Του Χρήστου Μάτη*
Το χθεσινό ατυχές περιστατικό, το οποίο συνέβη με αφορμή τη διαχείριση των κυλικείων στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης, θα μπορούσε να είναι ένα ζήτημα ανθρώπινων συμπεριφορών, εάν δεν συνδεόταν άρρηκτα με την ίδια τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και την αδιαφάνεια στη..
διαχείριση της δημόσιας περιουσίας.
Διότι ουσιαστικά το θέμα, το οποίο προκάλεσε το επεισόδιο, που φαντάζομαι ότι έχει ήδη πάρει δικαστικό δρόμο, είναι το πώς και με ποιες διαδικασίες γίνεται η διαχείριση των κυλικείων του δημαρχείου, η οποία αποτελεί προστιθέμενη αξία της κατασκευής του δημαρχείου.
Αλλά ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή: Κάποτε, στην πρώτη μεταπολεμική περίοδο, το δημαρχείο στεγαζόταν στην οδό Μητροπόλεως 8. Εκεί λειτουργούσε ένα κυλικείο, το οποίο είχε ανατεθεί σε ανάπηρο πολέμου, ο οποίος το εδικαιούτο, με βάση τα ισχύοντα της εποχής. Συνέχισε να το λειτουργεί υπό την ίδια διεύθυνση και όταν ο δήμος μεταφέρθηκε από τη Μητροπόλεως στη Βενιζέλου, στο γνωστό σε όλους μας Καραβάν Σεράι.
Όταν το 2009 ο Δήμος απέκτησε τις υποδομές του νέου δημαρχείου, η τότε διοίκηση αποφάσισε να λειτουργήσουν στον χώρο τέσσερα κυλικεία, τα οποία να ανατεθούν με πλειστηριασμό. Εκεί η χήρα του αναπήρου διεκδίκησε το ένα από τα τέσσερα, αλλά έχασε. Το διακύβευμα ήταν μεγάλο, το νέο δημαρχείο ήταν παλάτι σε σχέση με τη Βενιζέλου, και χώρος για τη χήρα δεν υπήρχε. Όπως δεν είχε καμία τύχη το αίτημα των συνδικαλιστών, να αναλάβει το κυλικείο που εξυπηρετεί τους υπαλλήλους, ο Σύλλογος των Εργαζομένων.
Έτσι τα κυλικεία ανατέθηκαν με πλειστηριασμό. Στην εποχή των παχέων αγελάδων βρέθηκε μία επιχειρηματική ομάδα, κάποια μέλη της οποίας είχαν ήδη επιχειρηματικές σχέσεις με το Δήμο, η οποία προσέφερε 144.000 ευρώ το χρόνο για το κυλικείο του κεντρικού κτιρίου και 100.000 ευρώ για το κυλικείο του δεύτερου κτιρίου, δηλαδή περίπου 1000 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα για τρία χρόνια. Εκτίμησε δηλαδή, ότι μόνο για το ενοίκιό του, θα εισέπραττε σε ημερήσια βάση περίπου 1,2 ευρώ ανά υπάλληλο (από τους 800 που δουλεύουν στο δημαρχείο) και μαζί με το υπόλοιπο κόστος λειτουργίας του, περίπου τα διπλάσια για να μπορεί να έχει ένα λογικό επιχειρηματικό κέρδος. Μαζί με τα άλλα δύο μικρότερα περιφερειακά κυλικεία, ο Δήμος εισέπραξε το 2010 από μισθώματα κυλικείων περίπου 256.000 ευρώ, δηλαδή 244.500 από τα δύο μεγάλα συν 11.500 από τα δύο μικρά περιφερειακά.
Ο υπολογισμός του επιχειρηματία των δυο κυλικείων απεδείχθη κακός. Ίσως να μην τα είχε υπολογίσει καλά- νόμιζε ότι θα απαγορευθεί το delivery στο δημαρχείο, όπως ο διαχειριστής του πάρκινγκ νόμιζε ότι θα τηρηθεί η συμφωνία και θα αστυνομεύεται η παράνομη στάθμευση με ακτίνα 500 μέτρων- ήλθε και η κρίση και για το 2011 ζήτησε μείωση ενοικίου κατά 50%, για να βγαίνει. Το αίτημα δεν έγινε δεκτό από τον αρμόδιο αντιδήμαρχο, με αποτέλεσμα ο επιχειρηματίας να αποχωρήσει παίρνοντας πίσω και τα χρήματα που είχε ήδη προκαταβάλει για το υπόλοιπο της τριετίας.
Τότε, με διαδικασίες εξπρές, ο διαχειριστής του μικρότερου κυλικείου του δευτέρου ορόφου (για τον οποίο ένα κορυφαίο πολιτικό στέλεχος του δήμου, που στεγάζεται στον ίδιο όροφο, φέρεται να διέδιδε ότι δεν τον θέλει στα πόδια του) βρέθηκε να διαχειρίζεται το μεγάλο κυλικείο του ισογείου του δημαρχιακού μεγάρου. Τα μισθώματα, όμως, από 256.000 ευρώ το 2010, έπεσαν στις 23.800 το 2011 και στις 21.300 το 2012. Δηλαδή η κάλυψη του ενοικίου χρειάζεται έναν καφέ την ημέρα ανά δέκα υπαλλήλους.
Συγχρόνως, όμως, στον ίδιο διατέθηκε η δυνατότητα να χρησιμοποιεί και το κυλικείο του ισογείου του δεύτερου κτιρίου.
Σε κάθε περίπτωση το κορυφαίο στέλεχος δεν τον είχε στα πόδια του και ίσως γι’ αυτό το λόγο δεν διαπίστωσε τη βασιμότητα της απόφασης, που φέρεται να είχε πάρει η αρμόδια υπηρεσία, να σφραγιστεί το κυλικείο επειδή λειτουργούσε χωρίς άδεια. Ο έλεγχος είχε γίνει με αφορμή καταγγελία δύο υπαλλήλων για παραβίαση του αντικαπνιστικού νόμου, η οποία δεν διαπιστώθηκε, αλλά διαπιστώθηκαν άλλες υγειονομικές παραβάσεις.
Στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της 8ης Απριλίου 2013 κατατέθηκε εισήγηση για διοικητική αποβολή της επιχείρησης από τα κυλικεία, γιατί δεν είχε καταβάλει ένα ενοίκιο. Η εισήγηση δεν εγκρίθηκε, καθώς η επιχείρηση δεσμεύθηκε να μην έχει χρέη μέχρι τις 30 Ιουνίου κι εγώ ζήτησα να κατατεθούν τα στοιχεία από τα έσοδα του δήμου από τα κυλικεία, από τα οποία προέκυψε η τρομακτική μείωση των εσόδων κατά 92%.
Στη συνέχεια ακολούθησαν διάφορες φήμες και οι καταγγελίες για μη έκδοση αποδείξεων και για τη μη ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων, με την τελευταία να καταλήγει στο γνωστό επεισόδιο.
Το θέμα μας λοιπόν δεν είναι το επεισόδιο! Το θέμα μας είναι τα ερωτήματα που πρέπει να απαντήσει η διοίκηση:
1. Πως έγινε η τρομακτική μείωση των ενοικίων και ποιος έχει την ευθύνη;
2. Υπήρχε απόφαση να σφραγιστεί το κυλικείο και πότε ελήφθη;
3. Αν υπήρχε γιατί δεν εφαρμόστηκε;
4. Με ποιες αποφάσεις μετατράπηκαν τα κυλικεία σε καφετερίες;
5. Ο ιδιοκτήτης του κυλικείου κατηγορείται ότι βιαιοπράγησε κατά υπαλλήλου. Οι συνάδελφοι του υπαλλήλου θα εξακολουθούν να παίρνουν καφέ από αυτό το κυλικείο;
6. Μήπως είναι η ώρα να εξεταστεί σοβαρά η πρόταση του Συλλόγου των Εργαζομένων, να αναλάβουν τα κυλικεία του Δημαρχιακού Μεγάρου; Κι αν δεν μπορούν να το διαχειριστούν, οι ίδιοι θα χάσουν.
7. Μπορεί ο δήμος να ανέχεται οι προμηθευτές του να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους καταπατώντας τα εργατικά δικαιώματα;
Και σε κάθε περίπτωση, για να μην υπάρχει αγωνία, η χήρα του αναπήρου πολέμου με απόφαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής απέκτησε το δικαίωμα να πάρει ένα σχολάζον περίπτερο. Ούτε αυτή είναι πλέον στα πόδια μας.
Αλλά αυτό δεν εξασφαλίζει ότι η διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης δε σκοντάφτει στον εαυτό της. Γιατί στα πόδια της είναι διαρκώς η αδιαφάνεια.
*Ο Χρήστος Μάτης είναι δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης- Επικεφαλής της παράταξης ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ- Οικολογία στην Πράξη
