Η εσωτερική κρίση που έχει ξεσπάσει στην Τουρκία με εκρηκτικές διαστάσεις έδειξε σε πρώτη φάση πως ο εσωτερικός αγώνας για την νομής της εξουσίας που άρχισε μετά τον θάνατο του Κεμάλ Ατατούρκ το 1939 συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Πρώτος ο Αντνάν Μεντερές την δεκαετία του πενήντα αμφισβήτησε το κεμαλικό καταστημένο. Όπως και ο Ερντογάν, ο Μεντερές είχε κερδίσει τρεις συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις αλλά στις αρχές της δεκαετίας του εξήντα αντιμετώπισε μια μεγάλη λαϊκή δυσαρέσκεια με ογκώδεις διαδηλώσεις εναντίον του, (μας θυμίζει την σημερινή κατάσταση ), με αποτέλεσμα το πρώτο στρατιωτικό πραξικόπημα του 1960 κατά του Μεντερές ο οποίος κατέληξε στην κρεμάλα. Την σκυτάλη του Μεντερές την πήρε ο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ ο οποίος αντιμετώπισε το δεύτερο στρατιωτικό πραξικόπημα το 1971 και το πραξικόπημα του Ερβέν το 1980. Τότε εμφανίστηκε το «άστρο» του Οζάλ ο όποιος όμως δολοφονήθηκε το 1993 από παραστρατιωτικούς κύκλους. Διάδοχος του Οζάλ ήταν ο Ερμπακάν ο οποίος ήταν και ο πρώτος ισλαμιστής πρωθυπουργός που ανατράπηκε από το λεγόμενο «βελούδινο πραξικόπημα» τον Φεβρουάριο του 1997. Ο Ερμπακάν είχε προετοιμάσει το έδαφος για την άνοδο του Ερντογάν ο οποίος για πρώτη φοα κατάφερε να εξουδετερώσει το στρατιωτικό καταστημένο και να δώσει καίρια χτυπήματα στην κεμαλική παράταξη. Ο αγώνας όμως δεν έληξε και όπως φαίνεται συνεχίζεται με διάφορες διακυμάνσεις. Εκείνο που πρέπει εδώ στην Ελλάδα να καταλάβουμε είναι ότι είτε με κεμαλιστές, είτε με ισλαμιστές, η προκλητική και επεκτατική στάση της Τουρκίας έναντι της χώρας μας δεν αλλάζει σε τίποτα γι’ αυτό και είναι το λιγότερο αστείες οι δηλώσεις υποστήριξης στον Ερντογάν και οι απόψεις που διατυπώνονται ότι είναι καλύτερος από τους κεμαλιστές. Ο Ερντογάν συνέζευξε στον εθνικιστικό επεκτατισμό και το θρησκευτικό στοιχείο και αυτό ίσως είναι ακόμα πιο επικίνδυνο.
Το επίμαχο σε όλα αυτά είναι πως η χώρα αυτή που είναι στην ουσία ένα τεχνητό δημιούργημα έχει κρατηθεί σε ύπαρξη επί τόσες δεκαετίες. Συνεκτικό στοιχείο ήταν πάντα μια στρατοκρατική μηχανή η οποία εξυπηρετούσε κάποιες πολιτικές σκοπιμότητες στην ευρύτερη περιοχή του τριγώνου Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Καύκασος, δηλαδή στα όρια της παλιάς Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Πόσο όμως μπορεί να κρατηθεί ένα τεχνητό δημιούργημα, ένα τεχνητό κράτος που η μεγαλύτερη αγωνία από την ίδρυση του είναι να «παντρέψει» σε αναγκαστικό γάμο τόσο διαφορετικές εθνοφυλετικές και θρησκευτικές ομάδες ;
Πριν από μερικά χρόνια στην εβδομαδιαία τουρκική επιθεώρηση, Αϊντινλίκ δημοσιεύονταν ένα χαρακτηριστικό κείμενο με τίτλο : «Προβλέπουν διαμελισμό της Τουρκίας». Δυο σοβαρά αμερικανικά Ιδρύματα Στρατηγικών Ερευνών, τα οποία σύμφωνα με την εβδομαδιαία τουρκική επιθεώρηση, Αϊντινλίκ, συνδέονται άμεσα με το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών και την CIA, προέβλεπαν τον διαμελισμό της Τουρκίας στα επόμενα χρόνια, με απαρχή την προβλεπόμενη ίδρυση κουρδικού κράτους στο βόρειο Ιράκ και στην νοτιοανατολική Τουρκία. Τα ιδρύματα αυτά, είναι το «Foreign Policy in Focus», που είναι γνωστό και σαν FPIF και η «Federation of American Scientist», ή FAS και τα οποία συντάσσουν κατά καιρούς αναφορές για τις εξωτερικές εξελίξεις, με τις οποίες ενημερώνουν το Σταίηντ την Πάρτμεν. Τα δυο αυτά ιδρύματα είχαν προχωρήσει και σε δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο, κάποιων χαρτών, όπου παρουσιάζονταν για πρώτη φορά με τόσο επίσημο τρόπο τα όρια του νέου κουρδικού κράτους, που είχε σχεδιαστεί, όπως υποστηρίχτηκε στην Τουρκία, από έμπειρους στρατηγικούς αναλυτές. Το FPIF, όπως ανέφερε η τουρκική επιθεώρηση, έχει σχέση και με παράγοντες του κράτους του Ισραήλ, οι οποίοι επίσης επιδιώκουν την ίδρυση ανεξάρτητης κουρδικής εστίας στην περιοχή του Βορείου Ιράκ και της νοτιοανατολικής Τουρκίας, με κύριο σκοπό να ελέγξουν το νέο κράτος και να μπορούν να δημιουργήσουν κάποιες βάσεις παρακολούθησης της περιοχής. Σύμφωνα με τους χάρτες αυτούς, το νέο αυτό κράτος θα περιλαμβάνει εκτός από την ζώνη του βορείου Ιράκ και αρκετές επαρχίες της νοτιοανατολικής Τουρκίας, στις οποίες ο κουρδικός πληθυσμός αποτελεί την συντριπτική πλειοψηφία.
Όλα αυτά τα σενάρια ξαναέρχονται τώρα στο φως της επικαιρότητας. Η αλήθεια είναι πως τα πρόσφατα γεγονότα στην Τουρκία δείχνουν ότι όχι μόνο δεν έχουν αφομοιωθεί οι πολλαπλές εσωτερικές διαφορές κάτω από ένα αυταρχικό καθεστώς, είτε αυτό είναι κεμαλικό είτε ισλαμικό, αλλά ότι ανά πάσα στιγμή μπορούν να εκραγούν με διαλυτικές συνέπειες για την ίδια την ύπαρξη αυτής της χώρας. Το φυτίλι που μπορεί να ανατινάξει την «πυριτιδαποθήκη» μπορεί να ανάψει είτε από τους Κούρδους, είτε από τους Αλεβήτες, είτε από την αγρία σύγκρουση μεταξύ κεμαλικών και ισλαμιστών, είτε από τις συγκρούσεις ευρωπαϊστών-συντηρητικών, είτε και αυτό είναι και το πιο ενδιαφέρων, από τα εκατομμύρια που ζητάνε την πραγματική τους ταυτότητα η οποία σίγουρα δεν είναι αυτή που τους έχει επιβάλλει μέχρι σήμερα το τουρκικό κατεστημένο. Γεγονός είναι πως οι σκηνές που εκτυλίσσονται αυτές τις μέρες μυρίζουν μπαρούτι. Το θέμα είναι αν εμείς εδώ στην Ελλάδα είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάθε ενδεχόμενο αποσταθεροποίησης που μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους θερμών καταστάσεων προς την δική μας πλευρά.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
