Κοινοβουλευτικό μασάζ στους πιθανούς απείθαρχους βουλευτές – Η οριακή πλειοψηφία φέρνει μεγάλη αγωνία στην συγκυβέρνηση για τυχόν καταστροφικές απώλειες – Η επικίνδυνη «κατά συνείδηση» ψήφος
Γράφει ο Θάνος Τάκης
Πάω στοίχημα ότι για την ψήφιση των ερχόμενων, «κρίσιμων» νομοσχεδίων θα υπάρξει εντολή για κομματική πειθαρχία. Διαβάζω στα «Νέα» ότι ο κ. Βορίδης άρχισε το «κοινοβουλευτικό μασάζ», στους βουλευτές της συγκυβέρνησης με σκοπό την αποφυγή ατυχημάτων. Η συνείδηση ως ατύχημα, λοιπόν. Όσο ζω μαθαίνω...
Περίπου τέτοια εποχή, πέρσι, σε παρόμοια περίπτωση πιθανολόγησης οριακής πλειοψηφίας σε ψηφοφορία, ο τότε αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών κ. Χ. Αθανασίου έθεσε ένα ζήτημα που κόντεψε να μας ρίξει κάτω από τις καρέκλες μας, όσοι διαβάσαμε σχετικά, καθήμενοι. Μερικούς, μπορεί και να τους άφησε με μόνιμες βλάβες, εφόσον, είμαι βέβαιος ότι δεν κατάφεραν να κρατηθούν.
Κατά τη συζήτηση στην Βουλή επί του προϋπολογισμού και με αφορμή την απομάκρυνση πολλών βουλευτών από τα κόμματά τους όταν ψήφισαν το μεσοπρόθεσμο, είπε: «Πρέπει να πω και πρέπει να το δούμε -το λέω ως προβληματισμό χωρίς καμία διάθεση να πάρω θέση αυτή τη στιγμή ή να μειώσω οποιονδήποτε - ότι η διάταξη του άρθρου 60 του Συντάγματος που λέει ότι οι βουλευτές έχουν απεριόριστη ελεύθερη γνώμη μέχρι που πάει; Είναι χωρίς όρια;». Και συμπλήρωσε: «Ποια είναι τα όρια που διαγράφει το Σύνταγμα και περιορίζει αυτό το δικαίωμα; Είναι τα όρια του άρθρου 29 του Συντάγματος των οργανωμένων κομμάτων...».
Για να δούμε τι λένε αυτές οι δύο διατάξεις:
Άρθρο 60 Συντάγματος
«Οι βουλευτές έχουν απεριόριστο το δικαίωμα γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση».
Άρθρο 29 Συντάγματος
«Έλληνες πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα μπορούν ελεύθερα να ιδρύουν και να συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα, που η οργάνωση και η δράση τους οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος».
Ας υπενθυμιστεί ότι ο κ. Αθανασίου υπήρξε Αρεοπαγίτης. Άρα επαγγελματίας (ή λειτουργός, αν θέλετε) ο οποίος λεπτολογεί την κάθε λέξη. Θεωρώ δεδομένο ότι (οφείλει να) αναγνωρίζει την βαρύτητα της λέξης «απεριόριστο» η οποία προηγείται των φράσεων «δικαίωμα γνώμης και ψήφου» και «κατά συνείδηση», όπως περιγράφεται στο άρθρο 60Σ.
Για να τον δικαιολογήσουμε κάπως, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η λέξη συνείδηση, ατυχώς, δεν ερμηνεύεται στο Σύνταγμα. Το κορυφαίο πολιτειακό κείμενο θεωρεί δεδομένη την πρότερη γνώση της ετυμολογίας της λέξης. Ίσως αυτό να είναι παράλειψη, όμως. Και με την παράλειψη αυτή, να μπερδεύονται ακόμη και οι ικανότεροι. Ας φωτίσουμε λιγάκι, προς αυτή την κατεύθυνση.
Τον περιορισμό και τα όρια επιλογής που ανακάλυψε στο άρθρο 29 του Συντάγματος, δυσκολεύομαι να εντοπίσω. Ίσως επειδή την απλή μυωπία την έχω θεραπεύσει, την πολιτική όχι.
Συνείδηση
Το παλιό λεξικό περιγράφει: «Συνείδησις η, ακριβής γνώσις, αντίληψις του κόσμου προς το εγώ, αυτοέλεγχος, αυτοεπίγνωση, αυτοκριτική».
Μοιάζει σαφές, αλλά θέλω να είμαι βέβαιος ότι θα το πιάσουμε το θέμα κι από άλλες πλευρές. Πάω στην Βικιπαίδεια που το αναλύει περιφραστικά:
«Συνείδηση είναι η νοητική δυνατότητα ενός οργανισμού η οποία του επιτρέπει, σε προέκταση των αισθήσεών του, να γνωρίζει και να κατανοεί τον εαυτό του, το περιβάλλον του, τα συμβαίνοντα γύρω του και μέσα του και να έχει το δυνατόν την αίσθηση της «θέσης» και της σημασίας του στον κόσμο καθώς και του αντίκτυπου των πράξεών του. [...] Η λέξη συνείδηση προέρχεται από το απαρέμφατο συν-ειδέναι < οίδα = γνωρίζω, (σύν+οιδα) = γνωρίζω καλώς, εξ ιδίας αντιλήψεως».
Χρήσιμα τα προηγούμενα, για την συνέχεια της σημερινής σκέψης.
Επιστροφή στον κ. Αθανασίου. Ο οποίος είπε και άλλα, στο ίδιο κλίμα, εκείνη την μέρα, όπου τρόμαζε η περίπτωση καταψήφισης.
««Δεν είναι δυνατόν ένα κόμμα να παίρνει στα όριά του, στην κοινοβουλευτική του ομάδα αποφάσεις και να ανατρέπονται από μεμονωμένα άτομα τη στιγμή που είναι αποφάσεις καταστατικού με προγραμματισμό. Ούτε είναι σωστό αυτό που λέγεται "είμαι εκπρόσωπος του έθνους". Ναι, κύριε είσαι εκπρόσωπος και σε βγάζει ο λαός αλλά σε ένα πρόγραμμα που σε επιλέγει ως ικανότερο μεταξύ πολλών ικανών μόνο και μόνο για να εφαρμόσεις το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Αυτά τα θέματα να τα δούμε στην αναθεώρηση του Συντάγματος γιατί δεν είναι δυνατόν να αλλοιώνονται έτσι οι πλειοψηφίες των κομμάτων.(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)».
Μοιάζει απίστευτο και μόνο που διαβάζω τις αναφορές αυτές. Αφήνω στην άκρη τα απίστευτα «χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας»! Δεν το χωράει ο νους μου ότι Αρεοπαγίτης μιλά όπως μιλά και σκέφτεται όπως σκέφτεται, έχοντας αναφερθεί μάλιστα, ένα λεπτό νωρίτερα, ότι «προσωπικά ωρίμασα πολιτικά γαλουχημένος από την παρουσία και των λόγων σπουδαίων πολιτικών, του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, του Γεωργίου Παπανδρέου, του Ηλία Ηλιού, του Κωνσταντίνου Τσάτσου, του Κωνσταντίνου Καραμανλή και πολλών άλλων». Δεν μπορεί, χαλασμένο θα ήταν το υλικό της γαλουχίας του...
Χαμογελώ στην σκέψη, κάποιος αρχηγός κόμματος, όποιου κόμματος να έλεγε στην Βουλή τα ίδια, όπως εκείνος. Θα ξεβιδώνονταν και οι καρέκλες προκειμένου να ζήσουν την ευτυχία της βραχείας πτήσης προς εκείνον...
Η φαιδρότητα της συγκεκριμένης αναφοράς του μεγεθύνεται από την παρατήρηση ότι «σε βγάζει ο λαός αλλά σε ένα πρόγραμμα που σε επιλέγει ως ικανότερο μεταξύ πολλών ικανών μόνο και μόνο για να εφαρμόσεις το συγκεκριμένο πρόγραμμα». Μετά από αυτή την λεκτική ρουκέτα, μπορώ καλόπιστα να υποθέσω, ότι όπως ο κ. Χρυσοχοΐδης, έτσι κι εκείνος, απλώς δεν είχε χρόνο και δεν κατάφερε ποτέ να διαβάσει το πρόγραμμα του κόμματός του. Ίσως κάτι είχε ακούσει για κάποια ‘Ζάππεια’, ίσως πάλι και όχι. Πώς θα το έλεγε εκείνος; Η αμφιβολία ισχύει υπέρ του κατηγορουμένου;
Επιπλέον, πρότεινε την αναθεώρηση του Συντάγματος, ώστε, να βάλει χαλινάρι στους απείθαρχους βουλευτές, ειδικά επειδή υπάρχουν περιπτώσεις που ένα κόμμα παίρνει αποφάσεις, «στα όριά του». Για εκείνον, πρώτα από όλα, το Καταστατικό του Κόμματος. Το γιουρούσι στην εξουσία από το Κόμμα! Η Ελληνική Σοβιετία ζει!
Σε κάθε περίπτωση, εφόσον προτείνει και επιδιώκει αναθεώρηση του Συντάγματος αναφορικά με τα όρια δραστηριότητας του βουλευτή, χρήσιμο θα ήταν να ρίξει μια ματιά στο άρθρο 3 του Κανονισμού που ισχύει για τους Ευρωβουλευτές.
«Οι βουλευτές ψηφίζουν ατομικώς και προσωπικώς. Δεν δεσμεύονται από οδηγίες και επιτακτική εντολή».
Ωραία δεν το έλυσαν με μόλις επτά λέξεις, οι καθυστερημένοι Ευρωπαίοι βελανιδοφάγοι (ξέρω, όταν εμείς είχαμε ήδη χοληστερίνη);
Υπό το πρίσμα αυτό, το ζήτημα της (απαράδεκτης) κομματικής πειθαρχίας κατά την άσκηση του νομοθετικού έργου θα πρέπει να εξεταστεί ίσως με μια προσθήκη στον Κανονισμό της Βουλής, που να απαγορεύει την διαγραφή βουλευτή για λόγους μη πειθάρχησης με την κομματική γραμμή σε μια ψηφοφορία.
Αυτή την τροποποίηση χρειάζεται το Σύνταγμά μας, κ. Αθανασίου.
Τρέμω στην ιδέα να υιοθετηθεί η δική σας πρόταση.
(Αποδοκιμασίες από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας...)
Υ.Γ.1 Αφιερωμένο εξαιρετικά. Σαν να γράφτηκε για κείνον.
«Η συνείδησή του ήταν πεντακάθαρη. Δεν την είχε χρησιμοποιήσει ποτέ».
Stanislaw Jerzy Lec, 1906-1966, Πολωνός γνωμικογράφος
Υ.Γ.2 Υπενθυμίζω επιπλέον ότι σε εκείνη την ιστορική ομιλία του, ο κ. Αθανασίου είπε και τούτα:
«Γιατί ποιος από εμάς μπορεί να αμφισβητήσει το θάρρος και την αποφασιστικότητα του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος αν και γνώριζε –και μάλιστα πολύ καλά- τις εσωκομματικές κυρίως τριβές που θα είχε από τις πρωτοβουλίες του προς την κατεύθυνση της εξόδου της χώρας από την κρίση, εντούτοις ανέλαβε σε δύσκολη εποχή την ευθύνη διαχείρισης των οικονομικών της χώρας και στη συνέχεια τη στήριξη της Κυβέρνησης; Είμαι βέβαιος ότι θα τον δικαιώσουν η ιστορία και η επιτυχία της Κυβέρνησης.
Και ποιος μπορεί να παραγνωρίσει τον πατριωτισμό, τη σύνεση και τη νηφαλιότητα με την οποία ο Πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ αντεπεξέρχεται σε κάθε είδους διαβολές προς χάριν του εθνικού συμφέροντος;
Ποιος μπορεί να αγνοήσει τον τίμιο, τον ίσιο λόγο του Πρωθυπουργού, όταν πιστός στη φιλοσοφία του «θέλω να είμαι χρήσιμος και όχι ευχάριστος», κάνει λόγο για ποιοτική εξουσία και κράτος δικαίου;»
Η σχετική ομιλία του κ. Αθανασίου βρίσκεται στα πρακτικά της Βουλής, εδώ:
Ο Κανονισμός του Ευρωκοινοβουλίου, βρίσκεται εδώ: