του Δημήτρη Μαρκόπουλου
Μπροστά στην άβολη αλήθεια της ΕΛΣΤΑΤ, λίγα ακριβώς λεπτά μετά τη θριαμβευτική ομιλία του που προδιέγραφε την έξοδο της χώρας από την ύφεση, βρέθηκε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας την περασμένη εβδομάδα. Μια αλήθεια που έδειχνε ύφεση 1,1% αντί για ανάπτυξη το δ' τρίμηνο του 2016, η οποία οδήγησε σε νέο κύκλο πολιτικής αντιπαράθεσης.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι για τους οποίους το ΑΕΠ σημείωσε τόσο μεγάλη βουτιά παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις και κόλλησε τη διαπραγματευτική ομάδα της χώρας στον τοίχο σε αυτήν την ευαίσθητη περίοδο της συζήτησης με τo κουαρτέτο; Πώς το ΑΕΠ σε όρους όγκου, κατά το 4ο τρίμηνο του 2016, παρουσίασε μείωση 1,2%, σε σχέση με το 3ο τρίμηνο του 2016, έναντι μείωσης 0,4% που είχε ανακοινωθεί στην πρώτη εκτίμηση για το 4ο τρίμηνο στις 14/02/2017;
Ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Λιανικών Πωλήσεων Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ) Αντώνης Ζαΐρης είναι ξεκάθαρος, ενώ οι επισημάνσεις του για το τι έπεται δημιουργούν εύλογες απορίες, για να μην πούμε τρόμο: «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε μια άβολη αλήθεια. Πολύ απλά οι Ελληνες έφαγαν τα έτοιμα χρήματα που έβαλαν στα σεντούκια και κάτω από τα στρώματα το καλοκαίρι του 2015 φοβούμενοι τα capital controls. Αυτά τα χρήματα, ακόμα και με τη σκληρή φορολόγηση, κίνησαν την αγορά επί ενάμιση χρόνο, όμως τώρα φαίνεται ότι αυτή η συνθήκη έφτασε στο τέλος της. Ολοι οι δείκτες κατανάλωσης το δείχνουν αυτό και πρέπει κάποιος να ενημερώσει την κυβέρνηση, η οποία δείχνει να κινείται με παλιότερα στοιχεία».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της αγοράς, λοιπόν, που και ο ΣΕΛΠΕ έχει στη διάθεσή του, είχαμε μείωση του όγκου λιανικών πωλήσεων στα τρόφιμα κατά 9,8% και 3,5% σε τζίρους. Η απόκλιση αυτή προέρχεται από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, ενώ εντός του εξαμήνου υπάρχει πλέον μια συσσωρευμένη μείωση της τάξης του 18%. «Σκεφτείτε μόνο πόσο μεγάλος όγκος και αξία πωλήσεων έχει χαθεί εξαιτίας του λουκέτου στα καταστήματα "Μαρινόπουλος". Αυτή η απώλεια έγινε πιο ορατή στη χριστουγεννιάτικη αγορά, ενώ οι Ελληνες φάνηκαν ιδιαίτερα κουμπωμένοι και στις εκπτώσεις που έγιναν στις γιορτές», αναφέρει ο κ. Ζαΐρης.
Ο ίδιος προβλέπει μάλιστα περαιτέρω μεγάλη μείωση στην κατανάλωση το προσεχές διάστημα, γεγονός ανησυχητικό για τις κυβερνητικές προβλέψεις και τον σχεδιασμό του μέλλοντος. «Πρέπει να κατανοήσουν στην κυβέρνηση ότι περνάμε σε μια εντελώς νέα φάση. Μια φάση όπου οι Ελληνες δεν έχουν κρυμμένο διαθέσιμο εισόδημα στην έκταση που κάποιοι περίμεναν και πλέον, αποκαμωμένοι από τους φόρους, μειώνουν διαρκώς τις δαπάνες τους. Η ρευστότητα έχει εξαντληθεί, φτάσαμε στο σημείο όπου δεν υπάρχει επιστροφή», τονίζει.
Παράλληλα, εδώ και καιρό στο υπουργείο Οικονομικών έχει υπάρξει επισήμανση ότι το καταναλωτικό κλίμα έχει επηρεαστεί καίρια από την απουσία νέων επενδυτών, τη συρρίκνωση των εξαγωγών, τη χειροτέρευση όλων των ποιοτικών δεικτών που επηρεάζουν την αγορά, και κυρίως από τη μη ολοκλήρωση της αξιολόγησης.
Κίνδυνος και για το α' τρίμηνο του 2017
Αρνητικές επιδράσεις όμως υπάρχουν και από άλλες κυβερνητικές επιλογές, όπως οι δυσλειτουργίες που προκύπτουν από τη βιαστική -και χωρίς τη σωστή προετοιμασία- έναρξη του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), η επιβολή υπέρογκων εισφορών που φόβισε πλήθος επαγγελματιών οδηγώντας σε μαζικό κλείσιμο των μπλοκ παροχής υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την απώλεια σημαντικών χρημάτων που θα έπεφταν ιδιαίτερα τα Χριστούγεννα στην αγορά ή η υιοθέτηση της αύξησης έμμεσων φόρων.
Οπως λέει στο «business stories» ο κ. Νίκος Βασιλείου, πρόεδρος του Εμπορικού Τμήματος του ΕΒΕΑ, «τους τελευταίους μήνες έχει δημιουργηθεί μεγάλη ανασφάλεια στον επιχειρηματικό κόσμο - και φυσικά στους καταναλωτές. Στην Ελλάδα δεν βλέπουμε να υπάρχουν επενδύσεις, ενώ κάποιες πιο ώριμες μπλοκάρονται, όπως το Ελληνικό ή αυτή του ΔΕΣΦΑ.
Οι Ελληνες έμποροι διστάζουν να ανακαινίσουν ή να ανοίξουν νέα καταστήματα, άρα να υπάρξουν κινητικότητα και νέος τζίρος, με την αναμονή για την αξιολόγηση να σκοτώνει την ανάπτυξη. Επίσης, η μεγάλη συζήτηση για τους νέους φόρους και τις περικοπές που θα έρθουν ως αποτέλεσμα της μακρόχρονης διαπραγμάτευσης έχει κουμπώσει τους πελάτες των επιχειρήσεών μας. Ο κόσμος συγκρατεί τις δαπάνες του και παρουσιάζεται απρόθυμος να καταναλώσει, με αποτέλεσμα την επιδείνωση όλων των σχετικών δεικτών.
Η εκτίμησή μας μάλιστα είναι ότι η κυβέρνηση θα πέσει εκτός στόχων και για το α' τρίμηνο του 2017 καθώς έχει ξεκινήσει φοβερά μουδιασμένα, με την κίνηση στις εκπτώσεις να είναι κάτω των αναμενομένου». Από τα πιο ανησυχητικά στοιχεία πάντως που αποτυπώνονται στα εθνικά στατιστικά είναι η μεγάλη κάμψη και ζημία που υπάρχει σε κλάδους που παλιότερα συνεισέφεραν στην ανάπτυξη, όπως ο δείκτης κατανάλωσης τροφίμων. Είναι από τις σπάνιες φορές που μεταπολιτευτικά αυτός ο δείκτης παρουσιάζει φθίνουσα πορεία, δημιουργώντας ανησυχία για το μέλλον.
Εξάλλου, η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η αύξηση των κόκκινων δανείων και η τεράστια φυγή καταθέσεων (άνω των 2 δισ. ευρώ) συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ και για τις τράπεζες, κάτι που έχει σημάνει συναγερμό στον κλάδο, αλλά και σε φορείς της αγοράς όπως ο ΣΕΒ, ο οποίος πρόσφατα πραγματοποίησε παρέμβαση. Μάλιστα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του κορυφαίου συνδικαλιστικού φορέα των εργοδοτών, αν η διαπραγμάτευση ξεφύγει προς τον Απρίλιο, οι απώλειες για το ΑΕΠ στο α' εξάμηνο θα είναι ανεξέλεγκτες και η χώρα θα τεθεί εκτός δημοσιονομικών στόχων σε όλο το τρέχον έτος.
Παράλληλα, ας μην ξεχνάμε ότι τόσο η ΟΤΟΕ όσο και ο πρόεδρος του ΣΕΒ Θεόδωρος Φέσσας έκρουσαν το καμπανάκι του κινδύνου ζητώντας την άμεση επίλυση του ζητήματος των κόκκινων δανείων, αλλά και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης το ταχύτερο δυνατό, προκειμένου οι τράπεζες και η οικονομία να επιστρέψουν στην κανονικότητα.
*Αναδημοσίευση από το Business Stories, 12/03/2017
Μπροστά στην άβολη αλήθεια της ΕΛΣΤΑΤ, λίγα ακριβώς λεπτά μετά τη θριαμβευτική ομιλία του που προδιέγραφε την έξοδο της χώρας από την ύφεση, βρέθηκε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας την περασμένη εβδομάδα. Μια αλήθεια που έδειχνε ύφεση 1,1% αντί για ανάπτυξη το δ' τρίμηνο του 2016, η οποία οδήγησε σε νέο κύκλο πολιτικής αντιπαράθεσης.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι για τους οποίους το ΑΕΠ σημείωσε τόσο μεγάλη βουτιά παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις και κόλλησε τη διαπραγματευτική ομάδα της χώρας στον τοίχο σε αυτήν την ευαίσθητη περίοδο της συζήτησης με τo κουαρτέτο; Πώς το ΑΕΠ σε όρους όγκου, κατά το 4ο τρίμηνο του 2016, παρουσίασε μείωση 1,2%, σε σχέση με το 3ο τρίμηνο του 2016, έναντι μείωσης 0,4% που είχε ανακοινωθεί στην πρώτη εκτίμηση για το 4ο τρίμηνο στις 14/02/2017;
Ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Λιανικών Πωλήσεων Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ) Αντώνης Ζαΐρης είναι ξεκάθαρος, ενώ οι επισημάνσεις του για το τι έπεται δημιουργούν εύλογες απορίες, για να μην πούμε τρόμο: «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε μια άβολη αλήθεια. Πολύ απλά οι Ελληνες έφαγαν τα έτοιμα χρήματα που έβαλαν στα σεντούκια και κάτω από τα στρώματα το καλοκαίρι του 2015 φοβούμενοι τα capital controls. Αυτά τα χρήματα, ακόμα και με τη σκληρή φορολόγηση, κίνησαν την αγορά επί ενάμιση χρόνο, όμως τώρα φαίνεται ότι αυτή η συνθήκη έφτασε στο τέλος της. Ολοι οι δείκτες κατανάλωσης το δείχνουν αυτό και πρέπει κάποιος να ενημερώσει την κυβέρνηση, η οποία δείχνει να κινείται με παλιότερα στοιχεία».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της αγοράς, λοιπόν, που και ο ΣΕΛΠΕ έχει στη διάθεσή του, είχαμε μείωση του όγκου λιανικών πωλήσεων στα τρόφιμα κατά 9,8% και 3,5% σε τζίρους. Η απόκλιση αυτή προέρχεται από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, ενώ εντός του εξαμήνου υπάρχει πλέον μια συσσωρευμένη μείωση της τάξης του 18%. «Σκεφτείτε μόνο πόσο μεγάλος όγκος και αξία πωλήσεων έχει χαθεί εξαιτίας του λουκέτου στα καταστήματα "Μαρινόπουλος". Αυτή η απώλεια έγινε πιο ορατή στη χριστουγεννιάτικη αγορά, ενώ οι Ελληνες φάνηκαν ιδιαίτερα κουμπωμένοι και στις εκπτώσεις που έγιναν στις γιορτές», αναφέρει ο κ. Ζαΐρης.
Ο ίδιος προβλέπει μάλιστα περαιτέρω μεγάλη μείωση στην κατανάλωση το προσεχές διάστημα, γεγονός ανησυχητικό για τις κυβερνητικές προβλέψεις και τον σχεδιασμό του μέλλοντος. «Πρέπει να κατανοήσουν στην κυβέρνηση ότι περνάμε σε μια εντελώς νέα φάση. Μια φάση όπου οι Ελληνες δεν έχουν κρυμμένο διαθέσιμο εισόδημα στην έκταση που κάποιοι περίμεναν και πλέον, αποκαμωμένοι από τους φόρους, μειώνουν διαρκώς τις δαπάνες τους. Η ρευστότητα έχει εξαντληθεί, φτάσαμε στο σημείο όπου δεν υπάρχει επιστροφή», τονίζει.
Παράλληλα, εδώ και καιρό στο υπουργείο Οικονομικών έχει υπάρξει επισήμανση ότι το καταναλωτικό κλίμα έχει επηρεαστεί καίρια από την απουσία νέων επενδυτών, τη συρρίκνωση των εξαγωγών, τη χειροτέρευση όλων των ποιοτικών δεικτών που επηρεάζουν την αγορά, και κυρίως από τη μη ολοκλήρωση της αξιολόγησης.
Κίνδυνος και για το α' τρίμηνο του 2017
Αρνητικές επιδράσεις όμως υπάρχουν και από άλλες κυβερνητικές επιλογές, όπως οι δυσλειτουργίες που προκύπτουν από τη βιαστική -και χωρίς τη σωστή προετοιμασία- έναρξη του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), η επιβολή υπέρογκων εισφορών που φόβισε πλήθος επαγγελματιών οδηγώντας σε μαζικό κλείσιμο των μπλοκ παροχής υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την απώλεια σημαντικών χρημάτων που θα έπεφταν ιδιαίτερα τα Χριστούγεννα στην αγορά ή η υιοθέτηση της αύξησης έμμεσων φόρων.
Οπως λέει στο «business stories» ο κ. Νίκος Βασιλείου, πρόεδρος του Εμπορικού Τμήματος του ΕΒΕΑ, «τους τελευταίους μήνες έχει δημιουργηθεί μεγάλη ανασφάλεια στον επιχειρηματικό κόσμο - και φυσικά στους καταναλωτές. Στην Ελλάδα δεν βλέπουμε να υπάρχουν επενδύσεις, ενώ κάποιες πιο ώριμες μπλοκάρονται, όπως το Ελληνικό ή αυτή του ΔΕΣΦΑ.
Οι Ελληνες έμποροι διστάζουν να ανακαινίσουν ή να ανοίξουν νέα καταστήματα, άρα να υπάρξουν κινητικότητα και νέος τζίρος, με την αναμονή για την αξιολόγηση να σκοτώνει την ανάπτυξη. Επίσης, η μεγάλη συζήτηση για τους νέους φόρους και τις περικοπές που θα έρθουν ως αποτέλεσμα της μακρόχρονης διαπραγμάτευσης έχει κουμπώσει τους πελάτες των επιχειρήσεών μας. Ο κόσμος συγκρατεί τις δαπάνες του και παρουσιάζεται απρόθυμος να καταναλώσει, με αποτέλεσμα την επιδείνωση όλων των σχετικών δεικτών.
Η εκτίμησή μας μάλιστα είναι ότι η κυβέρνηση θα πέσει εκτός στόχων και για το α' τρίμηνο του 2017 καθώς έχει ξεκινήσει φοβερά μουδιασμένα, με την κίνηση στις εκπτώσεις να είναι κάτω των αναμενομένου». Από τα πιο ανησυχητικά στοιχεία πάντως που αποτυπώνονται στα εθνικά στατιστικά είναι η μεγάλη κάμψη και ζημία που υπάρχει σε κλάδους που παλιότερα συνεισέφεραν στην ανάπτυξη, όπως ο δείκτης κατανάλωσης τροφίμων. Είναι από τις σπάνιες φορές που μεταπολιτευτικά αυτός ο δείκτης παρουσιάζει φθίνουσα πορεία, δημιουργώντας ανησυχία για το μέλλον.
Εξάλλου, η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η αύξηση των κόκκινων δανείων και η τεράστια φυγή καταθέσεων (άνω των 2 δισ. ευρώ) συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ και για τις τράπεζες, κάτι που έχει σημάνει συναγερμό στον κλάδο, αλλά και σε φορείς της αγοράς όπως ο ΣΕΒ, ο οποίος πρόσφατα πραγματοποίησε παρέμβαση. Μάλιστα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του κορυφαίου συνδικαλιστικού φορέα των εργοδοτών, αν η διαπραγμάτευση ξεφύγει προς τον Απρίλιο, οι απώλειες για το ΑΕΠ στο α' εξάμηνο θα είναι ανεξέλεγκτες και η χώρα θα τεθεί εκτός δημοσιονομικών στόχων σε όλο το τρέχον έτος.
Παράλληλα, ας μην ξεχνάμε ότι τόσο η ΟΤΟΕ όσο και ο πρόεδρος του ΣΕΒ Θεόδωρος Φέσσας έκρουσαν το καμπανάκι του κινδύνου ζητώντας την άμεση επίλυση του ζητήματος των κόκκινων δανείων, αλλά και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης το ταχύτερο δυνατό, προκειμένου οι τράπεζες και η οικονομία να επιστρέψουν στην κανονικότητα.
*Αναδημοσίευση από το Business Stories, 12/03/2017
.jpg)
