Συνέντευξη στο δημοσιογράφο της ΝΕΤ Φάνη Παπαθανασίου, παραχώρησε ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Recep Tayyip Erdoğan, ενόψει των συνομιλιών του με τον Έλληνα ομόλογό του, ο οποίος επισκέπτεται την Τουρκία, συνοδευόμενος από πλήθος Υπουργών και επιχειρηματιών.
Διαβάστε την:
ΕΡΩΤΗΣΗ: κ. Πρωθυπουργέ σας ευχαριστώ για αυτήν την συνέντευξη στην Δημόσια Ελληνική Τηλεόραση. Την Δευτέρα θα έχετε συνομιλίες με την Ελληνική κυβέρνηση σε μια περίοδο λεπτών ισορροπιών για τις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας. Θα είναι εφ όλης της ύλης συνομιλίες και ποια είναι τα βασικά θέματα στην ατζέντα?
ΕΡΝΤΟΓΑΝ: Πρώτα απ’ όλα να σας ευχαριστήσω. Είχαμε κάνει την πρώτη συνάντηση Ανωτάτου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας στην Ελλάδα και κάνουμε τώρα τη δεύτερη στην Τουρκία. Στην πραγματικότητα, αν είχαν εξελιχθεί ομαλά οι συνθήκες θα είχαμε ήδη κάνει τη δεύτερη συνάντηση, αλλά ως γνωστόν αυτή αναβλήθηκε λόγω των συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή. Τώρα θα πραγματοποιήσουμε μία συνάντηση ευρείας συμμετοχής στην Κωνσταντινούπολη υπό την προεδρία του κ. Σαμαρά. Θα αξιολογήσουμε το σημείο στο οποίο βρίσκονται οι διμερείς μας σχέσεις και θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε πώς θα πορευτούμε στο εξής. Θα ήθελα να σας δώσω ένα χαρακτηριστικό νούμερο: Στα τέλη του 2012, το συνολικό εμπορικό μας ισοζύγιο έφτασε τα 5 δις δολάρια, εκ των οποίων τα 3,5 δις είναι εξαγωγές της Ελλάδας και τα 1,5 δις είναι δικές μας εξαγωγές προς την Ελλάδα. Με άλλα λόγια, φροντίζουμε το δίκαιο προς τον γείτονα και δρομολογούμε αυτή τη διαδικασία μέσα σε πνεύμα αλληλεγγύης. Φυσικά θα εξετάσουμε και ένα σύνολο θεμάτων, τουριστικών, ενεργειακών, τηλεπικοινωνιακών, προς ποια κατεύθυνση οδηγούμε τις διμερείς πολιτικές μας σχέσεις, καθώς και θέματα ΝΑΤΟ, διότι είμαστε δύο χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ και πρέπει να συζητήσουμε τα βήματα που θα κάνουμε με αυτή μας την ιδιότητα. Θα έχουμε μία πλούσια ατζέντα και θα συνεχίσουμε τις εργασίες μας από το πρωί στις 11.00 μέχρι το βράδυ. Οι γραμματείες των δύο ΥΠΕΞ μας συνεχίζουν να εργάζονται για τη συνάντηση. Άλλωστε, όπως γνωρίζετε, πριν λίγο καιρό ο Έλληνας ΥΠΕΞ κ. Αβραμόπουλος ήταν εδώ και είχε συνομιλίες με τον δικό μας ΥΠΕΞ, έκαναν την απαραίτητη προετοιμασία. Είναι ένας παλιός μου φίλος από την περίοδο της Δημαρχίας μου, ήμασταν τότε και οι δύο δήμαρχοι, συναντηθήκαμε λοιπόν κι εμείς, καθίσαμε και τα είπαμε. Είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε την προετοιμασία. Θεωρώ ότι πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, από το παρελθόν στο μέλλον. Είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε και με τον κ. Σαμαρά και να εξετάσουμε τα θέματα αυτά, έστω και σύντομα, όταν βρεθήκαμε στη Ντόχα. Με τα θέματα που θα εξετάσουμε τώρα θα κάνουμε πλέον τα βήματα, έχουμε ήδη υπογράψει ορισμένες συμφωνίες, τώρα θα υπογράψουμε κι άλλες και νομίζω ότι θα πάνε όλα καλά.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Σε αυτή την συγκυρία μπορούν οι δυο χώρες να ξεπεράσουν την καχυποψία και να συνεργαστούν σε ειλικρινή βάση?
ΕΡΝΤΟΓΑΝ: H προσέγγιση και η υπέρβαση των διαφορών μας είναι ένα θέμα που εξαρτάται από τις κυβερνήσεις των δύο χωρών. Καθ’ όλη τη διάρκεια τη θητείας μου προσπάθησα πάντοτε να έχω καλές σχέσεις με όλες τις κυβερνήσεις που υπήρχαν στην Ελλάδα. Είτε με τον κ. Σημίτη, είτε με τον κ. Καραμανλή, είτε με τον κ. Παπανδρέου, είτε τώρα με τον κ. Σαμαρά οι συζητήσεις μας εξελίχθηκαν πολύ καλά. Και στην περίοδο που θα ακολουθήσει, εμείς φυσικά δεν την αντιμετωπίζουμε με υστεροβουλία, διότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ανάμεσά μας το δίκαιο προς τον γείτονα. Δεν έχουν γίνει λάθη; Έχουν. Είμαστε υποχρεωμένοι να τα διορθώσουμε αμοιβαίως. Στη δική μας την ιστορία υπήρξαν ανάμεσά μας δεκάδες χιλιάδες Ρωμιοί. Ένα μεγάλο μέρος τους είναι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Άνθρωποι που έχουν φύγει από την Πόλη, τη Σμύρνη κ.ο.κ. Εγώ λέω από καιρού εις καιρόν, μπορείτε να γυρίσετε, γυρίστε. Όταν χρησιμοποιούμε αυτή τη διατύπωση παίρνουμε ένα πολιτικό ρίσκο, αλλά παρ’ όλα αυτά, το λέμε. Υπάρχουν πολλά κοινά στην κουλτούρα μας: κοινά στοιχεία στην κουζίνα μας, στη μουσική μας, τα οποία μας προσελκύουν τον έναν στον άλλο. Με τα κοινά βήματα που θα κάνουμε, κατά τη γνώμη μου αυτές τις παρεξηγήσεις ή ακόμη αυτήν την παραπληροφόρηση μπορούμε να τις μετατρέψουμε σε πληροφόρηση. Και σε αυτό δεν πρέπει να καθυστερήσουμε, διότι το έχουμε ανάγκη. Πρέπει να κάνουμε βήματα, έτσι ώστε ο 21ος αιώνας να γίνει αιώνας της ειρήνης. Πιστεύω ότι αν το επιτύχουμε, όλοι μας οι δεσμοί, στρατιωτικοί, πολιτικοί, οικονομικοί, εμπορικοί, πολιτιστικοί θα πάρουν μια νέα κατεύθυνση.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν διάφορες σε αρκετά ζητήματα. Στις συζητήσεις που θα έχετε την Δευτέρα με την ελληνική κυβέρνηση θα υπάρχουν και θέματα εύκολα – όπως η συνεργασία στον εμπορικό τομέα, αλλά και ζητήματα που είναι αγκάθια στις διμερείς σχέσεις. Θα ήθελα μου πείτε την εκτίμηση σας. Πιστεύετε πως είναι “καταδικασμένες” οι δύο χώρες να είναι πάντα ανταγωνιστικές για να μην πω εχθρικές η μια προς την άλλη, ή νομίζετε πως μπορούν πράγματι να χτίσουν ένα μοντέλο αληθινής φιλίας και συνεργασίας?
ΕΡΝΤΟΓΑΝ: Ούτως ή άλλως το Ανώτατο Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίας αποτελεί ένα βήμα αυτής της συνεργασίας και αυτό το βήμα το είχαμε κάνει με τον καλό μου φίλο το Γιώργο Παπανδρέου. Ήταν μια πολύ δυνατή συνάντηση εκείνη που είχαμε στην Αθήνα και τώρα κάνουμε τη συνέχειά της. Πρόκειται για μία συνεργασία, την οποία εμείς χαρακτηρίζοντάς την «στρατηγική» , θέλουμε να της δώσουμε μία διαφορετική διάσταση. Να μην υπάρχει, δηλαδή, στο εξής στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας μία πολιτική που θα βασίζεται στα κουτσομπολιά, να μην υπάρχουν τα «σου ‘πα», «μου ‘πες». Να την θεμελιώσουμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να είμαστε ήσυχοι. Αν επιτρέψουμε να συνεχιστεί να βασίζεται η γειτονία και η φιλία μας σε τέτοια απλοϊκά πράγματα, θα είναι δύσκολο. Αν όμως τα παραμερίσουμε και θεμελιώσουμε τη φιλία μας, τότε δεν θα μπλοκάρουν τη σκέψη των ενδιαφερομένων, των αρμοδίων και έτσι θα συνεχίσουμε το δρόμο μας. Πρέπει να το πετύχουμε.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Για να πάμε τώρα σε ένα από τα θέματα αγκάθια. Μπορούν Ελλάδα και Τουρκία να διευθετήσουν τις διαφορετικές τους απόψεις σε θέματα όπως η υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο μέσω της διπλωματικής οδού με βάση το Διεθνές Δίκαιο, και η ρηματική διακοίνωση της Ελλάδας στον ΟΗΕ στο διεθνές δίκαιο βασίζεται ή θα υπάρξει κλιμάκωση από την Τουρκική πλευρά όπως γράφτηκε σε κάποιες τουρκικές εφημερίδες?
ΕΡΝΤΟΓΑΝ Με τα θέματα αυτά συνεχίζουν να εργάζονται οι συνεργάτες μας, τους οποίους έχουμε επιφορτίσει με αυτό το καθήκον των διερευνητικών επαφών . Οι συζητήσεις αυτές συνεχίζονται με αποφασιστικότητα και δεν τίθεται θέμα διακοπής τους. Όμως οι συζητήσεις αυτές που συνεχίζονται από τότε που ανέλαβα τη διακυβέρνηση δεν μπορούν να καταλήξουν κάπου αν τίθενται προϋποθέσεις και προκαταλήψεις. Πρέπει να τις συνεχίσουμε χωρίς προϋποθέσεις και προκαταλήψεις. Έχει δημιουργηθεί ένας μηχανισμός στο Υπουργείο των Εξωτερικών μας που ασχολείται με το συγκεκριμένο θέμα και ο οποίος συνεχίζει να εργάζεται εγκαίρως. Εμείς, δηλαδή, δεν χάνουμε την ελπίδα μας. Αντιμετωπίζουμε το θέμα απροκατάληπτα και με ελπίδα τη διαδικασία αυτή και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για όλα τα προβλήματα της υφαλοκρηπίδας και για τα θέματα του Αιγαίου, αρκεί οι δύο πλευρές να αντιμετωπίζουν τα θέματα με καλή προαίρεση. Αν τα αντιμετωπίζουν έτσι, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην υπάρξει αποτέλεσμα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Βλέπω πως υπάρχει η ξεκάθαρη βούληση από πλευράς σας για συνεργασία με την Ελλάδα, σε μια περίοδο που όπως γνωρίζετε οι Έλληνες πολίτες αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες λόγω της οικονομικής κρίσης. Να σας πω όμως ότι αρκετοί στην Ελλάδα θεώρησαν άκομψες και προσβλητικές κάποιες δηλώσεις και δικές σας αλλά και άλλων Τούρκων αξιωματούχων ότι “η Ελλάδα πουλά τα νησιά της για να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση”.
ΕΡΝΤΟΓΑΝ Κατ’ αρχήν πρέπει να πω ότι οι δυσχέρειες του γείτονα είναι και δικές μας δυσχέρειες. Και εγώ και οι συνεργάτες μου μπορεί να έχουμε πει οτιδήποτε, για να περιγράψουμε την κατάσταση της οικονομικής κρίσης. Αυτό είναι κάτι που γίνεται για όλες τις χώρες παγκοσμίως, λέγεται ότι στην τάδε χώρα υπάρχει η τάδε κατάσταση, στην άλλη χώρα υπάρχει η δείνα. Υπάρχουν και εκπομπές για το συγκεκριμένο θέμα, και στην Ε.Ε. και από διάφορα διεθνή ιδρύματα. Αυτά ούτως ή άλλως γίνονται, είναι πράγματα που δημοσιεύονται στα ΜΜΕ, δεν είναι πράγματα που προέρχονται από εμάς. Σας λέω ευθαρσώς ότι το διμερές μας εμπόριο έχει φτάσει τα 5 δις δολάρια. Αν ήθελα θα μπορούσα να μην το έχω αναφέρει. Εξ αυτών η Ελλάδα έχει εξαγωγές προς εμάς ύψους 3,5 δις, ενώ εμείς έχουμε αντίστοιχες εξαγωγές ύψους 1,5 δις. Αυτή η διαφορά των 2 δις είναι προς όφελος τίνος; Της Ελλάδας. Εμείς έχουμε ενθαρρύνει αυτή την πορεία. Θέλουμε να διευρυνθεί. Στο Ανώτατο Συμβούλιο Στρατηγικής Συνεργασίας θα συζητήσουμε πώς μπορεί να αυξηθεί ο όγκος αυτός του εμπορίου. Γιατί τα λέω όλα αυτά; Ο λόγος είναι ότι θέλουμε να συμβάλλουμε μέσω της ανάπτυξης των οικονομικών σχέσεων στην σταθεροποίηση της Ελλάδας. Γι’ αυτό γίνονται αυτά τα βήματα, γι’ αυτό και κατά καιρούς γίνονται οι δηλώσεις είτε από εμένα, είτε από τους συνεργάτες μου, προτείνουμε όμως κάτι εφαρμόσιμο. Δείτε από πού ξεκινήσαμε και πού φτάσαμε σ’ αυτά τα νούμερα: στα 5 δις δολάρια και ίσως το 2013 να πάμε και πιο πάνω. Εμείς έχουμε αυτή τη βούληση. Πιστεύω ότι θα το καταφέρουμε μαζί με την Ελλάδα και υπάρχουν και άλλα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Λέμε στους επιχειρηματίες μας, κοιτάξτε, στην Ελλάδα γίνονται ιδιωτικοποιήσεις, πηγαίνετε και συμμετάσχετε. Κατά τον ίδιο τρόπο κάναμε κι εμείς ιδιωτικοποιήσεις και είχαμε καλέσει τότε τους Έλληνες επιχειρηματίες να συμμετάσχουν. Γι’ αυτό και δεν πρέπει ο λαός να ενοχλείται όταν στις ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα συμμετέχουν επιχειρηματίες από την Τουρκία ή από τρίτες χώρες. Οι ιδιωτικοποιήσεις είναι μία πολύ σημαντική πηγή προκειμένου να μπορέσει να αναπτυχθεί μία χώρα, να μπορέσει δηλαδή να σταθεί όρθια στα πόδια της. Μία χώρα δεν μπορεί να ορθοποδήσει αν τα πράγματα αυτά παραμένουν στα χέρια του κράτους. Κοιτάξτε, εμείς προχωρήσαμε σε πολύ σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις, πράγμα που συνεχίζουμε να κάνουμε, διότι ο ιδιωτικός τομέας είναι πολύ πιο επιτυχημένος στη λειτουργία τέτοιου είδους φορέων, για τους οποίους καταβάλλει υψηλό αντίτιμο. Και δεν είναι μόνο το αντίτιμο, πληρώνει και τους φόρους, αλλά και πέραν τούτου συνεχώς διαπραγματεύεται και κινητοποιείται στην αγορά. Βλέπετε, όμως, ότι στο κράτος ο υπάλληλος, ο εργάτης είναι χαλαρός, δεν υπάρχει κινητοποίηση. Εγώ πιστεύω ότι οι Έλληνες φίλοι μας θα πορευθούν με άνεση στο θέμα αυτό και ότι με τη δυναμική προσπάθεια που θα καταβάλλουν θα τα καταφέρουν να σταθούν όρθιοι και να ξεπεράσουν τη δύσκολη αυτή περίοδο. Εγώ βλέπω στην Ελλάδα ότι με πόνο, με την προσπάθεια και με την εργασία που καταβάλλεται μπορούν να τα καταφέρουν.
ΕΡΩΤΗΣΗ Στην Κύπρο, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει και επισήμως νέο πρόεδρο, τον Νίκο Αναστασιάδη. Εκτιμάτε πως θα υπάρξουν καλύτερες προοπτικές για πρόοδο και λύση στο Κυπριακό?
ΕΡΝΤΟΓΑΝ Στο συγκεκριμένο θέμα είχαμε μέχρι τώρα πολλές εμπειρίες. Όπως γνωρίζετε, η Τουρκία μαζί με την Ελλάδα είναι δύο εγγυήτριες χώρες στην Κύπρο. Έχουμε ευθύνη. Και στην περίοδο Παπαδόπουλου και στην περίοδο Χριστόφια έγιναν ορισμένες συναντήσεις, εκ των οποίων η πιο σημαντική ήταν, κατά τη θητεία του Παπαδόπουλου που πήγαμε στο Μπούρκενστοκ, η διαδικασία ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. Τότε είχε έρθει εκπροσωπώντας τη Νότιο Κύπρο ο Παπαδόπουλος και εκπροσωπώντας την Ελλάδα ο Καραμανλής, και εγώ με τον κ. Γκιουλ που ήταν τότε Υπουργός των Εξωτερικών και εργαστήκαμε εκεί για τρεις μέρες. Ως αποτέλεσμα εκείνων των εργασιών διαμορφώσαμε το σχέδιο Ανάν. Και όπως γνωρίζετε, όταν το συγκεκριμένο σχέδιο τέθηκε σε δημοψήφισμα στις δύο πλευρές στην Κύπρο έλαβε 65% ναι στη βόρεια Κύπρο και 76% όχι στη νότια Κύπρο, κι έτσι το σχέδιο Ανάν απερρίφθη. Τότε μας είχαν δοθεί υποσχέσεις ότι, αν υπάρξει τέτοιο αποτέλεσμα, εμείς θα δεχθούμε την βόρεια Κύπρο στην Ε.Ε. Έτσι μας είχαν πει, αλλά αυτό δεν έγινε. Ειχαμε υποσχεσεις απο αρμοδίους της Ε.Ε. Τον κ. Φερχόιεγκεν. Στις διαβουλεύσεις τότε στο Μπούργκενστοκ είχε συμμετάσχει ο Φερχόιγκεν εκπροσωπώντας την Ε.Ε. Αυτό που έγινε κατόπιν ήταν ότι, σχετικά με τον ιδιωτικό τομέα, την ελεύθερη αγορά και τα δημοσιονομικά είπαν ότι θα δοθεί μία συγκεκριμένη βοήθεια, αυτή δόθηκε και έγιναν και βήματα στον τομέα της ελεύθερης αγοράς, της ελεύθερης κυκλοφορίας. Η Ε.Ε. δεν έκανε τίποτα απ’ όλα αυτά για τη βόρεια Κύπρο. Εμείς όμως, όπως γνωρίζετε, εν τω μεταξύ ήραμε τις θεωρήσεις εισόδου για τη νότια Κύπρο. Την περίοδο εκείνη οι συμμετέχοντες Καραμανλής και Παπαδόπουλος υποχώρησαν την τελευταία στιγμή και δεν υπέγραψαν το σχέδιο Ανάν. Εμείς τότε είχαμε δώσει το λόγο μας στον κ. Ανάν, είχαμε πει ότι θα βοηθήσουμε, ότι θα εργαστούμε τρεις-τέσσερις μέρες και θα υπογράψουμε το αποτέλεσμα αυτών των εργασιών και τελικά ετέθησαν οι υπογραφές και προχωρήσαμε στα δημοψηφίσματα. Μετά μας επισκέφθηκε ο κ. Καραμανλής και οι σχέσεις μας ήταν πολύ καλές. Μετά ήρθε ο κ. Παπανδρέου και επίσης οι σχέσεις μας ήταν πολύ καλές. Σεβόμαστε ο ένας τον άλλο. Φυσικά, τώρα συναντιόμαστε με τον κ. Σαμαρά και εύχομαι να ευοδωθούν οι εργασίες μας. Φυσικά, σε καμμία περίπτωση δεν έχουμε κι ούτε θα έχουμε προκατάληψη και εύχομαι ο νεοαναδειχθείς κ. Αναστασιάδης που αναλαμβάνει καθήκοντα – με τις θετικές συζητήσεις που θα έχει με την Ελλάδα – θα βρουν μία θετική ανταπόκριση από τη βόρεια Κύπρο. Αν υπάρξει μία απροκατάληπτη διαδικασία και αν τα Η.Ε. την ξαναρχίσουν με σοβαρό τρόπο, τότε η δική μας επιθυμία είναι να συμβάλλει η βόρεια Κύπρος στην εξεύρεση μιας δίκαιης και μόνιμης λύσης.
ΕΡΩΤΗΣΗ Θέλω να μου πείτε πως βλέπετε δημοσιεύματα στον διεθνή τύπο που αναφέρουν ότι τα ενεργειακά κοιτάσματα στην Κύπρο και στην Μεσόγειο γενικότερα, είναι σοβαρό κινήτρου που μπορεί πιθανώς ν αλλάξει τα δεδομένα όχι μόνο ως προς την επίλυση του Κυπριακού, αλλά και να αλλάξει και τις προοπτικές των συνεργασιών ευρύτερα μεταξύ των χωρών στην περιοχή?
ΕΡΝΤΟΓΑΝ Στην ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα σε όλα τα οικόπεδα που ονομάζονται ΑΟΖ, και η βόρεια και η νότια Κύπρος έχουν ίσα δικαιώματα. Φυσικά και σε αυτήν την περίπτωση, ευχή μας είναι να μην υπάρχουν τέτοιες [αρνητικές] εξελίξεις. Αντιθέτως, οι έρευνες για φυσικό αέριο ή για πετρέλαιο να προχωρήσουν με μία συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Φυσικά, όσο δε γίνεται αυτό, κάποιοι άλλοι προσπαθούν να επωφεληθούν και όταν γίνεται αυτό είναι και η Τουρκία υποχρεωμένη να το αντιμετωπίσει διαφορετικά. Αν στο συγκεκριμένο θέμα επικρατήσει κοινή λογική και γίνουν τα αντίστοιχα βήματα, τότε κι εμείς στο θέμα αυτό κατά τον ίδιο τρόπο θα βρεθούμε στο τραπέζι των συζητήσεων με την Ελλάδα και θα πραγματοποιήσουμε ό,τι βήματα προγραμματιστούν να γίνουν. Διότι οτιδήποτε εξορυχθεί από τις ΑΟΖ, πετρέλαια και τα συναφή, πρέπει να μοιραστούν όλα ισότιμα στον κυπριακό λαό.
ΕΡΩΤΗΣΗ Θεωρείτε την Ελλάδα με την στάση της στην Ευρώπη, πιο κοντά στην Τουρκία σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και βλέπετε η Τουρκία σύντομα να αποτελεί πλήρες μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας?
ΕΡΝΤΟΓΑΝ Φαίνεται πως τώρα με την Ιρλανδία εισερχόμεθα σε μία θετική περίοδο. Ζήσαμε μία αρνητική περίοδο με την νότια Κύπρο, ήμασταν υποχρεωμένοι να τη ζήσουμε, διότι εμείς δεν την αποδεχόμαστε ως εταίρο και για το λόγο αυτό το τελευταίο εξάμηνο ήταν μία περίοδος χωρίς καμία συζήτηση. Τη νέα αυτή περίοδο – εξάλλου η Ελλάδα ήταν πάντοτε δίπλα μας σε αυτά τα ζητήματα, εύχομαι να είναι έτσι και στο μέλλον. Στη διαδικασία της ένταξής μας υπάρχει μία πεντηκονταετής περίοδος παραμέλησης και υστεροβουλίας. Αυτά θα τα ξεπεράσουμε διότι η Τουρκία έρχεται να προσθέσει ισχύ στην Ε.Ε. και πιστεύω ότι η ισχύς αυτή θα ενδυναμώσει την Ε.Ε. που είναι μία πολιτική, μία κοινωνική και μία οικονομική ένωση. Και κινούμενοι διαφορετικά, με καλή προαίρεση με τη γειτονική μας Ελλάδα θα ανοίξουμε 10 κεφάλαια στους επόμενους 12 μήνες. Και στον επόμενο 1,5 χρόνο μπορούμε να ανοίξουμε 6 κεφάλαια, μπορούμε να το καταφέρουμε. Έτσι το αντιμετωπίζω και θέλω να πω με σιγουριά πως μπορούμε να τα καταφέρουμε.
