 |
| το πλοίο Αλταλένα κατά την επίθεση |
Πώς ο Ισραηλινός ηγέτης Μεναχέμ Μπέγκιν σταμάτησε ένας εμφύλιο πόλεμο στο Ισραήλ.
Τη χρονιά της 70ης επετείου από την ανεξαρτησία του Ισραήλ, υπάρχουν πολλά
ορόσημα που γιορτάζονται. Ένα τέτοιο ορόσημο συνέβη αυτή την εβδομάδα, η υπόθεση Αλταλένα. Έφερε το πρόσφατα αναγεννημένο Κράτος του Ισραήλ, να υπερασπίζεται ήδη τον εαυτό του από μία σφοδρή επίθεση πολλών αραβικών στρατών, από μία κατάσταση πολέμου μέχρι το χείλος ενός εμφυλίου πολέμου.
Γνωστή σήμερα ως Υπόθεση Αλταλένα, το περιστατικό αφορούσε ένα πλοίο που ανήκε στην Irgun, μία από τις προ-κρατικές ομάδες πολιτοφυλακής του Ισραήλ, που απέπλευσε από τη Γαλλία φορτωμένο με 940 μαχητές, για τον πόλεμο που μαινόταν και μία τεράστια προμήθεια όπλων.
Η απόφαση να εισαχθεί λαθραία το Αλταλένα και το φορτίο του στο Ισραήλ ήταν απαραίτητη. Πρώτα απ’ όλα, είχε προγραμματιστεί πριν η Βρετανική εντολή της Παλαιστίνης, τερματίσει τον έλεγχό της επάνω στη Γη του Ισραήλ. Αλλά και δεύτερον, το Ισραήλ είχε απόλυτη ανάγκη όλων των όπλων. Είχαν λιγότερα όπλα απ’ ότι στρατιώτες. Ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας ήταν ένας πόλεμος ζωής ή σφαγή για περισσότερους από 600.000 Εβραίους στη Γη του Ισραήλ. Οι καθυστερήσεις εμπόδιζαν το Αλταλένα να φτάσει εγκαίρως για την ανεξαρτησία του Ισραήλ. Στο τέλος, το πλοίο απέπλευσε από τη Γαλλία εβδομάδες μόνο μετά τη διακήρυξη του νέου Κράτους.
Η Συμφωνία πριν από την Καταιγίδα.
Εν τω μεταξύ, καθώς η ανεξαρτησία του Ισραήλ είχε διακηρυχθεί, ο Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Μπεν Γκουριόν επέμεινε ότι όλες οι προκρατικές πολιτοφυλακές πρέπει να ενσωματούν στη νέα Ισραηλινή Αμυντική Δύναμη, IDF. Η Irgun τελούσε υπό τον έλεγχο του μελλοντικού Πρωθυπουργού Μεναχέμ Μπέγκιν, που συμφώνησε με τα αιτήματα του Μπεν Γκουριόν. Υπογράφηκε μία συμφωνία για την απορρόφηση της Irgun στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις, με τη συναίνεση ότι η Irgun έπρεπε να παύσει κάθε ανεξάρτητη απόκτηση όπλων.
Εν τω μεταξύ, καθώς η ανεξαρτησία του Ισραήλ είχε διακηρυχθεί, ο Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Μπεν Γκουριόν επέμεινε ότι όλες οι προκρατικές πολιτοφυλακές πρέπει να ενσωματούν στη νέα Ισραηλινή Αμυντική Δύναμη, IDF. Η Irgun τελούσε υπό τον έλεγχο του μελλοντικού Πρωθυπουργού Μεναχέμ Μπέγκιν, που συμφώνησε με τα αιτήματα του Μπεν Γκουριόν. Υπογράφηκε μία συμφωνία για την απορρόφηση της Irgun στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις, με τη συναίνεση ότι η Irgun έπρεπε να παύσει κάθε ανεξάρτητη απόκτηση όπλων.
Επειδή η συμφωνία υπεγράφη αφότου τα σχέδια για να φέρουν το Αλταλένα και το φορτίο του στο Ισραήλ ήταν σε εξέλιξη, η Irgun ενημέρωσε την Ισραηλινή κυβέρνηση για τα σχέδιά της.
Ο Μπέγκιν διαπραγματεύτηκε ότι το 20% των όπλων θα πήγαινε στους μαχητές της Irgun που υπερασπίζονταν την Ιερουσαλήμ. Όπως ακούστηκε, ο Μπεν Γκουριόν αρχικά συμφώνησε και στη συνέχεια κατήργησε αυτή τη συμφωνία. Η επιμονή του ότι όλες οι Ισραηλινές δυνάμεις έπρεπε να είναι κάτω από μία εντολή ήταν τόσο γνωστή όσο η βαθιά του αντιπάθεια για τον Μπέγκιν.
Το Αλταλένα αποπλέει
Στις 11 Ιουνίου, το Αλταλένα αποπλέει, την ίδια μέρα που ξεκίνησε η πρώτη εκεχειρία στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Λόγω της εκεχειρίας, ο Μπεν Γκουριόν δεν ήθελε η άφιξη του πλοίου να θεωρηθεί ως παραβίαση της κατάπαυσης του πυρός. Ωστόσο, το Ισραήλ χρειάζονταν απεγνωσμένα ενισχύσεις και όπλα. Ο λόγος που έφτασε τότε, ήταν εξαιτίας της καθυστέρησης ενός μήνα στα σχέδια να φέρει το πλοίο στο Ισραήλ.
Στις 11 Ιουνίου, το Αλταλένα αποπλέει, την ίδια μέρα που ξεκίνησε η πρώτη εκεχειρία στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Λόγω της εκεχειρίας, ο Μπεν Γκουριόν δεν ήθελε η άφιξη του πλοίου να θεωρηθεί ως παραβίαση της κατάπαυσης του πυρός. Ωστόσο, το Ισραήλ χρειάζονταν απεγνωσμένα ενισχύσεις και όπλα. Ο λόγος που έφτασε τότε, ήταν εξαιτίας της καθυστέρησης ενός μήνα στα σχέδια να φέρει το πλοίο στο Ισραήλ.
Ο Μπεν Γκουριόν έγραψε, «Αύριο ή μεθαύριο το πλοίο τους πρόκειται να φθάσει: 4.500 τόνοι, φέρνουν 800-900 άνδρες, 5.000 τουφέκια, 250 όπλα Bren, 5 εκατομμύρια σφαίρες, 50 μπαζούκας, 10 ελαφρά θωρακισμένα οχήματα Bren carriers… το βράδυ θα είναι δυνατή η εκφόρτωση όλων».
Kfar Vitkin
Η ιδέα ήταν να αποφύγουν τους παρατηρητές των Ηνωμένων Εθνών, το Αλταλένα έδεσε στο Kfar Vitkin βόρεια του Τελ Αβίβ στις 20 Ιουνίου. Οι υποστηρικτές της Irgun και οι κάτοικοι των γειτονικών πόλεων συγκεντρώθηκαν για να βοηθήσουν στην εκφόρτωση των στρατιωτικών προμηθειών. Οι περισσότεροι επιβάτες αποβιβάστηκαν και τους πήγαν για στρατολόγηση στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις.
Η ιδέα ήταν να αποφύγουν τους παρατηρητές των Ηνωμένων Εθνών, το Αλταλένα έδεσε στο Kfar Vitkin βόρεια του Τελ Αβίβ στις 20 Ιουνίου. Οι υποστηρικτές της Irgun και οι κάτοικοι των γειτονικών πόλεων συγκεντρώθηκαν για να βοηθήσουν στην εκφόρτωση των στρατιωτικών προμηθειών. Οι περισσότεροι επιβάτες αποβιβάστηκαν και τους πήγαν για στρατολόγηση στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις.
Η εκφόρτωση του φορτίου συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας. Συνολικά, 2.000 τουφέκια, 2 εκατομμύρια γύροι πυρομαχικών, 3.000 οβίδες και 200 όπλα Bren κατέληξαν στις Ισραηνικές Αμυντικές Δυνάμεις.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση είχε συνάντηση στο Τελ Αβίβ, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Μπεν Γκουριόν αναφέρθηκε σε γεγονότα που είχαν προηγηθεί της άφιξης του Αλταλένα. Ήταν τώρα ανένδοτος ότι ο Μπέγκιν παραδόθηκε και παρέδωσε όλα τα όπλα.
Αδιέξοδο.
Με ένα αεροσκάφος παρατήρησης του ΟΗΕ να περιστρέφεται πάνω από τα κεφάλια, δημιουργήθηκε αδιέξοδο μεταξύ της Irgun και των κυβερνητικών εκπροσώπων. Εκείνο το βράδυ άρχισαν οι πυροβολισμοί. Στην ακτή, οι μαχητές της Irgun παραδόθηκαν. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις έχασαν δύο νεκρούς και έξι τραυματίες. Η Irgun έχασε έξι νεκρούς και δεκαοκτώ τραυματίες. Η ένοπλη μάχη μεταξύ των Εβραίων ήταν άνευ προηγουμένου.
Με ένα αεροσκάφος παρατήρησης του ΟΗΕ να περιστρέφεται πάνω από τα κεφάλια, δημιουργήθηκε αδιέξοδο μεταξύ της Irgun και των κυβερνητικών εκπροσώπων. Εκείνο το βράδυ άρχισαν οι πυροβολισμοί. Στην ακτή, οι μαχητές της Irgun παραδόθηκαν. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις έχασαν δύο νεκρούς και έξι τραυματίες. Η Irgun έχασε έξι νεκρούς και δεκαοκτώ τραυματίες. Η ένοπλη μάχη μεταξύ των Εβραίων ήταν άνευ προηγουμένου.
Με τις εντολές του Μπέγκιν, το Αλταλένα σάλπαρε για το Τελ Αβίβ όπου υπήρχαν περισσότεροι οπαδοί της Irgun. Πολλά μέλη της Irgun, που είχαν προσχωρήσει στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις νωρίτερα εκείνο τον μήνα, εγκατέλειψαν τις βάσεις τους και συγκεντρώθηκαν στην παραλία του Τελ Αβίβ. Φήμες κυκλοφόρησαν ότι η Irgun σκόπευε να ξεκινήσει ένα στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον της κυβέρνησης του Μπεν Γκουριόν. Η ένταση ήταν στα ύψη.
Όχι στον Μπεν Γκουριόν
Ο Μπεν Γκουριόν υποτίθεται ότι έδωσε οδηγίες στην Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία να βυθίσει το πλοίο στη θάλασσα. Αυτό ήταν πολύ πριν πλησιάσει στην ακτή. Στρατιωτικοί ηγέτες προσπάθησαν να πείσουν τους εθελοντές πιλότους της νεοσύστατης αεροπορικής δύναμης του Ισραήλ να επιτεθούν στο πλοίο. Οι πιλότοι αρνήθηκαν λέγοντας ότι δεν ήρθαν να πολεμήσουν στο πλευρό του Ισραήλ για να επιτίθενται σε Εβραίους.
Ο Μπεν Γκουριόν υποτίθεται ότι έδωσε οδηγίες στην Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία να βυθίσει το πλοίο στη θάλασσα. Αυτό ήταν πολύ πριν πλησιάσει στην ακτή. Στρατιωτικοί ηγέτες προσπάθησαν να πείσουν τους εθελοντές πιλότους της νεοσύστατης αεροπορικής δύναμης του Ισραήλ να επιτεθούν στο πλοίο. Οι πιλότοι αρνήθηκαν λέγοντας ότι δεν ήρθαν να πολεμήσουν στο πλευρό του Ισραήλ για να επιτίθενται σε Εβραίους.
Κατά την άφιξή του στην παραλία του Τελ Αβίβ, ανταλλάσσοντας πυρά κατά το ταξίδι, ο Μπεν Γκουριόν διέταξε τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις στην παραλία να καταλάβουν το πλοίο διά της βίας και διέταξε το βομβαρδισμό του Αλταλένα.
Ο πρώτος οπλίτης που διατάχθηκε να πυροβολήσει το πλοίο, ένας βετεράνος του Κόκκινου Στρατού, αρνήθηκε. Είπε ότι ήταν πρόθυμος να εκτελεσθεί για ανυποταξία και αυτό θα ήταν «το καλύτερο που έκανε στη ζωή του». Ο επόμενος οπλίτης, ένας νέος μετανάστης από τη Νότια Αφρική, αρνήθηκε αρχικά. Εξήγησε στον διοικητή του «Δεν ήρθα στη Γη του Ισραήλ για να πολεμήσω εναντίον των Εβραίων». Υποχώρησε αφού απειλήθηκε με στρατοδικείο.
Αρχίζουν οι πυροβολισμοί
Ο μελλοντικός πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν διοικούσε τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις. Μία οβίδα χτύπησε το πλοίο, βάζοντάς το φωτιά. Τα στρατεύματα των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στην ακτή, επίσης πυροβολούσαν το πλοίο. Κάποιοι στρατιώτες αρνούνταν να πυροβολήσουν, συμπεριλαμβανομένου ενός του οποίου ο αδελφός ήταν αξιωματικός της Irgun και βρισκόταν στο Αλταλένα, υπογραμμίζοντας το ενδεχόμενο ενός εμφυλίου πολέμου ο οποίος, στα Εβραϊκά, μεταφράζεται κυριολεκτικά ως ένας πόλεμος μεταξύ αδελφών.
Ο μελλοντικός πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν διοικούσε τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις. Μία οβίδα χτύπησε το πλοίο, βάζοντάς το φωτιά. Τα στρατεύματα των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στην ακτή, επίσης πυροβολούσαν το πλοίο. Κάποιοι στρατιώτες αρνούνταν να πυροβολήσουν, συμπεριλαμβανομένου ενός του οποίου ο αδελφός ήταν αξιωματικός της Irgun και βρισκόταν στο Αλταλένα, υπογραμμίζοντας το ενδεχόμενο ενός εμφυλίου πολέμου ο οποίος, στα Εβραϊκά, μεταφράζεται κυριολεκτικά ως ένας πόλεμος μεταξύ αδελφών.
Ο Μεναχέμ Μπέγκιν, αποφασισμένος να αποτρέψει τον εμφύλιο πόλεμο, διέταξε τους άνδρες του να μην ανταποδίδουν τα πυρά. Ύψωσαν μία λευκή σημαία. Εντούτοις, οι πυροβολισμοί συνεχίστηκαν και κάποιοι άνδρες της Irgun αναφέρθηκε ότι ανταπέδωσαν τα πυρά. Στην παραλία και σε όλο το Τελ Αβίβ, ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων και δυνάμεων της Irgun.
Εγκαταλείψτε το πλοίο!
Φοβούμενοι ότι η πυρκαγιά θα εξαπλωνόταν στα εκρηκτικά του πλοίου, ο καπετάνιος διέταξε όλους να εγκαταλείψουν το πλοίο. Άνθρωποι πηδούσαν στο νερό, αλλά παρ’ όλα αυτά οι πυροβολισμοί συνεχίζονταν στους άοπλους επιζώντες.
Φοβούμενοι ότι η πυρκαγιά θα εξαπλωνόταν στα εκρηκτικά του πλοίου, ο καπετάνιος διέταξε όλους να εγκαταλείψουν το πλοίο. Άνθρωποι πηδούσαν στο νερό, αλλά παρ’ όλα αυτά οι πυροβολισμοί συνεχίζονταν στους άοπλους επιζώντες.
Ο Μπέγκιν παρέμεινε στο κατάστρωμα ακόμα και όταν τον πυροβολούσαν. Συμφώνησε να φύγει από το πλοίο μόνο αφότου εκκενώθηκε από τον τελευταίο τραυματισμένο στρατιώτη. Επιπροσθέτως στην τεταμένη κατάσταση και τον φόβο του εμφυλίου πολέμου, η κυβέρνηση άρχισε μαζικές συλλήψεις εναντίον στρατιωτών της Irgun που είχαν λιποτακτήσει από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις. Συνέλαβαν περισσότερα από 200 μέλη της Irgun. Μεταξύ αυτών, πέρασαν από στρατοδικείο 8 στρατιώτες των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων για ανυποταξία, επειδή αρνήθηκαν να πυροβολήσουν το Αλταλένα.
Ο Μπέγκιν απέτρεψε τον Εμφύλιο Πόλεμο.
Εν τω μεταξύ, ο Μεναχέμ Μπέγκιν έκανε αναμετάδοση από τον μυστικό ραδιοφωνικό του σταθμό. Ανακοίνωσε στους άνδρες του και στη χώρα, ότι ο εμφύλιος πόλεμος δεν αποτελούσε επιλογή. Με κάθε κόστος, διακήρυξε, ότι δεν πρέπει να αφήσουμε τα πράγματα να φτάσουν στο σημείο αυτό. Διέταξε τους άνδρες του να σταματήσουν να μάχονται. Μετά τους κάλεσε να πάνε στην Ιερουσαλήμ και να συνεχίσουν τη μάχη για την Παλιά Πόλη.
Εν τω μεταξύ, ο Μεναχέμ Μπέγκιν έκανε αναμετάδοση από τον μυστικό ραδιοφωνικό του σταθμό. Ανακοίνωσε στους άνδρες του και στη χώρα, ότι ο εμφύλιος πόλεμος δεν αποτελούσε επιλογή. Με κάθε κόστος, διακήρυξε, ότι δεν πρέπει να αφήσουμε τα πράγματα να φτάσουν στο σημείο αυτό. Διέταξε τους άνδρες του να σταματήσουν να μάχονται. Μετά τους κάλεσε να πάνε στην Ιερουσαλήμ και να συνεχίσουν τη μάχη για την Παλιά Πόλη.
Μόλις αρκετές εβδομάδες μετά, λόγω της επιμονής του Μπέγκιν να μην μάχονται οι άνδρες του εναντίον άλλων Εβραίων, το Ισραήλ απέτρεψε έναν εμφύλιο πόλεμο. Το Ισραήλ αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις σε πολλά θέματα τις δεκαετίες που ακολούθησαν. Υπάρχουν σαφώς μεγάλοι διχασμοί σε πολλά επίπεδα εντός του Ισραήλ. Αλλά το μοντέλο του Μεναχέμ Μπέγκιν που ξεκίνησε στην ακτή του Τελ Αβίβ πριν από 70 χρόνια, αυτή την εβδομάδα έχει υπερισχύσει. Κανένας πόλεμος μεταξύ αδελφών.
Ιστορικό Ορόσημο
Παρ’ όλο που οι εντάσεις τότε και από τότε δεν είναι κάτι που πρέπει να γιορτάζουμε, αυτό εξακολουθεί να αποτελεί ιστορικό ορόσημο. Αυτό το επεισόδιο καθόρισε σε μεγάλο βαθμό ορισμένα από τα ρήγματα του Ισραήλ πίσω στις πρώτες μέρες του. Το Ισραήλ είναι μία δημοκρατία, όπου μαχόμενος ο ένας εναντίον του άλλου αντιβαίνει το εθνικό ιδεώδες. Σε αυτό το επίπεδο, αυτή η επέτειος, όσο θλιβερή κι αν είναι, παραμένει κάτι για να γιορτάσουμε.
Παρ’ όλο που οι εντάσεις τότε και από τότε δεν είναι κάτι που πρέπει να γιορτάζουμε, αυτό εξακολουθεί να αποτελεί ιστορικό ορόσημο. Αυτό το επεισόδιο καθόρισε σε μεγάλο βαθμό ορισμένα από τα ρήγματα του Ισραήλ πίσω στις πρώτες μέρες του. Το Ισραήλ είναι μία δημοκρατία, όπου μαχόμενος ο ένας εναντίον του άλλου αντιβαίνει το εθνικό ιδεώδες. Σε αυτό το επίπεδο, αυτή η επέτειος, όσο θλιβερή κι αν είναι, παραμένει κάτι για να γιορτάσουμε.
