Σημαντική θεωρώ τη σημερινή ημέρα για τη σύγκρουση της εκτελεστικονομοθετικής εξουσίας με τη δικαστική εν μέσω, μάλιστα, κινητοποιήσεων των δικαστών και εισαγγελέων που διαμαρτύρονται για το πετσόκομμα των αποδοχών τους.
Ενώπιον του Αρείου Πάγου, εν συμβουλίω απαρτιζομένω από τρεις Αρεοπαγίτες, συζητείται η αίτηση της ΔΕΗ για αναστολή της εκτελεστότητας της απόφασης 1101/2012 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με την οποία το δικαστήριο απεφάνθη ότι δεν νομιμοποιείται η ΔΕΗ
α] να χρεώνει στους λογαριασμούς της το λεγόμενο «χαράτσι» και β] να διακόπτει την ηλεκτροδότηση σε περίπτωση μη πληρωμής του, όπως έχει αποφανθεί ήδη [επί του τελευταίου] και το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Διάβασα και άκουσα, όπως όλοι σας, αρκετά σχόλια για την περίφημη αυτή απόφαση. Για μένα, ως νομικό, ήταν κάπως συγκεχυμένα αυτά τα σχόλια. Αναζητούσα το κείμενο της απόφασης, για να διαπιστώσω ιδίοις όμμασι περί τίνος πρόκειται. Αλίευσα ολόκληρη την απόφαση στο διαδίκτυο, τη διάβασα και θεώρησα σκόπιμο να παραθέσω τα κύρια σημεία της, αφού επισημάνω για τους μη νομικούς ότι σήμερα ο Άρειος Πάγος δεν θα κρίνει, αν η εν λόγω απόφαση πρέπει να αναιρεθεί, δηλαδή να εξαφανισθεί, αλλά αν θα ανασταλεί η εκτέλεσή της μέχρις ότου εκδοθεί απόφαση επί της αιτήσεως αναιρέσεως που έχει ασκήσει η ΔΕΗ και το Ελληνικό Δημόσιο. Για να ανασταλεί η εκτελεστότητα θα πρέπει ο Άρειος Πάγος να δεχθεί ότι η εκτέλεση της απόφασης είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσει στη ΔΕΗ κίνδυνο βλάβης, η οποία δεν είναι εύκολο να αποκατασταθεί. Εγώ δεν βλέπω ποια βλάβη θα μπορούσε να κινδυνεύσει να υποστεί η ΔΕΗ από την εκτέλεση της απόφασης και μάλιστα βλάβη μη ευχερώς αποκαταστάσιμη, αλλά δεν δικάζω εγώ. Ούτε, βεβαίως, έχω υπόψη μου το δικόγραφο της αιτήσεως αναιρέσεως που έχει κατατεθεί, ώστε να κρίνω, αν και πόσον είναι ενδεχόμενο να γίνουν δεκτοί οι προβαλλόμενοι αναιρετικοί λόγοι και να αναιρεθεί η απόφαση του Πρωτοδικείου.
Τι είπε, λοιπόν, το Πρωτοδικείο Αθηνών σε απλά ελληνικά;
1] Εν πρώτοις η απόφαση ισχύει για όλους και όχι μόνον για τα μέλη των καταναλωτικών οργανώσεων που άσκησαν την αγωγή. Και τούτο βάσει του ν. 2251/1994 που επιτρέπει υπό όρους σε καταναλωτικές οργανώσεις να ασκούν «συλλογικές αγωγές», οι αποφάσεις επί των οποίων καταλαμβάνουν όλους τους καταναλωτές και όχι μόνον τους διαδίκους.
2] Το «χαράτσι» είναι φόρος και όχι ανταποδοτικό τέλος, έχει δε σχεδιασθεί και επιβληθεί με τρόπο που παραβιάζονται οι συνταγματικές αρχές της ισότητος των φορολογουμένων και της αναλογίας της φοροδοτικής ικανότητός των. Πώς μπορείς να επιβάλλεις φόρο βάσει των τετραγωνικών μίας οικίας χωρίς να λαμβάνεις υπόψη σου αν η οικία αποδίδει εισόδημα ή όχι και αν ο ιδιοκτήτης της έχει άλλα εισοδήματα, τα οποία μαρτυρούν ότι μπορεί να πληρώσει αυτόν τον φόρο; Στο πόρισμα τούτο κατέληξε το δικαστήριο, αφού απαρίθμησε ένα προς ένα τους νόμους, με τους οποίους έχει επιβληθεί άγρια φορολογία τα τελευταία δύο χρόνια [2010-2011], με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί δραματικά το εισόδημα της συντριπτικής πλειονότητας των πολιτών και συνακόλουθα η αγοραστική τους δύναμη, ενώ οι τιμές των προϊόντων παραμένουν αμετάβλητες, αν δεν έχουν αυξηθεί, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά. [ΣΗΜ: το ΣτΕ έκρινε μεν ότι η ΔΕΗ δεν μπορεί να διακόπτει την ηλεκτροδότηση, αν ο καταναλωτής δεν πληρώνει το χαράτσι, αλλά πληρώνει το αντίτιμο του ρεύματος που καταναλώνει, απεφάνθη, όμως, ότι το χαράτσι είναι συνταγματικότατο. Στο σημείο αυτό, λοιπόν, υπάρχει αντίθεση μεταξύ των δύο αποφάσεων, δηλαδή στο κατά πόσον η επιβολή του χαρατσιού είναι ή όχι συνταγματική. Εάν και ο Άρειος Πάγος κρίνει ότι είναι συνταγματική ανατρέποντας την πρωτόδικη απόφαση, το θέμα τελείωσε. Αν την κρίνει αντισυνταγματική συντασσόμενος με το Πρωτοδικείο, τη διάσταση απόψεων μεταξύ Αρείου Πάγου και Συμβουλίου της Επικρατείας θα επιλύσει πλέον το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.]
3] Η ΔΕΗ αποτελεί μεν ανώνυμη εταιρεία, ήτοι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, αλλά ως ελεγχόμενη από τα Δημόσιο τόσο κατά το μετοχικό κεφάλαιο [51%] όσο και κατά τα εφαρμοζόμενα τιμολόγιά της, τα οποία εγκρίνονται από την κυβέρνηση, ασκεί και δημοσία εξουσία κοινής ωφελείας. Αυτό, όμως, δεν της επιτρέπει να εισπράττει φόρους.
Εκείνο που δεν είδα μέσα στο κείμενο της απόφασης είναι η ανατριχιαστική, κατ’ εμέ, διάταξη που επέβαλε ο Βενιζέλος και η παρέα του, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου φυσικά, με την οποία μειώνεται σε 30% ή 60% αναλόγως της περιπτώσεως το «χαράτσι» που επιβάλλεται στα εμπορικά ακίνητα άνω των 1000 μ2 και 2000 μ2. Το νομιμοποιηθέν από τον Απαπαπαπακωσταντίνου αυθαίρετο Mall, λοιπόν, και τα οικοδομήματα των εκδοτών και μεγαλοεργολάβων τυγχάνουν ιδιαίτερης [υπερσυνταγματικής] μεταχείρισης. Αυτό και μόνον είναι αρκετό, φρονώ, για να καταδειχθεί ότι το «χαράτσι» δεν επεβλήθη με βάση την αρχή της αναλογικότητος και της φοροδοτικής ικανότητος, αλλά με μπακαλίστικους υπολογισμούς του ευτραφούς Dillinger της ελληνικής πολιτικής σκηνής.
Σωτήριος Καλαμίτσης
