Με αφορμή τα 100 χρόνια του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης

Του Δημήτρη Γαρούφα*

Αφορμή για το σημερινό σημείωμα ήταν η έκδοση ενδιαφέροντος βιβλίου του επίτιμου δικηγόρου Σερρών Γ. Παπανίκου για τον δικηγορικό σύλλογο Σερρών που συμπλήρωσε 100 χρόνια ζωής.

Υπενθυμίζω ότι με την απελευθέρωση της Μακεδονίας το 1912-1913 δημιουργήθηκε θέμα και δικηγορικών συλλόγων. ΄Ετσι εκδόθηκε Β.Δ «περί ορισμού ημέρας προς συγκρότηση των δικηγορικών συλλόγων εις τας νέας χώρας»(ΦΕΚ 138/23-5-1914) στο οποίο ορίζονταν ότι στις 15-6-1914 ημέρα Κυριακή και ώρα 10π.μ. θα συνέρχονταν οι δικηγόροι κάθε Πρωτοδικείου στην αίθουσα συνεδριάσεων του Πρωτοδικείου και με προεδρεύοντα τον αρχαιότερο θα εξέλεγαν Δ.Σ ..

Στις 15-6-1914 λοιπόν ιδρύθηκαν οι Δικηγορικοί Σύλλογοι στις λεγόμενες «νέες χώρες» και φυσικά και ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης με πρώτο πρόεδρό τον Νικόλαο Δημητριάδη .. και νομίζω ότι η επέτειος αυτή είναι ευκαιρία απολογισμού, υπόμνησης αγώνων και προβληματισμού για το μέλλον.

Ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, που στις 15-6-2014 συμπλήρωσε 100 χρόνια ζωής ως ΝΠΔΔ σωματειακού χαρακτήρα, σε αρκετές περιπτώσεις (ανάλογα με τα πρόσωπα που τον διοικούσαν) υπήρξε πρωτοπόρος με αισθητή την παρουσία του στην πόλη και την Ελλάδα, με ψηφίσματα, πρωτοβουλίες του κλπ.

Ενδεικτικά υπενθυμίζω ότι στην διάρκεια της Γερμανικής κατοχής ο ΔΣΘ με στόχο την σωτηρία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης επεξεργάστηκε σχέδιο που υπεβλήθη στις Γερμανικές αρχές με το οποίο ζητούσε να μην σταλούν οι Εβραίοι σε Γερμανία-Πολωνία αλλά να τους εγκαταστήσουν σε νησί του Αιγαίου μέχρι πέρατος πολέμου, όπου θα διατρέφονταν από τις περιουσίες τους…Το αίτημα απορρίφθηκε από τους Γερμανούς και το έγγραφο(ενημέρωσα πριν χρόνια τον πρόεδρο της Ισραηλιτικής κοινότητας) βρέθηκε στα Γερμανικά αρχεία από τον Π. Ενεπεκίδη…..Την ίδια εποχή(όπως περιγράφει ο Τζών Θωμάς στον Α΄ τόμο σελ.39 του βιβλίου του «συμβολή στην ιστορία του δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης») με πρωτοβουλία του Προέδρου Πρωτοδικών ΄Αγγελου Κουτσουμάρη, για να διασωθούν παιδιά Εβραίων, σε συνεννόηση με τους δικηγόρους ( οι περισσότεροι κατέβαλλαν εξ΄ ιδίων τα έξοδα ) γίνονταν σε έκτακτες δικασίμους καθημερινά υιοθεσίες παιδιών Εβραίων από Χριστιανικές οικογένειες..κι΄ έτσι σε 15 μέρες έγιναν 400 υιοθεσίες..Το ανακάλυψαν οι Γερμανοί και αναζήτησαν τους υπευθύνους.. Ο Δικαστής αυτός παρουσιάστηκε οικειοθελώς στον Γερμανό στρατιωτικό Διοικητή, παρόντος και του Μάξ Μέρτεν, και δήλωσε ότι αυτός ήταν εμπνευστής του σχεδίου για να σώσει τα παιδιά των Εβραίων, ότι αναλαμβάνει την ευθύνη και ζητά να μην διωχθούν οι δικηγόροι. Οι Γερμανοί θαύμασαν το θάρρος του και τον άφησαν ελεύθερο…Με την ευκαιρία θα ήθελα να επισημάνω ότι αυτόν τον ηρωϊκό δικαστή τον ξέχασαν όλοι και δεν τίμησε τη μνήμη του ούτε η Εβραϊκή κοινότητα, ούτε ο Δήμος Θεσσαλονίκης ούτε κάποια δικαστική ένωση..Την ίδια εποχή της κατοχής ο ΔΣΘ φιλοξένησε στην Θεσσαλονίκη πολλούς δικηγόρους που είχαν διώξει από Σέρρες, Δράμα, Καβάλα οι Βούλγαροι, υπέβαλλε υπόμνημα στην διεθνή διάσκεψη το 1945 ζητώντας ικανοποίηση των εθνικών μας δικαίων κι΄ ήταν από τους πρώτους φορείς που μεταπολεμικά ζήτησε πλήρη εκλογικά δικαιώματα για τις γυναίκες..

Υπήρξα πρόεδρος του ΔΣΘ την περίοδο 2005-2008 και μερικά από τα ψηφίσματα της περιόδου αυτής με διαχρονικό ενδιαφέρον , ως «επίμετρο» συμπεριλήφθηκαν στο βιβλίο μου «Με το βλέμμα στο μέλλον» κι΄ ενδεικτικά υπενθυμίζω ότι στις 16-11-2006 καταγγείλαμε «προφητικά» την υπερχρέωση των Ελλήνων πολιτών, στις 8-4-2005 την «προσμέτρηση των λευκών ψηφοδελτίων μόνο στην Κεντρική Μακεδονία», στις 28-3-2005 ζητήσαμε και πετύχαμε αλλαγή του τρόπου επιθεώρησης δικαστηρίων, στις 27-1-2006 καταγγείλαμε τεκμηριωμένα την αποβιομηχάνιση της Θεσσαλονίκης και στις 6-7-2007 την εξέλιξη της υπόθεσης Βατοπεδίου.

Κλείνοντας θα ήθελα να πω επιγραμματικά στους νέους συναδέλφους , που βιώνουν περισσότερο τη θύελλα της κρίσης, να θυμούνται πως ο ρόλος των δικηγορικών συλλόγων είναι να λειτουργούν ως ανάχωμα στην αυθαιρεσία της εξουσίας προστατεύοντας τα συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών, κι ότι ρόλος του δικηγόρου διαχρονικά είναι να υπερασπίζεται τα δικαιώματα του μερμηγκιού απέναντι στον ελέφαντα..

*Δικηγόρος-πρώην πρόεδρος του ΔΣΘ.