του Σωτήριου Καλαμίτση
Ανάμεσα στις πάμπολλες απορίες που είχα από μικρός είναι και εκείνη της λεγόμενης «εφ’ άπαξ παροχής», η οποία γράφεται πλέον «εφάπαξ». Ηρνούμην να κατανοήσω τον θεσμό. Ο συνταξιοδοτούμενος δικαιούται σύνταξης, κύριας και επικουρικής παρακαλώ, λες και δεν..
υπήρχε τρόπος να υπάρχει μία μόνον σύνταξη. Επί πλέον εφευρέθηκε και η εφ’ άπαξ παροχή, ένα ποσό, δηλαδή, που σχηματίζεται με εισφορές εργαζόμενου και εργοδότη, τη σκοπιμότητα του οποίου ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω. Όπως δεν μπορούσα να κατανοήσω γιατί υπήρχαν κατηγορίες εργαζομένων που έπαιρναν σύνταξη στα 40 ή στα 50. Γιατί η λεχώνα δημόσιος υπάλληλος εδικαιούτο άδειας τοκετού 9 μηνών, ενώ η λεχώνα ιδιωτική υπάλληλος εδικαιούτο άδειας 6 μηνών. Ας είναι, όμως. Ο γέγονε γέγονε.
Τώρα που η κυβέρνηση αναζητεί και άλλα κονδύλια για τον τοκογλύφο Μινώταυρο, μπήκε στο στόχαστρο και το εφ’ άπαξ. Δεν θα γλυτώσει τίποτε. Όπου εισόδημα, περιοδικό ή μη, και χαράτσι. Βέβαια, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι και το σύστημα της παροχής αυτής είναι στρεβλό. Οι στρεβλώσεις δεν περιορίζονται στα δυσανάλογα ποσά που εισπράττουν οι συνταξιοδοτούμενοι αναλόγως του αν ανήκουν στα λεγόμενα «ευγενή ταμεία» ή όχι, αλλά εκτείνονται και σε περιπτώσεις ασφαλισμένων που έπαιρναν εφάπαξ χωρίς να καταβάλλουν εισφορές, ακόμη δε και σε περιπτώσεις που παρά την ύφεση καταβάλλεται διπλό εφάπαξ.
Λέγεται ότι οι υπάλληλοι του ΟΓΑ δεν κατέβαλλαν μέχρι το 2005 εισφορές, αλλά εισπράττουν εφ’ άπαξ μέχρι και € 50.000. Επίσης, οι υπάλληλοι του ΟΑΕΕ κατέβαλλαν μεν εισφορές, αλλά δεν έπαιρναν το εφάπαξ από κάποιον ειδικό λογαριασμό. Το έπαιρναν από τα γενικά έσοδα του Ταμείου. Έτσι και στο ΙΚΑ, του οποίου ο ειδικός λογαριασμός για τα εφάπαξ των υπαλλήλων του ενισχύεται από τα γενικά έσοδα του Ταμείου. Τί σημασία έχει αν οι εισφορές δεν επαρκούν για την καταβολή του εφ’ άπαξ! Κάνουμε βουτιά στο ταμείο του Ταμείου και πληρώνουμε από εκεί αδιαφορώντας αν το εφ’ άπαξ προέρχεται από εισφορές εργοδότη-εργαζομένου ή από τις εισφορές των ασφαλισμένων του Ταμείου, στο οποίο υπηρετούμε.
Από την άλλη, γράφτηκε ότι διπλό εφάπαξ εισέπρατταν οι εργαζόμενοι στο Υπουργείο Εσωτερικών, ήτοι τόσο από το ΤΑΔΚΥ όσο και από το ΤΠΔΥ. Ότι οι υπάλληλοι της Βουλής παίρνουν εφάπαξ τόσο από τον ειδικό λογαριασμό της Βουλής όσο και από το ΤΠΔΥ. Δεν είναι δε λίγες οι περιπτώσεις, όπου τα καταβαλλόμενα εφάπαξ δεν προέρχονται μόνο από εισφορές εργαζομένων, αλλά και από κοινωνικούς πόρους. Τέλος, τα εφάπαξ που καταβάλλει το ΤΠΔΥ ενισχύονται και από πόρους που προέρχονται από τα έργα των Δήμων, του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ από το Αγγελιόσημο, ενώ των υπαλλήλων επιμελητηρίων από συμμετοχή 3% των διοικήσεων των επιμελητηρίων.
Γενικά και το θέμα του εφ’ άπαξ φαντάζει κάτι ως εφαρπαχτή. Κανείς δεν γνωρίζει ποιός και γιατί εισπράττει ή εισέπραξε το τάδε ποσό ως εφ’ άπαξ εκτός από τον ίδιο τον εισπράξαντα και μερικούς περί αυτόν. Αλλ’ επίσης, ουδείς θέλει να ενημερωθούμε για το ποιος εισπράττει ποιο εφ’ άπαξ. Το πιο εξοργιστικό, όμως, είναι, αν αληθεύει, η είσπραξη εφ’ άπαξ χωρίς καταβολή οποιασδήποτε εισφοράς. Δεν είναι, τέλος, λίγες οι περιπτώσεις όπου ορισμένοι εισπράττουν το εφ’ άπαξ αμέσως μετά τη συνταξιοδότηση, ενώ άλλοι, οι περισσότεροι, περιμένουν επί μήνες και χρόνια.
Για να μεταρρυθμίσει όλες αυτές τις στρεβλώσεις διαρθρωτικώς, απεφάσισε η κυβέρνηση τού «δεν υπογράφω το λάθος» να περικόψει τα εφ’ άρπαξ και μάλιστα αναδρομικώς. Η απαγόρευση του διορισμού συγγενών πολιτικών στο Δημόσιο δεν μπορεί να έχει αναδρομική εφαρμογή. Έτσι, δεν μπορεί να ακυρωθεί ο διορισμός της θυγατέρας τού κ. Πολύδωρα ούτε της θυγατέρας και του γαμπρού τού κ. Τραγάκη. Η μείωση, όμως, του εφ’ άπαξ μπορεί να έχει και θα έχει αναδρομική ισχύ.
Και το ερώτημα που ανακύπτει κάθε φορά που η κυβέρνηση αποφασίζει να βάλει μαχαίρι σε οποιαδήποτε παροχή ή και στην ίδια τη σχηματισμένη περιουσία είναι ένα: «Γιατί τώρα; Γιατί κύριοι τόσα χρόνια κάνατε αυτό το πάρτυ; Λεφτά υπήρχαν; Από πού ερχόντουσαν; Γιατί θυμηθήκατε τώρα τη φοροδιαφυγή και εξαπολύσατε εκστρατεία πάταξής της; Γιατί π.χ. αποποινικοποιούσατε την οφειλή κοινωνικοασφαλιστικών εισφορών μέχρι € 5.000 από € 2000 που ήταν το προηγούμενο όριο;» Πολλά γιατί με μία στερεότυπη για όλα απάντηση: «Για να μπουκώνουμε τους ημετέρους, να είναι τα λαμόγια ευτυχή και, έτσι, να διατηρούμε την ψήφο τους». Και η ευθύνη της αριστεράς κύριε; Γιατί η αριστερά δεν ανεδείκνυε το αλόγιστο και ανήθικο αυτό πάρτυ; Και σ’ αυτό το ερώτημα μία είναι η απάντηση: «Επειδή την απασχολούσε η Δημοκρατία στη Νικαράγουα, το σοσιαλιστικό θαύμα της Κούβας και η καταδίκη των φασιστών που αρνούνται να εξομοιώσουν τους Έλληνες με τους λαθρομετανάστες, οι οποίοι συνέβαλαν τα μέγιστα στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων με την ανασφάλιστη και χαμηλόμισθη εργασία που γέμιζε τις τσέπες των κεφαλαιοκρατών και απορροφούσε μεγάλο μέρος των κονδυλίων για Υγεία που και αυτά σωρρεύονταν με την αφαίμαξη των γνωστών υποζυγίων, των μισθοσυντήρητων και συνταξιούχων, και συμπληρώνονταν με δανεικά, τα οποία καλούνται να αποπληρώσουν σήμερα τα ίδια υποζύγια, στα οποία απονέμεται κατά κανόνα εφ’ άπαξ και όχι εφ’ άρπαξ».
Σωτήριος Καλαμίτσης
