Ένα αφήγημα για τον Μπουτάρη

Πριν από ενάμιση χρόνο, στις 14 Νοέμβρη, στη συμβολή της Τσιμισκή με Κομνηνών στη Θεσσαλονίκη, ένα μεγάλο πάρτυ ξεκινούσε με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών στον κεντρικό δήμο.
Η μεγάλη ανατροπή, μετά από 25 χρόνια, είχε συντελεστεί, και τα πρώτα μεθυσμένα από την επιτυχία λόγια των νικητών, μεταδίδονταν από την πολύπαθη δημοτική τηλεόραση.
Πνιγμένος στις αγκαλιές και τα φιλιά ο νέος Δήμαρχος μπροστά στις τηλεοπτικές
κάμερες διευκρινίζει ότι τώρα δεν είναι ώρα για δηλώσεις και προαναγγέλλει ότι θα μιλήσουμε για όλα τις επόμενες μέρες. Στις εμφατικές προτροπές των οπαδών του «πες για τον ΠΑΟΚ, πες για τον ΠΑΟΚ», απαντά «θα τα πούμε και για τον ΠΑΟΚ» ώστε να μη χαλάσει χατίρι σε κανέναν. Βέβαια, ο κυρ-Γιάννης είναι γνωστός Αριανός και παρά το γεγονός ότι υπήρξε ιδιαίτερα ασταθής στις πολιτικές του απόψεις μεταπηδώντας από το σκληροπυρηνικό ΚΚΕ στο κεντρογενές ΠΑΣΟΚ και από εκεί στη νεοφιλελεύθερη Δράση του Μάνου, ομάδα δεν άλλαξε ποτέ.

Στις μέρες που ακολούθησαν και πριν ορκιστεί δήμαρχος, ο Μπουτάρης αναγορεύεται σε τηλε-δήμαρχος. Οι τηλεοπτικές εμφανίσεις διαδέχονταν η μία την άλλη όπως βεβαίως και οι ατάκες που γράφουν στο γυαλί και στα πρωτοσέλιδα. Στους «Πρωταγωνιστές» μαθαίνουμε ότι ο νέος Δήμαρχος Θεσσαλονίκης έχει πειραματιστεί με διάφορες ουσίες στο παρελθόν, σε άλλη εκπομπή της δημόσιας τηλεόρασης ότι ξεπέρασε ένα πρόβλημα αλκοολισμού, ενώ τα «μεσημεριανά» βγάζουν πόρισμα για τον αριθμό των τατουάζ που έχει χτυπήσει ο κυρ-Γιάννης και αναρωτιούνται εάν είναι περισσότερα από αυτά του τηλε-μάγειρα Σκαρμούτσου. Οι μέρες λοιπόν κυλούν ευχάριστα μέχρι την 1η Ιανουαρίου του ’11 όπου η ολική ανατροπή στον κεντρικό δήμο ολοκληρώνεται και τυπικά.

Ο Μπουτάρης ξεκινά ορεξάτος, συναντά υπουργούς, προέδρους οργανισμών, φορείς, δημάρχους, αντιπεριφερειάρχες, περιφερειάρχες, ακόμα και τον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος σε ομιλία του στη Θεσσαλονίκης στα τέλη Φεβρουαρίου δηλώνει ότι «ήδη η Θεσσαλονίκη αλλάζει». Βεβαίως ο GAP δε φημίζεται ιδιαίτερα για την αντίληψή του περί της ελληνικής πραγματικότητας, αλλά εκείνη την ημέρα ξεπέρασε και τον ίδιο του τον εαυτό. Σημαντικός επίσης σταθμός για τον κυρ-Γιάννη είναι και η ανάληψη των καθηκόντων του Προέδρου του Οργανισμού Τουρισμού Θεσσαλονίκης με το επιχείρημα «έχω καλές σχέσεις με τους πασόκους υπουργούς, θα φέρω λεφτά».

Οι ρυθμοί με τους οποίους τρέχουν οι εξελίξεις είναι καταιγιστικοί και θα μπορούσαν να παρασύρουν ακόμα και τον πιο σταθερό και συγκροτημένο χαρακτήρα. Η ζάλη της δημοσιότητας αρχίζει να επηρεάζει το Δήμαρχο. Πρώτο δείγμα η κωλοτούμπα για την ανανέωση της θητείας στις εκλογές του 2014. Ο Μπουτάρης παλιότερα δήλωνε στην Ελευθεροτυπία: «Πρόθεσή μου είναι να μη συνεχίσω. Θα είμαι τότε 72 χρονών. Ελπίζω ότι θα έχουν δοθεί ευκαιρίες να αναδειχθούν νέα πρόσωπα. Το ζητούμενο σε αυτή τη δημαρχία είναι να αλλάξει η νοοτροπία της πόλης. Να εμπλακούν στα κοινά άνθρωποι που έχουν αξία». Τρεις μήνες μετά την ανάληψη της δημαρχίας, έχει ήδη αλλάξει άποψη και στον «Αγγελιοφόρο» αφήνει να διαφανεί ότι θα είναι εκ νέου υποψήφιος, είδηση που περνά στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας. Δεύτερο δείγμα η κωλοτούμπα για το νέο Δημαρχείο, το οποίο δείχνει να απολαμβάνει, ξεχνώντας το γεγονός ότι πολέμησε την κατασκευή του με πάθος από τα έδρανα της αντιπολίτευσης.

Ο κυρ-Γιάννης έχει πάρει φόρα. Ανακοινώνει την πρόθεσή του να εγκαταστήσει στην πλατεία ελευθερίας στη Βενιζέλου μνημείο για τους Νεότουρκους, με σκοπό να προσελκύσει τουρίστες από τη γειτονική χώρα, επαναφέρει την πρότασή του να μετονομαστεί οδός της Θεσσαλονίκης σε Κεμάλ Ατατούρκ, απαξιώνει τους οπαδούς του Ηρακλή, αποκαλεί τη Χαλκιδική «κωλοχώρι» και αρνείται να παραχωρήσει την πλατεία Αριστοτέλους στον Μίκυ Θεοδωράκη για αντιμνημονιακή εκδήλωση. Οι ημέρες της ανεμελιάς ανήκουν οριστικά στο παρελθόν. Ταυτόχρονα εμφανίζονται τα πρώτα ενδοπαραταξιακά κρούσματα καθώς ξεδιπλώνονται οι στρατηγικές των πρωτοπαλίκαρών του, ενώ αρχίζουν να συσσωρεύονται τα προβλήματα στην πόλη με αποτέλεσμα η Θεσσαλονίκη να πνιγεί, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, δύο φορές από τα σκουπίδια. Άρον – άρον καταφεύγει στη συνταγή, που ακολουθεί σε όλα τα καυτά θέματα μέχρι σήμερα: Πολώνει το κλίμα, στοχοποιεί φορείς και πρόσωπα για να συσπειρώσει την παράταξή του, μεταφέρει και αποδίδει ευθύνες σε όλους τους άλλους εκτός από τον ίδιο. Έτσι για τα σκουπίδια φταίει η πρώην διοίκηση, οι εργαζόμενοι, τα συνεργεία, η νοοτροπία της πόλης γενικά.

Μέσα λοιπόν, σε λιγότερο από ένα χρόνο, ο κυρ-Γιάννης τα έχει βάλει και τα έχει σπάσει με όλους. Αυτό για τον ίδιο δεν είναι πρόβλημα. Εκείνο που αρχίζει να τον ανησυχεί, χωρίς να το παραδέχεται, είναι ότι η μαγκιά, ο τσαμπουκάς, το νταηλίκι και η αργκό που συνηθίζει να χρησιμοποιεί στις δημόσιες τοποθετήσεις του έχουν αρχίσει να ξεθωριάζουν, όπως «ξεθωριάζει» και η σαύρα, το γνωστό τατουάζ που έχει στο χέρι του. Τα προβλήματα που πολλαπλασιάζονται ραγδαία στην πόλη φέρουν πλέον το ονοματεπώνυμό του.

Το κυκλοφοριακό γίνεται όλο και χειρότερο καθώς τα διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα έχουν μετατρέψει την Τσιμισκή, τη Νίκης και τη Μητροπόλεως σε ένα απέραντο πάρκινγκ, το παραεμπόριο είναι ο μόνος κλάδος που ανθεί μέσα στην κρίση, οι εργασίες στην παραλία δεν προχωρούν ικανοποιητικά, η παράδοση των χώρων του δήμου, σε Νέα Ελβετία και Αμαξοστάσιο, στην κοινοπραξία που κατασκευάζει το μετρό δεν έχει ξεκινήσει, οι προθέσεις για το χειρισμό της υπόθεσης Αλλατίνη ρίχνει τις πρώτες σκιές, ο τουρισμός από Τουρκία και Ισραήλ, τις χώρες στις οποίες πόνταρε ο Μπουτάρης, σημειώνει πτώση που αγγίζει το 50%, οι ξένοι επισκέπτες μπροστά στην κάμερα δηλώνουν ότι η πόλη είναι βρώμικη, ο Οργανισμός Τουρισμού Θεσσαλονίκης καταρρέει, η Ryanair καταγγέλλει ότι δεν τις αποδίδονται τα χρήματα που προβλέπονται στη σύμβαση, για την οποία ο Μπουτάρης επέμενε να έχει τριετή διάρκεια παρά το γεγονός ότι, όπως αποδείχτηκε, δεν είχε κάποιο σχέδιο εξεύρεσης των χρημάτων που απαιτούνταν για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που προέκυπταν. Αντιλαμβάνεται ο κυρ-Γιάννης ότι χρειάζεται επειγόντως ένα νέο σχέδιο. Καθώς έχει αρχίσει να χάνει την εκλογική του βάση, το αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, βλέπει την ευκαιρία σε μια άλλη κοινωνική και ηλικιακή ομάδα της πόλης. Ο εβδομηντάχρονος Μπουτάρης αφήνει στην άκρη το «ύφος παραγγελιά» και τραβά το χαρτί του νεοτερισμού.

Το επιτελείο του, κατεβάζει από τα ράφια βιβλία, επιδίδεται σε ένα εξαντλητικό γκουγκλάρισμα στο διαδίκτυο, διοργανώνει αλλεπάλληλες συναντήσεις με όποιους κρατάνε σανίδα του σκέιτμπορντ, έχουν μαλλιά ράστα και φοράνε σκουλαρίκι. Οι έννοιες «βιώσιμη κινητικότητα, ανάπλαση, ποδηλατόδρομοι, πεζοδρομήσεις» τυπώνονται σε φυλλάδια, εκφωνούνται σε ομιλίες, συζητούνται στο δημοτικό συμβούλιο κατά προτεραιότητα πριν τα θέματα των απλήρωτων εργαζομένων του πρώην δήμου Τριανδρίας και τις περικοπές των πόρων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Μάλιστα, τον άνθρωπο, τον οποίο κατηγόρησε για το γεγονός ότι έκανε την κεντρική προεκλογική του ομιλία στην Αριστοτέλους παρά την απαγόρευση που εξέδωσε ως δήμαρχος, τον Αλέξη Τσίπρα, τον υποδέχεται στο δημαρχείο γιατί έχει πέραση στο νέο target group.

Ο κυρ-Γιάννης σηκώνει για ακόμα μια φορά τα μανίκια από το blazer. Θα πεζοδρομήσουμε την Προξένου Κορομηλά και την Τσιμισκή. Θα μονοδρομήσουμε τη Μπότσαρη και τη Συνδίκα. Και βεβαίως, θα φτιάξουμε παντού ποδηλατόδρομους, ακόμα και στην παραλιακή που έχει μείνει με μιάμιση λωρίδα διαθέσιμη από τα διπλοπαρκαρισμένα και ο κίνδυνος να υπάρξει σοβαρό δυστύχημα μεταξύ αυτοκινήτων και ποδηλάτων είναι εξαιρετικά υψηλός. Οι μελέτες για αυτές τις παρεμβάσεις, πάντα αποσπασματικές, αποκομμένες και εστιασμένες στον κάθε δρόμο ξεχωριστά, δίνουν και παίρνουν. Εξάλλου είναι εύκολες, αποδοτικές και μπορούν να προετοιμαστούν στο πόδι. Για συνολικό σχέδιο, το οποίο θα υπολογίζει τα διαθέσιμα μέσα μαζικής μεταφοράς, την προετοιμασία για την κατασκευή από το δήμο περιαστικών πάρκινγκ σε συνάρτηση με το μετρό , την ανάπτυξη δημοτικής συγκοινωνίας, το συγκοινωνιακό φόρτο, ούτε λόγος φυσικά.

Ο ανέξοδος μοντερνισμός, ακόμα και εάν είναι επικίνδυνος, φέρνει δημοσιότητα. Η βιομηχανία μπακάλικων μελετών, ακόμα και εάν βάζει σε σκέψεις, αποτελεί επικοινωνιακό εργαλείο. Οι μονοδρομήσεις, οι πεζοδρομήσεις, οι ποδηλατόδρομοι πουλάνε. Ποιος θα κάτσει να ασχοληθεί και να μετρήσει ότι με τις μελέτες που έχουν κατατεθεί, ουσιαστικά ο Μπουτάρης ζητά το 30% των οδικών αρτηριών να γίνουν ποδηλατόδρομοι. Κανείς, οπότε «βουρ στον πατσά».

Πίστευα και συνεχίζω να πιστεύω ότι η εναλλαγή στην εξουσία, είτε σε επίπεδο κυβέρνησης, είτε σε επίπεδο δημοτικής αρχής, είναι ένα θετικό γεγονός. Με μία όμως προϋπόθεση: Η νέα διοίκηση να μαθαίνει από τα λάθη της προηγούμενης, να εξυπηρετεί τις βασικές ανάγκες – στην περίπτωση μιας πόλης είναι η καθαριότητα, ο φωτισμός, οι χώροι διέλευσης και τα πεζοδρόμια – να ιεραρχεί τις προτεραιότητες και στη συνέχεια να παρουσιάζει ένα όραμα που να βασίζεται στις δυνατότητες και στα μέσα που διαθέτει. Εκείνο το βράδυ της 14ης Νοεμβρίου, αν και υποψιασμένος, άφησα ένα χαμόγελο και μια σκέψη «ρε μήπως;». Και ακριβώς επειδή είχα εκείνη τη σκέψη, η σημερινή κατάσταση με θλίβει και με εξοργίζει. Όπως θλίβει και εξοργίζει πολλούς που πίστεψαν σε κάτι εκείνη την Κυριακή.

Στον απολογισμό του δήμου που θα παρουσιαστεί τις επόμενες μέρες, δε θα ακουστεί τίποτα από τα παραπάνω. Ίσως μάλιστα πέσει το τελευταίο χαρτί της ενδεχόμενης μείωσης των δημοτικών τελών ως προθάλαμος της ανακοίνωσης μιας εκ νέου υποψηφιότητας. Θέλω μόνο όμως να θυμίσω ότι σύμφωνα με τη λαϊκή πίστη οι σαύρες (τα σαμιαμίδια συγκεκριμένα) φέρνουν τύχη σε ένα σπίτι. Κανείς όμως πλέον δεν πιστεύει ότι μπορούν να αλλάξουν και τις τύχες μια ολόκληρης πόλης.

Casper