Στις 2 Οκτωβρίου 2013, στο κτίριο του Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία το 5ο Φόρουμ Κινητικότητας, όπου ...
παρουσιάστηκε το οριστικό Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) για τη Μητροπολιτική Περιοχή της Θεσσαλονίκης, που αποτελεί και το πρώτο του είδους του. Στη συνάντηση προήδρευσε ο Πρόεδρος του ΣΑΣΘ κ. Ιωάννης Παλαιστής και παρευρέθηκαν εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και φορέων της πόλης που σχετίζονται με θέματα βιώσιμης κινητικότητας.
Ο Πρόεδρος του ΣΑΣΘ, κ. Ιωάννης Παλαιστής, καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες, αναφέρθηκε στο έργο που καλείται να φέρει εις πέρας το νέο Συμβούλιο με βασική αρμοδιότητα το σχεδιασμό των αστικών συγκοινωνιών και την εποπτεία των δημόσιων συγκοινωνιών στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στην ουσιαστική συνεργασία όλων των φορέων για τη διαμόρφωση πολιτικών σύμφωνα με τις αρχές της βιώσιμης κινητικότητας, την εφαρμογή σημαντικών μέτρων προτεραιότητας των μέσων μαζικής μεταφοράς και την ανάπτυξη και υλοποίηση ευφυών συστημάτων. Ο κ. Παλαιστής τόνισε πως το Σχέδιο αυτό θα χρησιμοποιηθεί για διεκδίκηση χρηματοδότησης από τα διαρθρωτικά ταμεία της νέας προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020 και για το λόγο αυτό θα είναι διαθέσιμο σε όλους τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ο ρόλος του ΣΑΣΘ θα είναι επιτελικός και συνάμα συμβουλευτικός, ώστε κάθε Δήμος να αποκτήσει το δικό του ΣΒΑΚ, προσαρμοσμένο στις δικές του ανάγκες και δυνατότητες.
Τη συνάντηση χαιρέτισε ο Υπουργός Μακεδονίας Θράκης, κ. Θεόδωρος Καράογλου, δηλώνοντας την έμπρακτη συμπαράσταση του Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης στο έργο του ΣΑΣΘ. Ανέφερε πως η ομόφωνη έγκριση και δέσμευση υποστήριξης του οριστικού σχεδίου θεωρείται απαραίτητο στοιχείο για την επιτυχή έκβαση αναβάθμισης της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας στην Μητροπολιτική Περιοχή της Θεσσαλονίκης. Η αναβάθμιση της ποιότητας μετακίνησης και η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων, φαντάζει αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε. Σε μια εποχή δύσκολη για τη χώρα το ΣΒΑΚ μπορεί να αποτελέσει οδηγό για να υλοποιηθούν μεγάλα έργα για τη Θεσσαλονίκη, όπως το τραμ, σε συνέχεια του υπό κατασκευή μετρό.
Ο κ. Στράτος Σιμόπουλος, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων μέσω του εκπροσώπου του ανέφερε πως στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων ενθαρρύνουμε, μέσα από μια δέσμη δράσεων, αφενός την ενίσχυση της χρήσης της δημόσιας συγκοινωνίας και αφετέρου τα εναλλακτικά μέσα μαζικής μεταφοράς, παρακολουθώντας από κοντά τις διαδικασίες για την εκπόνηση του ΣΒΑΚ της Μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης. Ο κ. Θεοφάνης Παπάς, εκπροσωπώντας την ΠΚΜ τόνισε πως η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη τα εναλλακτικά μέσα μετακίνησης για να αποκτήσει μια πιο ανθρώπινη εικόνα, ενώ ο κ. Γιώργος Δημαρέλος εκπροσωπώντας το Δήμο Θεσσαλονίκης, τόνισε πως σαν Δήμος υιοθετούν όλα τα μέτρα που προτείνονται στο ΣΒΑΚ και πως πολλά από αυτά ήδη βρίσκονται σε φάση μελέτης ή υλοποίησης, όπως για παράδειγμα τα έργα πεζοδρομήσεων στο κέντρο της πόλης. Ο πρώην Υφυπουργός Μεταφορών, καθ. κ. Σπ. Βούγιας αναφέρθηκε στο σημαντικό ρόλο του ΣΑΣΘ και στην αναγκαιότητα ύπαρξής του για την αναβάθμιση των αστικών μεταφορών στην πόλη. Το ΣΑΣΘ θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε ένα φορέα που δεν είναι απλά γνωμοδοτικός αλλά θα έχει αρμοδιότητες να μελετά, να σχεδιάζει και να υλοποιεί έργα. Τέλος, ο Διευθυντής Κίνησης του ΟΑΣΘ κ. Γιώργος Σπανός, αναφέρθηκε στο σημαντικό έργο που υλοποιεί ο ΟΑΣΘ για την πόλη της Θεσσαλονίκης, εν μέσω δύσκολων οικονομικών συγκυριών και πως σε συνεργασία με το ΣΑΣΘ και το σημαντικό έργο που επιτελεί μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τις αστικές συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης.
Ο Διευθυντής του έργου ΑΤΤΑC για το ΣΑΣΘ κ. Μάνος Βουγιούκας ανέφερε ότι το ΣΒΑΚ της μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης, που εκπονείται από το ΣΑΣΘ και κυρίως εστιάζεται στις δημόσιες συγκοινωνίες, είναι ένα στρατηγικό σχέδιο που βασίζεται στις υφιστάμενες πρακτικές σχεδιασμού και εμπνέεται από τις αρχές του ενιαίου σχεδιασμού, της συμμετοχής και της αξιολόγησης, ακολουθώντας τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να καλύψει τις ανάγκες κινητικότητας των ανθρώπων σήμερα και στο μέλλον, για μια καλύτερη ποιότητα ζωής στην πόλη και τα περίχωρά της. Οφείλουν να ακολουθήσουν τα επιμέρους σχέδια των ‘Καλικρατικών’ Δήμων για τα τοπικά μέτρα. Με το ολοκληρωμένο ΣΒΑΚ για τη μητροπολιτική ενότητα Θεσσαλονίκης αναμένεται το ΣΑΣΘ και οι φορείς να είναι έτοιμοι να διεκδικήσουν χρηματοδοτήσεις. Ειδικότερα ο προτεινόμενος νέος κανονισμός του ΕΤΠΑ για τη περίοδο 2014-2020 αναφέρει (Άρθρο 5 - Επενδυτικές προτεραιότητες): «Προαγωγή βιώσιμων μεταφορών και αφαίρεση εμποδίων σε βασικές υποδομές δικτύων: Ανάπτυξη συστημάτων φιλικών προς το περιβάλλον και συστημάτων μεταφοράς χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και προαγωγή βιώσιμης αστικής κινητικότητας». Επομένως, ειδικά για το Τραμ, το νέο ΕΤΠΑ προσφέρεται ως μηχανισμός χρηματοδότησης, με τη διαφορά ότι προσανατολίζεται στη χρήση χρηματοοικονομικών εργαλείων αστικής ανάπτυξης, όπως η τρέχουσα πρωτοβουλία JESSICA κ.ά.
Ο συγκοινωνιολόγος κ. Κώστας Πετράκης παρουσίασε Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας καθώς και τα 12 προτεινόμενα μέτρα του, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον καθορισμό των αρμοδιοτήτων για την υλοποίησή τους. Επίσης, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση του ΣΒΑΚ είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία που προτείνει η μεθοδολογία και απ που υποβλήθηκαν στους εμπλεκόμενους φορείς για διαβούλευση. Η πρόταση του ΣΑΣΘ για τη συνέχιση της προσπάθειας που έχει γίνει μέχρι σήμερα είναι το Φόρουμ Κινητικότητας να παραμείνει και μετά τη λήξη του έργου ATTAC σαν ‘Κοινοβούλιο’ του ΣΒΑΚ, να δημιουργηθεί Γραφείο / Μονάδα ΣΒΑΚ εντός του ΣΑΣΘ που θα αξιολογεί την πρόοδο υλοποίησης του ΣΒΑΚ (εκτελεστικό όργανο). Η πρόταση αυτή συναρτάται και με την μετεξέλιξη του ΣΑΣΘ σε Μητροπολιτικό Φορέα Αστικών Μεταφορών της Θεσσαλονίκης. Επίσης, ανάληψη από την Ομάδα Ποιότητας που δημιουργήθηκε στο ΣΑΣΘ των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών για τον έλεγχο υλοποίησης των Μέτρων Δημόσιων Συγκοινωνιών που προτείνονται από το ΣΒΑΚ και τέλος διεξαγωγή τακτικών ερευνών συμπεριφοράς (στάσεων και προθέσεων) σχετικά με τα βασικά Μέτρα που προτείνει το ΣΒΑΚ, με στόχο την αξιολόγηση του Σχεδίου, την εμβάθυνση του σχεδιασμού τους και, τελικά, την ωρίμανση των έργων / παρεμβάσεων που οδηγούν στην υλοποίηση των Μέτρων αυτών.
Κλείνοντας τις εργασίες, ο Πρόεδρος του ΣΑΣΘ δήλωσε πως από τις προτεραιότητες του ΣΑΣΘ είναι η μετεξέλιξή του σε μια Ενιαία Αρχή Μεταφορών και Μετακινήσεων, όπως είναι σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, με σαφείς αρμοδιότητες και καθορισμένο ρόλο. Ήδη το ΣΑΣΘ εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση μέσω του ευρωπαϊκού έργου EPTA – INTERREG IVC. Tο ΣΑΣΘ θα βρίσκεται δίπλα στους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης για να τους υποστηρίξει στην υλοποίηση των δικών τους τοπικών Σχεδίων.