Συνολικά, κοντά στους 270.000 ασφαλισμένους ανέρχεται ο αριθμός όσων βρίσκονται ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση με ειδικά όρια, είτε για πρόωρη, είτε για πλήρη σύνταξη. Από αυτούς, 150.000 ασφαλισμένοι έχουν ήδη θεμελιώσει δικαίωμα, έχουν δηλαδή συμπληρώσει τόσο τα απαιτούμενα κάθε φορά έτη ασφάλισης όσο και το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.
Δεν θα θιγούν οι μητέρες με ανήλικα παιδιά
Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας τονίζει σε όλους τους τόνους ότι δεν θα θιγούν μητέρες με ανήλικα τέκνα, άτομα με ειδικές ανάγκες, εργαζόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, καθώς και ασφαλισμένοι πριν από το 1983.
Ως γνωστόν οι θεσμοί απαιτούν στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης να μην υπάρχουν πλέον παράθυρα για πρόωρες συντάξεις και δικαίωμα συνταξιοδότησης πριν από τα 62 για μειωμένη σύνταξη και τα 67 για πλήρη.
Για το θέμα της εξάλειψης των κινήτρων και των ανοικτών παραθύρων που οδηγούν σε πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, στο στόχαστρο πιθανότατα θα μπουν όσοι ασφαλισμένοι – δημόσιοι υπάλληλοι και εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ και τράπεζες – έχουν κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012, και μπορεί να εφαρμοστεί είτε με τη μέθοδο της σταδιακής αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (όπως προέβλεπε το e-mail Χαρδούβελη) είτε με την κατάργηση των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου και την επιβολή επιπλέον κινήτρων ή αντικινήτρων σε όσους επιλέγουν την πρόωρη έξοδο.
Κινδυνεύουν και όσοι έχουν συμπληρώσει 35 έτη
Σε ό,τι αφορά τους ασφαλισμένους πριν από το 1983 (κατά κύριο λόγο δημόσιοι υπάλληλοι και ασφαλισμένοι στα Ειδικά Ταμεία) η βασική πρόταση που εξετάζεται προβλέπει οι ανατροπές να αφορούν ένα τμήμα των παλιών ασφαλισμένων που έχει μέχρι 25 χρόνια ασφάλισης. Ωστόσο, αν δεν συγκεντρωθούν τα απαιτούμενα χρήματα δεν αποκλείεται να μη γλιτώσουν και όσοι αποχωρούν με 35ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.
Ένα άλλο σενάριο αφορά την εθελούσια έξοδο. Δηλαδή στα λεγόμενα Ειδικά Ταμεία και κυρίως στα Ταμεία των τραπεζοϋπαλλήλων, να εξεταστεί η διακοπή των προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου. Περίπου 10.000 υπάλληλοι έχουν αποχωρήσει μέσω των συγκεκριμένων προγραμμάτων τα τελευταία χρόνια. «Έχω ζητήσει να γίνουν αναλογιστικές μελέτες για τις σκανδαλώδεις εθελούσιες εξόδους σε πρώην ΔΕΚΟ και τράπεζες», επισημαίνει ο αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων Δημήτρης Στρατούλης.
Τέλος σε ό,τι αφορά το ΙΚΑ, μελετάται να υπάρξουν κίνητρα ώστε ηλικιωμένοι άνεργοι να συνεχίσουν την αναζήτηση εργασίας και να παραμείνουν στον χώρο αντί να βγουν σε πρόωρη σύνταξη.
Όποιος πρόλαβε τη σύνταξη πήρε
Ένας στους τρεις ασφαλισμένους έχει τη δυνατότητα να βγει στη σύνταξη πρόωρα πριν από τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του, εκ των οποίων ασφαλισμένοι πριν από το 1983 που αποχωρούν με 35ετία, γυναίκες που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010, αλλά και εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Μια σειρά ασφαλιστικών διατάξεων δίνει δυνατότητα εξόδου με μειωμένη σύνταξη, από τα 50 έως τα 60 για όσους πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012, με μεγάλες κερδισμένες τις μητέρες ανηλίκων. Για όσους κλειδώνουν το δικαίωμα από το 2013 και μετά πρόωρη σύνταξη – όπου αυτή προβλέπεται – δίνεται στα 62 (καθώς πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 67).
Στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν στη Βουλή από το υπουργείο Εργασίας δείχνουν πως στα ταμεία του Δημοσίου και το ΙΚΑ το 75% των εργαζομένων βγαίνει σε πρόωρη συνταξιοδότηση. Συνολικά το 75,88% βγαίνει στη σύνταξη κάτω από τα εθνικά όρια ηλικίες. Η κατάσταση μάλιστα είναι ακόμα χειρότερη στα ευγενή Ταμεία όπου το 91,6% παίρνει σύνταξη κάτω από τα εθνικά όρια συνταξιοδότησης.
