ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΑΛΛΑ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΤΙ ΤΡΩΜΕ

«Οι αόρατοι εχθροί...»

Κάποιοι μικροοργανισμοί του «κερατά»... κάποια ζωντόβολα που ούτε τα πιάνει το μάτι μας, επιβουλεύονται την υγεία μας και υπόσχονται να κάνουν τις διακοπές μας κόλαση, αν δεν τηρούμε εμείς ή κάποιοι άλλοι για λογαριασμό μας τους κανόνες υγιεινής.

Το σκηνικό της κόλασης είναι σχεδόν έτοιμο λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν και περιλαμβάνει «αόρατους εχθρούς», «μπάνιο» σε κρύο ιδρώτα, διάχυτοι πόνοι, διάρροιες, εμετοί, το μόνο ίσως που λείπει είναι οι θειούχες αναθυμιάσεις...που αν κάνετε τις διακοπές σας σε κάποια λουτρόπολη με ιαματικά νερά ή σε κάποιο θέρετρο όπου υπάρχει και ηφαίστειο πληρούνται ίσως όλες οι προδιαγραφές για κόλαση πιστοποιημένη με σύστημα ISO...

- Για να απολαύσετε λοιπόν ανέμελοι «το θεσμοθετημένο και κεκτημένο δικαίωμα στην τεμπελιά» έστω και αν πρόκειται για λίγες μέρες - αυτές των διακοπών - οφείλετε να γνωρίζετε και να τηρείτε κάποιους κανόνες υγιεινής προκειμένου να αποφύγετε στην καλύτερη περίπτωση μια ενδεχόμενη γαστρεντερίτιδα και στην χειρότερη...θεός φυλάξει...

- Οι εξωτικοί προορισμοί θεωρούνται υψηλού κινδύνου και μας επιφυλάσσουν περισσότερους και πολύ πιο σοβαρούς κινδύνους. Ειδικά οι χώρες του τρίτου κόσμου όπως της Αφρικής, της Ασίας, της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής επειδή οι τήρηση των κανόνων υγιεινής είναι «ψιλά γράμματα», κάθε άλλο παρά αυτονόητη είναι η εφαρμογή τους. 

Ο δεύτερος εξίσου σημαντικός λόγος είναι ότι σε ξένες χώρες, ακόμα και εκεί που τηρούνται οι κανόνες υγιεινής η «χλωρίδα» του εκάστοτε τόπου περιλαμβάνει πολύ διαφορετικά μικρόβια από αυτά της Ελλάδας, με τα οποία δεν είμαστε εξοικειωμένοι. Οπότε παρατηρείται το φαινόμενο οι τουρίστες να είναι εξαιρετικά ευάλωτοι στην έκθεσή τους σ΄ αυτούς τους λοιμογόνους παράγοντες (μικρόβια) ενώ οι ντόπιοι επηρεάζονται ελάχιστα, λόγω ανάπτυξης ανοσίας. Ανοσία είναι η φυσική ικανότητα του οργανισμού να παράγει αντισώματα.

Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού αυξάνουν τον μικροβιακό πληθυσμό των τροφίμων με ταχύτητα γεωμετρικής προόδου!!!

Γαστρεντερίτιδες

Αναφερόμενοι στις γαστρεντερίτιδες που είναι ο πιο πιθανός κίνδυνος για κάποιον που σκοπεύει να παραθερίσει εντός Ελλάδος, μπορούν να προκληθούν από βακτήρια, λίγες ώρες μετά την κατανάλωση του τροφίμου και διαρκούν 1-2 μέρες χωρίς πυρετό, σε αντίθεση με την ιογενή γαστρεντερίτιδα που οφείλεται σε εντεροιούς και ιούς που μπορούν να εισέλθουν από το αναπνευστικό οι οποίες διαρκούν 2-3 μέρες και είναι εμπύρετες. 

Στη συνέχεια θα προσεγγίσουμε δύο από τους σπουδαιότερους μικροοργανισμούς, από άποψη συχνότητας κρουσμάτων για την Ελλάδα, για να μην χαθούμε καλοκαιριάτικα στον κυκεώνα της μικροβιολογίας...

Μικροοργανισμοί... ένας θαυμαστός μα και επώδυνος μικρόκοσμος...

- Η E. Coli ή κολοβακτηρίδιο, αποτελεί δείκτη επιμόλυνσης από κόπρανα. Το κυριότερο σύμπτωμά της είναι η ακατάσχετη διάρροια που μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση και διαταραχές των ηλεκτρολυτών.

- Στην γειτονική Τουρκία είναι πολύ σύνηθες φαινόμενο στους τουρίστες, η λεγόμενη διάρροια των ταξιδιωτών, οι δε εργαζόμενοι στα τουριστικά γραφεία σε μια προσπάθεια «εξευμενισμού» της, την αποκαλούνε «η εκδίκηση του Σουλτάνου...»

- Τέτοιες μολύνσεις είναι σαφώς συχνότερες σε χώρες του τρίτου κόσμου, με ανυπαρξία ασφαλούς δικτύου ύδρευσης - αποχέτευσης και υποδομών γενικότερα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν συναντώνται με χαμηλότερη συχνότητα και στις αναπτυγμένες χώρες. Φανταστείτε ποταμούς της Ινδίας όπως ο Ινδός και ο Γάγγης όπου οι συμπαθέστατοι... κατά άλλα Ινδοί εκεί που κάνουν «την ανάγκη τους» και καταλήγουν οι αποχετεύσεις τους (όπου αυτές υπάρχουν...), εκεί πλένονται, από εκεί τρώνε ψάρια και από εκεί πίνουν νερό...

- Το νερό αυτό όπως άμεσα αντιλαμβάνεστε, σε καμιά περίπτωση δεν είναι μόνο ζεύξη δύο υδρογόνων και ενός οξυγόνου μαζί με τα ανάλογα εν διαλύσει άλατα, αλλά είναι πλούσιο σε οργανικό και μικροβιακό φορτίο. 

Αντισταθμιστικά αυτά τα νερά η φύση τα προίκισε με πολλούς βακτηριοφάγους, κάτι που εξευμενίζει και μειώνει κάπως την ισχυρή λοιμογόνο τους δύναμη. Πάραυτα αυτός ο τεράστιος μικρόκοσμος, ένας παράδεισος για κάποιον «εξερευνητή μικροβιολόγο» και παράλληλα μια κόλαση για κάποιον δυτικό που λ.χ. θα φάει ψάρια ή γαρίδες αλιευμένα από παραπλήσιας σύστασης νερά. Για αυτό οι επίδοξοι ταξιδευτές θα πρέπει να υποστούνε μια σειρά από προληπτικούς εμβολιασμούς αν δεν επιθυμούνε να πάθουνε τα χειρότερα... 

Οι ντόπιοι λόγω ανοσίας αντέχουν περισσότερο, παρ' όλα αυτά ή θνησιμότητά τους από μικροβιακούς παράγοντες είναι εξαιρετικά υψηλή, κάτι που μάλλον δεν ξενίζει ιδιαίτερα ούτε τους ίδιους... μιας που ο θάνατος για αυτούς είναι ένα κομμάτι από την καθημερινότητά τους... η ζωή εκεί σίγουρα δεν έχει την ίδια αξία με τον πολιτισμένο κόσμο...

- Στα δικά μας πάλι... η μη εξοικείωση με τους ιθαγενείς μικροοργανισμούς της Κρήτης ή της Σαντορίνης μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές σε Θεσσαλονικιούς ή Αθηναίους, γιατί οι ντόπιοι μικροοργανισμοί είναι αν μου επιτραπεί η έκφρασή... ξαδέρφια ή συγγενείς τέλος πάντων των αντίστοιχων της Θεσσαλονίκης ή της Αθήνας. Συνεπώς οι εν λόγω τουρίστες καταναλώνοντας μικρότερες ποσότητες από τις τοπικές σπεσιαλιτέ μειώνουν αυτόματα τις πιθανότητες γαστρεντερικών επιπλοκών.

-Παιδιά, βρέφη, έγκυες, ηλικιωμένοι και ανοσοκατεσταλμένοι (χρόνια άρρωστοι), αποτελούν τις Ομάδες υψηλού κινδύνου.

- Επίσης τα εποχιακά μαγαζιά δεν ασχολούνται και τόσο φανατικά στην τήρηση των κανόνων υγιεινής, οι υγειονομικοί έλεγχοι είναι υποτυπώδεις, ο εξοπλισμός και τα ψυγεία τους δεν έχουν συνήθως τις προδιαγραφές αυτών της πόλης και ειδικά για τα ψυγεία αξίζει να σημειωθεί ότι το καλοκαίρι τα «παίζουν», ειδικά όταν είναι παραφορτωμένα...

- Η Σαλμονέλα αποτελεί ένα μεγάλο γένος μικροβίων που περιλαμβάνει γύρω στα 3.000 διαφορετικά στελέχη που μπορούν να προκαλέσουν από μεμονωμένες τροφοδηλητηριάσεις έως γενικευμένες επιδημίες. Προκαλεί γαστρεντερίτιδα, με υψηλό πυρετό, διάρροια ναυτία και εμετούς. Ο χρόνος επώασης είναι 12-24 ώρες, πράγμα που σημαίνει ότι από την κατανάλωση της τροφής μέχρι την έλευση των συμπτωμάτων μεσολαβεί αυτός ο χρόνος. Τα συμπτώματα διαρκούν 1-7 ημέρες. Τα πιο επίφοβα τρόφιμα για σαλμονέλα είναι τα πουλερικά και άλλα κρέατα ιδίως οι κιμάδες, καθώς και τα αυγά ωμά και μελάτα.

 Οδηγίες για ασφαλή χειρισμό των τροφίμων

- Η Θέρμανση στους 60 C για μισή ώρα φονεύει πολλά μικρόβια, αλλά οι 100 C δίνουν άλλον αέρα ασφαλείας, μιας που σ΄ αυτή τη θερμοκρασία πρακτικά δεν μπορούν να επιβιώσουν τα περισσότερα μικρόβια...Σ΄ αυτόν τον μάταιο κόσμο βέβαια τίποτα δεν είναι απόλυτο... αν σκεφτείτε ότι υπάρχουν μικροοργανισμοί που επιβιώνουν ακόμα και μέσα σε ενεργά ηφαίστεια...αλλά μάλλον δεν απειλούμεθα από αυτούς..

- Το καλό ψήσιμο είναι απαραίτητο, όπως επίσης και το να φτάσει η θερμοκρασία στο κέντρο του κρέατος στους 65 C.

- Η διατήρηση του κρέατος πρέπει να γίνεται στους 0 - 4C, ενώ τα κρέατα δεν πρέπει να πιάνονται με τα χέρια και να αναμιγνύονται νωπά και μαγειρεμένα.

- Η καθαριότητα στους χώρους, στα σκεύη της κουζίνας και του προσωπικού πρέπει να είναι σχολαστική.

- Τα τρόφιμα πρέπει να αποθηκεύονται μακριά από έντομα και τρωκτικά.

Οι θερμοκρασίες για τον έλεγχο των βακτηρίων στις τροφές.

121οC		Θερμοκρασίες για ενκυτιωμένα λαχανικά χαμηλής  οξύτητας, κρέατα κλπ. σε χύτρα ταχύτητος.
115 οC		Θερμοκρασίες για ενκυτιωμένα φρούτα, τομάτες κλπ.
100 οC		Θερμοκρασίες μαγειρέματος που καταστρέφουν τα περισσότερα βακτήρια. Ο χρόνος που απαιτείται για να σκοτωθούν τα μικρόβια ελαττώνεται καθώς η θερμοκρασία αυξάνεται.
72 οC		Θερμοκρασίες που ζεσταίνεται το φαγητό σκοτώνουν πολλά βακτήρια, εμποδίζουν την ανάπτυξη άλλων αλλά επιτρέπουν την επιβίωση μερικών βακτηρίων.
60 οC		Επιτρέπεται μερική βακτηριακή ανάπτυξη. Πολλά βακτήρια επιζούν.
52 οC		Ζώνη κινδύνου. Οι θερμοκρασίες αυτής της ζώνης επιτρέπουν τον γρήγορο πολλαπλασιασμό των βακτηρίων και την παραγωγή τοξινών από μερικά βακτήρια. (Μη κρατάτε τρόφιμα σ’ αυτή τη ζώνη πάνω από 2-3 ώρες.)
15 οC		Τα βακτήρια τροφικών δηλητηριάσεων μπορεί να παρουσιάσουν μερική ανάπτυξη.
5 οC		Θερμοκρασίες που επιτρέπουν βραδεία ανάπτυξη μερικών βακτηρίων που χαλάνε τις τροφές. *
0 οC		Η κατάψυξη σταματά την ανάπτυξη των βακτηρίων αλλά μπορεί να επιτρέπει την επιβίωση τους. (Μην αφήνετε τρόφιμα πάνω από –12 οCπερισσότερο από λίγες βδομάδες).
-18 οC

 *μην 

μηναφήνετε στο ψυγείο κρέας πάνω από 5 ημέρες ή κοτόπουλο, ψάρια και κιμά πάνω από 2 ημέρες. 

Οδηγίες προς ναυτιλλομένους...

- Πίνετε πολύ νερό για να αποφύγετε μια ενδεχόμενη αφυδάτωση. Νερό υποχρεωτικά εμφιαλωμένο ειδικά σε τρίτες χώρες και κατά δεύτερο λόγο στα νησιά χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είστε διασφαλισμένοι 100%, γιατί δεν ήτανε λίγες οι περιπτώσεις των εμφιαλωμένων που βρέθηκαν επιβαρυμένα μικροβιακά ή με βαρέα μέταλλα.

- Και όσο για τον καφέ...Αν το νερό της περιοχής είναι ύποπτο, καλύτερα να υποστείτε το «μαρτύριο του ζεστού - βρασμένου καφέ», δηλαδή: Ελληνικός, εσπρέσο ή καπουτσίνο.

- Θεωρητικά όλα τα τρόφιμα είναι δυνητικά επικίνδυνα για πρόκληση τροφοδηλητηρίασης. «Κόκκινα τρόφιμα» υψηλού βαθμού επικινδυνότητας είναι οι κιμάδες, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά, τα τυριά, τα αυγά, το κρέας, οι μαγιονέζες, τα ντρέσινγκς τα νωπά ή μισοψημένα ψάρια και κρέατα.

Στην περίπτωση που ήδη την έχετε πατήσει...

- Όχι στα βαριά φαγητά, στα γαλακτοκομικά, και τα τυριά.

- Ναι στα άφθονα υγρά, στις σούπες με ρύζι, φιδέ, και τα φρούτα.

- Για το Μπάνιο...μην ξεχνάτε, δεν πηγαίνουμε σε αποστολή με γεμάτο στομάχι.

- Τρώγοντας τρία κύρια γεύματα και δύο ενδιάμεσα ελέγχετε αποτελεσματικά την ποσότητα και την ποιότητα του φαγητού και γλιτώνετε τα τσιμπολογήματα που μπορούν εύκολα να θέσουν την κατάσταση εκτός ελέγχου.

- Όχι στα τηγανιτά λαχανικά και στις αλοιφές.

- Όχι υπερβολές στα φρούτα. Για κάποιον που προσπαθεί να ελέγξει το βάρος του 3 φρούτα είναι αρκετά.

- Μια χωριάτικη σαλάτα μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει είναι ένα πλήρες (κυρίως) γεύμα.

- Όχι υπερβολές στα παγωτά. Εσείς που προσέχετε την γραμμή σας προτιμήστε γρανίτες και παγωτά light.

- Επωφεληθείτε από την «ώθηση» του αλκοόλ χωρίς υπερβολές.

Επιμύθιο

Το άρθρο είναι καλοκαιρινό... και αντί επιμυθίου αυτή τη φορά δεν πρόκειται να πέσω στην παγίδα της «στρυφνής» και δύσκαμπτης μικροβιακής ονοματολογίας και ορολογίας. Αντί αυτών θα παραθέσω ενώπιόν σας τα εξής αξιώματα που δεν πρέπει να ξεχάσετε αν θέλετε να περάσετε καλά...

Μην έχετε άγχος...δώστε το στους άλλους.

Μην κάνετε ότι κάνει ο πολύς κόσμος...τον περισσότερο καιρό δεν διασκεδάζει πολύ, ενώ τον υπόλοιπο καιρό δεν διασκεδάζει καθόλου...

Μη σπαταλάτε τον χρόνο σας ψάχνοντας το τέλειο υποκείμενο του έρωτα, άλλα χτίστε τον...

Αν και Έρωτας είναι η ψευδαίσθηση ότι μια γυναίκα είναι διαφορετική... Ερωτευτείτε...απογοητευθείτε...ζήστε τις διακοπές σας και την ζωή σας έντονα...