Μετά το Εurogroup της 26 Νοεμβρίου, που πήρε αποφάσεις, σχετικές με τη μείωση του ελληνικού δημοσίου χρέους καθίσταται επίκαιρο το ερώτημα είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος; Απάντηση στο ερώτημα αυτό..
μπορεί να μας δώσουν οι αναφορές των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και κάποιων οικονομικών οργανισμών (BNP Paribas ,Bofa, Citigroup, Nomura, Societe Generale Pimco ,Commerzbanκ ,Moody’s ,UBS κ.α.) σύμφωνα ,με τις οποίες τα μέτρα ,που πάρθηκαν για να μειώσουν το ελληνικό χρέος (δλδ η μείωση επιτοκίων των δανείων των διμερών δανείων, η επέκταση των λήξεων των διμερών δανείων και των δανείων από το EFSF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) κατά 15 χρόνια με παράλληλη αναβολή των πληρωμών για τόκους στο EFSF για 10 χρόνια ,η δέσμευση από τα κράτη-μέλη ότι θα περάσουν στον ελληνικό ειδικό λογαριασμό τα κέρδη της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα ,η κατάργηση της αμοιβής για τις εγγυήσεις, που πληρώνει η Ελλάδα για τα δάνεια του EFSF και η επαναγορά ομολόγων από την Ελλάδα στη δευτερογενή αγορά σε πολύ χαμηλότερες τιμές από την ονομαστική τους αξία) μετατοπίζουν χρονικά το πρόβλημα κερδίζοντας χρόνο ,ώστε οι οριστικές αποφάσεις για την ελάφρυνση του χρέους να παρθούν μετά τις γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2013.Η κοινή διαπίστωση των παραπάνω αναφορών είναι ότι το ελληνικό χρέος για να καταστεί βιώσιμο θα πρέπει να «κουρευτούν» τα δάνεια των ευρωπαϊκών χωρών (OSI) και ενώ ήδη έχει προηγηθεί τον περασμένο Μάρτιο το «κούρεμα» των δανείων του ιδιωτικού τομέα, το γνωστό σε όλους μας PSI.Χαρακτηριστικά η γαλλική τράπεζα Societe Generale αναφέρει ότι η διαγραφή του ελληνικού χρέους επιβάλλεται να ξεπεράσει το 60%!
Επίσης ,σύμφωνα με έκθεση, της Ε.Ε. , στην οποία διευκρινίζονται οι λεπτομέρειες της συμφωνίας του Εurogroup η αναστολή της πληρωμής των τόκων προς τον EFSF από την Ελλάδα για τα επόμενα 10 χρόνια θα έχει σαν αποτέλεσμα την κεφαλαιοποίηση των τόκων αυτών και τη μετάθεση της εξυπηρέτησής τους μετά το 2022 ενώ παράλληλα η χώρα μας υποχρεούται να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 4,5% του ΑΕΠ (πολύ φιλόδοξος στόχος) από το 2015 και μετά οδηγώντας αναπόφευκτα σε νέα οικονομικά μέτρα, που υπολογίζονται περίπου σε 6,5 δισ.ευρώ! Ακόμη ,προβλέπεται ότι σε περίπτωση ,που είτε δεν επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι, είτε υπάρχει απόκλιση στους στόχους για τα προβλεπόμενα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις θα επιβάλλονται ταυτόχρονα νέα δημοσιονομικά μέτρα(περικοπές δαπανών)!
Ακόμη, στην έκθεση σημειώνεται ότι ο λογαριασμός εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους ,που βρίσκεται στην Τράπεζα της Ελλάδος δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άλλον λόγο πέραν από την κάλυψη του χρέους! Τα έσοδα αυτού του λογαριασμού προέρχονται από τις εκταμιεύσεις των δανείων του EFSF και τις εισφορές του ελληνικού δημοσίου ,που περιλαμβάνουν όλα τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις της κρατικής περιουσίας, τα πρωτογενή πλεονάσματα και το 30% των υπερβάσεων στους στόχους των εσόδων.Παρατηρούμε λοιπόν ότι όλες οι πρωτογενείς δαπάνες του δημοσίου (μισθοί, συντάξεις, επιδόματα πάσης φύσεως, δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης και λειτουργικά έξοδα) θα εξυπηρετούνται από τα έσοδα του κράτους και όχι από τα δάνεια ,που θα λαμβάνουμε. Αντιθέτως ,για να επιτευχθούν μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα ώστε να αποπληρώνονται τα χρέη θα αναγκαστεί το δημόσιο να αυξάνει τα έσοδα ( με νέα φορολογικά μέτρα, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην πάταξη της φοροδιαφυγής ) και να μειώνει τις δαπάνες του (δλδ να μειώνει τους μισθούς, τις συντάξεις, τις δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης, τα επιδόματα πάσης φύσεως και τα λειτουργικά έξοδα), με απόρροια να επιτείνεται η ύφεση και να αυξάνεται συνεπώς η ανεργία και το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Επιπρόσθετα, στην έκθεση αναφέρεται ότι οι δανειστές θα εξετάσουν περαιτέρω μέτρα βοήθειας, όπως είναι η χαμηλότερη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας σε διαρθρωτικά κεφάλαια και η εκ νέου μείωση των επιτοκίων στα διμερή δάνεια ώστε το 2020 το χρέος να βρίσκεται στο 124% του ΑΕΠ και το 2022 να είναι σημαντικά χαμηλότερο από το 110% , όταν η χώρα μας φτάσει σε ετήσιο πρωτογενές πλεόνασμα ,ενώ σημειώνεται ότι εξαιτίας των μεταθέσεων στις πληρωμές δανείων η Ελλάδα μετά το 2022 θα βρεθεί αντιμέτωπη με σημαντικό όγκο χρεών τα οποία θα πρέπει να εξοφληθούν, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην επιστροφή της στις αγορές!
Από τα παραπάνω συνάγεται ,ότι είναι αναπόφευκτο να διαγραφεί ένα μεγάλο μέρος των δανείων ,που χρωστάει η χώρα μας στους Ευρωπαίους και ίσως υπάρξει ανάγκη για περαιτέρω «κούρεμα» και των δανείων του ιδιωτικού τομέα !Όταν συμβεί αυτό όμως ,ίσως, η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με αρνητικές συνέπειες, καθώς σύμφωνα με διάταξη της δεύτερης δανειακής σύμβασης, που ψηφίστηκε το Μάρτιο του 2012 από την ελληνική Βουλή και με το ΦΕΚ Α΄ με αριθμό 240, που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου και αφορά την Τροποποίηση της Δανειακής Σύμβασης του Μαΐου του 2010 “Το Δικαιούχο Κράτος Μέλος (Ελλάδα), η Τράπεζα της Ελλάδος και το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας παραιτούνται αμετάκλητα και ανεπιφύλακτα από κάθε δικαίωμα ασυλίας που ήδη έχουν ή μπορεί να δικαιούνται σε σχέση με τους ίδιους και τα περιουσιακά τους στοιχεία έναντι δικαστικών ενεργειών σχετικά με την παρούσα Σύμβαση Τροποποίησης, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά, από κάθε δικαίωμα ασυλίας έναντι άσκησης αγωγής, έκδοσης δικαστικής απόφασης ή άλλης διάταξης, κατάσχεσης, εκτέλεσης ή ασφαλιστικού μέτρου και έναντι κάθε εκτέλεσης ή αναγκαστικού μέτρου σε βάρος των περιουσιακών τους στοιχείων στο μέτρο που τα ανωτέρω δεν απαγορεύονται από αναγκαστικό νόμο ”
Εν ολίγοις, το σύνολο της δημόσιας περιουσίας[ακίνητη περιουσία εντός και εκτός ελληνικής επικρατείας( π.χ. κτίρια, που στεγάζουν ελληνικές πρεσβείες σε διάφορες χώρες), χρυσός του ελληνικού κράτους και δικαιώματα εκμετάλλευσης ορυκτού πλούτου] τέθηκαν ως «εγγύηση» και αν κάτι «δεν πάει καλά» μπορεί να τα απολέσουμε! Ειρήσθω εν παρόδω ,ο χρυσός της Ελλάδας βρίσκεται κατατεθειμένους σε ράβδους στην Τράπεζα της Ελλάδος, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT), στη Fed (την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ) και στην Τράπεζα της Αγγλίας.
Στο σημείο αυτό είναι σκόπιμο να αναφέρουμε ότι γίνονται εκτιμήσεις, που μένει να αποδειχθούν κατόπιν σεισμολογικών ερευνών και γεωτρήσεων, ότι πράγματι είναι σωστές, οι οποίες κάνουν λόγο για ύπαρξη μεγάλης ποσότητας κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου στον ελληνικό χώρο. Χαρακτηριστικά, η μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα Deutsche Bank διατυπώνει σε έκθεσή της εκτιμήσεις για ύπαρξη πλούσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου νοτίως της Κρήτης, αξίας ακόμη και 427 δισ. ευρώ, με υπολογιζόμενο καθαρό όφελος για το ελληνικό δημόσιο 214 δισ. ευρώ ή 107% του ελληνικού ΑΕΠ.Επιπλέον, μετά το δεύτερο μνημόνιο τα ελληνικά ομόλογα, που διακρατούν οι ιδιώτες (ύψους 62,4 δισ.ευρώ) διέπονται πλέον από το αγγλικό και όχι το ελληνικό δίκαιο στερώντας από τη χώρα μας σημαντική ισχύ σε ενδεχόμενες δικαστικές διαμάχες με τους δανειστές της σε περίπτωση ,που αδυνατεί να εκπληρώσει τις δανειακές της υποχρεώσεις καθώς με το αγγλικό δίκαιο ότι και αν συμφωνήσει και υπογράψει εις βάρος του ο οφειλέτης (δλδ στην περίπτωση τη δική μας η χώρα μας) ο οποίος βρίσκεται συνήθως στην ανάγκη να δανειστεί ισχύει, έστω και αν είναι, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο και με το δίκαιο των άλλων χωρών της ηπειρωτικής Ευρώπης, αθέμιτο.
Μια εικόνα για το τι μπορεί να συμβεί μελλοντικά στη χώρα μας δίνει η περίπτωση, που έγινε γνωστή πριν λίγο καιρό, κατά την οποία το εκπαιδευτικού σκάφος του Ναυτικού της Αργεντινής το πανέμορφο Libertad (ανάλογο του παλαιού εκπαιδευτικού του ΠΝ, «Άρης») κατασχέθηκε στο λιμάνι Άκρα της Γκάνας, σε εκτέλεση δικαστικής απόφασης ύστερα από αίτημα της επενδυτικής εταιρίας NML Capital, θυγατρικής του hedge fund Elliot Capital με έδρα τη Νέα Υόρκη, που ήταν πιστωτής της Αργεντινής. Σύμφωνα με τους New York Times η εταιρεία είχε στην κατοχή της ομόλογα της Αργεντινής, που διέπονταν από το αγγλικό δίκαιο, αξίας 370 εκατομμυρίων δολαρίων τα οποία δεν αποπληρώθηκαν ποτέ μετά την πτώχευση της χώρας πριν από περίπου 11 χρόνια.
Θεοφάνης Θ.
Γκατζής
Διεθνολόγος-Οικονομολόγος
Μέλους του
Οικονομικόυ Επιμελητηρίου Ελλάδας
theofanis30@yahoo.gr
