Στον Λευκό Οίκο αδυνατούν να κατανοήσουν του λόγους γιά τους οποίους ο Αντώνης Σαμαράς ζητάει συνάντηση με τον Μπαράκ Ομπάμα
Το δισέλιδο της Κύρας Αδάμ, από το φύλλο του Σαββατοκύριακου, στην «ΕΛΛΑΔΑ αύριο»
Η Αθήνα και η Ουάσιγκτον δεν έχουν βρει ακόμα «κοινώς αποδεκτή ημερομηνία» για την πραγματοποίηση επίσκεψης ( επίσημης ή όχι, δεν έχει σημασία) του πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά στις ΗΠΑ.
Αυτή είναι η ημιεπίσημη ανακοίνωση της Αθήνας στα δεικτικά, ως επί το πλείστον, σχόλια που δημιουργήθηκαν με αφορμή την επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού της Τουρκίας στον Λευκό Οίκο και τις συχνότατες συναντήσεις των υπουργών Εξωτερικών των δυο αυτών χωρών.
Η στάση αυτή δείχνει ότι στην Ελλάδα, επικριτές και αμυνόμενοι για την έλλειψη συνάντησης Ομπάμα - Σαμαρά επιμένουν να είναι μακριά νυχτωμένοι.
Και τούτο γιατί εδώ και μία δεκαετία έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί η εποχή των «εθιμοτυπικών» επισκέψεων στην Ουάσιγκτον μόνο και μόνο για να πεισθούν οι «ιθαγενείς» ότι η Ουάσιγκτον «συμπαθεί» για τους μεν ή «υποτάσσει» για τους δε, τον εκάστοτε πρωθυπουργό της Ελλάδας και το κόμμα του.
Αυτό που σκοπίμως θέλουν να παραβλέπουν κυβέρνηση και πολιτικές ηγεσίες στη χώρα, είναι ότι οι επισκέψεις κορυφής, ( είτε στην Ουάσιγκτον, είτε στη Μόσχα, είτε στο Πεκίνο , κλπ) γίνονται μόνο όταν υπάρχει σοβαρός λόγος σύγκλισης ή απόκλισης συμφερόντων (και κατά κανόνα business like).
H κυβέρνηση Σαμαρά, παραβλέποντας αυτόν τον κανόνα, έχει επιχειρήσει από τις αρχές του χρόνου να «πετύχει» μια συνάντηση με τον κ. Ομπάμα, σε αυτή τη δεύτερη θητεία του. Η ελληνική πλευρά ευελπιστούσε ότι ο πρωθυπουργός θα ήταν «από τους πρώτους» που θα έβλεπε ο αμερικανός πρόεδρος με τα την ανάληψη των καθηκόντων του. Εις μάτην.
Στη συνέχεια η ελληνική πλευρά συμβιβάσθηκε με την ιδέα ότι η συνάντηση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με αφορμή τον «παραδοσιακό» εορτασμό της επετείου της 25ης Μαρτίου στον Λευκό Οίκο. Οι κακές γλώσσες επιμένουν ότι η ελληνική πλευρά ήθελε να υπάρξει ιδιαίτερη συνάντηση και δείπνο Ομπαμα- Σαμαρά κατά την συνάντηση αυτή. Ο Λευκός Οίκος φαίνεται να απάντησε ότι ο πρόεδρος μπορεί να διαθέσει το τυπικό 20λεπτο σε μια τέτοια συνάντηση. Η «εγκάρδια» φωτογραφία στο περιθώριο του ΝΑΤΟ του υπουργού Εξωτερικών Δ. Αβραμόπουλου με τον Αμερικανό ομόλογο του Τζων Κέρι, ( ακόμα ζαλισμένου από τα ατελείωτα πηγαινέλα στην Άγκυρα) δεν αποδείχθηκε ικανή να «συσφίξει» τις διμερείς σχέσεις.
Στη συνέχεια επιδιώχθηκε χωρίς αποτέλεσμα η συνάντηση Σαμαρά-Ομπάμα «να συμπέσει» με την ομιλία του κ. Σαμαρά τον Ιούνιο στην Ουάσιγκτον στο Ισραηλιτικό Συμβούλιο. Ο Λευκός Οίκος απάντησε ότι τα ραντεβού του προέδρου «είναι κλεισμένα μέχρι το τέλος Ιουνίου.. Η πρώτη , λοιπόν, πρόχειρη και παραπλανητική εντύπωση είναι ότι ο κ. Ομπάμα δεν θέλει να δει τον κ Σαμαρά γιατί δεν «τον πάει».
Περιεχόμενο
Το ουσιαστικό ερώτημα, όμως, παραμένει το ίδιο: Ακόμα και αν γίνει αυτή την στιγμή η συνάντηση των δυο πλευρών ΠΟΙΟ θα είναι το ουσιαστικό περιεχόμενο της συζήτησης αυτής- πέρα από τα καθιερωμένα και απολύτως ανούσια πλέον λόγια περί ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για το Κυπριακό, τα ελληνικά δίκαια απέναντι στην Τουρκία, το «ρόλο(;) της Ελλάδας στα Βαλκάνια και το ρόλο(;) της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ ;
Η αλήθεια είναι δυσκολοχώνευτη. Την περίοδο αυτή τουλάχιστον, το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για «το ρόλο»της Ελλάδας είναι μηδαμινό . Η Ουάσιγκτον του κ. Ομπάμα ενδιαφέρεται να ξεμπλέξει κατά το δυνατόν ομαλώς με την κατάσταση στη Συρία και να επαναφέρει «στα ίσια τους» ( σ.σ. back on track) τις σχέσεις Τουρκίας –Ισραήλ. Που «χωράει» η Ελλάδα σε όλα αυτά; Μα πουθενά. Η Αθήνα έχει αδυνατίσει τις σχέσεις της με τον Αραβικό Κόσμο, με τους Παλαιστίνιους , με τη Δαμασκό και την Τεχεράνη, έτσι ώστε δεν μπορεί να «πλασαριστεί» πλέον ως μεσολαβητής, αποδεκτός από όλες τις πλευρές. Αν τα εσωτερικά πράγματα ήταν διαφορετικά, θα μπορούσε κανείς να ψέξει την Αθήνα που δεν έβαλε τα δυνατά της να φιλοξενήσει την πρώτη κι πολύ περισσότερο αυτή τη δεύτερη «Διεθνή Διάσκεψη Κορυφής» για την απόπειρα επίλυσης της συριακής τραγωδίας. Αλλά με τι λεφτά..
Επιπροσθέτως, η θέση της Ελλάδας στο πλευρό των ΗΠΑ, ως νατοϊκή φίλη και σύμμαχος χώρα είναι δεδομένη. Αποδείχθηκε περίτρανα στην περίπτωση της Λιβύης, όταν το ελληνικό έδαφος χρησιμοποιήθηκε με το παραπάνω για τις επιδρομές εναντίον του καθεστώτος Καντάφι, χωρίς βεβαίως να χρειαστεί συνάντηση κορυφής Αθήνας- Ουάσιγκτον προς τούτο.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και τώρα, στην περίπτωση της Συρίας ή και του Ιράν. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη ζητήσει, χωρίς φασαρίες από την Αθήνα, την επέκταση των εγκαταστάσεων στη βάση της Σούδας για την εξυπηρέτηση πολλών ήδη αεροσκαφών. Η Αθήνα το ίδιο σιωπηλά και ήσυχα έχει κάνει τις σχετικές συσκέψεις των συναρμοδίων υπουργείων της και «σπρώχνει» το θέμα στο μέλλον. Και για αυτό το θέμα , άλλωστε, δεν χρειάζεται συνάντηση κορυφής…
Ενεργειακά
Υπάρχει επομένως κανένα θέμα που να δικαιολογεί «ατζέντα συνομιλιών» Αθήνας- Ουάσιγκτον;
Βεβαίως υπάρχει και είναι πάρα πολύ σοβαρό , ίσως και επικίνδυνο για τα ελληνικά συμφέροντα:Τα θέματα της ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.
Η Αθήνα δεν θέλει, ή δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι η γεωπολιτική θέση της , αυτό το διάστημα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την γεωπολιτική της ενέργειας στην περιοχή, αν πιστοποιηθούν τελικώς σεβαστά κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία θα εμπίπτει εντός των ορίων της ελληνικής ΑΟΖ, που δυστυχώς πρέπει να οριοθετηθεί από κοινού με την Τουρκία και όχι αυθαιρέτως.
Η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας στον τομέα της ενέργειας είναι επιπλέον άμεσα συνδεδεμένη και με την πολιτική των αγωγών υδρογονανθράκων από το έδαφος της, είτε πρόκειται για ρωσικούς αγωγούς, είτε πρόκειται για αγωγό που μεταφέρει ισραηλινούς και κυπριακούς υδρογονάνθρακες στο έδαφος της και όχι μέσω της Τουρκίας.
Είναι κάτι πάρα πάνω από εμφανές ότι η Ουάσιγκτον «κάθεται και περιμένει» - όπως και η Μόσχα- για τους αντίθετους ακριβώς λόγους - την απόφαση της Αθήνας στο τέλος Μαΐου για το οριστικό μέλλον της ΔΕΠΑ και της ΔΕΣΦΑ.
Η αμερικανική κυβέρνηση έχει δείξει με όλους του τρόπους την απέχθεια της σε ρωσική επιλογή της Αθήνας. Όσοι θυμούνται την συνάντηση Καραμανλή –Ομπάμα στο Στρασβούργο το 2010 θα είχαν διαπιστώσει την ψυχρότητα, που στο παρασκήνιο είχε εκδηλωθεί με απαρέσκεια των ΗΠΑ στα σχέδια Καραμανλή για τον αγωγό ρωσικού πετρελαίου Μπουργκάς Αλεξανδρούπολη.
ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ
Έτσι και τώρα, μακριά από το προσκήνιο, ο κ Σαμαράς βρίσκεται απέναντι στην Ουάσιγκτον και τη Μόσχα για την πώληση της ΔΕΠΑ και της ΔΕΣΦΑ.Ο ρώσος πρόξενος στη Θεσσαλονίκη παρατήρησε κομψά και αυστηρά συνάμα, ότι η Ρωσία είναι φαβορί στις επιλογές «αν επικρατήσουν επιχειρηματικά κριτήρια» στις αποφάσεις της Αθήνας…
Ο κ. Σαμαράς και το επιτελείο του, επομένως, πρέπει να έχουν σκεφθεί (;) πολύ σοβαρά- αν θα ικανοποιήσουν την προσφορά της Μόσχας τελικώς- ποια εξισορροπητικά ανταλλάγματα θα διαπραγματευθούν με την Ουάσιγκτον. Διαφορετικά , ούτε Μόσχα ούτε Ουάσιγκτον θα ετοιμάσουν τα κόκκινα χαλιά τους για τον κ Σαμαρά…
Αποστάσεις από την Αθήνα αλλά και από την Άγκυρα
Το μεγάλο ενεργειακό παιχνίδι, βεβαίως, θα κριθεί στην Ανατολική Μεσόγειο, γύρω από τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου και κυρίως, αν οι δυο αυτές χώρες θα αποφασίσουν από κοινού τη μεταφορά των υδρογονανθράκων τους με αγωγό μέσω Ελλάδας και όχι μέσω Τουρκίας.
Η φράση – κλισέ με την οποία θα ντυθεί όλη η διαπραγμάτευση είναι η «ασφάλεια» τόσο των ενεργειακών οδών, όσο και η ελαχιστοποίηση των ρωσικών συμφερόντων στην περιοχή.
Η αμερικανική κυβέρνηση δείχνει να μην θέλει από τώρα να ανοίξει όλα τα χαρτιά της και να ταχθεί υπέρ ή κατά της Ελλάδας ή της Τουρκίας. Για την ώρα τουλάχιστον και μέχρι να διευθετηθεί χωρίς εξωτερική παρέμβαση η τραγωδία της Συρίας, η Ουάσιγκτον κρατάει αποστάσεις από την απαίτηση της Τουρκίας να λυθεί το Κυπριακό «για ενεργειακούς λόγους», έτσι ώστε όλοι οι υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσόγειου να περάσουν από την ενοποιημένη Κύπρο στο τουρκικό έδαφος.
Συνομιλίες
Η Ουάσιγκτον κατανοεί και υποστηρίζει ότι οι συνομιλίες για το Κυπριακό μπορεί να περιμένουν λίγους μήνες ως ότου «σταθεροποιηθεί» η οικονομική κατάσταση στη Λευκωσία, χωρίς αυτό να σημαίνει κατ’ αρχήν τίποτα το θετικό για τα εθνικά συμφέροντα.
Ομοίως η Ουάσιγκτον δεν θέλει να εμπλακεί στη νέα μορφή ελληνοτουρκικής διένεξης που είναι η οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Κρατά όμως σταθερά στο συρτάρι την πραγματιστική όσο και κυνική της άποψη, ότι η λύση στο χρόνιο πρόβλημα είναι μια αόριστου περιεχομένου «συνεκμετάλλευση» της περιοχής μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας , ώστε οι δυο πλευρές να έχουν κάποια ποσοστά από την εκμετάλλευση και να είναι και ευχαριστημένες.
Για όλους αυτούς τους εμφανείς λόγους, τουλάχιστον, η Ουάσιγκτον δεν επιδιώκει συνάντηση κορυφής με την Αθήνα, γιατί ούτε το έδαφος ούτε το περιεχόμενο της ατζέντας είναι έτοιμα για συζήτηση.
Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι η Αθήνα δεν έχει να κάνει πολλή και βαριά εργασία προετοιμασίας, με πολύ δύσκολες αποφάσεις.
Τις οποίες αυτή η κυβέρνηση τουλάχιστον δεν είναι διατεθειμένη να τις πάρει μόνη της, ούτε καν να τις ανοίξει σε ένα εποικοδομητικό διάλογο με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις, ο οποίος εκ προοιμίου είναι σίγουρο ότι δεν θα υπάρξει για προεκλογικούς λόγους.
Έτσι, η Αθήνα είναι εγκλωβισμένη στην ανάγκη μιας παλαιομοδίτικης εθιμοτυπικής επίσκεψης στην Ουάσιγκτον , που δεν έρχεται.
