Liberation: Η ΕΡΤ δεν είναι BBC, καλά κάνουν και την κλείνουν

Me σκληρό άρθρο, η αριστερή (...) γαλλική εφημερίδα επικαλείται τον Γ.Πρετεντέρη και έναν άγνωστο συντηρητικό ιστορικό για να πλειοδοτήσει υπέρ του κλεισίματος της ΕΡΤ.

Παρομοιάζει τον Αντώνη Σαμαρά με τον Ρόναλντ Ρίγκαν!

Το απλό και ξεκάθαρο κλείσιμο της ΕΡΤ, της δημόσιας υπηρεσίας Ελληνικής Ραδιοτηλεόρασης, την οποία ανακοίνωσε ξαφνικά την Τρίτη η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά, δεν έχει προηγούμενο στην δημοκρατική ιστορία της Δύσης.
Υπήρξαν φορές που η ραδιοτηλεόραση πέρασε στα χέρια του κράτους, συχνά με το πρόσχημα της μεταρρύθμισης, αλλά μια ολοκληρωτική εκκαθάριση, ποτέ. Γιατί η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε τον κίνδυνο να εμφανιστεί με αυτό τον τρόπο σαν «δολοφόνος της ελευθερίας» στα μάτια του κόσμου; Η συγκίνηση σε όλη την Ευρώπη ήταν ανάλογη του συμβόλου: οι αστυνομικές δυνάμεις κατέβασαν τους πομπούς μετάδοσης και οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί σταμάτησαν να εκπέμπουν στις 23 h 15.

Αν και το σύμβολο είναι ισχυρό, δεν μπορεί να συγκρίνει κανείς την Ελλάδα με τη Γαλλία ή τη Μεγάλη Βρετανία. Η ΕΡΤ δεν είναι ούτε France Télévision, ούτε BBC: η ποιότητα και ανεξαρτησία δεν υφίστανται ούτε στο ελάχιστο. Η ιδέα ότι η δημοκρατία απειλείται στην Ελλάδα από την καταστολή της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης κάνει τον αρθρογράφο Γιάννη Πρετεντέρη να ξεκαρδίζεται : «κατά μέσο όρο, η ΕΡΤ είναι 4% των τηλεθεατών για κάθε κανάλι, 12% για τα τρία κανάλια. Η δημοκρατία θα επιβιώσει. Επίσης, είναι διασκεδαστικό να δούμε ότι αυτοί που ουρλιάζουν σήμερα για το κλείσιμο της δημόσιας τηλεόρασης είναι οι ίδιοι με αυτούς που μόλις χθες την κατήγγειλαν ως όργανο κυβερνητικής προπαγάνδας.» «Δεν είναι σαν να καταργείται το BBC», προσθέτει ο ιστορικός Νικόλας Μπλουντάνης : «η ΕΡΤ παρουσίαζε αποκλειστικά την άποψη της εκάστοτε κυβέρνησης. Προσωπικά, είμαι πολύ ικανοποιημένος που δεν θα πληρώνω πια αυτό το "πράγμα".»

Ο πρωθυπουργός, επιλέγοντας την ΕΡΤ, δεν χτύπησε λοιπόν τυχαία: συμβολίζει όλα τα κακώς κείμενα της Ελλάδας. «Είναι ο πιο διεφθαρμένος και ο πιο δυσλειτουργικός οργανισμός του κράτους», ισχυρίζεται ο Νικόλας Μπλουντάνης. Όλοι οι υπάλληλοι ήταν «πελάτες είτε του ΠΑΣΟΚ, είτε της Νέας Δημοκρατίας», λέει ο Φίλιος Στάγκος, πρώην υπάλληλος της ΕΡΤ και νυν επικεφαλής του περιφερειακού ραδιοτηλεοπτικού σταθμού Θεσσαλονίκης. Σε κάθε αλλαγή του κυβερνώντος κόμματος, προσλαμβάνονταν οι φίλοi και έμπαιναν στην ντουλάπα οι παλιοί, εξ ου και το πλεονάζον προσωπικό. «Η ΕΡΤ χρειάζεται εκκαθάριση», συνεχίζει ο Στάγκος: «Είναι ένας αναχρονιστικός οργανισμός που εξαρτάται από την εξουσία και όπου οι καλύτεροι δεν έχουν θέση.»

Η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε να μεταρρυθμίσει το «τέρας που λέγεται ΕΡΤ», σύμφωνα με τα λόγια του Γιάννη Πρετεντέρη : 2700 υπάλληλοι , 3 επίγεια κανάλια συν 2 δορυφορικά, 25 ραδιοφωνικοί σταθμοί. Μάταια. Τα ισχυρά συνδικάτα αντιστέκονταν. Από την αρχή του έτους, η ΕΡΤ ήταν σε απεργία συνολικά για 11 εβδομάδες. «Πραγματικά δεν πιστεύω ότι η ΕΡΤ μπορούσε να αναμορφωθεί συνεχίζοντας να λειτουργεί», παραδέχεται ο Φίλιος Στάγκος: «Έπρεπε να κλείσει και να δημιουργηθεί κάτι άλλο.» «Θα είναι πιο εύκολο να επιλεγεί ποιος θα προσληφθεί στον δημόσιο οργανισμό στο μέλλον, αντλώντας εν μέρει από το σύνολο των απολυμένων. Θα πρέπει να έχει ένα μέγιστο αριθμό υπαλλήλων μεταξύ 1700 και 1900 άτομα, "κερδίζοντας" έτσι 1000 θέσεις εργασίας », λέει το αφεντικό που κατάφερε να αναδιαρθρώσει το δικό του κανάλι. Γιατί δεν υπήρχε ποτέ θέμα κατάργησης της δημόσιας υπηρεσίας: σύμφωνα με τον ελληνικό Τύπο, η κυβέρνηση έχει ήδη εισαγάγει ένα νομοσχέδιο για τη δημιουργία ενός νέου οργανισμού (Nerit), που θα εκπέμπει από το Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με την εφημερίδα "Τα Νέα" και "Το Έθνος", την διεύθυνση του νέου σταθμού θα αναλάβει ο Ιωάννης Τέντες, νυν Εθνικός συντονιστής για την καταπολέμιση της διαφθοράς και πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Ένα πραγματικό σύμβολο.

Για τον Φίλιο Στάγκο, αυτή είναι μια ευκαιρία να «μπει μια καινούργια βάση: μια χώρα 11 εκατομμυρίων ανθρώπων μπορεί να αντέξει οικονομικά να έχει 11 ιδιωτικά εθνικά κανάλια; Πρόκειται για ένα νοσηρό σύστημα, αυτά τα κανάλια ανήκουν σε επιχειρηματίες οι οποίοι τα χρησιμοποιούν ως μέσο πίεσης προς την κυβέρνηση. Και αυτό ασκεί επίσης πιέσεις σε αυτά τα κανάλια, επειδή οι άδειες εκπομπής τους ανανεώνεται κάθε χρόνο.» Παραμένει η ερώτηση κατά πόσον ο Σαμαράς θα έχει το πολιτικό θάρρος να καταπιαστεί με τη μεταρρύθμιση του ελληνικού τοπίου των μέσων ενημέρωσης και να αντισταθεί στον πειρασμό να βάλει στο μέλλον τους φίλους του στην δημόσια υπηρεσία...

Παρ 'όλα αυτά, η ΕΕ δεν είχε ανάμιξη στην απόφαση να κλείσει η ΕΡΤ, η οποία ήταν ελληνική επιλογή. Ωστόσο, βρέθηκαν κάποιοι, κυρίως στη Γαλλία, που είδαν σε αυτή την κίνηση το χέρι της Τρόικα: σκεφτείτε, αυτό το σώμα, που αποτελείται από εκπροσώπους της Κομισιόν, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, έφτασε την Δευτέρα για τον τριμηνιαίο έλεγχο της ελληνικής οικονομίας. Η «σύμπτωση» ήταν κατάλληλη για να τροφοδοτήσει τη θεωρία συνωμοσίας...

Στην πραγματικότητα, το μόνο που απαίτησαν οι Ευρωπαίοι, είναι να «απολιπανθεί» δραστικά το μαμούθ της δημόσιας διοίκησης: πράγματι, η συντριπτική πλειοψηφία των δημοσίων υπαλλήλων είχαν προσληφθεί με πολιτικά κριτήρια και όχι με βάση τα προσόντα τους, και χωρίς να ληφθούν υπόψη οι πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού. Τον Φεβρουάριο του 2012, ο πρώην Έλληνας Πρωθυπουργός, ο σοσιαλιστής Γιώργος Παπανδρέου είχε αναγνωρίσει επίσημα το νεποτισμό και τη διαφθορά του κράτους: «Το πολιτικό μας σύστημα είναι συλλογικά υπεύθυνο για όλους τους δημόσιους υπάλληλους που προσλάβαμε με μη αξιοκρατικά κριτήρια, τα προνόμια που δώσαμε μέσω νόμων, τις εξωφρενικές αξιώσεις που ικανοποιήσαμε, τους συνδικαλιστές και επιχειρηματίες που ευνοήσαμε και τους κλέφτες δεν έχουμε βάλει στη φυλακή.»

Το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι προσλήψεις δημιούργησαν αναποτελεσματικές δημόσιες υπηρεσίες στις οποίες οι πολίτες δεν έχουν καμμία εμπιστοσύνη (κάτι που εξηγεί την άρνηση τους να πληρώνουν φόρους). Αλλά η ελληνική κυβέρνηση αντιστάθηκε τότε στις ευρωπαϊκές απαιτήσεις, γιατί δεν είναι εύκολο να απολύσει τους έμπιστους της. Αυτή τη φορά, η τρόικα δεν θέλησε να ενδώσει και απαίτησε μια πρώτη λίστα με τα ονόματα των υπαλλήλων για απόλυση. Ο Σαμαράς, η κυβέρνηση του οποίου έχει επιτρέψει στους υπουργούς να καταργούν με διάταγμα τους δημόσιους οργανισμούς που υπάγονται στην δικαιοδοσία τους, πήρε λοιπόν την απόφαση να κλείσει την ΕΡΤ, αυτό τον αναποτελεσματικό οργανισμό, και να απολύσει - με αποζημείωση - τους 2.656 υπαλλήλους της (συμβάσεις αορίστου και ορισμένου χρόνου). Σε κάθε περίπτωση, οι επιλογές του Σαμαρά ήταν περιορισμένες, γιατί «το Σύνταγμα απαγορεύει την απόλυση των δημοσίων υπαλλήλων», λέει ο ιστορικός Νικόλας Μπλουντάνης. «Ο μόνος τρόπος να γίνει αυτό είναι η κατάργηση των οργανισμών στους οποίους υπάγονται. Διευκρινίζω με την ευκαιρία ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που δημόσιοι υπάλληλοι θα βρεθούν στην ανεργία. Τα 1,6 εκατομμύρια Ελλήνων ανέργων προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα γιατί κανείς δεν θέλησε να αγγίξει την "ιερή αγελάδα" του δημόσιου τομέα που αποτελείται από την πελατεία των πολιτικών κομμάτων. Αυτοί που πλήρωσαν την υψηλότερη τιμή για την διάσωση της Ελλάδας, δεν είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι.»

Τελικά, ο συντηρητικός Σαμαράς έπαιξε, χωρίς αμφιβολία, καλά την παρτίδα. Πρώτα, εμφανίζεται ως ο ισχυρός άνδρας της Ελλάδας: όπως ο Ronald Reagan ο οποίος, αντιμέτωπος με την απεργία των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας στις αρχές της δεκαετίας του '80, πήρε την απόφαση να τους απολύσει, έκανε το ίδιο με την ΕΡΤ. «Ο πρωθυπουργός έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα εντός και εκτός της χώρας επιδεικνύοντας την αποφασιστικότητά της να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και ανεξάρτητα από το πολιτικό κόστος» γράφει η εφημερίδα Καθημερινή. Την ίδια στιγμή, αφήνει να ξεχαστεί η αποτυχία της πώλησης της ΔΕΠΑ, την Δευτέρα, στον όμιλο Gazprom, η οποία θα μπορούσε να φρενάρει τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας. Στη συνέχεια, κατάφερε να ρίξει εμμέσως το φταίξιμο για την επιλογή του κλεισίματος της ΕΡΤ στην τρόικα με τη βοήθεια της αριστεράς που ενίσχυσε αυτή την άποψη. Αυτό του επιτρέπει συγχρόνως να χαλαρώσει τον ασφυκτικό κλοιό που περιβάλλει την Ελλάδα, καθώς στις Βρυξέλλες η ενόχληση για την κατηγορία ότι προσπαθούν να περιορίσουν την ελευθερία του Τύπου, είναι έντονη. Τέλος, βάζοντας τους συμμάχους του, ΠΑΣΟΚ και DIMAR, προ τετελεσμένου γεγονότος, τους αναγκάζει να προκαλέσουν πρόωρες εκλογές που φαίνεται βέβαιο ότι θα κερδίσει. Στην περίπτωση όμως που ενδώσουν, τότε η ηγεσία του θα ενισχυθεί και πάλι. «Ήθελε να καταφέρει ένα αποφασιστικό πλήγμα», λέει ο Πρετεντέρης. Θα τα καταφέρει;