Του Παντελή Σαββίδη, δημοσιογράφου
1.-Καθημερινά, όπου και να βρεθούμε ακούμε πόσο διαλυμένη είναι η χώρα μας σαν να πρόκειται για την πιο κοινή και αποδεκτή διαπίστωση. Για όσους έξυσαν λίγο την επιφάνεια, ...
τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Το αντίκρισμα της πραγματικότητας, και όχι απλώς η διαπίστωσή της, προκαλεί τρόμο. Η Ελλάδα είναι η πατρίδα μας και η ελληνική πολιτεία το σύστημα οργάνωσής μας. Οφείλουμε και τα δύο να τα φροντίσουμε, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων και ιδεολογιών.
2.-Δεν είμαι σίγουρος αν η διάλυση οφείλεται στην κρίση που διανύουμε ή αν, απλώς, η κρίση αποκάλυψε ένα διαλυμένο και βαθιά διεφθαρμένο σύστημα. Εκείνο για το οποίο είμαι βέβαιος είναι ότι, παρά την κρίση και την όποια αυτοκριτική έχουμε κάνει, τα πράγματα εξελίσσονται χειρότερα. Όπου γίνεται κάποια προσπάθεια ανασυγκρότησης, οι ανασυγκροτούμενοι, έστω και μερικώς, χώροι διαμορφώνονται χειρότερα από ότι ήσαν πριν την κρίση. Η έλλειψη παιδείας και μια αντίληψη γρήγορου και εύκολου πλουτισμού, κυρίαρχα χαρακτηριστικά της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, παίρνουν, τώρα, δραματικές διαστάσεις. Η αίσθηση συλλογικότητας, εκδηλώνεται μόνο από το φόβο μήπως βρεθούμε και εμείς σε παρόμοια κατάσταση. Η αντίληψη ότι μπορούμε να φθάσουμε ακόμη και στην κορυφή, έστω, και χωρίς προσόντα, αρκεί κάποιος να μας προστατεύσει, είναι επίσης κυρίαρχη. Και το χειρότερο: το σύστημα που κυβέρνησε τη χώρα και την οδήγησε στο γκρεμό, μιλάω για σύστημα, όχι για πολιτικά κόμματα, τα οποία είναι μέρος του συστήματος, παραμένει αλώβητο. Τα πάντα πρέπει να εξαρτώνται από αυτό, τίποτε πέραν του απολύτου ελέγχου του, η ελληνική περιφέρεια αποτελεί μια ιδιότυπη εσωτερική αποικία.
3.- Η διεθνής συγκυρία επιδεινώνει ακόμη περισσότερο τα πράγματα και αναδεικνύει τους τεράστιους κινδύνους. Η κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού ως οικονομικού συστήματος με κύριο χαρακτηριστικό τη χρηματοπιστωτική οικονομία, επιβάλει μια νέα οργάνωση της παγκόσμιας κοινωνίας. Η διεθνής οργάνωση στη βάση των εθνικών κρατών ήταν αποτέλεσμα του κλασικού αστικού τρόπου παραγωγής. Τα κράτη έθνη δεν χρειάζονται στο νέο παγκόσμιο σύστημα. Πρέπει να αποδομηθούν και να αντικατασταθούν από νέους τρόπους λειτουργίας της παγκόσμιας κοινότητας. Η τελευταία, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, τείνει να οργανωθεί εν είδη παγκόσμιου δικτύου. Όλος ο κόσμος, ένα δίκτυο. Και επειδή για να λειτουργήσει ένα δίκτυο χρειάζονται τα κομβικά του σημεία, οι κόμβοι στο παγκόσμιο δίκτυο θα είναι με τη σειρά: οι παγκόσμιες πόλεις, οι διεθνείς επιχειρήσεις, ενώ τα εθνικά κράτη θα διαδραματίζουν μικρό ρόλο. Θα νομοθετούν για να εντάξουν τις κοινωνίες τους στο παγκόσμιο δίκτυο και, ίσως, θα διαδραματίζουν το ρόλο που απέδιδε ο Γκράμσι σ αυτά: να διαμορφώνουν την ισορροπία μεταξύ των καταναγκαστικών και ηγεμονικών θεσμών. Διαφωνώ με την τάση αυτή αλλά δεν νομίζω ότι μπορώ να την επηρεάσω. Όσοι υποστηρίζουν την αναγκαιότητα του εθνικού κράτους, τείνουν να καταστούν μειοψηφία. Η κρίση, άλλωστε, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για τέτοιου είδους αναζητήσεις. Το ζήτημα είναι που και πως μπορούμε να παρέμβουμε, ώστε να διατηρήσουμε ως κοινωνία, κάποια διαχρονικά χαρακτηριστικά μας, προσαρμοζόμενοι, παράλληλα, στο νέο διεθνές περιβάλλον. Διότι, όποιος δεν μπορεί να προσαρμοστεί, εξαφανίζεται.
4.-Εκείνο που αναδύεται, λοιπόν, είναι η πόλη. Η διεθνής, σχετική, βιβλιογραφία, (Σάσκια Σάσσεν, Κοινωνιολογία της παγκοσμιοποίησης), επισημαίνει την ύπαρξη 40 διεθνών πόλεων. Από την Ελλάδα, καμιά πόλη δεν περιλαμβάνεται σ αυτές. Συνειδητά, ή ασυνείδητα, όμως, στην ελληνική πρωτεύουσα, όλο το σύστημα εργάζεται ώστε το κέντρο να αποκτήσει ένα ρόλο, κατά το δυνατόν, κάποιου είδους κόμβου. Γι αυτό, εν ονόματι της κρίσης, όλα όσα με πολλές προσπάθειες είχαν αποσυγκεντρωθεί, επαναφέρονται στο κέντρο. Ρωτήστε όποιον εργάζεται σε κάποιον χώρο του δημοσίου, του ευρύτερου δημόσιου τομέα αλλά ακόμη και του ιδιωτικού. Θύμα αυτής της τάσης, στα ελληνικά δεδομένα, είναι η Θεσσαλονίκη. Και χαρακτηριστική περίπτωση η ΕΡΤ. Η Αθήνα δεν θα μπορέσει μόνη της να διαδραματίσει έναν ρόλο σημαντικού παγκόσμιου κόμβου. Το δίπολο Αθήνα-Θεσσαλονίκη, παρά την ανισορροπία του, θα μπορούσε να έχει καλύτερη τύχη. Η Ελλάδα ολόκληρη να λειτουργήσει σαν μία παγκόσμια πόλη. Διαφορετικά, η Κωνσταντινούπολη, συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις να έχει αυτή τον πρώτο ρόλο στην περιοχή μας. Και το χειρότερο, να δορυφοριοποιήσει και τη Θεσσαλονίκη, όσο η πόλη καθίσταται αδύνατη και ευάλωτη.
5.-Παρά την αποδοχή που είχε στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας η ΕΡΤ3 και παρά το γεγονός ότι υπάρχει ένα αξιόλογο δημοσιογραφικό και τεχνικό προσωπικό που μπορεί να επαναλειτουργήσει έναν αυτοτελή και πλήρη δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα στη Θεσσαλονίκη, η προκήρυξη της ΝΕΡΙΤ και η σχετική αναφορά στο ρόλο του προϊσταμένου της Θεσσαλονίκης, αδικεί και την πόλη και την κοινωνία της ελληνικής περιφέρειας. Δεν χρειάζεται ούτε καν προσεκτική ανάγνωση για να διαπιστώσει ο ενδιαφερόμενος πολίτης ότι με την προκήρυξη υλοποιείται το σχέδιο ενός ανταποκριτικού γραφείου στη Θεσσαλονίκη. Είναι αυτό που θέλει η ελληνική κοινωνία; Αν ναι, κανείς δεν μπορεί να αντιστρέψει την σχετική τάση. Αν όχι, θα πρέπει η κοινωνία να ακουστεί. Είτε με τα πολιτικά κόμματα, είτε με τους φορείς, είτε με τις οποιεσδήποτε άλλες συλλογικότητες. Ο χρόνος είναι τώρα. Αύριο θα είναι αργά. Ακριβώς αυτή η αβεβαιότητα, αν δηλαδή, η ελληνική κοινωνία αποδέχεται ή όχι το σχέδιο που υλοποιείται είναι που με κάνει να αναρωτιέμαι αν το παιχνίδι τελείωσε;
6.- Θέλω να πιστεύω πως όχι, δεν τελείωσε. Διότι τις συνέπειες της αποδοχής τέτοιου είδους τετελεσμένων και η κοινωνία και η πολιτεία θα τις εισπράξουν προϊόντος του χρόνου. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που επιβάλλουν τη λειτουργία ενός ραδιοτηλεοπτικού φορέα, δημόσιου χαρακτήρα στη Θεσσαλονίκη. Οι πολιτικοί μας ταγοί, αυτοί, τουλάχιστον που παίρνουν τις αποφάσεις, είναι πεπειραμένοι στις θέσεις που κατέχουν και γνωρίζουν την αναγκαιότητα της ύπαρξής του. Ας ελπίσουμε πως θα παρέμβουν. Και αυτοί και οι κοινωνικοί φορείς. Διαφορετικά, η περαιτέρω υποβάθμιση της ελληνικής περιφέρειας είναι νομοτελειακή. Στο παγκόσμιο δίκτυο μπορούν να αναδυθούν περισσότερες της μιας ελληνικές πόλεις. Όχι ως μεγάλοι κόμβοι αλλά, τουλάχιστον, ως περιφερειακοί. Ο ρόλος αυτός δεν χαρίζεται, όπως και τίποτε. Κατακτιέται. Προϋποθέτει, όμως, μια εν εγρηγόρσει κοινωνία. Η διακύβευση είναι τεράστια. Η ιστορία δεν θα χαριστεί σε κανέναν. Την ώρα που διαβάζονται αυτές οι γραμμές, έχουν ικανοποιηθεί όλες οι προϋποθέσεις που έθεσε ο αρμόδιος υφυπουργός για την επαναλειτουργία, σε πλήρη μορφή, ενός ραδιοτηλεοπτικού φορέα στη Θεσσαλονίκη. Βοηθήστε.
(το άρθρο δημοσιεύθηκε και στην εφ.Μακεδονία)
