Γράφει ο Δημήτρης Αρβανίτης, Συνταγματάρχης ΕΑ
Έχω ταξιδέψει πολλές φορές στην Πόλη. Κάποιες κάνοντας τουρισμό, κάποιες για δουλειά. Κι έχω επισκεφτεί τα άξια θέασης σημεία της. Τοπ Καπή, Γενή Τζαμί, Ταξίμ, τις γέφυρες του Βοσπόρου, το παλάτι του Σουλτάν Αχμέτ, τα καφέ με τους δερβίσηδες, τα πολλά και μεγάλα εμπορικά κέντρα, το
παζάρι των αρωμάτων... Ποτέ όμως δεν ήθελα να δω την Αγιά Σοφιά. Δηλαδή την έβλεπα απέξω, τη θαύμαζα εξωτερικά αλλά ένας αδιόρατος φόβος δεν μ΄ άφηνε να μπω μέσα. Λες και κάτι με κράταγε...
Προχτές όμως, καθώς περνούσαμε απ έξω, η γυναίκα μου δεν άφησε περιθώρια: ΄΄Είναι ντροπή να έχουμε έλθει τόσες φορές στη Πόλη και να μην έχουμε δει την Αγιά Σοφιά. Δεν καταλαβαίνω, τι φοβάσαι; Παίρνω εισιτήρια και μπαίνουμε. Τέλος’’
Τι να της εξηγήσω τώρα; Απ΄ τη μεριά της είχε δίκιο. Η ίδια ΄΄μη Ελληνίς΄’’ αλλά χριστιανή ορθόδοξη δεν μπορεί να καταλάβει τον πόνο που προκαλεί στον ΄΄εθνικό΄΄ Έλληνα η εξαφάνιση της Κωνσταντινούπολης. Γιατί, πως να αποδεχτείς αυτή την εσκεμμένη απώλεια; Δηλαδή δεν είναι θέμα ότι πλέον των πεντακοσίων χρόνων είναι τουρκική, κατά την ίδια έννοια, πάνω από χίλια ήταν ελληνική. Είναι ότι έχει γίνει μια άλλη πόλη, η παλιά, η ορίτζιναλ έχει εξαφανιστεί. Κι έχουν φροντίσει σχεδιασμένα και μακρόπνοα οι γείτονες μας να διαγράψουν ότι ελληνικό υπήρχε. Κανένας σεβασμός. Μίσος για κάθε τι το ελληνικό, για κάθε τι χριστιανικό. Και δημιούργησαν μια άλλη πόλη. Αλλά εντάξει, δικιά τους είναι πλέον, ότι θέλουν κάνουν. Όμως να μη σεβαστούν ούτε την Αγιά Σοφιά; Αυτό δεν μπορώ να το συγχωρήσω στους γείτονες. Και δεν είμαι ούτε θρησκόληπτος, ούτε άρρωστα εθνικόφρονας. Είμαι όμως Έλληνας και χριστιανός
Με το που μπήκαν στη πόλη κατέστρεψαν τις εκκλησίες, κρεμάσαν τον Πατριάρχη, διέλυσαν τα πάντα που θύμιζαν τον άπιστο ΄΄Βυζαντινό΄΄. Ακόμα και τους τάφους δεν σεβάστηκαν. Είναι ή όχι βαρβαρότητα αυτό;
Μετατρέψαν την Αγιά Σοφιά σε τζαμί, προσθέσαν και τέσσερις ευμεγέθεις φαλλούς στις γωνίες, καταρχήν να χαλάσουν την υπέροχη όψη αυτού του ΄΄παγκόσμιου΄΄ κάλλους κι ύστερα προχώρησαν στη σκύλευση του εσωτερικού της.
Αυτά που φοβόμουν να δω με τα μάτια μου.
Ευτυχώς δηλαδή, που ήλθε ο ΄΄νεωτεριστής΄΄ Κεμάλ και το 1934 την έκανε Μουσείο, δημιουργώντας μια μηχανή κοπής χρήματος και μάλιστα συναλλάγματος που καθημερινά ενισχύει την Τουρκία στην ΄΄υπέρτατη ασέβεια΄΄ ενάντια στον Χριστιανισμό
Μπήκαμε στον χώρο, αφού περιμέναμε δύο ώρες σε μια ατελείωτη ουρά τουριστών. Δέος με κυρίευσε. Στάθηκα σε μια γωνία, είπα στη γυναίκα μου ότι δήθεν κουράστηκα απ την αναμονή, να πάει μόνη της να δει. Κι εκεί φαντάστηκα τον πατριάρχη να λειτουργεί. Έβλεπα το χώρο κι έφερα τα πρόσωπα στις θέσεις τους να φανταστώ την εικόνα. Χίλια χρόνια, πόσοι πατριάρχες, αυτοκράτορες, κληρικοί και προύχοντες, απλοί Έλληνες στάθηκαν με κατάνυξη στον ίδιο χώρο; Ακούω τους ψάλτες, ακούω τους ήχους του παρελθόντος, βλέπω τον πατριάρχη στον άμβωνα, τον αυτοκράτορα. Βλέπω το Βυζάντιο, την άλλη Ελλάδα!
Ύστερα προσγειώνομαι στη σκληρή πραγματικότητα. Ένα πολύβουο πλήθος κι οι οδηγοί να εξηγούν την ιστορία. Φυσικά χωρίς ντροπή.
΄΄Ήταν μια απλή εκκλησία, ναι ωραία, αλλά αυτό ήταν. Τη συντηρήσαμε και τη κάναμε τζαμί, γιατί αυτό ήθελε ο λαός. Τώρα την έχουμε μουσείο, να τη χαίρονται όλοι, μουσουλμάνοι και χριστιανοί.΄΄
Κοίταζα τον εκπληκτικό τρούλο, τις εικόνες στους τοίχους, ότι έχει απομείνει δηλαδή. Γιατί τις πιο πολλές τις ασβεστώσαν...
Παρατηρούσα τις προσθέσεις και τη βεβήλωση του αρχικού χώρου. Η εκπληκτική ΄΄βασιλική μετά τρούλου΄΄, με την προσθετική των μιναρέδων φαλλών παρα –βιάστηκε. Και στο εσωτερικό της, ότι έβαλαν στους χρόνους που ήταν τζαμί, είναι εντελώς παράταιρο με τον χώρο. Γυφτοτούρκικο μπαρόκ. Χαλάσαν την αισθητική της. Να μη θυμίζει τον ΄΄εκπάγλου καλλονής΄΄ καθεδρικό ναό του Οικουμενικού πατριαρχείου. Έπρεπε να γίνει σαν τα κακάσχημα μούτρα τους...
Προχώρησα στο εσωτερικό και βρήκα τη γυναίκα μου. Με είδε αλαφιασμένο, θυμωμένο με όψη τρομακτική:
΄΄Τι συμβαίνει, γιατί είσαι έτσι; ‘’ με ρώτησε
΄΄Μα πως να μην είμαι, δε βλέπεις τι έχουν κάνει, πως έχουν καταντήσει αυτόν τον υπέροχο ναό, σαν τουρκογύφτικο τσαντίρι;΄΄
΄΄Υπερβάλλεις, δεν έχεις δίκιο. Προσπαθούν να διατηρήσουν τον διττό χαρακτήρα του μνημείου. Είτε το θέλουμε είτε όχι, ήταν και τζαμί. Παντρεύουν τις θρησκείες΄΄
΄΄Τον κακό τους το καιρό κάνουν. Απλώς βγάζουν χρήματα βεβηλώνοντας το χώρο κι εκμεταλλευόμενοι την ιστορία μας΄΄
Δεν έδειχνε να συμφωνεί μαζί μου. Κι εκεί είναι το θέμα: Οι ξένοι έχουν τη δική τους οπτική στα πράγματα. Αδυνατούν να μας καταλάβουν
Προχωρήσαμε, σ΄ ένα χώρο που πουλούσαν αναμνηστικά μέσα στο ναό. Σαν τα τσολιαδάκια έξω απ την Ακρόπολη.
Κι εκεί μπήκε το κερασάκι στην τούρτα: Αμανέδες μουσική υπόκρουση. Ανατρίχιασα.
Αμανέδες στην Αγιά Σοφιά!
Έμεινα λίγο και το κατέγραψα σε βίντεο με το κινητό μου, για να το διαθέσω στο διαδίκτυο.
Ύστερα, έφυγα τρέχοντας για το ξενοδοχείο
Και στο δρόμο έφτυνα κι έβριζα!
