Επί σειρά ετών τα Ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης αποτέλεσαν το σημαντικότερο αναπτυξιακό πνεύμονα για τη χώρα.
Οι εισροές χρημάτων από την Ε.Ε ήταν μαζικές και...
καταλυτικές για την χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων υψηλής προστιθέμενης αξίας .
Τα έργα αυτά δεν θα είχαν υλοποιηθεί χωρίς την καταλυτική οικονομική συμμετοχή της Ε.Ε .
Μέχρι σήμερα η απορροφητικότητα των προγραμμάτων του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007-2013 ανέρχεται στο 74%, ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό καθώς αυτές οι εισροές θα πρέπει να αναλωθούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό .
Οι παρούσες ευκαιρίες χρηματοδότησης είναι λίγες και οι πόροι ισχνοί , οπότε η όποια απώλεια πόρων συνιστά ένα εμπόδιο στην προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης της χώρας .
Σε αυτή την προσπάθεια η συνδρομή της Ε.Ε είναι καταλυτική. Όπως υπογραμμίζεται το ΕΣΠΑ <<εξασφαλίζει ότι η συνδρομή από τα Ταμεία συμβαδίζει με τις κοινοτικές στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για τη συνοχή και προσδιορίζει το σύνδεσμο μεταξύ των κοινοτικών προτεραιοτήτων αφενός και του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων αφετέρου>>.
Είναι σαφές ότι ο στόχος είναι η ενίσχυση της συνοχής ανάμεσα σε χώρες και κυρίως περιφέρειες της Ε.Ε που υστερούν.
Με το ΕΣΠΑ ενισχύονται μέσα από ένα συνολικό, ολιστικής υφής προγραμματισμό οι πολιτικές συνοχής της Ένωσης προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανισότητες. Αποτελεί ένα <<έγγραφο προγραμματισμού>> με στόχο να επιτευχθούν πολλαπλοί στόχοι για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής .
Οι στόχοι που έθεσε ο ΕΣΠΑ διατυπώθηκαν σε 4 επίπεδα των στρατηγικών στόχων, επίπεδο θεματικών (5) και χωρικών (3) προτεραιοτήτων, όπως απαιτείται από το Γενικό Κανονισμό των Ταμείων και τέλος επίπεδο γενικών στόχων (17), στους οποίους αναλύεται κάθε θεματική προτεραιότητα, επίπεδο των ειδικών στόχων και των κυρίως μέσων επίτευξης αυτών. Αυτό το στρατηγικό πλαίσιο ανάπτυξης δεν διαμορφώθηκε χωρίς τη γνώμη και προγραμματικές προτάσεις των κρατών μελών τα οποία αποτελούν τους αποδέκτες αυτών των χρηματοδοτικών εισροών. Αντανακλά, μεταξύ άλλων, εθνικές προτεραιότητες και αναπτυξιακές ανάγκες που εντάσσονται σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο που θα δημιουργήσει συνθήκες σύγκλισης με βάση τους στόχους που τέθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 16ης Δεκεμβρίου 2005.
Η σημασία των προγραμμάτων χρηματοδότησης ως ένα πλαίσιο παροχής μέσων είναι σημαντική για την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας .Το σύνολο των φορέων οφείλουν να ενεργοποιηθούν προκειμένου το ποσοστό απορροφητικότητας να αυξηθεί. Αυτό αποτελεί εθνικό στοίχημα σε συνθήκες διευρυμένης δημοσιονομικής κρίσης οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα με βέλτιστο τρόπο.
Στην περίπτωση της Ελλάδας εσωτερικά δεδομένα οδήγησαν σε συγκεκριμένες προτάσεις με στόχο να αντιμετωπιστούν καταγεγραμμένα προβλήματα(πχ. 63% του πληθυσμού της χώρας σε καθεστώς μεταβατικής στήριξης) και ανάγκες σε επίπεδο περιφερειών και τομέων δράσης.
Το τελευταίο ΕΣΠΑ χαρακτηρίστηκε από ευελιξία σε σχέση με το προηγούμενο, περισσότερο στοχευόμενες δράσεις και μικρότερο πλήθος Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.
Την τελευταία τριετία ωστόσο προβλήματα προέκυψαν από την αδυναμία συμμετοχής των φορέων σε αυτά λόγω έλλειψης ιδίων πόρων. Αυτό είναι κατανοητό υπό τις παρούσες συνθήκες δημοσιονομικής κρίσης και δραματικά περιορισμένης ρευστότητας.
Σε κάθε περίπτωση το ΕΣΠΑ αποτέλεσε μία αναπτυξιακή όαση για τη χώρα και επέτρεψε τη χρηματοδότηση έργων υποδομής που δε θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.
Καλούμαστε σήμερα να καταθέσουμε προτάσεις με στόχο τη μεγιστοποίηση χρηματοδοτικών εισροών οι οποίες θα αντιμετωπίσουν ταμειακά και γενικά αναπτυξιακά ζητήματα και προβλήματα.
Η ενεργοποίηση όλων των φορέων θα αποτελέσει κλειδί επιτυχίας για το μέλλον.
Γιώργος Καγιάς
Περιφερειακός Σύμβουλος
Κεντρικής Μακεδονίας
