του Δημήτρη Κούβελα
Η «ιδιωτικοποίηση» της ΕΥΑΘ απασχολεί όλο και περισσότερους πολίτες και αυτοδιοικητικούς παράγοντες αυτές τις μέρες. Ποιές οι συνέπειες της ιδιωτικοποίησης της; Τί κερδίζει ο ιδιώτης και τί κερδίζει η πόλη; Αυτά..
τα ερωτήματα πρέπει να προσεγγίσουμε νηφάλια, πριν ληφθεί η τελική απόφαση και πριν να είναι πολύ αργά.
Σήμερα ΕΥΑΘ είναι ότι έχτισαν οι προηγούμενες γενιές σε υποδομές, γεωτρήσεις, υδραγωγεία, διυλιστήρια, μηχανοστάσια, κεντρικούς αγωγούς και δίκτυο διανομής νερού. Είναι, επίσης, οι αποχετευτικοί αγωγοί και οι βιολογικοί καθαρισμοί. Είναι, ακόμη, υπηρεσίες διαχείρισης και συντήρησης όλων των παραπάνω. Πρόκειται για μια εταιρία νοικοκυρεμένη, χωρίς υπεράριθμο προσωπικό που διοικείται διαχρονικά με υπευθυνότητα και εξυπηρετεί ικανοποιητικά την πόλη και την ευρύτερη περιοχή. Το νερό που προσφέρει είναι άριστης ποιότητας. Παράλληλα επεξεργάζεται απόβλητα σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό, πριν πέσουν στο Θερμαϊκό.
Μας επιβάλλεται από τα μνημόνια να περάσει σε ιδιώτες η λειτουργία της εταιρίας, η συντήρηση των δικτύων, οι επισκευές ρουτίνας και οι μικροεπεκτάσεις. Κυρίως, όμως, απαιτούν να δοθεί η οικονομική διαχείριση, δηλαδή οι εισπράξεις, οι δαπάνες και φυσικά τα κέρδη. Δεν θα ιδιωτικοποιηθούν τα «πάγια» της, όπως υδραγωγεία, δίκτυα, αγωγοί, δεξαμενές κλπ. Η ευθύνη γι αυτά θα παραμείνει στην ΕΥΑΘ ΠΑΓΙΩΝ η οποία και θα πληρώνει για να κατασκευάζονται νέα έργα υποδομής για ύδρευση - αποχέτευση που έχει ανάγκη η πόλη. Κανένα έργο δεν αναμένεται από τον ιδιώτη, εκτός από την καταβολή κάποιου μικρού σχετικά τιμήματος για την εξαγορά, το οποίο θα αποσβέσει σίγουρα και γρήγορα από τις εισπράξεις που θα κάνει.
Συμπέρασμα: ιδιωτικοποιούνται τα εύκολα και τα κερδοφόρα, ενώ παραμένουν στην ευθύνη της πόλης και της πολιτείας τα δύσκολα που απαιτούν δαπάνες, αλλά δεν αποδίδουν εισόδημα.
Παγκοσμίως, όπου επιχειρήθηκε τέτοια ιδιωτικοποίηση, παρατηρήθηκαν: α) πτώση της ποιότητας του πόσιμου νερού. Σήμερα, η καθαρότητα αυτού που πίνουμε στην πόλη μας είναι στο 99%, ενώ ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας επιτρέπει μέχρι και 95%. Ο νέος διαχειριστής μπορεί να εξοικονομήσει κέρδη υποβαθμίζοντας τη διαδικασία καθαρισμού. Παρόμοιο πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί και με τον βιολογικό καθαρισμό, β) ο ιδιώτης μπορεί να επιδιώξει περισσότερα κέρδη σε βάρος της υποχρέωσής του να συντηρεί τα δίκτυα και τα συστήματα, γ) φυσικά η αύξηση του τιμολογίου στο νερό είναι το μόνο βέβαιο και οι πολίτες θα πληρώσουμε τη «νύφη».
Αυτά και άλλα προβλήματα οδήγησαν πολλές ευρωπαϊκές πόλεις που είχαν δώσει την ύδρευσή τους σε ιδιώτες, να την παίρνουν πίσω ή να την διεκδικούν δικαστικά. Αυτό προϋποθέτει αποτελεσματική συμμαχία ενώσεων πολιτών και δημοτικών αρχών. Ακόμη και η Μ. Θάτσερ που εμπνεύστηκε και επέβαλε τις πιο σκληρές ιδιωτικοποιήσεις στην ιστορία δεν κατάφερε να περάσει το νερό σε χέρια ιδιωτών στην Σκωτία και τη Βορ. Ιρλανδία, λόγω των συντονισμένων αντιδράσεων που συνάντησε εκεί. Το σχετικό δημοψήφισμα που προτάθηκε από τους δήμους πρέπει να γίνει πριν διψάσουμε!
Δημήτρης Κούβελας,
Δικηγόρος
kouvelas@otenet.gr
