Μας ρωτήσατε, απαντούμε:
1) Στο δημόσιο
καθιερώθηκε ως αργία με πράξη νομοθετικού περιεχομένου του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, που επικυρώθηκε από τη Βουλή στις 12/5/1981 (Νόμος 1187/81 ΦΕΚ Α' 126/12-05-1981),«περί καθιερώσεως πενθημέρου εβδομάδος εργασίας των δημοσίων εν γένει υπηρεσιών και ρυθμίσεως συναφών θεμάτων»
Σύμφωνα με αυτόν:
2) στον ιδιωτικό τομέα
δεν υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη.
Η εορτή του Αγίου Πνεύματος (Δευτέρα της Πεντηκοστής), είναι για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις εργάσιμη μέρα και όχι εξαιρέσιμη γιορτή, εκτός αν έχει καθιερωθεί ως αργία με Διάταγμα, Υπουργική Απόφαση, Κανονισμό, Συλλογική Σύμβαση Εργασίας κλπ, ή κατ’ έθιμο.
Για ποιες κατηγορίες εργαζομένων έχει καθιερωθεί ως αργία, με βάση (κυρίως) Συλλογικές Συμβάσεις:
Η εορτή του Αγίου Πνεύματος θεωρείται αργία, σύμφωνα με ειδικές διατάξεις των οικείων συλλογικών συμβάσεων ή άλλων αποφάσεων, για τις εξής κατηγορίες μισθωτών:
Βιβλιοπωλείων,
Διαγνωστικών Κέντρων,
Δημοσιογράφους Περιοδικών,
Εργοδηγούς Σχεδιαστές,
Ευγηρίας Οίκων,
Εφημερίδων Αθηνών και Θεσσαλίας κλπ,
Ηλεκτροτεχνίτες Βιομηχανίας και Καταστημάτων,
Θυρωρούς,
Καπνοβιομηχανιών,
Κλινικών,
Ξυλεμπορικών Καταστημάτων (Αθηνών – Πειραιώς – Περιχώρων),
Περιοδικών,
Πετρελαιοειδών επιχειρήσεων,
Πρακτορείων Ναυτιλιακών κλπ.,
Ραδιοηλεκτρολόγους – Ραδιοτεχνίτες βιομηχανίας,
Ραδιοφωνικών Σταθμών,
Ραδιοφώνου Τεχνικούς,
Ρυμουλκών Ναυαγοσωστικών Γραφείων,
Τηλεοπτικών Σταθμών,
Τηλεοράσεως τεχνικούς Β. Ελλάδος,
Τυπογράφους Επαρχ. Εφημερίδων,
Φορτοεκφορτοτές Ημερήσιων Εφημερίδων,
Φροντιστηρίων Μέσης, Ανώτερης, Ανώτατης Εκπαίδευσης, και Ξένων Γλωσσών,
Φωτοστοιχειοθέτες,
Χειριστές βιομηχανικών κλπ επιχειρήσεων,
Λατομείων Πέτρας-Μαρμάρου και Τεχνικών Έργων.
Για παράδειγμα, όπως ενημερώνει το συνδικαλιστικό όργανο των δημοσιογράφων:
H γιορτή του Αγίου Πνεύματος τη Δευτέρα 9 Ιουνίου 2014 είναι ημέρα υποχρεωτικής αργίας για τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ. Κατά συνέπεια, οι συντάκτες των εφημερίδων, των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και του ΑΠΕ-ΜΠΕ που θα εργαστούν την ημέρα αυτή θα αμειφθούν όπως στις αργίες.
Πώς πληρώνεται:
Για παράδειγμα, όπως ενημερώνει το συνδικαλιστικό όργανο των δημοσιογράφων:
H γιορτή του Αγίου Πνεύματος τη Δευτέρα 9 Ιουνίου 2014 είναι ημέρα υποχρεωτικής αργίας για τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ. Κατά συνέπεια, οι συντάκτες των εφημερίδων, των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και του ΑΠΕ-ΜΠΕ που θα εργαστούν την ημέρα αυτή θα αμειφθούν όπως στις αργίες.
Πώς πληρώνεται:
Όσοι εργαζόμενοι δεν προσέλθουν στην εργασία τους (αδικαιολόγητα) δεν δικαιούνται το ημερομίσθιο της ημέρας αυτής το οποίο και θα αφαιρεθεί από τις αποδοχές τους.
Ορισμένες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας ή Διαιτητικές Αποφάσεις, έχουν καθιερώσει την ημέρα αυτή ως αργία, συνεπώς οι μισθωτοί δεν είναι υποχρεωμένοι να προσφέρουν εργασία. Στην περίπτωση αυτή, οι ημερομίσθιοι που δεν εργαστούν δεν δικαιούνται αμοιβή αφού δεν ορίζεται με διάταξη νόμου η πληρωμή του ημερομισθίου σε μη εξαιρέσιμες αργίες. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις που κατά συνήθεια η επιχείρηση την ημέρα αυτή αργεί καταβάλλοντας το ανάλογο ημερομίσθιο. Όσοι ημερομίσθιοι εργαστούν θα λάβουν το κανονικό τους ημερομίσθιο. Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό και δεν θα εργαστούν θα λάβουν το μισθό τους χωρίς προσαύξηση, ενώ αν εργαστούν δικαιούνται επί πλέον 1/25 του μισθού του.
Προσαύξηση κατά 75% οφείλεται μόνο στις περιπτώσεις που υπάρχει σχετικός όρος για καταβολή του σε Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α., καθορίζει δηλαδή την ημέρα αυτή ως υποχρεωτική αργία.
Στη περίπτωση αυτή η αργία αυτή εξομοιώνεται ως προς τις συνέπειες και τα αποτελέσματα με την αργία της Κυριακής. Οι εργαζόμενοι που υπάγονται στις συμβάσεις αυτές δικαιούνται να μην εργασθούν την ημέρα αυτή λαμβάνοντες οι μεν αμειβόμενοι με ημερομίσθιο , το ημερομίσθιο τους, οι δε αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, ολόκληρο το μισθό τους.
Όσοι εργασθούν κατά την ημέρα αυτή, δικαιούνται εκτός των ημερήσιων αποδοχών τους και προσαύξηση 75% που υπολογίζεται επί του νομίμου ημερομισθίου τους.
3) Στα εμπορικά καταστήματα και καταστήματα τροφίμων
Ορισμένες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας ή Διαιτητικές Αποφάσεις, έχουν καθιερώσει την ημέρα αυτή ως αργία, συνεπώς οι μισθωτοί δεν είναι υποχρεωμένοι να προσφέρουν εργασία. Στην περίπτωση αυτή, οι ημερομίσθιοι που δεν εργαστούν δεν δικαιούνται αμοιβή αφού δεν ορίζεται με διάταξη νόμου η πληρωμή του ημερομισθίου σε μη εξαιρέσιμες αργίες. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις που κατά συνήθεια η επιχείρηση την ημέρα αυτή αργεί καταβάλλοντας το ανάλογο ημερομίσθιο. Όσοι ημερομίσθιοι εργαστούν θα λάβουν το κανονικό τους ημερομίσθιο. Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό και δεν θα εργαστούν θα λάβουν το μισθό τους χωρίς προσαύξηση, ενώ αν εργαστούν δικαιούνται επί πλέον 1/25 του μισθού του.
Προσαύξηση κατά 75% οφείλεται μόνο στις περιπτώσεις που υπάρχει σχετικός όρος για καταβολή του σε Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α., καθορίζει δηλαδή την ημέρα αυτή ως υποχρεωτική αργία.
Στη περίπτωση αυτή η αργία αυτή εξομοιώνεται ως προς τις συνέπειες και τα αποτελέσματα με την αργία της Κυριακής. Οι εργαζόμενοι που υπάγονται στις συμβάσεις αυτές δικαιούνται να μην εργασθούν την ημέρα αυτή λαμβάνοντες οι μεν αμειβόμενοι με ημερομίσθιο , το ημερομίσθιο τους, οι δε αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, ολόκληρο το μισθό τους.
Όσοι εργασθούν κατά την ημέρα αυτή, δικαιούνται εκτός των ημερήσιων αποδοχών τους και προσαύξηση 75% που υπολογίζεται επί του νομίμου ημερομισθίου τους.
3) Στα εμπορικά καταστήματα και καταστήματα τροφίμων
δεν ήταν ποτέ αργία. Όμως, με το ν.2639/98, δόθηκε η δυνατότητα στους Νομάρχες να την καθορίζουν ως αργία και πράγματι στην πράξη, οι περισσότεροι Νομάρχες εξέδωσαν αποφάσεις, που καθόριζαν την εορτή αυτή, ως "υποχρεωτική αργία". Το 2011 όμως, με το Ν.3996/11 αφαιρέθηκε αυτό το "προνόμιο", από τους Νομάρχες (νυν Αντιπεριφερειάρχες), με αποτέλεσμα να μην είναι πλέον αργία, πράγμα που δημιουργεί έντονες αντιδράσεις και "αντάρτικα" από Εμπορικούς Συλλόγους, που ζητούν από τα μέλη τους να μην ανοίξουν τα καταστήματα, παρά την έλλειψη νομοθετικής πρόβλεψης. Αυτό σημαίνει όμως ότι θα πρέπει να πληρώσουν κανονικό ημερομίσθιο στους υπαλλήλους τους, εφόσον η μη προσέλευση τους στην εργασία, οφείλεται σε υπαιτιότητα του εργοδότη.
Η οριστική διευθέτηση του ζητήματος, μπορεί και πρέπει να γίνει εαν επανέλθει η δυνατότητα στους Αντιπεριφερειάρχες ή Περιφερειάρχες να την καθορίζουν ως αργία στην περιοχή ευθύνης τους, κάτι που έχει ζητήσει ήδη ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας για παράδειγμα.
