"..το PSI του 2012 δεν είναι παρά το Χρηματιστήριο του 1999 στην πιο ξεδιάντροπη μορφή του".
Το Σύνταγμα ορίζει στο άρθρο 4 ότι
« 1. Οι Ελληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου. 2. Οι ΄Ελληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις. ….. 5. Οι ΄Ελληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη,
ανάλογα με τις δυνάμεις τους.»
Άρα θεμελιώδη αρχή για τη λειτουργία τους κράτους και την οργάνωση της κοινωνίας αποτελεί και η σύμμετρη συμμετοχή στα δημόσια βάρη με βάση την περιουσία και τα εισοδήματα που διαθέτει έκαστος.
Από την άλλη μεριά το καπιταλιστικό σύστημα, το και αστικό αποκαλούμενο, έχει ως ακρογωνιαίο λίθο την ατομική ιδιοκτησία, ιδία των μέσων παραγωγής, εξ ου και το Σύνταγμα ορίζει στο άρθρο 17
«1. Η ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του Κράτους, τα δικαιώματα όμως που απορρέουν από αυτή δεν μπορούν να ασκούνται σε βάρος του γενικού συμφέροντος. 2. Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει, και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία την οποία είχε το απαλλοτριούμενο κατά το χρόνο της συζήτησης στο δικαστήριο για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης. …….4. Η αποζημίωση ορίζεται από τα αρμόδια δικαστήρια. ………. Πριν καταβληθεί η οριστική ή προσωρινή αποζημίωση διατηρούνται ακέραια όλα τα δικαιώματα του ιδιοκτήτη και δεν επιτρέπεται η κατάληψη. Η αποζημίωση που ορίστηκε καταβάλλεται υποχρεωτικά το αργότερο μέσα σε ενάμισι έτος από τη δημοσίευση της απόφασης για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης και, σε περίπτωση απευθείας αίτησης για οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης, από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης του δικαστηρίου, διαφορετικά η απαλλοτρίωση αίρεται αυτοδικαίως. Η αποζημίωση δεν υπόκειται, ως αποζημίωση, σε κανένα φόρο, κράτηση ή τέλος……».
Αποτελούσε πάγια θέση των δικαστηρίων της χώρας ότι το άρθρο 17 προστατεύει μόνον εμπράγματα δικαιώματα, δηλαδή την ιδιοκτησία κινητού ή ακινήτου πράγματος και όχι ενοχικά δικαιώματα, όπως είναι οι απαιτήσεις. Όμως, με βάση τις διατάξεις της Σύμβασης της Ρώμης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η οποία έχει κυρωθεί από τη χώρα μας, εξ ου και αποτελεί νόμο του κράτους μη δυνάμενο να τροποποιηθεί από τον Έλληνα νομοθέτη, έχει γίνει εν τέλει δεκτό από δεκαετίας και εκ μέρους των δικαστηρίων μας ότι το άρθρο 17 προστατεύει και τα ενοχικά δικαιώματα. Και τούτο, διότι πρέπει να απολαύει προστασίας το σύνολο της περιουσίας κάθε ανθρώπου είτε αυτή αποτελείται από πράγματα είτε αποτελείται από απαιτήσεις. Έτσι, δεν μπορεί να απαλλοτριωθεί άνευ αποζημιώσεως όχι μόνον το ακίνητό μου, αλλά και οι απαιτήσεις που έχω καθ’ οιουδήποτε προσώπου π.χ. από δάνειο.
Στη χώρα μας το Δημόσιο διαφήμιζε επί δεκαετίες τα σταθερά και ασφαλή ομόλογά του προτρέποντας τον λαό να το δανείζει επενδύοντας σ’ αυτά. Καλούσε, δηλαδή, τους πολίτες να δανείσουν το κράτος που είχε ανάγκη χρημάτων για την επιτέλεση των λειτουργιών του ως κράτους δικαίου, κράτους προνοίας, κράτους που μεριμνά για την οικογένεια, για την εργασία, για την παιδεία. Πολλοί επένδυσαν τις οικονομίες τους, όχι μεγάλες κατά κανόνα, με τη βεβαιότητα ότι τα δάνεια που χορήγησαν στο κράτος μέσω της αγοράς ομολόγων αποτελούν αντικείμενο χρηστής διαχείρισης εκ μέρους των κυβερνώντων και ότι την ώρα της λήξης του δανείου τους θα έπαιρναν πίσω τα δανεικά στο ακέραιο. Σίγουρα σκέφτηκαν «αν πτωχεύσει το κράτος, τα λεφτά μου θα έχουν γίνει στάχτη», οπότε δεν υπάρχει πιό σίγουρη επένδυση. Το ίδιο έκαναν και οι λεγόμενοι θεσμικοί επενδυτές που διέθεταν τεράστια ποσά. Μέχρι που απεκαλύφθη βιαίως η μεγάλη τρύπα και πλάκωσαν τα Μνημόνια. Επειδή, όμως, ο λογαριασμός δεν έβγαινε με τίποτε, αποφάσισαν οι εγκέφαλοι ότι θα πρέπει να μειωθεί το κρατικό χρέος, ώστε να είναι λέει βιώσιμο, δηλαδή να μπορεί να αποπληρωθεί εν μέρει χωρίς να καταρρεύσει το κράτος. Έτσι, δια νόμου επεβλήθη η περικοπή των απαιτήσεων όσων είχαν επενδύσει σε ομόλογα. Οικοδόμος π.χ. που είχε επενδύσει € 40.000 πήρε στο χέρι € 18.000 και ομόλογα € 22.000 που λήγουν το 2042, ώστε να έχουν να εισπράξουν οι κληρονόμοι του, αν δεν γίνει νέα περικοπή [=κούρεμα] μέχρι τότε για να εξακολουθήσει το χρέος να είναι βιώσιμο.
Έτσι, όσοι επένδυσαν τις οικονομίες τους σε ομόλογα, τα οποία κουρεύτηκαν, είδαν ότι τα λεφτά τους έγιναν στάχτη όχι επειδή το κράτος επτώχευσε, αλλά για να μην πτωχεύσει το κράτος. Οποία πλάνη! Στην ουσία, δηλαδή, φορολογήθηκαν κατά παράβαση της συνταγματικής αρχής περί αναλογικής συμμετοχής στα δημόσια βάρη ή είδαν να απαλλοτριώνεται μέρος της περιουσίας τους χωρίς αποζημίωση. Το γεγονός ότι έλαβαν μέρος της απαίτησής τους σε άλλα ομόλογα λήξης μετά από 30 χρόνια δεν αποτελεί πλήρη αποζημίωση καθορισμένη από δικαστήριο και καταβλητέα εντός ενός και μισού έτους από την απαλλοτρίωση, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα.
Βέβαια, διατυπώνονται και απόψεις, κατά τις οποίες οι εν λόγω μικροεπενδυτές υπέστησαν αυτό το κούρεμα χάριν του γενικού συμφέροντος, το οποίο υπερτερεί του ατομικού. Επικαλούνται δε για να στηρίξουν τη θέση τους και το άρθρο 106 του Συντάγματος που ορίζει ότι
«1. Για την εδραίωση της κoινωνικής ειρήνης και την πρoστασία τoυ γενικoύ συμφέρoντoς τo Kράτoς πρoγραμματίζει και συντoνίζει την oικoνoμική δραστηριότητα στη Xώρα, επιδιώκoντας να εξασφαλίσει την oικoνoμική ανάπτυξη όλων των τoμέων της εθνικής oικoνoμίας. Λαμβάνει τα επιβαλλόμενα μέτρα για την αξιoπoίηση των πηγών τoυ εθνικoύ πλoύτoυ, από την ατμόσφαιρα και τα υπόγεια ή υπoθαλάσσια κoιτάσματα, για την πρoώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης και την πρoαγωγή ιδίως της oικoνoμίας των oρεινών, νησιωτικών και παραμεθόριων περιoχών. 2. H ιδιωτική oικoνoμική πρωτoβoυλία δεν επιτρέπεται να αναπτύσσεται σε βάρoς της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιoπρέπειας ή πρoς βλάβη της εθνικής oικoνoμίας.»
Ισχυρίζονται, δηλαδή, ότι οι επενδυτές αυτοί υπέστησαν το κούρεμα χάριν του γενικού συμφέροντος, εξ ου και δεν μπορούν να διεκδικήσουν τίποτε για τη ζημία που έχουν υποστεί, αφού το γενικό συμφέρον κείται υπεράνω του ατομικού. Δεν μας λένε, όμως, τί είδους προγραμματισμός της οικονομικής δραστηριότητας είναι αυτός που επέβαλλε τέτοια θυσία σε μερικούς και όχι όλους τους πολίτες, όταν δεν υπάρχει καν οικονομική δραστηριότητα. Ούτε γιατί αποτελεί «ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία» η επένδυση σε κρατικά ομόλογα, η οποία δεν επιτρέπεται να αναπτύσσεται προς βλάβη της εθνικής οικονομίας.
Εν τέλει το PSI του 2012 δεν είναι παρά το Χρηματιστήριο του 1999 στην πιο ξεδιάντροπη μορφή του. Με βάση δε τις πληροφορίες που είδαν προχθές το φως της δημοσιότητας και καταδεικνύουν ότι οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές ξεφορτώνονταν τα δημόσια ομόλογα, τα οποία αγόραζαν τα ασφαλιστικά ταμεία, για να κουρευτούν στη συνέχεια και να αδυνατούν σήμερα να καλύψουν τις ανάγκες των ασφαλισμένων τους, διερωτώμαι γιατί ερευνάται από τη Δικαιοσύνη η στάση του Ιφικράτη Αμυρά, ο οποίος καλούσε τον λαό σε ένοπλη εξέγερση. Τί άλλο πρέπει να γίνει, δηλαδή, για να στείλουμε στο διάολο το εργολαβοπολιτικό σύμπλεγμα, το οποίο υπαγορεύει μέσω της τρόικα τις απαιτήσεις του προς τους οσφυοκάμπτες και σφουγγοκωλάριους Σαμαροβενιζελοκουβέληδες.
Σωτήριος Καλαμίτσης
