Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και αποτελεί τη συχνότερη διαταραχή του οισοφάγου στο Δυτικό κόσμο. Συνήθως οφείλεται σε ατελή σύγκλειση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (ανεπάρκεια) ή σε διαφραγματοκήλη, δηλαδή...
είσοδο τμήματος του στομάχου (θόλος στομάχου) στο θώρακα διαμέσου του διαφράγματος. Τα συμπτώματα ποικίλουν από καούρες και ξινίλες έως βήχα, βραχνάδα και βρογχικό άσθμα.
Η θεραπεία περιλαμβάνει φαρμακευτική καταστολή του υδροχλωρικού οξέος που παράγεται στο στομάχι ή αντιπαλινδρομικό χειρουργείο (θολοπτύχωση). Η χειρουργική επέμβαση ορισμένες φορές συνοδεύεται από ανεπιθύμητες ενέργειες όπως δυσφαγία και φούσκωμα. Αντίθετα, οι ασθενείς που φοβούνται να υποβληθούν σε χειρουργείο αναγκάζονται να λαμβάνουν μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή που επίσης συνοδεύεται από σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. Για τους λόγους αυτούς συνεχίζεται η έρευνα γύρω από την αλλαγή στον τρόπο ζωής και τη δίαιτα για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης.
Η επίπτωση της παχυσαρκίας στην γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι εμφανής σε όλες τις παραμέτρους της νόσου. Συγκεκριμένα, η παχυσαρκία σχετίζεται με επιδείνωση των συμπτωμάτων της παλινδρόμησης, με διαβρωτική οισοφαγίτιδα, με τον βαθμό έκθεσης του οισοφάγου στο όξινο γαστρικό περιεχόμενο που παλινδρομεί στον οισοφάγο, και με τις επιπλοκές από την παλινδρόμηση που αναφέρονται παραπάνω.
Οι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί αυτής της συσχέτισης περιλαμβάνουν:
α) Γενετικούς παράγοντες που καθορίζουν το σπλαχνικό λίπος και τα επίπεδα οιστρογόνων στο αίμα.
β) Μηχανικούς παράγοντες. Η παχυσαρκία αυξάνει την κοιλιακή πίεση που οδηγεί σε διαταραχή της γαστροοισοφαγικής συμβολής και δημιουργία διαφραγματοκήλης.
γ) Διαταραχή της κινητικότητας του οισοφάγου εξαιτίας της παχυσαρκίας.
Αντίθετα, η απώλεια βάρους βελτιώνει αναμφισβήτητα τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ωστόσο οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και στη δίαιτα ορισμένες φορές δεν αρκούν για την μακροχρόνια αντιμετώπιση της παθολογικής παχυσαρκίας. Στις περιπτώσεις αυτές, η αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και η αποκατάσταση της διαφραγματοκήλης αποτελούν σημαντικά σημεία στη βαριατρική χειρουργική αντιμετώπισης της παχυσαρκίας.
Αν και δεν έχει ακόμη διαπιστωθεί ποια ακριβώς επέμβαση θα πρέπει να προτιμάται στην περίπτωση γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης σε παθολογικά παχύσαρκους ανθρώπους, εντούτοις φαίνεται ότι το γαστρικό bypass προσφέρει την καλύτερη εγγύηση επιτυχίας. Η αποκατάσταση της διαφραγματοκήλης ταυτόχρονα με τη βαριατρική επέμβαση θεωρείται από αρκετούς συγγραφείς ότι έχει πρόσθετο όφελος στον έλεγχο των συμπτωμάτων της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Χρήστος Ζαβός, Γαστρεντερολόγος Θεσσαλονίκη, http://peptiko.gr
