Οι διδαχές της ιστορίας

Γράφει ο Δημήτρης Γαρούφας*

Με αφορμή την επικαιρότητα διαβάζω και ακούω δηλώσεις και αναλύσεις για ανάγκη θέσπισης αυστηρότερης νομοθεσίας για καταπολέμηση φοροδιαφυγής, της τρομοκρατίας κλπ.

Φοβούμαι ότι μάλλον βλέπουν στατικά τα γεγονότα μη εμβαθύνοντας στις αιτίες. Για να γίνω κατανοητός ενδεικτικά αναφέρω ότι στην αρχαιότητα, στην διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, είχαν αποστατήσει οι κάτοικοι της Μυτιλήνης από την Αθηναϊκή συμμαχία και ο δημαγωγός Κλέων στην Αθήνα ζήτησε την θανάτωση όλων για να μην αποστατούν άλλοι μελλοντικά. Την πρόταση αυτή απέκρουσε ο Διόδοτος λέγοντας( μετάφραση Ελ.Βενιζέλου): «όλοι φύσει ρέπουν εις την παρανομίαν, εις τε τον ιδιωτικόν και τον δημόσιον βιον, και δεν υπάρχει νόμος δυνάμενος να εμποδίσει τούτο, αφού μέχρι τούδε οι άνθρωποι διεξήλθαν όλη την κλίμακα των ποινών, με την ελπίδα ότι εξακολουθούντες να τις επιτείνουν θα επιτύχουν μετριασμό της εγκληματικότητας» …και συνεχίζει: «οι άνθρωποι παρασύρονται εις κινδυνώδεις επιχειρήσεις, άλλοι μεν από την τόλμην, την οποίαν εμπνέει εις τον πτωχόν η ανάγκη, άλλοι από πλεονεξίαν, εις την οποίαν ωθούν τον πλούσιον η αλαζονεία και η αυτοπεποίθησις και άλλη από τα πάθη, τα οποία εκάστοτε τους εξουσιάζουν εις τας διαφόρους βιοτικάς περιστάσεις…με ολίγα λόγια ,οσάκις η ανθρώπινη φύσις ωθείται εις το να πράξει κάτι, το οποίον ζωηρώς επιθυμεί, ούτε η αυστηρότης των νόμων, ούτε άλλος φόβος μπορεί να την αποτρέψει, και είναι πολύ ανόητος εκείνος που πιστεύει το εναντίον…»

Ο διαχρονικά επίκαιρος Θουκυδίδης επιγραμματικά επισημαίνει στη συνέχεια ότι: «πρέπει να αντλούμε την ασφάλειά μας όχι από την αυστηρότητα των νόμων αλλά από την προνοητικότητα της διοικήσεώς μας»…φροντίζοντας να εξαλείφουμε τις αιτίες και να λειτουργούμε προληπτικά..

Τα ανέφερα αυτά για να επισημάνω ότι αν οι πολιτικοί μας είχαν διαβάσει Θουκυδίδη θα κατανοούσαν ότι δεν αρκεί η αυστηρή νομοθεσία κι΄ ότι η ηγεσία με το παράδειγμά της διαμορφώνει τα γεγονότα... Θα κατανοούσαν ότι αν έχουν αφορολόγητο το 75% των αποδοχών τους εκπέμπουν προς την κοινωνία λάθος μήνυμα, μήνυμα φοροδιαφυγής, κι΄ έτσι η αυστηροποίηση της σχετικής νομοθεσίας δεν θα προσφέρει πολλά. Θα κατανοούσαν επίσης ότι σε μια κοινωνία που κοντεύουν οι μισοί να είναι άνεργοι τα (καταδικαστέα πάντα)περιστατικά βίας δεν αντιμετωπίζονται μόνο με αυστηρότερη νομοθεσία και καλύτερη αστυνόμευση αλλά κυρίως με εξάλειψη των αιτίων που τα προκαλούν…

Η χώρα βιώνει πολυεπίπεδη κρίση και οι διδαχές της ιστορίας δείχνουν το δρόμο για το μέλλον. Χρειαζόμαστε πολιτικούς υψηλού ήθους και αποτελεσματικούς , προβολή υγιών προτύπων από τα ΜΜΕ ,μέτρα κοινωνικής δικαιοσύνης και αίσθηση ότι στην κοινωνία μας υπάρχει θέση για όλους…

* Ο Δ.Γαρούφας είναι δικηγόρος και πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης