Γράφει ο Σωτήριος Καλαμίτσης
Αφού μπήκε πλέον βαθειά στη ….. ζωή μας και η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, για το δημοκρατικόν της οποίας θα σκίζουν τις ζαρντιέρες τους όλοι οι στρατευμένοι δημοκράτορες συνταγματολόγοι, ας κάνουμε μια σύγκριση με το προηγούμενο Σύνταγμα, εκείνο του...
1952. Εν πρώτοις δεν προέβλεπε εξουσία του Ανωτάτου Άρχοντος [Βασιλέως] να νομοθετεί εκτάκτως προτάσει του Υπουργικού Συμβουλίου ή άλλου κυβερνητικού οργάνου.
Το Σύνταγμα του 1952 προέβλεπε στο άρθρο 35 ότι..
«…. Ο Βασιλεύς δύναται, διαρκούσης της βουλευτικής περιόδου, κατά τον χρόνον της απουσίας της Βουλής ή της διακοπής των εργασιών αυτής, να προβαίνη εις έκδοσιν νομοθετικών διαταγμάτων προς ρύθμισιν εξαιρετικώς επειγόντων θεμάτων μετά σύμφωνον γνώμην ειδικής επιτροπής εκ βουλευτών οριζομένης εις την αρχήν εκάστης συνόδου και λειτουργούσης μέχρι της ενάρξεως της νέας συνόδου. Ο αριθμός των μελών της επιτροπής δεν δύναται να είναι κατώτερος του ενός πέμπτου του όλου αριθμού των βουλευτών, προς λήψιν δε αποφάσεων απαιτείται η παρουσία των δύο τρίτων των μελών αυτής και σχετική πλειοψηφία. Η Βουλή δύναται εκάστοτε δι` αποφάσεώς της να θέτη περιορισμούς εις την έκδοσιν των ανωτέρω νομοθετικών διαταγμάτων. Προτάσεις νόμων, υποβαλλόμεναι υπό βουλευτών κατά το πρώτον τρίμηνον από της επαναλήψεως των εργασιών της Βουλής, περί τροποποιήσεως, καταργήσεως και ακυρώσεως των διαταγμάτων τούτων, εγγράφονται τη αιτήσει δέκα πέντε τουλάχιστον βουλευτών, κατ’ απόλυτον προτεραιότητα εις την ημερησίαν διάταξιν της νομοθετικής εργασίας».
Προέβλεπε, δηλαδή, ότι για τη ρύθμιση εξαιρετικώς επειγόντων θεμάτων είχε την εξουσία ο Βασιλεύς να εκδίδει νομοθετικά διατάγματα, αλλά μόνον αν δεν υπήρχε Βουλή [π.χ. διάλυση προς διενέργεια εκλογών] ή είχε διακόψει τις εργασίες της [τότε δεν λειτουργούσε η Βουλή το καλοκαίρι με θερινά τμήματα] και υπό την προϋπόθεση ότι θα είχε εκφέρει γνώμη Ειδική Επιτροπή αποτελούμενη από βουλευτές, ο δε Βασιλεύς δεν μπορούσε να εκδώσει διάταγμα αποκλίνον της γνώμης της εν λόγω Επιτροπής. Με άλλα λόγια, οι βουλευτές ετοίμαζαν το σχέδιο του νομοθετήματος και ο Βασιλεύς το εξέδιδε. Οι βουλευτές που συγκροτούσαν την Επιτροπή ορίζονταν από την ίδια τη Βουλή και ο αριθμός τους δεν ήτο δυνατόν να υπολείπεται των 60, αφού η Βουλή αριθμούσε έκτοτε 300 μέλη. Η Επιτροπή αυτή συνεδρίαζε νομίμως, όταν παρίσταντο τα 2/3 των μελών της, ήτοι 40 από τα μέλη της τουλάχιστον, αν δεχθούμε ότι η Επιτροπή θα συγκροτείτο από τον ελάχιστο αριθμό των 60 βουλευτών, και απεφάσιζε με σχετική πλειοψηφία. Αφού εκδιδόταν το διάταγμα, υπήρχε η δυνατότητα να ανατραπεί ή τροποποιηθεί από τη Βουλή εντός τριών μηνών από της επαναλήψεως των εργασιών της κατόπιν ψηφοφορίας διεξαγομένης επί τη αιτήσει 15 βουλευτών.
Τί σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι η έκτακτη νομοθέτηση σε έκτακτες περιπτώσεις περνούσε πάντοτε από το Βουλή, έστω δια της ως άνω Επιτροπής τής απαρτιζόμενης από βουλευτές, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των οποίων δεν είχεν ο Βασιλεύς την εξουσία να νομοθετήσει.
Σήμερα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας νομοθετεί με απλή πρόταση του έχοντος την πρωτοβουλία Υπουργικού Συμβουλίου, έστω και αν αυτό δεν συνεδρίασε ποτέ για να αποφασίσει προς τούτο, αρκεί ότι οι υπουργοί υπέγραψαν την πρόταση δια περιφοράς, όπως έγινε με τις ΠΝΠ της 18.11.2012 και 19.11.2012. Έστω και αν το Υπουργικό Συμβούλιο δεν αποτελείται από βουλευτές, όπως συμβαίνει σήμερα με πολλούς από τους υπουργούς, έστω και αν ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν είναι βουλευτής, όπως συνέβη με τον Λουκά επί ημερών του οποίου εξεδόθησαν ουκ ολίγες ΠΝΠ. Στη συνέχεια, η Πράξη του Προέδρου εισάγεται στη Βουλή προς έγκριση εκ των υστέρων και υπερψηφίζεται πάντοτε, για να μην υπάρξουν διαγραφές βουλευτών κ.λπ. Κι’ αν καταψηφισθεί; Δεν έγινε και τίποτε. Παρήγαγε δίκαιο από της δημοσιεύσεώς της μέχρι της καταψηφίσεώς της, βολεύτηκαν καταστάσεις και πάμε παρακάτω. Ιδού, λοιπόν, άλλο ένα δείγμα του δημοκρατικού Συντάγματος της Δημοκρατορίας μας.
Γιατί, άραγε, δεν επανελήφθη στο Σύνταγμα του 1975 η ρύθμιση του Συντάγματος του 1952, η οποία σαφώς ενίσχυε τη θέση της Βουλής έναντι της κυβερνήσεως; Μία πρόχειρη απάντηση είναι ότι οι συντάκτες του Συντάγματος του 1975 είχαν πάρει μαθήματα αυταρχισμού από την εφτάχρονη δικτατορία και έκαναν μερικές προσαρμογές επί το «δημοκρατικότερον». Άλλωστε, δεν μπορεί να μην είχαν ιδέα των μακροπρόθεσμων σχεδίων της μεγάλης υπερατλαντικής φίλης και συμμάχου για την επόμενη πεντηκονταετία, στα οποία θα μπορούσαν να αντιταχθούν μερικοί «ανεγκέφαλοι» βουλευτές.
Σωτήριος Καλαμίτσης
