινωνίες και το εμπόριο μεταξύ Συρίας και Τουρκίας. Όσο αυτή τη πόλη μένει στα χέρια των Ισλαμιστών, τόσο περισσότερο θα μπορούν να δέχονται απρόσκοπτη στρατιωτική βοήθεια από τη Τουρκία. Στις μέρες μας διεξάγεται μια πολύ μεγάλη στρατιωτική κινητοποίηση και έντονες συμπλοκές στις δύο αυτές πόλεις καθώς η μη κατάληψη τους θα είναι ίσως η στρατηγική ήττα που θα σημάνει το τέλος της διακυβέρνησης της Συρίας από την οικογένεια Άσαντ. Σε περίπτωση ανακατάληψης των πόλεων αλλά και αποκοπή των διόδων διαφυγής των ισλαμιστών στη Τουρκία, τότε ο Συριακός στρατός θα δώσει ένα πολύ σημαντικό πλήγμα στους αντιπάλους του, που είναι απίθανο να μπορέσουν ποτέ να ανακάμψουν. Σε περίπτωση ανακατάληψης της πόλης αλλά επιτυχούς διαφυγής των «ανταρτών» στη γειτονική Τουρκία, τότε απλώς θα πρέπει να περιμένουμε την επόμενη μάχη σε μέρος που θα επιλέξει ακόμη μία φορά ο επιτιθέμενος, δηλαδή οι δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ξένες δυνάμεις που δρουν στο εσωτερικό της χώρας.
ΤΟΥΡΚΙΑ-ΙΣΡΑΗΛ
Πολύ σημαντική παράμετρο αποτελεί η ισχυρή Αλεβιτική μειονότητα εντός της Τουρκίας που θεωρείται, μετά τους Κούρδους, ως η μεγαλύτερη απειλή για την ενότητα της γείτονος χώρας και του οράματος του Μουσταφά Κεμάλ. Αυτός είναι και ο λόγος των καταστροφών από το πλήθος κατά περιουσιών των Τούρκων Αλεβιτών πριν από λίγες μέρες . Μετά τον ξεσηκωμό των Κούρδων, που κατέλαβαν τη μικρή πόλη Σέμντινλι στα νότια της χώρας και την αμέριστη στήριξη τους στον κ.Άσαντ, ένας ξεσηκωμός και αντάρτικο της Σιιτικής μειονότητας, που είναι ομόθρησκοι του κ.Άσαντ, προς όφελος του Σύρου προέδρου θα αποτελούσε καταστροφή για τη Τουρκική ηγεσία και το όραμα τους για μια μεγαλύτερη «πατρίδα». Ο μεγαλύτερος όμως εφιάλτης για τους Τούρκους δεν είναι άλλος από τη συμφωνία του κ.Άσαντ με τους Κούρδους της Συρίας για ουσιαστική αυτονομία με αντάλλαγμα τη στρατιωτική συνδρομή τους στον αγώνα του κατά των αντικαθεστωτικών αλλά και κατά της Τουρκίας. Ο Συριακός στρατός όχι μόνο πρόσθεσε εμπειροπόλεμους συμμάχους στο πλευρό του, αποδέσμευσε κιόλας μεγάλες δυνάμεις που φυλούσαν τα βορειοανατολικά του σύνορα με τους Τούρκους. Μια ομοσπονδοποίηση νότιου Κουρδιστάν (βόρειο Ιράκ) με το δυτικό (βορειοανατολική Συρία) θα πυροδοτήσει έναν ανένδοτο αγώνα των Κούρδων εντός της Τουρκίας για απελευθέρωση. Έναν αγώνα που είναι σίγουρο πως θα μεταφερθεί από τα βουνά της ν.α Τουρκίας, στις μεγάλες τουρκικές πόλεις όπου έχουν μεταφερθεί εκατομμύρια Κούρδοι τις τελευταίες δεκαετίες.
Το μεγάλο λάθος της Τουρκίας ήταν η ξαφνική αλλά και συναισθηματική κόντρα με το Ισραήλ που την καθιέρωσε ως απειλή ακόμη και για την επιβίωση του Εβραϊκού κράτους. Ο κ.Ερντογάν, κινούμενος από το όραμα του ΥΠΕΞ του κ.Νταβούτογλου προσπάθησε να πραγματώσει το λεγόμενο στρατηγικό βάθος. Και το προσπάθησε με το να γίνει αρεστός αλλά και ηγέτης του σουνιτικού μουσουλμανικού κόσμου, ξεκινώντας μια ιδεολογική αλλά και γεωστρατηγική σύγκρουση με το Ισραήλ για τα αποθέματα υδρογοναθρακών στη λεκάνη της Αν.Μεσογείου. Οι άτσαλες κινήσεις της Τουρκίας να προωθήσει στο έδαφος της Συρίας γνωστά μέλη τρομοκρατικών ομάδων, έσπειρε τον τρόμο στο Ισραήλ για το ενδεχόμενο να πέσουν τα χημικά και βιολογικά όπλα της Συρίας στα χέρια αυτών των ομάδων. Ένας ορατός δηλαδή κίνδυνος για την ίδια την επιβίωση των κατοίκων του. Έτσι, το Τελ-Αβίβ , προφανώς μετά από μυστικές διαβουλεύσεις, «επέτρεψε» στη Συρία να αποσύρει όλες τις επίλεκτες δυνάμεις της από τα υψώματα του Γκολάν και να τις στρέψει κατά των αντικαθεστωτικών στο Χαλέπι αλλά και προς τα σύνορα με τη Τουρκία. Το Ισραήλ έτσι δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στους Τούρκους επιτελείς αλλά και σε περίπτωση επικράτησης του κ.Άσαντ θα τον έχει στο χέρι, καθώς ο Σύρος πρόεδρος θα χρωστάει την επιβίωση του αλλά και της οικογένειας του στους Ισραηλίτες! Έτσι είναι βέβαιο πως μετά τη διάσωση του από το Ισραήλ, ο κ.Άσαντ θα μειώσει και τη δύναμη της Χεζμπολάχ, της παράταξης που στο νότιο Λίβανο πριν από λίγα χρόνια αποτέλεσε την αιτία για τη πρώτη μη-νίκη του άστρου του Δαβίδ σε αραβο-ισραηλινό πόλεμο, καθώς ο κ.Άσαντ μαζί με το Ιράν είναι οι κύριοι προμηθευτές των Λιβανέζων σε οπλισμό και χρήματα. Μετά το πέρας της κρίσης είναι βέβαιο πως ο Σύρος πρόεδρος δε θα θελήσει να δημιουργήσει πρόβλημα στο Ισραήλ και θα περιορίσει κατά πολύ τη δράση της Χεζμπολάχ.
Το Ισραήλ βρίσκεται όμως στη παράδοξη θέση να, μην υπερασπίζεται μεν αλλά, να κρατάει αποστάσεις από την επιθυμία των ΗΠΑ να ξεφορτωθούν τον ισχυρότερο σύμμαχο του μεγαλύτερου εχθρού του, που δεν είναι άλλος από το Ιράν. Σε αυτή τη περίπτωση οι Ισραηλίτες επιτελείς αξιολόγησαν τις δύο απειλές και συμπέραναν πως η Τουρκία και οι ισλαμιστές τρομοκράτες που τους χρηματοδοτεί και δρουν εντός της Συρίας, σχεδόν στα σύνορα του, αποτελούν σαφώς μεγαλύτερη απειλή από τις μεγαλοστομίες του καθεστώτος της Τεχεράνης που δεν είναι καθόλου σίγουρο πως έχει τη δυνατότητα να εξαπολύσει οποιαδήποτε επίθεση στο έδαφος τους.
Σ.ΑΡΑΒΙΑ-ΙΡΑΝ
Η χώρα που έχει το μεγαλύτερο συμφέρον από την ανατροπή του κ.Άσαντ δεν είναι άλλη από τη Σ.Αραβία. Ο μεγαλύτερος γεωστρατηγικός αλλά και θρησκευτικός αντίπαλος του Ριάντ δεν είναι άλλος από το Ιράν, τον στενότερο δηλαδή σύμμαχο της Συρίας. Η Συριακή κρίση για τους Σαουδάραβες είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αποδυναμώσουν την ισχυρή Περσική χώρα βγάζοντας από τη μέση τους Σύρους Αλεβίτες και σε αυτό το εγχείρημα βρήκαν ανταπόκριση από τους Τούρκους. Η άτυπη συμμαχία των δύο χωρών με την υποστήριξη τόσο της Ε.Ε όσο και τη (χλιαρή) υποστήριξη των ΗΠΑ, έδωσε τη δυνατότητα εκμίσθωσης των δεκάδων χιλιάδων εμπειροπόλεμων μισθοφόρων που δρουν εντός της Συρίας αλλά και της προμήθειας τους με περίσσια όπλα και πυρομαχικά. Σε περίπτωση επικράτησης των αντικαθεστωτικών η Σ.Αραβία και η Τουρκία θα έχουν ολοκληρώσει ένα σουνιτικό τόξο που θα εκτείνεται από την Τυνησία θα διασχίζει όλη τη β.Αφρική, την Αραβική χερσόνησο και θα συνεχίζει βόρεια μέχρι τον ποταμό Έβρο!
Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα για το εμιράτο της ερήμου καθώς η Συριακή αντικατασκοπεία, προφανώς με τη βοήθεια των Ιρανών, ανταπόδωσε το τρομοκρατικό κτύπημα με τη δολοφονία εντός της Σ.Αραβίας του αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών της πρίγκιπα Μπαντάρ μπιν Σουλτάν μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ μια βδομάδα μόλις μετά την επιχείρηση στη Δαμασκό. Ο Μπαντάρ θεωρείτο ο ιθύνων νους της εξόντωσης του επιτελείου του κ.Άσαντ και ήταν θεωρητικά ένας αδύνατος για εξόντωση στόχος. Ο πραγματικός φόβος όμως της Σ.Αραβίας έγκειται στην ύπαρξη σιιτικής μειονότητας στο έδαφος της, που σε περίπτωση επικράτησης του κ.Άσαντ είναι βέβαιο πως είναι η σειρά της να εξεγερθεί μετά τη παρακίνηση αλλά και τον εξοπλισμό της από το Ιράν και τη Συρίαως αντίποινα.
Από την άλλη το Ιράν αγωνιά καθώς η πτώση του συμμάχου τους θα σημάνει την αρχή του τέλους του καθεστώτος των μουλάδων. Η στρατηγική του περικύκλωση θα είναι γεγονός και η πολεμική αναμέτρηση στο έδαφος του θέμα μηνών. Αυτός είναι και ο λόγος που εκτός από τη σκληρή ρητορεία υπέρ του κ.Άσαντ, στέλνει μέσω της οροσειράς Καντίλ του β.Ιράκ χιλιάδες μαχητές αλλά και πολλά όπλα και πυρομαχικά στη Δαμασκό προς την αντιμετώπιση των ξένων μισθοφόρων που δρουν στο έδαφος του. Μία κίνηση που σε άλλες εποχές θα εξόργιζε το Ισραήλ. Αλλά τώρα η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Οι δύο μισητοί εχθροί μοιάζουν να έχουν κοινό εχθρό, τη δημιουργία σουνιτικού τόξου και τη διαρροή μη-συμβατικών όπλων στους φανατικούς ισλαμιστές-μαχητές αυτού του συνασπισμού δυνάμεων.
Η επόμενη κίνηση του σουνιτικού τόξου θα είναι η υπερίσχυση των ομόθρησκων αράβων στο Ιράκ, κάτι που θα περιορίσει τόσο τους Κούρδους, όσο και τους Σιίτες στα νότια της χώρας και το περαιτέρω σφίξιμο του κλοιού επάνω στο Ιράν. Και το Ιράν δε θα μπορέσει να παραμείνει αμέτοχο στις εξελίξεις αυτές και ίσως αναγκαστεί να εισβάλει στο Ιράκ, δίνοντας αφορμή για πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του από το σύνολο των Αραβικών χωρών και φυσικά των ΗΠΑ και των Ευρωπαϊκών κρατών. Και όλο αυτό θα μπορέσει να το αποφύγει αν και μόνο αν μπορέσει να βοηθήσει αποφασιστικά τον κ.Άσαντ να παραμείνει στην εξουσία.
ΡΩΣΙΑ-ΚΙΝΑ-ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Ο ισχυρός άντρας της Ρωσίας κ.Πούτιν έχει ήδη αποστείλει στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου τον ισχυρότερο στόλο που απέπλευσε από την αρκούδα του Βορρά από την εποχή των τσάρων με την υποστήριξη χιλιάδων πεζοναυτών. Δύναμη ικανή να γείρει τη πλάστιγγα υπέρ του κ.Άσαντ αλλά και αποτρεπτικό παράγοντα για περαιτέρω ανάμειξη της Τουρκίας στη διαμάχη. Με την αποφασιστικότητα του ο κ.Πούτιν έκανε κίνηση ματ στο παγκόσμιο σκάκι και απλώς περιμένει να δει τι είναι αυτό που συμφέρει περισσότερο τη χώρα του και θα επιλέξει πότε και αν θα εμπλέξει τις δυνάμεις του στις μάχες. Η ρωσική σημαία σε συριακές πόλεις θα αποτρέψει ακόμη και τους πιο σκληροτράχηλους ισλαμιστές να επιχειρήσουν εναντίον τους καθώς τα παθήματα του Καυκάσου, όπου οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις εξόντωσαν χωρίς δυσκολία ακόμη και τα πιο απόρθητα τους «φρούρια» είναι ακόμη νωπά στη μνήμη των μουσουλμάνων ηγετών τέτοιων οργανώσεων. Η στάση της Ρωσίας έγκειται καθαρά στο διπλωματικό κομμάτι καθώς είναι βέβαιο πως ούτε η ύπαρξη των 2 περίπου εκατομμυρίων ορθόδοξων χριστιανών στη Συρία μπορεί να επηρεάσει συναισθηματικά τον πρόεδρο της Ρωσίας που έχει αποδειχθεί ο καλύτερος γνώστης γεωστρατηγικής αλλά και οπαδός της realpolitik τα τελευταία χρόνια στον κόσμο. Αν η Ρωσία βρει προς το συμφέρον της τη παραμονή του κ.Άσαντ στην εξουσία, θα υπολογίσει το αντίτιμο για την ανάμειξη της και θα αποφασίσει την εμπλοκή της ή όχι, αλλά και το είδος της εμπλοκής. Είναι βέβαιο πολύ πιθανό η Ρωσία να λάβει ισχυρά αντισταθμιστικά οφέλη από τις ΗΠΑ στη κεντρική Ασία και στον Ειρηνικό, ώστε να καθίσει απλός θεατής στην αποκαθήλωση του καθεστώτος της Δαμασκού.
Το μεγαλύτερο ερωτηματικό στην όλη κρίση είναι η Κίνα. Η νέα ανερχόμενη υπερδύναμη έχει μεγάλα συμφέροντα στη Συρία, και η πτώση του κ.Άσαντ θα της προκαλέσει προβλήματα σε γεωστρατηγικό επίπεδο. Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο πως η μεγάλη ασιατική χώρα αν έχει αναπτύξει από τώρα τις υποδομές να υποστηρίξει έναν σύμμαχο τόσο μακριά, καθώς τόσο η διπλωματία όσο και η οικονομία και το ναυτικό της δεν είναι ακόμη αρκετά ισχυρά για τόσο εντυπωσιακά βήματα στο παγκόσμιο γεωστρατηγικό μπρα-ντε-φερ. Μία χώρα με τεράστιες προοπτικές αλλά χωρίς τη δυνατότητα (ακόμη) να εφαρμόσει το συμφέρον της ως Δίκαιο (Θουκυδίδεια Λογική) ακόμη και στη γειτονιά της, όπως στη περίπτωση της Ταϊβάν. Αν αυτή η κρίση είχε συμβεί μετά από 20 χρόνια τότε η Κίνα ίσως αποτελούσε τον καθοριστικό παράγοντα επίλυσης της.
Μεγάλος απών στη κρίση είναι η Αίγυπτος καθώς τα εσωτερικά προβλήματα την αναγκάζουν να μείνει στα εντός της χώρας ακόμη και υπό την ηγεσία του κόμματος των Αδερφών Μουσουλμάνων. Ενώ φαινομενικά η ηγεσία του σουνιτικού κόμματος θα επηρέαζε τη κρίση υπέρ των αντικαθεστωτικών, η παλιά συμμαχία της οικογένειας Άσαντ με την Αίγυπτο, καθώς και η αντιπαλότητα της πολυπληθέστερης ισλαμικής χώρας τόσο με τη Σ.Αραβία όσο και με τη Τουρκία ίσως αποτελούσε εμπόδιο στη δημιουργία του περίφημου πλέον σουνιτικού τόξου. Η απουσία αυτή της Αιγύπτου αφήνει λοιπόν ένα μεγάλο ερωτηματικό ως προς τις εξελίξεις σε περίπτωση που είχαν π.χ. επικρατήσει οι στρατιωτικοί στις πρόσφατες εκλογές και είχαν επαναφέρει τη τάξη στην επικράτεια της χώρας του Νείλου. Αλλά αυτά είναι ερωτήματα για τους ιστορικούς του μέλλοντος.
ΗΠΑ-Ε.Ε
Η στάση των ΗΠΑ αποτελεί επίσης έναν γρίφο καθώς οι ισορροπίες (λόγω Ισραήλ) έχουν αλλάξει. Ενώ στην αρχή η υπερδύναμη στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού είχε θέσει το καθεστώς του κ.Άσαντ στον «άξονα του κακού» και υποστήριζε ανοικτά την αντιπολίτευση, τώρα ακόμη και με μεγαλύτερες απώλειες άμαχου πληθυσμού (ως δικαιολογία επέμβασης) από τη σύγκρουση στη Λιβύη, δείχνει απρόθυμη να επέμβει στρατιωτικά στην αραβική χώρα της ανατολικής Μεσογείου. Καθοριστικός παράγοντας αυτής της κωλυσιεργίας των ΗΠΑ πρέπει να θεωρηθεί το ισχυρό εβραϊκό λόμπυ στην Ουάσιγκτον που πολύ συχνά καθορίζει τη στάση της Αμερικανικής κυβέρνησης στα θέματα της μέσης Ανατολής, γεγονός που έχει στηλιτευθεί πολλές φορές διεθνώς αλλά και πρόσφατα και εντός της Αμερικής. Η μη ξεκάθαρη στάση των ΗΠΑ υπέρ των συμφερόντων του Ισραήλ από την άλλη, έχει ισχυροποιήσει το ρεύμα των αμερικανών ψηφοφόρων που εδώ και αρκετό καιρό υποπτεύονται τον κ. Ομπάμα για φιλο-ισλαμική πολιτική. Η αλήθεια όμως για τη στάση των ΗΠΑ έγκειται σε δύο πολύ σημαντικές παραμέτρους. Η πρώτη είναι πως το μόνο που καθορίζει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ είναι το ψυχρό συμφέρον της χώρας και πως η Αμερική βρίσκεται σε στάση αναμονής των εξελίξεων, όπως ακριβώς και η Ρωσία! Δεν θέλει καμία από τις υπερδυνάμεις να βιαστεί και να διαπράξει γεωστρατηγικό σφάλμα στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ιδίως τώρα που αναμένεται να ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το νέο Ελ Ντοράντο δε συγχωρεί βιαστικές και λανθασμένες κινήσεις. Ο δεύτερος παράγοντας, κάτι που δε πρέπει να ξεχνάμε, είναι οι επερχόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Ακόμη και ένας κερδισμένος πόλεμος θα ήταν πολιτική αυτοκτονία για τον κ. Ομπάμα, ενός διορατικού ανθρώπου που είναι εξαιρετικό αμφίβολο πως θα υποπέσει σε τόσο μεγάλο πολιτικό σφάλμα που αναμφίβολα θα σημάνει το τέλος της προεδρίας τους. Οπότε, οποιαδήποτε ενεργή στρατιωτική ανάμειξη των ΗΠΑ (δε γνωρίζω ακόμη από ποια πλευρά!) θα γίνει μετά το πέρας της εκλογικής διαδικασίας, ίσως πολύ αργά για να κρίνει το αποτέλεσμα.
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να αποτελεί το ανέκδοτο των Διεθνών Σχέσεων! Ένα μόρφωμα κρατών χωρίς ενιαίο στρατό, χωρίς ενιαία διπλωματία και πλέον με αμφίβολη οικονομική δύναμη αλλά και συνοχή. Είναι γεγονός πως οποιαδήποτε απόφαση-κίνηση της Ε.Ε θα γίνει μετά από υπόδειξη και καθοδήγηση των ΗΠΑ. Το μάθημα της σύγκρουσης της Λιβύης, όπου οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις ξεκίνησα τον αεροπορικό πόλεμο μόνες τους, ξέμειναν από πολεμοφόδια και αναγκάστηκαν να παρακαλέσουν τη στρατιωτική συνδρομή των ΗΠΑ, δεν ξεχνιέται εύκολα. Ακόμη μία φορά οι Ευρωπαίοι χάνουν την ευκαιρία να συνδράμουν αποφασιστικά στην ειρηνική επίλυση μιας κρίσης στη γειτονιά τους, που είναι πιθανόν να είναι η αιτία ενός γενικευμένου περιφερειακού πόλεμου που θα εκτροχιάσει τις χώρες του Νότου από τη προσπάθεια τους να σταθεροποιηθούν τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά μετά την οικονομική κρίση.
ΕΛΛΑΔΑ
Ο μεγαλύτερος χαμένος όμως αυτής της σύγκρουσης στη Συρία δεν είναι άλλος από την Ελλάδα. Η συνεχιζόμενη σύγκρουση θα οδηγήσεις εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στη Τουρκία, η οποία μέσω των μηχανισμών που έχει αναπτύξει θα τους στείλει στη χώρα μας για τη περαιτέρω αποσταθεροποίηση του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της. Και είναι βέβαιο πως μέσα σε αυτές τις πολλές χιλιάδες εξαθλιωμένων ανθρώπων θα βρίσκονται πάρα πολλοί ισλαμιστές τρομοκράτες, αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα τους και εντός Ευρωπαϊκού εδάφους. Η Ελλάδα με την ισχυρή πολεμική μηχανή (ναυτικό, αεροπορία, ειδικές δυνάμεις) θα μπορούσε να αποστείλει μία δύναμη να προστατέψει μέρος του ελληνορθόδοξου πληθυσμού καθώς και τα περιουσιακά στοιχεία του Πατριαρχείου της Αντιόχειας που εδρεύει πλέον στη Δαμασκό. Η κίνηση αυτή θα προέτρεπε-ανάγκαζε τη Ρωσία να πράξει ανάλογα με πολύ μεγαλύτερες δυνάμεις αλλά και το Ισραήλ να συμπράξει με συλλογή πληροφοριών και αποστολή εφοδίων στις ελληνικές δυνάμεις της περιοχής. Θα ήταν η κίνηση ματ που θα αιφνιδίαζε τους πάντες, θα ικανοποιούσε Συρία-Ισραήλ-Ρωσία-Ιράν ενώ η ΗΠΑ και η Ε.Ε θα το έβλεπαν περίπου ως λύτρωση καθώς δε θα χρειαζόταν να επέμβουν καθόλου. Η Σ.Αραβία αλλά κυρίως η Τουρκία θα είχαν υποστεί μια μεγάλη στρατηγική ήττα χωρίς να πέσει ούτε μία σφαίρα προς το Ελληνικό Σώμα. Η αναβίωση του ελληνορθόδοξου στοιχείου, η επιβίωση του κ.Άσαντ, η δημιουργία Δυτικού Κουρδιστάν αλλά και η θωράκιση του Ισραήλ θα ήταν πλήγματα που η Τουρκία θα χρειαζόταν πολλά χρόνια και μεθοδική δουλειά ώστε να μας τα ανταποδώσει. Και αυτό μόνο αν μετά από αυτή την ενέργεια συνεχίζαμε τη παρούσα αδράνεια της διπλωματίας και της εξωτερικής μας πολιτικής.
Οι παρούσες κυβερνήσεις έχουν αποδειχθεί πολύ λίγες όσον αφορά τις κολοσσιαίες αλλαγές στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Η Ελλάς χρειάζεται επειγόντως ηγέτες με στρατηγικό όραμα και προπάντων πίστη στη πατρίδα. Με παθητική στάση και Φιλανδοποίηση οδηγούμαστε μαθηματικά σε νέα Ίμια και περαιτέρω συρρίκνωση του στρατηγικού μας χώρου. Δυστυχώς περνάει από μπροστά μας μια ευκαιρία να καταστούμε καταλυτικός παράγοντας ειρήνης στη περιοχή. Μια ευκαιρία που παράλληλα θα μας δώσει την ευκαιρία να στείλουμε στον κάδο των αχρήστων τη πραγματεία του φιλόδοξου κ.Νταβούτογλου, «το Στρατηγικό Βάθος», στον κάλαθο των αχρήστων…..
Φιλικά
Νίκος Τοπούζης
Ιστορικός Συγγραφέας
Η Συρία, όντας γεωστρατηγικό μονοπάτι αλλά και ο τελευταίος σύμμαχος του Ιράν στη Μ.Ανατολή, ήταν φυσικό να μπει στο στόχαστρο της τετράδας ΗΠΑ-Ισραήλ-Σ.Αραβία-Τουρκία. Ο κ.Άσαντ με παράτολμες και ριψοκίνδυνες κινήσεις στήριζε, ηθικά τουλάχιστον, το Ιράν, κινούμενος περισσότερο από τη γεωθρησκεία(sic), παρά από τη κοινή λογική. Ο ίδιος κατάγεται από οικογένεια Αλεβιτών που είναι παρακλάδι των Σιιτών (το Ιράν είναι η πολυπληθέστερη Σιιτική χώρα) και κυβερνάει μια χώρα που η πλειοψηφία της είναι Σουνίτες μουσουλμάνοι. Υπάρχει βέβαια και σημαντική ελληνορθόδοξη κοινότητα που.... απολαμβάνει προνόμια στη Συρία που δεν απαντώνται πουθενά αλλού στη Μ.Ανατολή. Αλλά και οι Σουνίτες είναι διηρημένοι καθώς ένα κομμάτι τους είναι Κούρδοι και όχι Άραβες, στενοί σύμμαχοι δηλαδή του καθεστώτος της Δαμασκού. Η κατάσταση εντός της χώρας έχει γίνει περίπλοκη μετά τη βομβιστική επίθεση στο αρχηγείο Εθνικής Ασφάλειας της Συρίας και τον θάνατο των στρατηγών Assef Chaoukat, Daoud Rajha, Hassan Tourkmani και Ikhtiar Hisham που ήταν οι κύριοι υπεύθυνοι για τη διαχείρηση της κρίσης κατά τη διάρκεια μάλιστα συμβουλίου ασφαλείας. Μετά τη βομβιστική ενέργεια έγινε μεγάλης κλίμακας επίθεση από ξένους μισθοφόρους στη πρωτεύουσα Δαμασκό που λίγο έλειψε να οδηγήσει στη κατάληψη της και να αναγκάσει τον κ.Άσαντ αλλά και την οικογένεια του να εγκαταλείψουν τη χώρα. Αλλά και η κατάληψη του Χαλεπίου από τους ισλαμιστές «αντάρτες» που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας και το σημαντικότερο εμπορικό κέντροέχει περιπλέξει και άλλο το Συριακό πρόβλημα. Πολύ μεγάλη στρατιωτική επιτυχία των αντικαθεστωτικών αποτελεί και η κατάληψη του Ιντλίμπ που είναι το κομβικό σημείο για την επικοινωνία, τις συγκοινωνίες και το εμπόριο μεταξύ Συρίας και Τουρκίας. Όσο αυτή τη πόλη μένει στα χέρια των Ισλαμιστών, τόσο περισσότερο θα μπορούν να δέχονται απρόσκοπτη στρατιωτική βοήθεια από τη Τουρκία. Στις μέρες μας διεξάγεται μια πολύ μεγάλη στρατιωτική κινητοποίηση και έντονες συμπλοκές στις δύο αυτές πόλεις καθώς η μη κατάληψη τους θα είναι ίσως η στρατηγική ήττα που θα σημάνει το τέλος της διακυβέρνησης της Συρίας από την οικογένεια Άσαντ. Σε περίπτωση ανακατάληψης των πόλεων αλλά και αποκοπή των διόδων διαφυγής των ισλαμιστών στη Τουρκία, τότε ο Συριακός στρατός θα δώσει ένα πολύ σημαντικό πλήγμα στους αντιπάλους του, που είναι απίθανο να μπορέσουν ποτέ να ανακάμψουν. Σε περίπτωση ανακατάληψης της πόλης αλλά επιτυχούς διαφυγής των «ανταρτών» στη γειτονική Τουρκία, τότε απλώς θα πρέπει να περιμένουμε την επόμενη μάχη σε μέρος που θα επιλέξει ακόμη μία φορά ο επιτιθέμενος, δηλαδή οι δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ξένες δυνάμεις που δρουν στο εσωτερικό της χώρας.
ΤΟΥΡΚΙΑ-ΙΣΡΑΗΛ
Πολύ σημαντική παράμετρο αποτελεί η ισχυρή Αλεβιτική μειονότητα εντός της Τουρκίας που θεωρείται, μετά τους Κούρδους, ως η μεγαλύτερη απειλή για την ενότητα της γείτονος χώρας και του οράματος του Μουσταφά Κεμάλ. Αυτός είναι και ο λόγος των καταστροφών από το πλήθος κατά περιουσιών των Τούρκων Αλεβιτών πριν από λίγες μέρες . Μετά τον ξεσηκωμό των Κούρδων, που κατέλαβαν τη μικρή πόλη Σέμντινλι στα νότια της χώρας και την αμέριστη στήριξη τους στον κ.Άσαντ, ένας ξεσηκωμός και αντάρτικο της Σιιτικής μειονότητας, που είναι ομόθρησκοι του κ.Άσαντ, προς όφελος του Σύρου προέδρου θα αποτελούσε καταστροφή για τη Τουρκική ηγεσία και το όραμα τους για μια μεγαλύτερη «πατρίδα». Ο μεγαλύτερος όμως εφιάλτης για τους Τούρκους δεν είναι άλλος από τη συμφωνία του κ.Άσαντ με τους Κούρδους της Συρίας για ουσιαστική αυτονομία με αντάλλαγμα τη στρατιωτική συνδρομή τους στον αγώνα του κατά των αντικαθεστωτικών αλλά και κατά της Τουρκίας. Ο Συριακός στρατός όχι μόνο πρόσθεσε εμπειροπόλεμους συμμάχους στο πλευρό του, αποδέσμευσε κιόλας μεγάλες δυνάμεις που φυλούσαν τα βορειοανατολικά του σύνορα με τους Τούρκους. Μια ομοσπονδοποίηση νότιου Κουρδιστάν (βόρειο Ιράκ) με το δυτικό (βορειοανατολική Συρία) θα πυροδοτήσει έναν ανένδοτο αγώνα των Κούρδων εντός της Τουρκίας για απελευθέρωση. Έναν αγώνα που είναι σίγουρο πως θα μεταφερθεί από τα βουνά της ν.α Τουρκίας, στις μεγάλες τουρκικές πόλεις όπου έχουν μεταφερθεί εκατομμύρια Κούρδοι τις τελευταίες δεκαετίες.
Το μεγάλο λάθος της Τουρκίας ήταν η ξαφνική αλλά και συναισθηματική κόντρα με το Ισραήλ που την καθιέρωσε ως απειλή ακόμη και για την επιβίωση του Εβραϊκού κράτους. Ο κ.Ερντογάν, κινούμενος από το όραμα του ΥΠΕΞ του κ.Νταβούτογλου προσπάθησε να πραγματώσει το λεγόμενο στρατηγικό βάθος. Και το προσπάθησε με το να γίνει αρεστός αλλά και ηγέτης του σουνιτικού μουσουλμανικού κόσμου, ξεκινώντας μια ιδεολογική αλλά και γεωστρατηγική σύγκρουση με το Ισραήλ για τα αποθέματα υδρογοναθρακών στη λεκάνη της Αν.Μεσογείου. Οι άτσαλες κινήσεις της Τουρκίας να προωθήσει στο έδαφος της Συρίας γνωστά μέλη τρομοκρατικών ομάδων, έσπειρε τον τρόμο στο Ισραήλ για το ενδεχόμενο να πέσουν τα χημικά και βιολογικά όπλα της Συρίας στα χέρια αυτών των ομάδων. Ένας ορατός δηλαδή κίνδυνος για την ίδια την επιβίωση των κατοίκων του. Έτσι, το Τελ-Αβίβ , προφανώς μετά από μυστικές διαβουλεύσεις, «επέτρεψε» στη Συρία να αποσύρει όλες τις επίλεκτες δυνάμεις της από τα υψώματα του Γκολάν και να τις στρέψει κατά των αντικαθεστωτικών στο Χαλέπι αλλά και προς τα σύνορα με τη Τουρκία. Το Ισραήλ έτσι δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στους Τούρκους επιτελείς αλλά και σε περίπτωση επικράτησης του κ.Άσαντ θα τον έχει στο χέρι, καθώς ο Σύρος πρόεδρος θα χρωστάει την επιβίωση του αλλά και της οικογένειας του στους Ισραηλίτες! Έτσι είναι βέβαιο πως μετά τη διάσωση του από το Ισραήλ, ο κ.Άσαντ θα μειώσει και τη δύναμη της Χεζμπολάχ, της παράταξης που στο νότιο Λίβανο πριν από λίγα χρόνια αποτέλεσε την αιτία για τη πρώτη μη-νίκη του άστρου του Δαβίδ σε αραβο-ισραηλινό πόλεμο, καθώς ο κ.Άσαντ μαζί με το Ιράν είναι οι κύριοι προμηθευτές των Λιβανέζων σε οπλισμό και χρήματα. Μετά το πέρας της κρίσης είναι βέβαιο πως ο Σύρος πρόεδρος δε θα θελήσει να δημιουργήσει πρόβλημα στο Ισραήλ και θα περιορίσει κατά πολύ τη δράση της Χεζμπολάχ.
Το Ισραήλ βρίσκεται όμως στη παράδοξη θέση να, μην υπερασπίζεται μεν αλλά, να κρατάει αποστάσεις από την επιθυμία των ΗΠΑ να ξεφορτωθούν τον ισχυρότερο σύμμαχο του μεγαλύτερου εχθρού του, που δεν είναι άλλος από το Ιράν. Σε αυτή τη περίπτωση οι Ισραηλίτες επιτελείς αξιολόγησαν τις δύο απειλές και συμπέραναν πως η Τουρκία και οι ισλαμιστές τρομοκράτες που τους χρηματοδοτεί και δρουν εντός της Συρίας, σχεδόν στα σύνορα του, αποτελούν σαφώς μεγαλύτερη απειλή από τις μεγαλοστομίες του καθεστώτος της Τεχεράνης που δεν είναι καθόλου σίγουρο πως έχει τη δυνατότητα να εξαπολύσει οποιαδήποτε επίθεση στο έδαφος τους.
Σ.ΑΡΑΒΙΑ-ΙΡΑΝ
Η χώρα που έχει το μεγαλύτερο συμφέρον από την ανατροπή του κ.Άσαντ δεν είναι άλλη από τη Σ.Αραβία. Ο μεγαλύτερος γεωστρατηγικός αλλά και θρησκευτικός αντίπαλος του Ριάντ δεν είναι άλλος από το Ιράν, τον στενότερο δηλαδή σύμμαχο της Συρίας. Η Συριακή κρίση για τους Σαουδάραβες είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αποδυναμώσουν την ισχυρή Περσική χώρα βγάζοντας από τη μέση τους Σύρους Αλεβίτες και σε αυτό το εγχείρημα βρήκαν ανταπόκριση από τους Τούρκους. Η άτυπη συμμαχία των δύο χωρών με την υποστήριξη τόσο της Ε.Ε όσο και τη (χλιαρή) υποστήριξη των ΗΠΑ, έδωσε τη δυνατότητα εκμίσθωσης των δεκάδων χιλιάδων εμπειροπόλεμων μισθοφόρων που δρουν εντός της Συρίας αλλά και της προμήθειας τους με περίσσια όπλα και πυρομαχικά. Σε περίπτωση επικράτησης των αντικαθεστωτικών η Σ.Αραβία και η Τουρκία θα έχουν ολοκληρώσει ένα σουνιτικό τόξο που θα εκτείνεται από την Τυνησία θα διασχίζει όλη τη β.Αφρική, την Αραβική χερσόνησο και θα συνεχίζει βόρεια μέχρι τον ποταμό Έβρο!
Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα για το εμιράτο της ερήμου καθώς η Συριακή αντικατασκοπεία, προφανώς με τη βοήθεια των Ιρανών, ανταπόδωσε το τρομοκρατικό κτύπημα με τη δολοφονία εντός της Σ.Αραβίας του αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών της πρίγκιπα Μπαντάρ μπιν Σουλτάν μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ μια βδομάδα μόλις μετά την επιχείρηση στη Δαμασκό. Ο Μπαντάρ θεωρείτο ο ιθύνων νους της εξόντωσης του επιτελείου του κ.Άσαντ και ήταν θεωρητικά ένας αδύνατος για εξόντωση στόχος. Ο πραγματικός φόβος όμως της Σ.Αραβίας έγκειται στην ύπαρξη σιιτικής μειονότητας στο έδαφος της, που σε περίπτωση επικράτησης του κ.Άσαντ είναι βέβαιο πως είναι η σειρά της να εξεγερθεί μετά τη παρακίνηση αλλά και τον εξοπλισμό της από το Ιράν και τη Συρίαως αντίποινα.
Από την άλλη το Ιράν αγωνιά καθώς η πτώση του συμμάχου τους θα σημάνει την αρχή του τέλους του καθεστώτος των μουλάδων. Η στρατηγική του περικύκλωση θα είναι γεγονός και η πολεμική αναμέτρηση στο έδαφος του θέμα μηνών. Αυτός είναι και ο λόγος που εκτός από τη σκληρή ρητορεία υπέρ του κ.Άσαντ, στέλνει μέσω της οροσειράς Καντίλ του β.Ιράκ χιλιάδες μαχητές αλλά και πολλά όπλα και πυρομαχικά στη Δαμασκό προς την αντιμετώπιση των ξένων μισθοφόρων που δρουν στο έδαφος του. Μία κίνηση που σε άλλες εποχές θα εξόργιζε το Ισραήλ. Αλλά τώρα η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Οι δύο μισητοί εχθροί μοιάζουν να έχουν κοινό εχθρό, τη δημιουργία σουνιτικού τόξου και τη διαρροή μη-συμβατικών όπλων στους φανατικούς ισλαμιστές-μαχητές αυτού του συνασπισμού δυνάμεων.
Η επόμενη κίνηση του σουνιτικού τόξου θα είναι η υπερίσχυση των ομόθρησκων αράβων στο Ιράκ, κάτι που θα περιορίσει τόσο τους Κούρδους, όσο και τους Σιίτες στα νότια της χώρας και το περαιτέρω σφίξιμο του κλοιού επάνω στο Ιράν. Και το Ιράν δε θα μπορέσει να παραμείνει αμέτοχο στις εξελίξεις αυτές και ίσως αναγκαστεί να εισβάλει στο Ιράκ, δίνοντας αφορμή για πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του από το σύνολο των Αραβικών χωρών και φυσικά των ΗΠΑ και των Ευρωπαϊκών κρατών. Και όλο αυτό θα μπορέσει να το αποφύγει αν και μόνο αν μπορέσει να βοηθήσει αποφασιστικά τον κ.Άσαντ να παραμείνει στην εξουσία.
ΡΩΣΙΑ-ΚΙΝΑ-ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Ο ισχυρός άντρας της Ρωσίας κ.Πούτιν έχει ήδη αποστείλει στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου τον ισχυρότερο στόλο που απέπλευσε από την αρκούδα του Βορρά από την εποχή των τσάρων με την υποστήριξη χιλιάδων πεζοναυτών. Δύναμη ικανή να γείρει τη πλάστιγγα υπέρ του κ.Άσαντ αλλά και αποτρεπτικό παράγοντα για περαιτέρω ανάμειξη της Τουρκίας στη διαμάχη. Με την αποφασιστικότητα του ο κ.Πούτιν έκανε κίνηση ματ στο παγκόσμιο σκάκι και απλώς περιμένει να δει τι είναι αυτό που συμφέρει περισσότερο τη χώρα του και θα επιλέξει πότε και αν θα εμπλέξει τις δυνάμεις του στις μάχες. Η ρωσική σημαία σε συριακές πόλεις θα αποτρέψει ακόμη και τους πιο σκληροτράχηλους ισλαμιστές να επιχειρήσουν εναντίον τους καθώς τα παθήματα του Καυκάσου, όπου οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις εξόντωσαν χωρίς δυσκολία ακόμη και τα πιο απόρθητα τους «φρούρια» είναι ακόμη νωπά στη μνήμη των μουσουλμάνων ηγετών τέτοιων οργανώσεων. Η στάση της Ρωσίας έγκειται καθαρά στο διπλωματικό κομμάτι καθώς είναι βέβαιο πως ούτε η ύπαρξη των 2 περίπου εκατομμυρίων ορθόδοξων χριστιανών στη Συρία μπορεί να επηρεάσει συναισθηματικά τον πρόεδρο της Ρωσίας που έχει αποδειχθεί ο καλύτερος γνώστης γεωστρατηγικής αλλά και οπαδός της realpolitik τα τελευταία χρόνια στον κόσμο. Αν η Ρωσία βρει προς το συμφέρον της τη παραμονή του κ.Άσαντ στην εξουσία, θα υπολογίσει το αντίτιμο για την ανάμειξη της και θα αποφασίσει την εμπλοκή της ή όχι, αλλά και το είδος της εμπλοκής. Είναι βέβαιο πολύ πιθανό η Ρωσία να λάβει ισχυρά αντισταθμιστικά οφέλη από τις ΗΠΑ στη κεντρική Ασία και στον Ειρηνικό, ώστε να καθίσει απλός θεατής στην αποκαθήλωση του καθεστώτος της Δαμασκού.
Το μεγαλύτερο ερωτηματικό στην όλη κρίση είναι η Κίνα. Η νέα ανερχόμενη υπερδύναμη έχει μεγάλα συμφέροντα στη Συρία, και η πτώση του κ.Άσαντ θα της προκαλέσει προβλήματα σε γεωστρατηγικό επίπεδο. Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο πως η μεγάλη ασιατική χώρα αν έχει αναπτύξει από τώρα τις υποδομές να υποστηρίξει έναν σύμμαχο τόσο μακριά, καθώς τόσο η διπλωματία όσο και η οικονομία και το ναυτικό της δεν είναι ακόμη αρκετά ισχυρά για τόσο εντυπωσιακά βήματα στο παγκόσμιο γεωστρατηγικό μπρα-ντε-φερ. Μία χώρα με τεράστιες προοπτικές αλλά χωρίς τη δυνατότητα (ακόμη) να εφαρμόσει το συμφέρον της ως Δίκαιο (Θουκυδίδεια Λογική) ακόμη και στη γειτονιά της, όπως στη περίπτωση της Ταϊβάν. Αν αυτή η κρίση είχε συμβεί μετά από 20 χρόνια τότε η Κίνα ίσως αποτελούσε τον καθοριστικό παράγοντα επίλυσης της.
Μεγάλος απών στη κρίση είναι η Αίγυπτος καθώς τα εσωτερικά προβλήματα την αναγκάζουν να μείνει στα εντός της χώρας ακόμη και υπό την ηγεσία του κόμματος των Αδερφών Μουσουλμάνων. Ενώ φαινομενικά η ηγεσία του σουνιτικού κόμματος θα επηρέαζε τη κρίση υπέρ των αντικαθεστωτικών, η παλιά συμμαχία της οικογένειας Άσαντ με την Αίγυπτο, καθώς και η αντιπαλότητα της πολυπληθέστερης ισλαμικής χώρας τόσο με τη Σ.Αραβία όσο και με τη Τουρκία ίσως αποτελούσε εμπόδιο στη δημιουργία του περίφημου πλέον σουνιτικού τόξου. Η απουσία αυτή της Αιγύπτου αφήνει λοιπόν ένα μεγάλο ερωτηματικό ως προς τις εξελίξεις σε περίπτωση που είχαν π.χ. επικρατήσει οι στρατιωτικοί στις πρόσφατες εκλογές και είχαν επαναφέρει τη τάξη στην επικράτεια της χώρας του Νείλου. Αλλά αυτά είναι ερωτήματα για τους ιστορικούς του μέλλοντος.
ΗΠΑ-Ε.Ε
Η στάση των ΗΠΑ αποτελεί επίσης έναν γρίφο καθώς οι ισορροπίες (λόγω Ισραήλ) έχουν αλλάξει. Ενώ στην αρχή η υπερδύναμη στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού είχε θέσει το καθεστώς του κ.Άσαντ στον «άξονα του κακού» και υποστήριζε ανοικτά την αντιπολίτευση, τώρα ακόμη και με μεγαλύτερες απώλειες άμαχου πληθυσμού (ως δικαιολογία επέμβασης) από τη σύγκρουση στη Λιβύη, δείχνει απρόθυμη να επέμβει στρατιωτικά στην αραβική χώρα της ανατολικής Μεσογείου. Καθοριστικός παράγοντας αυτής της κωλυσιεργίας των ΗΠΑ πρέπει να θεωρηθεί το ισχυρό εβραϊκό λόμπυ στην Ουάσιγκτον που πολύ συχνά καθορίζει τη στάση της Αμερικανικής κυβέρνησης στα θέματα της μέσης Ανατολής, γεγονός που έχει στηλιτευθεί πολλές φορές διεθνώς αλλά και πρόσφατα και εντός της Αμερικής. Η μη ξεκάθαρη στάση των ΗΠΑ υπέρ των συμφερόντων του Ισραήλ από την άλλη, έχει ισχυροποιήσει το ρεύμα των αμερικανών ψηφοφόρων που εδώ και αρκετό καιρό υποπτεύονται τον κ. Ομπάμα για φιλο-ισλαμική πολιτική. Η αλήθεια όμως για τη στάση των ΗΠΑ έγκειται σε δύο πολύ σημαντικές παραμέτρους. Η πρώτη είναι πως το μόνο που καθορίζει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ είναι το ψυχρό συμφέρον της χώρας και πως η Αμερική βρίσκεται σε στάση αναμονής των εξελίξεων, όπως ακριβώς και η Ρωσία! Δεν θέλει καμία από τις υπερδυνάμεις να βιαστεί και να διαπράξει γεωστρατηγικό σφάλμα στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ιδίως τώρα που αναμένεται να ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το νέο Ελ Ντοράντο δε συγχωρεί βιαστικές και λανθασμένες κινήσεις. Ο δεύτερος παράγοντας, κάτι που δε πρέπει να ξεχνάμε, είναι οι επερχόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Ακόμη και ένας κερδισμένος πόλεμος θα ήταν πολιτική αυτοκτονία για τον κ. Ομπάμα, ενός διορατικού ανθρώπου που είναι εξαιρετικό αμφίβολο πως θα υποπέσει σε τόσο μεγάλο πολιτικό σφάλμα που αναμφίβολα θα σημάνει το τέλος της προεδρίας τους. Οπότε, οποιαδήποτε ενεργή στρατιωτική ανάμειξη των ΗΠΑ (δε γνωρίζω ακόμη από ποια πλευρά!) θα γίνει μετά το πέρας της εκλογικής διαδικασίας, ίσως πολύ αργά για να κρίνει το αποτέλεσμα.
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να αποτελεί το ανέκδοτο των Διεθνών Σχέσεων! Ένα μόρφωμα κρατών χωρίς ενιαίο στρατό, χωρίς ενιαία διπλωματία και πλέον με αμφίβολη οικονομική δύναμη αλλά και συνοχή. Είναι γεγονός πως οποιαδήποτε απόφαση-κίνηση της Ε.Ε θα γίνει μετά από υπόδειξη και καθοδήγηση των ΗΠΑ. Το μάθημα της σύγκρουσης της Λιβύης, όπου οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις ξεκίνησα τον αεροπορικό πόλεμο μόνες τους, ξέμειναν από πολεμοφόδια και αναγκάστηκαν να παρακαλέσουν τη στρατιωτική συνδρομή των ΗΠΑ, δεν ξεχνιέται εύκολα. Ακόμη μία φορά οι Ευρωπαίοι χάνουν την ευκαιρία να συνδράμουν αποφασιστικά στην ειρηνική επίλυση μιας κρίσης στη γειτονιά τους, που είναι πιθανόν να είναι η αιτία ενός γενικευμένου περιφερειακού πόλεμου που θα εκτροχιάσει τις χώρες του Νότου από τη προσπάθεια τους να σταθεροποιηθούν τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά μετά την οικονομική κρίση.
ΕΛΛΑΔΑ
Ο μεγαλύτερος χαμένος όμως αυτής της σύγκρουσης στη Συρία δεν είναι άλλος από την Ελλάδα. Η συνεχιζόμενη σύγκρουση θα οδηγήσεις εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στη Τουρκία, η οποία μέσω των μηχανισμών που έχει αναπτύξει θα τους στείλει στη χώρα μας για τη περαιτέρω αποσταθεροποίηση του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της. Και είναι βέβαιο πως μέσα σε αυτές τις πολλές χιλιάδες εξαθλιωμένων ανθρώπων θα βρίσκονται πάρα πολλοί ισλαμιστές τρομοκράτες, αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα τους και εντός Ευρωπαϊκού εδάφους. Η Ελλάδα με την ισχυρή πολεμική μηχανή (ναυτικό, αεροπορία, ειδικές δυνάμεις) θα μπορούσε να αποστείλει μία δύναμη να προστατέψει μέρος του ελληνορθόδοξου πληθυσμού καθώς και τα περιουσιακά στοιχεία του Πατριαρχείου της Αντιόχειας που εδρεύει πλέον στη Δαμασκό. Η κίνηση αυτή θα προέτρεπε-ανάγκαζε τη Ρωσία να πράξει ανάλογα με πολύ μεγαλύτερες δυνάμεις αλλά και το Ισραήλ να συμπράξει με συλλογή πληροφοριών και αποστολή εφοδίων στις ελληνικές δυνάμεις της περιοχής. Θα ήταν η κίνηση ματ που θα αιφνιδίαζε τους πάντες, θα ικανοποιούσε Συρία-Ισραήλ-Ρωσία-Ιράν ενώ η ΗΠΑ και η Ε.Ε θα το έβλεπαν περίπου ως λύτρωση καθώς δε θα χρειαζόταν να επέμβουν καθόλου. Η Σ.Αραβία αλλά κυρίως η Τουρκία θα είχαν υποστεί μια μεγάλη στρατηγική ήττα χωρίς να πέσει ούτε μία σφαίρα προς το Ελληνικό Σώμα. Η αναβίωση του ελληνορθόδοξου στοιχείου, η επιβίωση του κ.Άσαντ, η δημιουργία Δυτικού Κουρδιστάν αλλά και η θωράκιση του Ισραήλ θα ήταν πλήγματα που η Τουρκία θα χρειαζόταν πολλά χρόνια και μεθοδική δουλειά ώστε να μας τα ανταποδώσει. Και αυτό μόνο αν μετά από αυτή την ενέργεια συνεχίζαμε τη παρούσα αδράνεια της διπλωματίας και της εξωτερικής μας πολιτικής.
Οι παρούσες κυβερνήσεις έχουν αποδειχθεί πολύ λίγες όσον αφορά τις κολοσσιαίες αλλαγές στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Η Ελλάς χρειάζεται επειγόντως ηγέτες με στρατηγικό όραμα και προπάντων πίστη στη πατρίδα. Με παθητική στάση και Φιλανδοποίηση οδηγούμαστε μαθηματικά σε νέα Ίμια και περαιτέρω συρρίκνωση του στρατηγικού μας χώρου. Δυστυχώς περνάει από μπροστά μας μια ευκαιρία να καταστούμε καταλυτικός παράγοντας ειρήνης στη περιοχή. Μια ευκαιρία που παράλληλα θα μας δώσει την ευκαιρία να στείλουμε στον κάδο των αχρήστων τη πραγματεία του φιλόδοξου κ.Νταβούτογλου, «το Στρατηγικό Βάθος», στον κάλαθο των αχρήστων…..
Φιλικά
Νίκος Τοπούζης
Ιστορικός Συγγραφέας
