Γράφει ο Σωτήριος Καλαμίτσης
Μετά την απόφαση 1/2010 του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι διατάξεις οι σχετικές με την προσωπική κράτηση ως μέσου αναγκαστικής είσπραξης οφειλών προς το Δημόσιο, καταργήθηκαν ρητώς ...
αυτές οι ίδιες διατάξεις με το άρθρο 67§6 ν. 3842/2010. Η κατάργηση αυτή ήταν, βεβαίως, περιττή αφού το ίδιο το Σύνταγμα ορίζει [άρθρο 100§4 εδάφιο δεύτερο] πως από τη στιγμή που το ΑΕΔ κρίνει μία διάταξη νόμου αντισυνταγματική, αυτή είναι ανίσχυρη. Πάντως, το γεγονός είναι ότι προσωπική κράτηση για χρέη προς το Δημόσιο πλέον δεν χωρεί. Οι σχετικές δικαστικές αποφάσεις που οδήγησαν στην κατάργηση έχουν ως πυρήνα του σκεπτικού των ότι δεν είναι δυνατόν στη σύγχρονη εποχή να τίθεται ο άνθρωπος όμηρος των χρεών του δια του σώματός του και, έτσι, να γυρίζουμε σε εποχές προ 2000 ετών. Η αξιοπρέπεια του ατόμου και ο σεβασμός της ανθρώπινης αξίας ορθώνουν τείχος προ της βούλησης του Δημοσίου να εισπράξει τις απαιτήσεις του με τρόπο που στην ουσία οδηγεί εκβιαστικά τους συγγενείς του οφειλέτη σε αναγκαστική πληρωμή των χρεών αυτού, ενώ δεν πρόκειται για δικά τους χρέη, προκειμένου αυτός να μη στερηθεί της ελευθερίας του. Σημειώνω, μάλιστα, ότι προσωπική κράτηση για χρέη προς το Δημόσιο χωρούσε μόνον αν ο οφειλέτης δεν διέθετε περιουσία ικανή να καλύψει δια πλειστηριασμού τις υποχρεώσεις του.
Από την άλλη μεριά η απαγόρευση της προσωπικής κράτησης ως μέσου αναγκαστικής είσπραξης χρηματικών απαιτήσεων ισχύει ανέκαθεν για ιδιωτικά χρέη, εκτός αν πρόκειται για απαίτηση από αδικοπραξία [π.χ. καθυβρίζω κάποιον και το δικαστήριο μου επιδικάζει € 1000 ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που μου προξένησε ο υβριστής ή υπεξαιρώ € 100.000 και το δικαστήριο με υποχρεώνει να αποδώσω τα υπεξαιρεθέντα]. Η περίπτωση της αδικοπραξίας, μάλιστα, περιορίσθηκε τελευταίως ακόμη περισσότερο, αφού προσωπική κράτηση για απαίτηση επιδικασθείσα δικαστικώς με βάση την αδικοπραξία επιτρέπεται πλέον μόνον για ποσό άνω των € 30.000.
Όσον αφορά στους εμπόρους, η προσωπική κράτηση για [ιδιωτικά] εμπορικά χρέη ίσχυε ανέκαθεν, αλλά και αυτή περιορίσθηκε αισθητά, αφού με βάση το Διεθνές Σύμφωνο για τα δικαιώματα του ανθρώπου η προσωπική κράτηση εμπόρου για επιχειρηματικά χρέη επιτρέπεται πλέον μόνον αν δεν μπορεί ο έμπορος να αποδείξει ότι αδυνατεί να εκπληρώσει τις εμπορικές υποχρεώσεις του ελλείψει περιουσίας.
Στην ουσία, λοιπόν, ο κανών είναι ότι η στέρηση της ελευθερίας του ανθρώπου για χρέη είναι θεσμός αναχρονιστικός, εξ ου και εφαρμόζεται μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Πώς είναι, όμως, δυνατόν να φυλακίζεται ο άνθρωπος για χρέη προς το Δημόσιο, ενώ δεν επιτρέπεται η προσωπική κράτησή του για τα ίδια χρέη, αφού και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, ήτοι η στέρηση της προσωπικής ελευθερίας τους; Ο Έλληνας νομοθέτης εφηύρε τη διάκριση μεταξύ στέρησης της ελευθερίας του πολίτη ως διοικητικού μέτρου προς εξαναγκασμό του σε πληρωμή [προσωπική κράτηση] και της στέρησης της ελευθερίας ως ποινής για μη πληρωμή των φορολογικών οφειλών του [φυλάκιση]. Έτσι, η στέρηση της ελευθερίας και απαγορεύεται και επιτρέπεται. Αν, λοιπόν, φοροδιαφεύγω ή δεν πληρώνω τους φόρους μου, δεν μπορώ να προσωποκρατηθώ, αλλά μπορώ να φυλακισθώ.
Ένας μη νομικός αδυνατεί ασφαλώς να κατανοήσει αυτή τη διαστροφή. Ένας νομικός την κατανοεί εν τη διαστροφή του, αλλά δεν μπορεί να την ασπασθεί.
Ευελπιστώ ότι σε 20 χρόνια θα έχει καταργηθεί η στέρηση της ελευθερίας ως ποινή για τη μη πληρωμή χρεών προς το Δημόσιο. Ίσως επειδή μέχρι τότε θα έχει ανασυγκροτηθεί και εκσυγχρονισθεί ο φοροελεγκτικός και φοροεισπρακτικός μηχανισμός, με αποτέλεσμα να έχει παταχθεί η φοροδιαφυγή. Έτσι, το μέτρο της ποινικής απαξίωσης σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής χρεών προς το Δημόσιο, το οποίο εμπνεύσθηκε ο υπουργός Παλαιοκρασσάς [αυτός που επεμελήθη του βιβλίου που μας λέει τί κακό πάθαμε που έπεσε ο Μητσοτάκης το 1993, αυτός που τη γλύτωσε πολύ φθηνά από επίθεση της 17Ν, ο εκλεκτός των θρησκευτικών και παραθρησκευτικών οργανώσεων]* επί πρωθυπουργίας Μητσοτάκη το 1990, και εφαρμόζει με ιδιαίτερη αγριότητα σήμερα ο Γάμα Γάμα Εσόδων Χάρης Θεοχάρης, θα εκπνεύσει καθ’ όν χρόνο θα διάγει το 45ο έτος της ηλικίας του. Μέχρι τότε προσοχή στις κακοτοπιές!
Σωτήριος Καλαμίτσης
Φίλος του γιατρού Γωγούση
*Διάβασα ότι φορτώνουν στον ΓΑΠ και στον Παπακωνσταντίνου και αυτό το ανοσιούργημα, αλλά είναι άδικο. Αυτοί το βρήκαν και το «βελτίωσαν» το 2011 μειώνοντας το όριο της ποινικής δίωξης στα € 5.000. Αρχικώς το όριο ήταν 100.000 δραχμών [Μητσοτάκης – άρθρο 25 ν. 1882/1990], αυξήθηκε σε € 6.000 [Σημίτης], ξανααυξήθηκε σε € 10.000 [Καραμανλής] για να μειωθεί σε € 5.000 [ΓΑΠ].
