Αμάν πια μ’ αυτό το «εξ’»

Συνεχίζω να διαβάζω τη χρήση της λέξης «εξ’» και πληγώνονται τα ματάκια μου, αλλά και η αισθητική μου. Πόσες φορές θα το πούμε; Η λέξη «εκ» είναι πρόθεση, όπως οι λέξεις από, δια, κατά, προ, επί, ανά. Όταν, λοιπόν, αυτές οι λεξούλες ακολουθούνται από λέξεις που αρχίζουν με φωνήεν,
αποβάλλουν το φωνήεν τους, τη θέση του οποίου καταλαμβάνει η απόστροφος. Έτσι, αντί «επί απλού χάρτου» λέμε «εφ’ απλού χάρτου», αντί «από όπου» λέμε «απ’ όπου», αντί «δια ενός» λέμε «δι’ ενός», αντί «κατά ευθείαν» λέμε «κατ’ ευθείαν».
Η πρόθεση «εκ», όμως, δεν λήγει σε φωνήεν. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν έχει κάποιο φωνήεν να αποβάλει, όταν ακολουθείται από λέξη που αρχίζει με φωνήεν. Απλώς για λόγους ευφωνίας το «κ» τρέπεται σε «ξ», όπως το «π» τρέπεται σε «φ». Αντί, λοιπόν, «εκ ολοκλήρου» λέμε «εξ ολοκλήρου», αντί «εκ αρχής» λέμε «εξ αρχής», αντί «εκ όρχεων» λέμε «εξ όρχεων», αντί «εκ ορισμού» λέμε «εξ ορισμού», αντί «εκ όλων» λέμε «εξ όλων», αντί «εκ άλλου» λέμε «εξ άλλου» κ.ο.κ. [υπάρχει βέβαια και το τραγικό «εξ από ανέκαθεν» που λένε οι μορφωμένοι, αλλά αυτό βγάζει μάτι είτε το γράψουμε με απόστροφο είτε χωρίς].
Παράκληση, λοιπόν, προς αδελφούς και αδελφάς εν Μνημονίω, αλλά και μανδαρίνους που συντάσσουν εγκυκλίους και υπουργικάς αποφάσεις. Μη γράφετε «εξ΄». Λυπηθείτε τα ματάκια μου.

Σωτήριος Καλαμίτσης
Υ.Γ. Το «έξ’ από ‘δω» δεν εμπεριέχει την πρόθεση «εξ», αλλά το τοπικό επίρρημα «έξω», εξ ου και η απόστροφος στη θέση του ωμέγα που αποβάλλεται χάριν ευφωνίας πάντοτε.