Μια αφοπλιστική πρόταση για να εξασφαλίσει την επιστροφή της Αγίας ΣοφίαςΤραπεζούντας στους ορθοδόξους Έλληνες και στον ποντιακό ελληνισμό διατυπώνει προς τους Τούρκους ο πρόεδρος της Εθνοπολιτιστικής Ομοσπονδίας των Ελλήνων της Ρωσίας και συντονιστής της ΣΑΕ περιφέρειας χωρών πρώην ΕΣΣΔ, Ιβάν Σαββίδης.
Την πρόταση διατύπωσε με δήλωσή του στην ΕΡΤ3. Το ίδρυμα Ιβάν Σαββίδη στήριξε οικονομικά και κατέστησε εφικτή τη μετάδοση της Θείας Λειτουργίας από την Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα.
Η Αγία Σοφία Τραπεζούντας, όπως διαπίστωσε σε πρόσφατη επίσκεψή του το pontos-news.gr είναι χωρισμένη στα δύο. Ο κυρίως ναός έχει μετατραπεί σε τζαμί όπου έχει καλυφθεί ο θόλος και το Άγιο Βήμα, ενώ τα κλίτη του ναού λειτουργούν ως μουσείο όπου μπορεί κάποιος να δει τις αγιογραφίες.Ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί παρά τις αντιδράσεις ντόπιων.
Σε υπερυψωμένο πλάτωμα που βλέπει τον Εύξεινο Πόντο είναι χτισμένη η Αγία Σοφία της Τραπεζούντας, σε απόσταση περίπου 2 χλμ. από το κέντρο της πόλης.
Ο ναός, σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, που χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Εμμανουήλ Α΄ Κομνηνό μεταξύ 1238 και 1263 ήταν αφιερωμένος στην Του Θεού Σοφία. Σε τζαμί μετατράπηκε περί τα μέσα του 16ου αιώνα και κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη αλλά και ως προσωρινό νοσοκομείο.
Τις εργασίες αποκατάστασης του ναού ανέλαβαν το 1955 Βρετανοί αρχαιολόγοι, οι οποίοι αποκάλυψαν εκπληκτικές αγιογραφίες του 13ου αιώνα που ανήκουν στη μεγάλη βυζαντινή τέχνη της πρώιμης παλαιολόγειας αναγέννησης. Πενήντα πέντε βιβλικές σκηνές, που πάνω από 400 χρόνια έμεναν κρυμμένες κάτω από επίχρισμα ασβέστη, ήρθαν στο φως.
Ο ναός είναι σήμερα σκηνικό για φωτογραφίσεις ζευγαριών μετά το γάμο στον περιποιημένο περίβολο.
