Θερμικό έγκαυμα οισοφάγου από καυτά ροφήματα ή φαγητά

του Χρήστου Ζαβού, Γαστρεντερολόγου

Το οξύ θερμικό έγκαυμα του οισοφάγου από τροφές προκαλείται ...

από την κατανάλωση πολύ ζεστών ροφημάτων ή φαγητών (πχ σούπας). Το έγκαυμα του οισοφάγου εμφανίζεται με τη μορφή «καραμελένιων γλυκών», δηλαδή ως εναλλασσόμενες άσπρες και κόκκινες λωρίδες που αντιστοιχούν σε έλκη ή ψευδομεμβράνες. Η ενδοσκοπική εμφάνιση του οισοφάγου σαν καραμελένιο γλυκό αποτελεί το τυπικό ενδοσκοπικό χαρακτηριστικό του θερμικού εγκαύματος του οισοφάγου από κατανάλωση καυτών ροφημάτων.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η ενδοσκοπική εμφάνιση στα αρχικά στάδια παρουσιάζει μια λευκωπή ψευδομεμβράνη, ενώ στη συνέχεια (έπειτα από 4 ημέρες) εμφανίζεται η χαρακτηριστική εικόνα του καραμελένιου γλυκού. Συνεπώς, η ενδοσκοπική εικόνα εξαρτάται από τον χρόνο που θα γίνει η γαστροσκόπηση μετά την κατανάλωση του καυτού ροφήματος ή φαγητού. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζουν η εξακολουθητική κατανάλωση καυτών υγρών ή τροφίμων, η ποσότητα που καταναλώθηκε και το είδος της τροφής (στερεάς ή υγρής) που καταναλώθηκε.

Τα συμπτώματα του θερμικού εγκαύματος του οισοφάγου από τροφές περιλαμβάνουν δυσφαγία (αδυναμία κατάποσης στερεών), οδυνοφαγία (πόνο στην κατάποση στερεών και υγρών), και δυσφορία στο στήθος. Στη διαφορική διάγνωση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η οισοφαγίτιδα από χάπια, οι βλάβες από ακτινοθεραπεία, λοιμώξεις του οισοφάγου από Candida, ερπητοϊό ή Κυτταρομεγαλοϊό, σοβαρή οισοφαγίτιδα από παλινδρόμηση και καρκίνος του οισοφάγου. Η λεπτομερής λήψη του ιστορικού θα βοηθήσει στη σωστή διάγνωση.

Έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις στένωσης του οισοφάγου έπειτα από θερμικό έγκαυμα που προκλήθηκε από την κατανάλωση καυτών ροφημάτων ή φαγητών. Ορισμένες περιπτώσεις στένωσης βελτιώθηκαν έπειτα από φαρμακευτική αγωγή με αντιεκκριτικά φάρμακα, όμως υπήρχαν και περιπτώσεις που χρειάσθηκαν διαστολές του οισοφάγου, ενδοσκοπική τοποθέτηση μεταλλικών στεντ ή χειρουργική αντιμετώπιση (οισοφαγεκτομή).

Τέλος, όλες οι επιδημιολογικές μελέτες που έχουν δημοσιευθεί μέχρι τώρα συσχετίζουν την συστηματική κατανάλωση πολύ θερμών ροφημάτων και τροφών με τον καρκίνο του οισοφάγου (ειδικά σε όσους είναι και καπνιστές, δηλαδή σε όσους συνδυάζουν καυτό καφέ με τσιγάρο). Εντούτοις, υπάρχουν μεθοδολογικά προβλήματα που εστιάζονται κυρίως στον αναδρομικό σχεδιασμό των μελετών (οι μελέτες αυτές βασίζονται σε ερωτηματολόγια που απαιτούν ανάκληση της μνήμης για τις συνήθειες των ανθρώπων που καταναλώνουν συστηματικά καυτά ροφήματα και φαγητά). Σε κάθε περίπτωση, έχει διαπιστωθεί ότι η κατάποση μιας γουλιάς καυτού ροφήματος (καφές ή τσάι) θερμοκρασίας άνω των 65°C, ανεβάζει τη θερμοκρασία του οισοφάγου κατά 8-12°C, ανάλογα με την ποσότητα της γουλιάς που καταπίνουμε.

Χρήστος Ζαβός, Γαστρεντερολόγος, http://peptiko.gr

Βιβλιογραφία

1. Lee YM, Kim SM, Kim JY, et al. Various upper endoscopic findings of acute esophageal thermal injury induced by diverse food: a case series. Clin Endosc 2014;47:447-51.

2. Kitajima T, Momose K, Lee S, et al. Benign esophageal stricture after thermal injury treated with esophagectomy and ileocolon interposition. World J Gastroenterol 2014;20:9205-9.

3. Islami F, Boffetta P, Ren JS, et al. High-temperature beverages and foods and esophageal cancer risk--a systematic review. Int J Cancer 2009;125:491-524.