Βολεύματα διά βουλευμάτων

του Σωτήριου Καλαμίτση
"Άρθρo 93 Συντάγματος

1. ............

2. Oι συνεδριάσεις κάθε δικαστηρίoυ είναι δημόσιες, εκτός αν τo δικαστήριo κρίνει με απόφασή τoυ ότι η δημoσιότητα πρόκειται να είναι επιβλαβής στα χρηστά ήθη ή ότι συντρέχoυν ..
ειδικoί λόγoι πρoστασίας της ιδιωτικής ή oικoγενειακής ζωής των διαδίκων.

.............."

Το Σύνταγμα, λοιπόν, επιτάσσει να συνεδριάζουν τα δικαστήρια κατά κανόνα δημοσίως, ώστε η κρίση των να τίθεται υπό τον έλεγχο και των πολιτών που έχουν δικαίωμα να εισέρχονται σε οποιαδήποτε δικαστική αίθουσα και να παρακολουθούν την ακροαματική διαδικασία σε οποιαδήποτε δίκη. Υπάρχουν, όμως, διαδικασίες που δικαιολογημένα διεξάγονται μακρυά από τα φώτα της δημοσιότητας, όπως είναι η ανάκριση που διενεργείται για κάποιο αδίκημα, συνήθως κακούργημα. Τη

μυστικότητα της ανάκρισης επιτάσσει η ανάγκη να συλλέγεται όλο το αναγκαίο αποδεικτικό υλικό με τρόπο που θα αποτρέπει την καταστροφή ή απόκρυψή του από τον ύποπτο ή κατηγορούμενο, αλλά και η μέριμνα να μη διαπομπεύεται ο ποινικώς ελεγχόμενος, εάν δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να στοιχειοθετηθεί η εναντίον του κατηγορία. Στα κακουργήματα, αφού ολοκληρωθεί η ανάκριση, ακολουθεί το στάδιο της κρίσης περί παραπομπής του κατηγορουμένου ή μη στο ακροατήριο. Ο Εισαγγελέας προτείνει και το δικαστήριο αποφασίζει εν συμβουλίω, ήτοι ουχί δημοσίως, αν θα πρέπει ο κατηγορούμενος να δικασθεί ή όχι από δικαστήριο σε δημόσια συνεδρίαση. Η απόφαση που εκδίδεται στο στάδιο αυτό αποκαλείται βούλευμα, εξ ου και έχουμε τα παραπεμπτικά και τα απαλλακτικά βουλεύματα. Με το απαλλακτικό βούλευμα κρίνεται ότι δεν υπάρχουν αποχρώσες ενδείξεις ενοχής του κατηγορουμένου, εξ ου και δεν χρειάζεται να υποστεί αυτός τη βάσανο της ακροαματικής διαδικασίας. 

Είναι γνωστόν ότι στο Πρωτοδικείο Αθηνών, το πιο φορτωμένο δικαστήριο της χώρας, εκδίδονται ετησίως περί τα 4.500 βουλεύματα, ήτοι 22,5 βουλεύματα κατά μέσον όρο ημερησίως, ενώ με την έκδοσή των δεν ασχολείται, φυσικά, ολόκληρη η δύναμη των Πρωτοδικών που υπηρετούν σ' αυτό. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να αντιγράφεται κατά κανόνα ως δικαστική κρίση η πρόταση του εισαγγελέως, πράγμα που σημαίνει ότι οι δικαστές δεν έχουν στη διάθεσή τους τον απαραίτητο χρόνο για να ασχοληθούν σε βάθος με όλες τις υποθέσεις που άγονται ενώπιόν τους. Θα μπορούσε, λοιπόν, κάλλιστα χάριν επιτάχυνσης της απονομής της Δικαιοσύνης να παρακαμφθεί το στάδιο του δικαστικού συμβουλίου και να αποφασίζεται η παραπομπή ή μη από τον εισαγγελέα και μόνον, ο οποίος προΐσταται της ανάκρισης και γνωρίζει καλλίτερα από οποιονδήποτε άλλο την υπόθεση. Ενδεχόμενα σφάλματα του Εισαγγελέα θα μπορεί να διορθώσει ο Εισαγγελέας Εφετών, στον οποίο δικαιούται και σήμερα ο κατηγορούμενος να προσφύγει, όταν τον παραπέμπει για πλημμέλημα στο ακροατήριο ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών.

Έχουμε όλοι παρατηρήσει ότι πολλές σοβαρές υποθέσεις επωνύμων δεν έχουν φθάσει ποτέ στο ακροατήριο. Με κάποιο βούλευμα έχει κριθεί ότι δεν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις διάπραξης του αδικήματος, εξ ου και ο κατηγορούμενος απαλλάσσεται της ανάγκης να δικασθεί από δικαστήριο σε δημόσια δίκη. Η πρακτική αυτή αφήνει στίγματα για τη Δικαιοσύνη, αφού κανείς πλέον δεν μπορεί να ελέγξει την ορθότητα της κρίσης του δικαστικού Συμβουλίου. Θα μπορούσε να παρακαμφθεί, λοιπόν, το στάδιο αυτό και εφ' όσον ο εισαγγελέας κρίνει ότι ο κατηγορούμενος πρέπει να δικασθεί, να τον στέλνει αυτός και μόνον στο ακροατήριο. Ας φέρει αυτός το βάρος της παραπομπής ή μη ως εκπρόσωπος της Πολιτείας. Κι' αν δεν τον παραπέμπει, να δημοσιοποιείται η διάταξή του περί μη παραπομπής. Πάρτε για παράδειγμα την υπόθεση Κούβελου, του δήμιου της Βούλας Παπαχρήστου. Απηλλάγη με βούλευμα από την κατηγορία για παραβίαση της υποχρέωσης υποβολής πλήρους δηλώσεως για το <<πόθεν έσχες>> με το σκεπτικό ότι δεν τον βαρύνει δόλος, αφού ξέχασε να δηλώσει $ 1.000.000, όπερ σημαίνει ότι η παράλειψή του δεν ήταν σκόπιμη. Με βάση ποια στοιχεία επείσθη το δικαστικό συμβούλιο ότι είναι ξεχασιάρης; Ποτέ δεν θα μάθουμε, αφού πλέον η όλη δικογραφία αποτελεί προσωπικό δεδομένο του εν λόγω κυρίου. Το ίδιο συνέβη με τον πρώην Πρόεδρο του ΟΤΕ Βουρλούμη, παλαιότερα με τον Κόκκαλη κ.ο.κ. 

Βέβαια, οι μεγαλόσχημοι, οι μούρες, οι επώνυμοι, ακόμη και όταν παραπέμπονται στο ακροατήριο για να δικασθούν, βρίσκουν πάντοτε την άκρη. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα, όπου είχαμε παραπεμπτικό βούλευμα: Θέμος Αναστασιάδης για την υπόθεση Ζαχόπουλου. Πριν αρχίσει η ακροαματική διαδικασία, ο Ζαχόπουλος τον συγχώρεσε και το πανηγύρι τελείωσε. Μια ολόκληρη χώρα χόρευε στους ρυθμούς του σκανδάλου του κομιστή του DVD, μία κυβέρνηση εβάλλετο λυσσωδώς από τη διαπλοκή και το αποτέλεσμα ήταν μηδέν. Δεν θα μάθουμε ποτέ τί έγινε: το πήγε ή δεν το πήγε το γράμμα; Έτσι, λοιπόν, και τώρα ίσως να μη μάθουμε ποτέ τί έγινε με τα EURO 5,5 του κ. Θέμου. Μέχρι το ακροατήριο έχουμε πολύ δρόμο: ανάκριση και μετά βούλευμα. Σε 2-3 χρόνια θα ξέρουμε. Γιατί αδημονείτε;

Η Δικαιοσύνη βραδυπορεί, αλλά .......... Μήπως οι δικαίως εν μέρει διαμαρτυρόμενοι για τη μείωση των αποδοχών τους δικαστές και εισαγγελείς θα έπρεπε κάποτε να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την εφαρμογή της Δημοκρατίας σε όλες τις διαδικασίες, στις οποίες μετέχουν εκτελώντας τα καθήκοντά τους; Ας προτείνουν λύσεις ταχείας και ορθής απονομής της Δικαιοσύνης αυτοί που τη διακονούν καθημερινώς και γνωρίζουν από πρώτο χέρι τα καλά και τα κακά της. Κι' αν δεν εισακουσθούν, ας κατέβουν τότε από τις έδρες επί πέντε μήνες, μήπως και κάτι διορθωθεί σ' αυτόν τον τόπο.

Τελειώνοντας και εξ αφορμής της αθώωσης σε δημόσια συνεδρίαση των 6 από τους 8 αστυνομικούς που έσπασαν στο ξύλο τον Κύπριο φοιτητή το 2006, θα κάνω ένα σχόλιο. Είναι προφανές ότι οι 2 καταδικασθέντες ομολόγησαν την πράξη τους, ώστε να αθωωθούν οι υπόλοιποι συνάδελφοί τους και, έτσι, να μείνουμε όλοι ικανοποιημένοι. Σολομώντειος λύση. Ενδιαφέρον, πάντως, είναι να ερευνήσει κανείς ποιές θα είναι οι επιπτώσεις για τους 2 καταδικασθέντες, τις οποίες δεν θα υποστούν οι αθωωθέντες. Θα εξακολουθήσουν να υπηρετούν και αυτοί "ευόρκως" τον ελληνικό λαό, ο οποίος θα μπορεί όποτε θέλει να βλέπει το βίντεο με τον ξυλοδαρμό και να το συγκρίνει με την απόφαση της Δικαιοσύνης; Η εξέλιξη αυτή μού θύμισε ομιλία του αείμνηστου Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ευάγγελου Κρουσταλλάκη, προερχόμενου εκ της τάξεως των δικαστών, ο οποίος μιλώντας σε συνεδρίαση της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων την 02.11.2002 στο Ηράκλειο Κρήτης κατέληξε ως εξής:

'Με τέτοιο πάθος και με τέτοιο πνεύμα αυτοθυσίας ας πορευτούμε στον κοινό δρόμο της Δικαιοσύνης. Μπορεί να είναι - και είναι αναμφίβολα - ανηφορικός και δυσβάστακτος. Μπορεί κάποτε να μας εκτρέπει από την ευθεία είτε εμάς είτε εσάς. Μπορεί μερικές φορές να μας ποτίζει με πικρίες ή απογοητεύσεις. Όλα αυτά είναι ανθρώπινα και αναμενόμενα. Κατά πως έλεγε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος: <<η ανθρώπινη δικαιοσύνη δεν είναι θεία, γι' αυτό δικαιούται να σφάλλει>>. Εκείνο που κανένας μας δεν δικαιούται να κάνει είναι να εγκαταλείψει τον αγώνα για την αλήθεια και τη Δικαιοσύνη".

Σωτήριος Καλαμίτσης

Υ.Γ. Η μόνη δημόσια προανακριτική διαδικασία είναι αυτή που αφορά σε λαμόγια υπουργούς στα πλαίσια η Βουλής. Και τούτο όχι διότι επιτρέπεται στο κοινό να παρακολουθεί τις εργασίες των σχετικών Επιτροπών, αλ' επειδή οι συνεδριάσεις αυτές μαγνητοσκοπούνται και έρχονται κάποτε στο φως της δημοσιότητος. Πάλι καλά.