Γράφει ο Σωτήριος Καλαμίτσης
Η είδηση είναι ότι ήδη από τον Φεβρουάριο του 2012 έχουν δεχθεί οι Πασοκονεοδημοκράτες, άρα εκ των υστέρων και η στηρίζουσα αυτούς ΔΗΜΑΡ, ότι θα αρθεί από 01.01.2014 η αναστολή των
πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Τώρα, λένε όλοι ότι, είναι μέχρι 31.12.2013 προστατευμένη η πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας μέχρι € 200.000. Άρα, δεν προστατεύεται η πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας € 201.000 και άνω, ενώ από 01.01.2014 δεν θα προστατεύεται η πρώτη κατοικία γενικώς και ανεξαρτήτως αξίας.
Για να δούμε, όμως, τΙ λένε οι νόμοι:
Άρθρο 14§11 ν. 2251/1994, όπως ισχύει:
«Δεν επιτρέπεται επιβολή κατάσχεσης για ικανοποίηση απαιτήσεων πιστωτικών ιδρυμάτων και εταιριών παροχής πιστώσεων, καθώς και των εκδοχέων των απαιτήσεων αυτών από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, επί ακινήτου του οφειλέτη, το οποίο αποδεδειγμένα αποτελεί τη μοναδική κατοικία του, εφόσον ασκηθεί από τον ίδιο, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών αφότου γίνει η πρώτη μετά την επιταγή πράξη εκτέλεσης, ανακοπή κατά του σχετικού τίτλου εκτέλεσης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 933 επ. ΚΠολΔ και συντρέχουν, σωρευτικώς, οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) η απαίτηση της τράπεζας, στο σύνολο της, όπως βεβαιώνεται στο σχετικό τίτλο εκτέλεσης, δεν υπερβαίνει το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ,
β) δεν έχει εγγραφεί, με τη βούληση του οφειλέτη, επί του ακινήτου αυτού προσημείωση ή υποθήκη υπέρ της δικαιούχου Τράπεζας,
γ) ο οφειλέτης βρίσκεται σε αποδεδειγμένη αδυναμία να εκπληρώσει τη συμβατική του υποχρέωση.
Εάν δεν έχει ασκηθεί ανακοπή του πρώτου εδαφίου ή αυτή απορριφθεί τελεσιδίκως, δεν εμποδίζεται η επιβολή κατάσχεσης.»
Άρα, η μοναδική κατοικία, ανεξαρτήτως αξίας της, προστατεύεται μόνον, όταν πρόκειται για απαιτήσεις πιστωτικών ιδρυμάτων μέχρι ποσού € 20.000 από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες. Αν, όμως, έχω λάβει τέτοια δάνεια παραχωρώντας οικειοθελώς προσημείωση υποθήκης, δεν προστατεύομαι από τον νόμο αυτόν. Δεν προστατεύομαι, επίσης, αν έχω λάβει τέτοια δάνεια και η οφειλή μου υπερβαίνει το ποσό των € 20.000. Τέλος, δεν προστατεύομαι, αν δεν ασκήσω ανακοπή κ.λπ.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι τουλάχιστον από το 2007 υπάρχει αυτή η περιορισμένη προστασία έναντι πιστωτικών ιδρυμάτων και υπό όρους, μόνον δε για τη μοναδική κατοικία και όχι απλώς την πρώτη κατοικία. Άρα, αν έχω δύο μόνιμες κατοικίες, και πάλι δεν προστατεύομαι. Έτσι, καθίσταται σαφές, ότι ο νόμος εκείνος, ο οποίος εξακολουθεί να ισχύει, στόχευε στην προστασία των μικροδανειοληπτών και μικροϊδιοκτητών, αρκεί αυτοί να μην είχαν παραχωρήσει οικειοθελώς προσημείωση υποθήκης. Αυτός είναι ο λόγος που οι τράπεζες ρυθμίζουν μεν τα δάνεια σήμερα, αλλά απαιτούν προσημείωση υποθήκης ως προϋπόθεση για τη ρύθμιση. Για να ξεφύγουν τουλάχιστον από τον νόμο αυτόν.
Από την άλλη μεριά, με το άρθρο 19 ν. 3869/2010 [νόμος Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά] ορίσθηκε ότι απαγορεύεται ο πλειστηριασμός τού ακινήτου του άρθρου 9§2 ιδίου νόμου μέχρι την 30.06.2011, προθεσμία η οποία παρατάθηκε μέχρι 31.12.2011, εν συνεχεία μέχρι την 31.12.2012 και τέλος μέχρι την 31.12.2013, η δε ρύθμιση καταλαμβάνει οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο ανεξαρτήτως του αν στερείται πτωχευτικής ικανότητος. Άρα, καταλαμβάνει και ελεύθερους επαγγελματίες και εμπόρους, εν γένει δε οιονδήποτε ανεξαρτήτως του να έχει υποβάλει αίτηση για την υπαγωγή του στη ρύθμιση του εν λόγω νόμου ή όχι ή αν εμπίπτει στον νόμο.
Ποιος είναι όμως το ακίνητο του άρθρου 9§2 ν. 3869/2010;
«2. Ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει στο δικαστήριο πρόταση εκκαθάρισης ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση βεβαρημένο ή μη με εμπράγματη ασφάλεια ακίνητο, που χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του, εφόσον τούτο δεν υπερβαίνει το προβλεπόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις όριο αφορολόγητης απόκτησης πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά πενήντα τοις εκατό.»
Άρα, είναι το ακίνητο που αφ’ ενός χρησιμεύει ως κύρια κατοικία και όχι απλώς μοναδική κατοικία αφ’ ετέρου η αξία του δεν υπερβαίνει το όριο του αφορολόγητου για την απόκτηση πρώτης κατοικίας. Ποιο είναι το όριο αυτό;
Άρθρο 1 ν. 1080/1081:
«2. Η απαλλαγή ……παρέχεται:
α) Για αγορά κατοικίας από άγαμο μέχρι ποσού αξίας διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ, από έγγαμο μέχρι ποσού αξίας διακοσίων πενήντα χιλιάδων (250.000) ευρώ ενώ, από έγγαμο ο οποίος παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία μέχρι ποσού αξίας διακοσίων εβδομήντα πέντε χιλιάδων (275.000) ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτού και κατά τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του.»
Συνεπώς, από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων [ν. 3869/2010, ν. 1080/1981] συνάγεται ότι σήμερα προστατεύονται:
Ο άγαμος, εφ’ όσον η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του δεν υπερβαίνει τα € 200.000 + 50% αυτού = € 300.000.
Ο άνευ τέκνων έγγαμος, εφ’ όσον η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του δεν υπερβαίνει τα € 250.000 + 50% αυτού = 375.000.
Ο έγγαμος με δύο παιδιά, εφ’ όσον η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του δεν υπερβαίνει τα € [250.000 + 25.000 + 25.000 ] = 300.000 + 50% αυτού = 450.000.
Ο άνευ τέκνων έγγαμος με αναπηρία 67%, εφ’ όσον η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του δεν υπερβαίνει τα € 275.000 + 50% αυτού = 412.500.
Η είδηση λέει και κάτι άλλο: ότι με την άρση της αναστολής των πλειστηριασμών θα μειώνεται κάθε 6 μήνες η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας. Τούτο δεν είναι ορθόν. Εκείνο που θα μειώνεται είναι το όριο της αντικειμενικής αξίας. Από € 200.000 π.χ., θα πάει στα € 150.000, οπότε εφαρμοζομένων των ανωτέρω παραμέτρων θα αυξάνεται ο αριθμός των σπιτιών που θα εξαιρούνται από την προστασία του νόμου. Ίσως, όμως, και να τροποποιηθεί πλήρως το άρθρο 9§2 ν. 3869/2010, ώστε να αυξηθεί ακόμη περισσότερο ο αριθμός των σπιτιών που δεν θα προστατεύονται. Εκείνο, πάντως, που δεν διευκρινίζεται είναι αν θα μειώνεται το όριο της αντικειμενικής αξίας ή αν θα μειώνονται και οι αντικειμενικές αξίες. Αν ισχύσει το δεύτερο, τότε θα πολλαπλασιασθούν οι πλειστηριασμοί, αφού κατά τον νόμο δεν επιτρέπεται να εκπλειστηριασθεί ακίνητο σε τιμή κατώτερη της αντικειμενικής αξίας. Και τούτο, διότι όπως ορίσθηκε με το άρθρο 2 ν. 3714/2008 [ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΩ: για όλα φταίει ο Καραμανλής] η τιμή πρώτης προσφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του εκπλειστηριαζομένου.
Άρα, για να αρχίσουν οι πλειστηριασμοί σωρηδόν, θα πρέπει όχι μόνον να μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες, ενώ είχεν ανακοινωθεί ότι θα γίνει αύξηση αυτών, ώστε να αυξηθεί και το χαράτσι, αλλά και να τροποποιηθεί ο νόμος που ορίζει ότι πλειστηριασμός δεν αρχίζει με τιμή προσφοράς κατώτερη της αντικειμενικής αξίας. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα για την τρικωματική. Με άλλα λόγια: έχουν συμπλέξει τους μηρούς τους τα λαμόγια. Δεν είναι, λοιπόν, τόσο απλά τα πράγματα, όπως τα παρουσιάζουν οι τεράστιοι δημοσιογράφοι που μας ενημερώνουν τρομοκρατώντας. Έχουν αρκετό δρόμο ακόμη τα βαμπίρ μέχρι να μας πεθάνουν κυριολεκτικά. Ευτυχώς που είμαστε ψύχραιμοι και αναμένουμε τον θάνατό μας στωϊκά, άλλως με τη χριστιανική καρτερία που διέκρινε τους πρωτοχριστιανούς πριν τους ρίξουν οι Ρωμαίοι στην αρένα με τα λιοντάρια.
Σωτήριος Καλαμίτσης
Φίλος του γιατρού Γωγούση
