Μπορεί ο οδοντίατρος να σε βοηθήσει να κόψεις το κάπνισμα;

Πώς σχετίζεται η οδοντιατρική με την πρόληψη του καρκίνου;
Πού, πώς και πότε θα σας εξετάσουν δωρεάν;

Παγκόσμια ημέρα στοματικής υγείας σήμερα και η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία την αφιερώνει πρόληψη των σοβαρών συνεπειών του καπνίσματος στην στοματική υγεία.

Σύμφωνα με την ΕΟΟ το κάπνισμα ευθύνεται για σχεδόν 700.000 θανάτους ετησίως στην ΕΕ.

Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι στην Ελλάδα ενώ από το 2000 υπήρχε πτωτική τάση στον αριθμό των καπνιστών, από το 2009 και έπειτα ο αριθμός των καπνιστών σημειώνει αύξηση σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι δυσμενείς επιπτώσεις του καπνού στη στοματική υγεία είναι καλά τεκμηριωμένες. Αυτές περιλαμβάνουν τόσο τις κοινές όσο και τις σπανιότερες καταστάσεις και ασθένειες, κάποιες αισθητικού χαρακτήρα και κάποιες απειλητικές για τη ζωή, όπως οι δυσχρωμίες και ο αποχρωματισμός των δοντιών και των οδοντιατρικών αποκαταστάσεων, η δυσοσμία,  οι επιπτώσεις στη γεύση και την οσφρητική οξύτητα, η επούλωση των πληγών, οι νόσοι του περιοδοντίου, η επιτυχής έκβαση των οδοντιατρικών εμφυτευμάτων, οι ασθένειες στοματικού βλεννογόνου,  όπως και η μελάνωση και η υπερώα του καπνιστή, οι εν δυνάμει κακοήθεις αλλοιώσεις   και ο στοματικός καρκίνος και πιθανότατα η τερηδόνα και η καντιντίαση.

Δυστυχώς στην Ελλάδα η κίνηση του ΕΟΠΠΥ να αφήσει εκτός ασφαλιστικής κάλυψης αφήνει ουσιαστικά ακάλυπτους τους Έλληνες μπροστά σε μια σειρά από σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους, όπως τονίστηκε σήμερα στην σχετική συνέντευξη τύπου του Οδοντιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.

Οι πιο σημαντικές επιπτώσεις του καπνίσματος στη στοματική κοιλότητα  είναι οι στοματικοί καρκίνοι και οι προ-καρκίνοι, η αυξημένη σοβαρότητα και η έκταση των νόσων  του περιοδοντίου και η κακή επούλωση τραυμάτων.

Στοματικός καρκίνος

Η χρήση του καπνού,  με τη μία ή την άλλη μορφή, αποτελεί την κύρια αιτία των καρκίνων του στόματος, του στοματοφάρυγγα και του λάρυγγα. Οι καπνιστές που καταναλώνουν αλκοόλ έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στόματος. Ο καπνός περιέχει μέχρι 60 χημικές ουσίες που προκαλούν καρκίνο. Η λευκοπλακία,  που αποτελεί την πιο κοινή από τις δυνητικά κακοήθεις αλλοιώσεις του βλεννογόνου του στόματος, συμβαίνει κατά προσέγγιση έξι φορές συχνότερα στους καπνιστές απ’ ότι στους μη-καπνιστές. Το 90%  των στοματικών καρκίνων σχετίζονται με τη συνδυασμένη χρήση αλκοόλ και καπνού. 

Νόσοι του περιοδοντίου 

Υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ της χρήσης του καπνού και του επιπολασμού και της σοβαρότητας των νόσων του περιοδοντίου. Η περιοδοντική απώλεια οστού, η απώλεια περιοδοντικής πρόσφυσης, αλλά και ο  σχηματισμός περιοδοντικών θυλάκων, συνδέονται όλα με τη χρήση του καπνού. 

Υπάρχει μια δοσοεξαρτώμενη σχέση μεταξύ της περιοδοντίτιδας και της έκθεσης και το θεραπευτικό αποτέλεσμα για τους καπνιστές είναι κατώτερο από αυτό για τους μη-καπνιστές. Η χρήση καπνού αποτελεί τον κύριο παράγοντα κινδύνου που σχετίζεται με τη χρόνια καταστροφική περιοδοντική νόσο. 

Επούλωση πληγών 

Ο καπνός είναι περιφερικό αγγειοσυσταλτικό που επηρεάζει το ρυθμό με τον οποίο επουλώνονται οι πληγές μέσα στο στόμα. Τεκμήρια καταδεικνύουν ότι η επούλωση μετά την οδοντιατρική θεραπεία είναι βραδύτερη και όχι τόσο επιτυχημένη μετά από χειρουργική επέμβαση στο στόμα. Πέραν τούτου το κάπνισμα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην επούλωση των τραυμάτων των εξαγωγών. 

Οδοντιατρικά εμφυτεύματα

Τεκμηρίωση, επίσης, υπάρχει για το ότι το κάπνισμα είναι επιβλαβές τόσο στην αρχική όσο και στη μακροπρόθεσμη επιτυχία των οδοντιατρικών εμφυτευμάτων και για το ότι η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική στη βελτίωση του ρυθμού επιτυχίας των εμφυτευμάτων. 

Όσφρηση και γεύση

Το κάπνισμα έχει αποδειχτεί ότι επηρεάζει τόσο τη γεύση όσο και την όσφρηση και προκαλεί κακοσμία. Οι καπνιστές φαίνεται να καταναλώνουν μέχρι 10 φορές περισσότερο από τη συνηθισμένη ποσότητα αλατιού, με αποτέλεσμα συναφή προβλήματα υγείας. 

Αισθητική 

Οι δυσχρωμίες εξ αιτίας του καπνού διαπερνούν την αδαμαντίνη, τις οδοντιατρικές αποκαταστάσεις, τις οδοντοστοιχίες και τη γλώσσα. Αυτά ενδιαφέρουν πολύ τους ασθενείς, είναι αναστρέψιμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κίνητρο για τη διακοπή του καπνίσματος. Τα αισθητικού περιεχομένου επιχειρήματα μπορεί να αποδειχθούν  εξαιρετικά χρήσιμα ως κίνητρα για τα νεαρά άτομα προκειμένου να μη ξεκινήσουν ή να διακόψουν το κάπνισμα.

Πώς μπορεί να βοηθήσει ο οδοντίατρος;

Οι οδοντίατροι διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην πρόληψη των επιβλαβών αποτελεσμάτων του καπνίσματος, ως μέρος τεκμηριωμένων συστημάτων παρέμβασης. Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, οι οδοντίατροι έχουν συχνές επαφές με τον πληθυσμό, γι’ αυτό  οι δυσμενείς στοματικές επιπτώσεις ανιχνεύονται άμεσα και ακόμη και οι πιο ακίνδυνες  μπορούν να χρησιμοποιούνται ως κίνητρο.

• Ενδιαφέρονται για τις δυσμενείς επιπτώσεις στη στομαροφαρυγγική περιοχή,
• Συχνά έχουν πρόσβαση σε παιδιά, νεαρά άτομα και στους κηδεμόνες τους, έχοντας κατ’αυτόν τον τρόπο ευκαιρίες να ασκήσουν επιρροή στα άτομα αυτά για τους κινδύνους του καπνού,
• Συχνά έχουν πρόσβαση σε υγιείς ασθενείς, κατά τη διάρκεια προληπτικών επισκέψεων, που τους δίνει την ευκαιρία να επικοινωνούν μαζί τους πριν την έναρξη πιθανής ασθένειας (έγκαιρη πρόληψη),
• Συχνά έχουν περισσότερο χρόνο  με τους ασθενείς  τους από ότι πολλοί  άλλοι επαγγελματίες υγείας, που τους δίνει τη δυνατότητα της ενσωμάτωσης στην άσκηση εκπαιδευτικών και παρεμβατικών μεθόδων,
• Συχνά περιθάλπουν γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, και έτσι  έχουν τη δυνατότητα να τις ενημερώνουν για τις ενδεχόμενες βλάβες που μπορεί να υποστούν τα μωρά τους εξ αιτίας της χρήσης του καπνού,
• Είναι τόσο αποτελεσματικοί όσο άλλοι επαγγελματίες υγείας στο να βοηθούν τους χρήστες καπνού να διακόψουν και είναι γνωστό ότι μια διεπιστημονική προσέγγιση αυξάνει τους ρυθμούς διακοπής, και
• Μπορούν να παροτρύνουν τους καπνιστές-ασθενείς τους να διακόψουν το κάπνισμα, επιδεικνύοντας τους τις πραγματικές επιπτώσεις  του καπνού στο στόμα.

Μάλιστα σήμερα, αύριο και το Σάββατο στο πλαίσιο της ΔΕΘ, μπροστά από το περίπτερο 1, η κινητή μονάδα του Οδοντιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης θα παρέχει δωρεάν έλεγχο και συμβουλές σε όσους την επισκεφτούν.