του Δημήτρη Γκολέμη, Δικηγόρου
Οι πρόσφατες ρυθμίσεις του Ν. 4072/2012 που παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν με εξαιρετική επιτυχία στο 22Ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εμπορικού Δικαίου στη Λάρισα, φιλοδοξούν,
με βάση τη διακηρυγμένη βούληση του νομοθέτη στην αιτιολογική έκθεση του νομοθετήματος, να συμβάλλουν στη βελτίωση του εγχώριου επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Το εγχείρημα είναι εξαιρετικά δύσκολο και ο στόχος φιλόδοξος. Είναι αλήθεια ότι το εμπορικό δίκαιο με τις πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις – παρά τις ατέλειες και τα κενά – ετοιμάστηκε για την επόμενη επιχειρηματική μέρα στον τόπο μας και πήγε ένα βήμα παραπέρα. Δεν αρκεί όμως. Και αυτό γιατί απέναντι στο νέο δίκαιο δεν υπάρχει μια ισοδύναμη σε δυναμισμό επιχειρηματική πραγματικότητα, δεδομένου ότι ακόμα και σήμερα η μικρομεσαία αλλά και η μεγαλύτερη επιχείρηση αντιμετωπίζονται εχθρικά από το κράτος και, δυστυχώς, και από μερίδα της κοινωνίας.
Δίκαιο και πολιτική πάνε χέρι – χέρι. Δικαιοπολιτικά, λοιπόν, οι λύσεις συντίθενται τόσο από την κοινωνία, όσο και τις δομές του δικαίου της. Δεν αρκεί, όμως, στην επιχειρηματική φαρέτρα η δυνατότητα σύστασης της λεγόμενης «εταιρίας του ενός ευρώ», όπως χαρακτηρίστηκε ο ρηξικέλευθος πρόσφατος θεσμός της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρία (ΙΚΕ), αν δεν αρθούν όλα εκείνα τα εμπόδια τα οποία παραδοσιακά στη χώρα μας ορθώνονται ενάντια στην υγιή επιχειρηματική δράση, ακόμα και πριν την κρίση. Το θολό φορολογικό περιβάλλον, οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές, το ανύπαρκτο και δυσκίνητο κράτος (όταν δεν είναι εχθρικό), η εξόφθαλμη πλέον αναποτελεσματικότητα στην απονομή της δικαιοσύνης, οι κλειστές αγορές των ολίγων, η διαφθορά στη δημόσια διοίκηση, η γραφειοκρατία, οι ατέρμονες διαδικασίες αδειοδοτήσεων, τα υψηλά επιτόκια του τραπεζικού δανεισμού, η ασυδοσία στις κοινωνικές συμπεριφορές (καταλήψεις, βανδαλισμοί κλπ), το απαρχαιωμένο εργατικό δίκαιο αλλά και γενικότερα η ανασφάλεια του ευρύτερου οικονομικού περιβάλλοντος προϋπήρχαν της οικονομικής κρίσης. Απλώς, η κρίση μας ανάγκασε να σταματήσουμε να τα ανεχόμαστε και να τα περιβάλλουμε με την κρατική και κοινωνική θαλπωρή.
Το οξύμωρο είναι ότι ακόμα και σήμερα που αντιμετωπίζουμε οξύτατη ύφεση και εξαιρετικά υψηλή ανεργία, αδυνατούμε να χωνέψουμε ότι η ανάπτυξη θα έρθει ΜΟΝΟ από τη γνήσια επιχειρηματικότητα και όχι από την κρατικοδίαιτη. Το δίκαιο προς αναζήτηση της υγιούς επιχειρηματικότητας προετοιμάστηκε σε σημαντικό βαθμό με το Ν. 4072/2012. Η κοινωνία αντέχει; Η πολιτική θα τολμήσει; Για όσους δεν θέλουν να βλέπουν το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο, η επιχειρηματικότητα είναι κοινωνικό αγαθό εξίσου σημαντικό όπως και η εργασία. Πάνε μαζί και ποτέ χώρια. Όσο θα καταδιώκεται το επιχειρείν, τόσο θα φουντώνει η ανεργία και θα υποχωρεί η πολυπόθητη ανάπτυξη. Αυτό λένε τα απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας…