Εκατοντάδες καλλιεργητές βρίσκονται στα χωράφια τους σκυμμένοι συλλέγοντας ένα-ένα τα μωβ λουλούδια του θαυματουργού φυτού. Είναι η περίοδος πού οι κάτοικοι του Κρόκου της Αγ. Παρασκευής, της Καισαρείας, της 'Ανω και Κάτω Κώμης της Πλατανιάς Βοϊου, εγκαταλείπουν κάθε άλλη δραστηριότητα και αφιερώνονται οικογενειακώς στην συλλογή των λουλουδιών. Πρόκειται για απαιτητική, χρονοβόρα και απόλυτα χειρωνακτική διαδικασία, χρειάζονται περίπου 150.000 άνθη κρόκου για ένα κιλό αποξηραμένων στιγμάτων κρόκου. Όταν ολοκληρωθεί η συλλογή στο χωράφι, ξεκινά άμεσα μια άλλη χειρωνακτική εργασία που είναι ο διαχωρισμός των μωβ λουλουδιών από τα κόκκινα στίγματα του κρόκου. Τα κόκκινα στίγματα αποξηραίνονται με φυσικό τρόπο πριν παραδοθούν στον Συνεταιρισμό των κροκοπαραγωγών. Οι ποσότητες του κρόκου συσκευάζονται και προωθούνται τόσο στην Ελληνική αγορά όσο και στις αγορές του εξωτερικού.
Το 2015 η παραγωγή του κρόκου έφθασε περίπου στους 3,5 τόνους με το μεγαλύτερο μερίδιο να το απορροφούν οι αγορές της Ευρώπης και των ΗΠΑ και μόλις το ένα τρίτο να προωθείται στην ελληνική αγορά.
Αυτό το διάστημα βρίσκεται σε εξέλιξη σχέδιο του συνεταιρισμού σε συνεργασία με Κινέζικη εταιρία, ώστε ο κρόκος να γίνει γνωστός στην γαστρονομική κουζίνα της χώρας.
«Φέτος αναμένουμε εάν όλα πάνε καλά να αυξηθεί η παραγωγής μας περίπου στους πέντε τόνους αφού από τα 5000 στρέμματα που ήδη καλλιεργούνται προστέθηκαν άλλα πεντακόσια στρέμματα από νέους καλλιεργητές», αναφέρει στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Νίκος Πατσιούρας.
Από το 1999 ο κρόκος Κοζάνης βρίσκεται στο μητρώο των Προστατευομένων Ονομασιών Προέλευσης (ΠΟΠ), ενώ τα τελευταία χρόνια έχει αποτελέσει αντικείμενο εντατικής έρευνας σε πολλά πανεπιστημιακά εργαστήρια τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Υπάρχει πληθώρα ανακοινώσεων σε επιστημονικά συνέδρια για τις ευεργετικές ιδιότητες του φυτού που επιβεβαιώνουν ότι ο κρόκος αποτελεί ένα σημαντικό όπλο για την ισχυροποίηση της άμυνας του οργανισμού αφού διαθέτει ισχυρές αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιθρομβωτικές και αγγειοδιασταλτικές δυνάμεις, που αποτρέπουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων στο εργαστήριο, βελτιώνουν τις εγκεφαλικές λειτουργίες και ιδιαίτερα τη μνήμη, προστατεύουν τα εγκεφαλικά κύτταρα από εκφυλιστικές νόσους όπως το Αλτσχάϊμερ. Στο Πανελλήνιο Ιατρικό συνέδριο για την νόσο Αλτσχάϊερ ο αιματολόγος Ζαχαρίας Σινάκος ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ ανακοίνωσε ότι μελέτες στο εργαστήριο απέδειξαν ότι «παράγωγα και ουσίες του κρόκου με αντιοξειδωτικές ιδιότητες παρεμβαίνουν στους μοριακούς μηχανισμούς που σχετίζονται με την νόσο και επιβραδύνουν την εξέλιξη της».
Τα τελευταία χρόνια η χρήση του Κρόκου στην γαστρονομία γνωρίζει άνθιση αφού διάσημοι σεφ έχουν εντάξει το διάσημο μπαχαρικό στις γευστικές τους δημιουργίες. Μικρή μόνο ποσότητα του κρόκου χαρίζει χρώμα, λεπτή γεύση, άρωμα και νοστιμιά σε κάθε είδους φαγητό που παρασκευάζει κάποιος.
Ξεχωριστή θέση στην αγορά των ροφημάτων έχουν επτά γεύσεις με βάση τον κρόκο και βότανα της ελληνικής φύσης ενώ ετοιμάζονται άλλες τρεις που θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα από την εταιρία προώθησης που έχει συστήσει ο Συνεταιρισμός των Κροκοπαραγωγών.
«Από το 2009 και μετά υπάρχει μια κατακόρυφη αύξηση του ενδιαφέροντος για την καλλιέργεια του φυτού. Ο συνεταιρισμός το 2009 είχε μόλις 550 μέλη και σήμερα αριθμεί χίλιες συνεταιριστικές μερίδες και συνεχώς νέα μέλη δηλώνουν το ενδιαφέρον τους να γίνουν κροκοκαλλιεργητές» σημειώνει με ενθουσιασμό ο Νίκος Πατσιούρας.
Η καλλιέργεια του κρόκου στην Κοζάνη είχε πάντα οικογενειακά χαρακτηριστικά, όλη η οικογένεια συμμετέχει στην συλλογή των λουλουδιών καθώς και στον διαχωρισμό των στιγμάτων από τους στήμονες. Μια εργασία που στο σύνολο της διαρκεί περί τις 45 ημέρες.
Η μέσος όρος καλλιεργήσιμης έκτασης ενός κροκοπαραγωγού είναι περίπου πέντε στρέμματα και η απόδοση αγγίζει τα 900 γραμμάρια το στρέμμα. Για την καλλιεργητική χρονιά του 2015 οι παραγωγοί αποζημιώθηκαν με 1350 ευρώ το κιλό , ενώ όσοι παρέδωσαν κρόκο με το σήμα της βιολογικής καλλιέργειας αποζημιώθηκαν με 1450 ευρώ το κιλό.
