"Μεγάλη πόρτα θα διαβείς"

Γράφει ο Στέφανος Δράκος

Πρόσφατα άκουσα σε μια συζήτηση την φράση της λαϊκής μας παράδοσης «μεγάλη πόρτα θα διαβείς» και αναλογίστηκα σε πόσες περιπτώσεις πρέπει να έχει λεχθεί αυτό ..

άλλοτε ως χρησμός και άλλες φορές ως ευχή. Και στις δύο περιπτώσεις βέβαια η τελική κατάσταση που περιγράφει αφορά σημαντικές αλλαγές που ουσιαστικά μπορεί να μεταβάλουν τον ίδιο μας τον εαυτό.

Σε κάποιο παλιότερο άρθρο μιλήσαμε για τα απροσδόκητα γεγονότα και τον τρόπο που μεταβάλουν την καθημερινή μας ζωή περιγράφοντας τα ως ένα σημείο στον τυχαίο περίπατο της πορείας μας. Στην περίπτωση της «μεγάλης πόρτας» η μεταβολή που συντελείται δεν οφείλεται σε ένα τυχαίο γεγονός παρά σε ένα προσδοκώμενο γεγονός που δημιουργεί νέα δεδομένα για την ζωή μας. Αν μπορούσαμε να αποτυπώσουμε στο χαρτί την κοινωνική μας θέση ή την οικονομική μας κατάσταση μας, ορίζοντας τα με ένα σημείο σε ένα σύστημα συντεταγμένων με αντίστοιχα μέτρα κάθε φορά αυτό θα μας έδινε την ακριβή θέση των παραπάνω κάθε χρονική στιγμή. Η ευχή που δίνεται με την φράση «μεγάλη πόρτα θα διαβείς» παρόλο που πιθανόν να περικλείει όλο το ενδιαφέρον που μπορεί να έχει ο αυτός που την δίνει, δεν κάνει αναφορά στο να γίνει κάποιος καλύτερος άνθρωπος, ή να μάθει να αγαπάει ειλικρινά τον διπλανό του ή να αποκτήσει ψυχικά ή συναισθηματικά εφόδια που θα τον κάνει ευτυχισμένο, παρά αναφέρεται στην μεταβολή ουσιαστικά της κατάστασης που ζει. 

Αν σκεφτούμε λίγο πιο μαθηματικά την έννοια της «μεγάλης πόρτας» θα μπορούσαμε να την φανταστούμε σαν μια συνάρτηση μετασχηματισμού του συστήματος συντεταγμένων που ενώ εμείς παραμένουμε αναλλοίωτοι μετά το πέρασμα μας από την αυτήν ο τρόπος που μας «μετράνε» στο νέο σύστημα συντεταγμένων είναι διαφορετικός και σίγουρα για τα δεδομένα της κοινωνίας μας αποδίδουν καλύτερα χαρακτηριστικά από πριν. Μεγάλωσαν γενιές και γενιές με στόχο το πέρασμα της «μεγάλης πόρτας» ξεκινώντας καταρχήν από τον επαγγελματικό τομέα έχοντας ως πρότυπα επαγγέλματα όπως οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι μηχανικοί που θα εξασφάλιζαν αυτόν των μετασχηματισμό του συστήματος των αξόνων, που περιγράψαμε προηγουμένως, χωρίς αυτό όμως να εξασφαλίζει με βεβαιότητα και την ουσιαστική προστιθέμενη αξία που θα μας κάνει αρκετούς ώστε να μπορέσουμε να συμβάλουμε στην εξέλιξη της κοινωνίας ή έστω να μας κάνει ικανούς να αντιληφθούν τις ανάγκες των γύρω μας και να τους δώσουμε κομμάτι, αυτού που έχουμε κερδίσει μέσα από αυτή την διαδικασία. 

Το πέρασμα από την μια πλευρά στην άλλη μπορεί κάποιες φορές να αποτελεί μια διαδικασία ανώδυνη με καθημερινά χαρακτηριστικά αλλά πολλές φορές όμως η συνάρτηση της «πόρτας» απαιτεί προσωπικές θυσίες, που ουσιαστικά εκτός της μεταβολής των αξόνων του συστήματος συντεταγμένων που όριζε την μέχρι τώρα θέση κάποιου, τον αλλάζει και ως άνθρωπο αφήνοντας πίσω του ένα κομμάτι του πραγματικού του εαυτού και ανθρώπων που αγαπάει.

Τα κίνητρα για κάτι τέτοιο μπορεί να διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση και κάποιες φορές αυτά να είναι η πραγματική ανάγκη να ξεφύγει κάποιος από κάτι που θεωρούσε ότι δεν αποτελεί τον τελικό σταθμό της ζωής του ή ακόμα τη φιλοδοξία κάποιου άλλου που ανταλλάσει τα πάντα στην ζωή του για να αποκτήσει νέο μέτρο στην κοινωνία χωρίς να υπολογίζει το κόστος για αυτόν και για τους άλλους. 

Ζούμε σε μια κοινωνία που κατά βάθος, σε ένα μεγάλο βαθμό, βασίστηκε στην ευχή αυτή δημιουργώντας της πρότυπα χαμηλότερων προσδοκιών για έναν λαό σαν τον δικό μας. Ακόμα και στην εποχή που διανύουμε οι πόρτες που ανοίγουν είναι πολλές και όπως πάντα την επιλογή να τις περάσουμε την έχουμε εμείς. Αυτό που θα πρέπει να έχουμε όμως κατά νου είναι αν χρειάζεται για να τις περάσουμε να αλλάξουμε τουλάχιστον να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι και να μοιράσουμε κομμάτι της ευτυχίας μας στους δίπλα μας, γιατί το πέρασμα γίνεται μόνο προς τα εμπρός, η συνάρτηση είναι τέτοια που η αντίστροφη πορεία είναι απροσδιόριστη.