Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Επανέρχεται στην τουρκική επικαιρότητα με δυο δημοσιεύματα «φωτιά», το μεγάλο ζήτημα των κρυπτοχριστιανών, ένα θέμα που έχει απασχολήσει πολλές φορές στο παρελθόν την γειτονική χώρα και δείχνει πως το ζήτημα όχι μόνο δεν έχει κλίσει, αλλά ..
είναι ένα καυτό θέμα που συσχετίζεται άμεσα με την κρίση ταυτότητας που έχει ανακύψει τα τελευταία χρόνια με πολλές παρενέργειες για το ίδιο το μέλλον της σύγχρονης Τουρκίας 
Το πρώτο δημοσίευμα που έχει πάρει μεγάλη δημοσιότητα, είναι ένα δημοσίευμα της γνωστής εφημερίδας, Radıkal, (15/2/2013), με τον χαρακτηριστικό τίτλο, «Türkiıye’ de yüz binlerce gizli Ermeni yaşiyor», δηλαδή, «Στην Τουρκία ζουν εκατοντάδες χιλιάδες κρυπτόαρμένιοι», και το δεύτερο και πιο χαρακτηριστικό, της εφημερίδας Ekspres και της δημοσιογράφου, Yasemin Güç, με τον ακόμα πιο χαρακτηριστικό τίτλο, «Anadoluda Hırıstiyan geçmisini saklayan binlerce aile var», δηλαδή, «Στην Ανατολία υπάρχουν χιλιάδες κρυμμένες από το παρελθόν χριστιανικές οικογένειες»
Ειδικά στο δεύτερο δημοσίευμα, η Τουρκάλα συγγραφεύς παίρνοντας αφορμή από τον πρόσφατο θάνατο ενός ζευγαριού στο οποίο ο ένας ήταν μουσουλμάνος και ο άλλη χριστιανή, αναφέρει ότι μετά την γνωστή συμφωνία της Λοζάννης, το 1923, αναγκάστηκαν χιλιάδες Ρωμιοί της Ανατολίας, που υπολογίζονταν στο 1.500.000, να εκριζωθούν από τις πατρίδες τους και παράλληλα 500.000 μουσουλμάνοι να έρθουν από τα Βαλκάνια στην Τουρκία, μια πικρή ιστορία που όμως άφησε πολλά κατάλοιπα και στις δυο χώρες. Παρά όμως την αναγκαστική ανταλλαγή των πληθυσμών, πολλοί χριστιανοί Ρωμιοί που δεν ήθελαν να αφήσουν το βιός τους, που με τόσους κόπους είχαν αποκτήσει, παρέμειναν στις πατρογονικές τους εστίες δηλώνοντας πως δεν είναι χριστιανοί αλλά μουσουλμάνοι. Σήμερα, όπως ομολογεί η Τουρκάλα δημοσιογράφος, οι απόγονοι αυτών των Ρωμιών ενώ επίσημα δηλώνουν ότι είναι Τούρκοι μουσουλμάνοι, παρά ταύτα στα σπίτια τους εξακολουθούν να είναι χριστιανοί και να ακολουθούν τις χριστιανικές θρησκευτικές εορτές. Οι κρυμμένοι αυτοί χριστιανοί, εξωτερικά πηγαίνουν στα τζαμιά, παρακολουθούν τελετές στους μουσουλμανικούς τεκέδες, εμφανίζονται συχνά να υποστηρίζουν την μουσουλμανική Şeriat, αλλά στην πραγματικότητα όλα αυτά τα κάνουν για το θεαθήναι, καθώς μέσα τους εξακολουθούν να πιστεύουν στον Χριστό. Μάλιστα στο ίδιο αποκαλυπτικό δημοσίευμα, η Yasemin Güç αναφέρει και τις περιοχές όπου υπάρχουν χιλιάδες τέτοιες οικογένειες κρυπτοχριστιανών Ρωμιών. Οι περιοχές αυτές είναι : Άδανα, Αδριανούπολη, Μπαλίκεσίρ, Σαμψούντα, Κωνσταντινούπολη, Τεκίρνταγ (Ραιδεστός), Κιρκλαρελί (Σαράντα εκκλησιές), Σμύρνη, Κοτζαελί, Μερσίνα, Μαγνησία, Τσανάκαλέ, Προύσα, Καισάρεια, και Προκόπη, (Καππαδοκία). Στις περιοχές αυτές, όπως υποστηρίζει το τουρκικό δημοσίευμα, βρίσκονται οι περισσότερες οικογένειες που επιφανειακά παρουσιάζονται σαν μουσουλμάνοι αλλά στην πραγματικότητα είναι κρυμμένοι χριστιανοί.
Το ζήτημα, όπως ομολόγει η Τουρκάλα δημοσιογράφος, είναι πολύ σοβαρό και «λεπτό», γι' αυτό και δεν μπορεί να γίνει καμία φανερή συζήτηση γιατί οποιαδήποτε περίπτωση αποκάλυψης των πραγματικών θρησκευτικών πιστεύω όλων αυτών των χιλιάδων ανθρώπων, θα προκαλέσει μεγάλο σκάνδαλο, για αυτό και είναι ουσιαστικά απαγορευμένη κάθε αναφορά στο σημαντικό αυτό ζήτημα. Δηλαδή με λίγα λόγια, η έλλειψη πραγματικής ελευθερίας στην Τουρκία έχει σκλαβώσει όλες αυτές τις συνειδήσεις που υποφέρουν καθώς αναγκάζονται να κρύβουν το πραγματικό τους θρήσκευμα και την αληθινή τους καταγωγή.
Τα ιδία υποστηρίζει και η εφημερίδα Radikal, που επικαλείται μια τελευταία έκθεση της αρμένικης διασποράς η οποία κάνει λόγο για εκατοντάδες χιλιάδες κρυπτοαρμένιους που βρίσκονται στην Τουρκία και ειδικά στις περιοχές Κωνσταντινούπολη , Αμάσεια, Ντιαρμπακίρ, Μπατμάν, Τούντζελί και Μους. Και εδώ επισημαίνεται η έλλειψη ελευθερίας για την εκδήλωση της πραγματικής θρησκευτικής ταυτότητας αυτών των κρυπτοαρμενίων, οι οποίοι αναγκάζονται να υποκρίνονται ότι είναι Τούρκοι μουσουλμάνοι.
Όλα αυτά αναδεικνύουν για άλλη μια φορά το τεράστιο ζήτημα της καταπίεσης των εκατοντάδων χιλιάδων κρυπτοχριστιανών στην Τουρκία, ένα θέμα που συσχετίζεται με το πρόβλημα ταυτότητας των σημερινών Τούρκων. Η σημερινή Τουρκία είναι μια σύγχρονη τεράστια «φυλακή συνειδήσεων». Οι συνειδήσεις αυτές, αναμένουν την μέρα που θα απελευθερωθούν και θα λάμψει η αλήθεια για την πραγματική τους ταυτότητα.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
