Η διατροφολόγος Σταυρινή Σταύρου μας ενημερώνει τακτικά για θέματα που αφορούν την διατροφή μας. Πάμε σήμερα να γνωρίσουμε μια βιταμίνη που σχετίζεται άμεσα με την όραση αλλά και την ομορφιά μας όμως χρειάζεται και προσοχή στη λήψη της!
Η βιταμίνη Α είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη και μπορεί να ληφθεί είτε ως προβιταμίνη ( κυρίως ως β-καροτένιο) από φυτικές πηγές ή με τη μορφή του εστέρα της σε λιπαρό οξύ από ζωικές πηγές.
Λειτουργίες :
Η βιταμίνη Α δρα με ομοιόμορφο τρόπο. Τα διάφορα παράγωγά της που απαντώνται στον οργανισμό δρουν μέσω διαφορετικών, λειτουργικών μηχανισμών:
Η ρετινόλη είναι μια μορφή μεταφοράς και ένα ενδιάμεσο μεταβολικό προιόν
Η ρετινάλη είναι απαραίτητο συστατικό της όρασης
Το ρετινοικό οξύ, στη cis-trans του μορφή και οι πολικοί του μεταβολίτες επιδρούν σημαντικά στον πολλαπλασιαμό και τη διαφοροποίηση διαφόρων ιστών όπως του αναπνευστικού επιθηλίου, του εντερικού βλεννογόνου, του δέρματος και διαφόρων ογκογόνων και εμβρυονικών κυττάρων.
Οι εστέρες ρετινύλης αποτελούν την αποθηκευτική μορφή της βιταμίνης. Αποθηκεύεται κυρίως στο ήπαρ και άλλα όργανα που εξαρτώνται από τη δράση της βιταμίνης Α (πχ. Αμφιβληστροειδής, όρχεις, πνεύμονες).
Τα γλυκουρονιδιωμένα προιόντα αποτελούν τη μορφή αππέκρισης της βιταμίνης Α, αλλά έχει βρεθεί πως διαθέτουν και βιολογικές επιδράσεις in vitro στην αύξηση και τη διαφοροποίηση.
Ημερήσιες ανάγκες :
βρέφη 0,5mg
παιδιά ---1-3ετών---0,3mg
---4-8 ετών---0,4mg
---9-13 ετών---0,6mg
άνδρες 0,9mg
γυναίκες 0,7mg
κύηση 0,75mg
θηλασμός 1,2-1,3 mg
Η ημερήσια ανάγκη των 0,9mg καλύπτεται με :
100γρ. πατέ συκωτιού
5-10γρ. συκώτι
200γρ. τόνο
3λτ πλήρους γάλακτος
150γρ. βουτύρου
350γρ. γκούντα
100γρ. υγρού κρόκου αυγών
8 αυγά
200γρ. μαργαρίνης
300γρ. ελβετικού τυριού
2-3κιλά ψαριών
100γρ. χέλι
150γρ. χαβιάρι
Όσον αφορά την κύηση οι επίσημες συστάσεις δηλώνουν ότι το συκώτι δε θα πρέπει να καταναλώνεται κατά τη διάρκεια της κύησης. Δεν έχουν αποδειχθεί με βεβαιότητα οι τερατογόνες επιπτώσεις της υπερβιταμίνωσης (λόγω συκωτιού). Τα ευρήματα βασίζονται κυρίως σε φαρμακευτική αγωγή με βιταμίνη Α, με αναφορές για δυσπλασίες και αποβολές.
Ανάλογα με την προέλευσή του, το συκώτι μπορεί να περιέχει μέχρι και 2,5mg βιταμίνης Α. Μια μέση μερίδα των 100γρ συκωτιού ( και με ποσοστό απορρόφησης 45%) μπορεί να προσδώσει μέχρι και 3,33mg !!
Επομένως (δικό μου συμπέρασμα), καλύτερα να αποφεύγεται η κατανάλωση του συκωτιού κατά τη διάρκεια της κύησης λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας του ανά μερίδα σε βιταμίνη Α, αφού λαμβάνεται κι από άλλες τροφές !!
Η Σταυρινή Σταύρου είναι Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Α.Τ.Ε.Ι.Θ.
