το 2020 κάνει η κυβέρνηση. Ένα μέτρο που περιλαμβάνεται στην… επιτυχημένη συμφωνία του Eurogroup, αναμένεται να προκαλέσει «έκρηξη» στους φόρους των ακινήτων, ειδικά στον ΕΝΦΙΑ για εκατομμύρια ιδιοκτήτες.
Πρόκειται για μια δέσμευση που δεν έχει λάβει ανάλογης δημοσιότητας μιας και οι περισσότεροι μένουν στο γεγονός ότι θα περικοπούν οι συντάξεις ή θα μειωθεί το αφορολόγητο.
Όμως, η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών που έγινε πριν μερικές εβδομάδες οδήγησε στην αύξηση του φόρου από 50 ευρώ και πάνω για ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες. Οι δύο νέες αυξήσεις αναμένεται να πλήξουν και τις λαϊκές γειτονιές, εκεί όπου φέτος το οικονομικό επιτελείο έκανε οικονομικές ακροβασίες προκειμένου να μην είναι μεγάλες οι αυξήσεις. Την επόμενη διετία ωστόσο θα υπάρξουν σοβαρές επιβαρύνσεις στην κατοχή ακίνητης περιουσίας, ακόμη και στα φθηνά σήμερα σημεία της χώρας.
Αλλά οι ιδιοκτήτες ζουν σε καθεστώς οικονομικής απάτης καθώς πληρώνουν φόρους για ακίνητα που δεν αξίζουν όσο τα εκτιμά το υπουργείο και οι εφορίες. Σε δεκάδες περιοχές της χώρας οι αντικειμενικές αξίες είναι κατά πολύ υψηλότερες από τις εμπορικές με αποτέλεσμα ο ΕΝΦΙΑ και οι περίπου 20 φόροι που συνδέονται με τις τιμές ζώνης να είναι πλασματικοί.
Η ψαλίδα ανάμεσα στις αντικειμενικές και τις εμπορικές τιμές παραμένει μεγάλη, όπως διαπιστώνουν τόσο οι ιδιοκτήτες, που πολύ θα ήθελαν να πουλούσαν στις τιμές στις οποίες η Εφορία κοστολογεί τα ακίνητά τους, όσο και οι ίδιοι οι εκτιμητές ακινήτων, οι οποίοι κλήθηκαν μέσα σε 20 ημέρες να ψάξουν να βρουν τις πραγματικές αξίες των ακινήτων σε όλη τη χώρα, αλλά, αφού μεσολάβησαν τρεις μήνες «μαγειρέματος», δεν αναγνωρίζουν ούτε οι ίδιοι τις εισηγήσεις τους στις τελικές τιμές που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών. Τριπλά χαμένοι βγαίνουν όσοι θα υποστούν αυξήσεις στις αντικειμενικές που εκκινούν από 10%-20% σχεδόν σε όλα τα νησιά και φτάνουν μέχρι 50% στην Κερατέα ή και 80% στη Μύκονο.
Το 2019 και το 2020 αναμένεται να αυξηθούν τουλάχιστον 20% οι αντικειμενικές στις περιοχές που φέτος συγκρατήθηκαν σε λογικά επίπεδα.
Συντελεστές εμπορικότητας
Ιδιαίτερα διαφωτιστικές είναι οι διαπιστώσεις που κάνει ο Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος, Επιστημονικός Σύμβουλος SOLUM Property Solutions, τέως Ορκωτός εκτιμητής και Πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής. Ο κ. Χαραλαμπόπουλος κάνει λόγο για τεράστιες αδικίες που υπάρχουν με τους συντελεστές εμπορικότητας των ακινήτων.
Όπως αναφέρει: Ανατέθηκε σε πιστοποιημένους εκτιμητές να προβούν μετά από κατάλληλη έρευνα και με τη χρήση της επιστημονικής γνώσης αλλά και με την εμπειρία τους, σε τεκμηριωμένες προτάσεις για την αναθεώρηση – αναπροσαρμογή των υφιστάμενων αντικειμενικών τιμών αποκλειστικά στο επίπεδο των τιμών ζώνης.
Οι εκτιμητές έδωσαν τις προτάσεις τους στο Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο λαμβάνοντας υπόψη διάφορες άλλες παραμέτρους, που έχουν και στοιχεία πολιτικής, κατέληξε στις νέες τιμές ζώνης που είδαμε προ ημερών.
Οι διάφορες χώρες καταρτίζουν συστήματα φορολογητέων αξιών για την ακίνητη περιουσία.
Οι τιμές που υπάρχουν σε αυτά τα συστήματα πρέπει, αλλά και επιδιώκεται, να είναι όσο πιο κοντά γίνεται στις εμπορικές (αγοραίες) αξίες των ακινήτων, έτσι ώστε να υπάρχει μια δίκαιη φορολογία είτε όταν πρόκειται για φόρο μεταβίβασης ακινήτων είτε όταν πρόκειται για ετήσιο φόρο κατοχής ιδιοκτησίας (ΕΝΦΙΑ).
Είναι δε προφανές πως η φορολογητέα αξία ακινήτου και στη μία και στην άλλη περίπτωση πρέπει να είναι η ίδια και δεν θα είναι άλλη για το φόρο μεταβίβασης και άλλη για τον ΕΝΦΙΑ.
Στη χώρα μας, δυστυχώς, δεν ταυτίζονται οι φορολογητέες αξίες, όπως φαίνεται από τους συντελεστές παλαιότητας, τους συντελεστές εμπορικότητας και τους συντελεστές ορόφου (για να μην ασχοληθούμε με όλη την ομάδα συντελεστών που υπάρχουν στο σύστημα αντικειμενικών αξιών και στο σύστημα για τον ΕΝΦΙΑ).
Σε ότι αφορά στο συντελεστή εμπορικότητας παρατηρούμε ότι αυτός υπάρχει όταν πρόκειται για μεταβίβαση, ενώ δεν υπάρχει όταν πρόκειται για τον ΕΝΦΙΑ.
Δηλαδή ένα κατάστημα 100 Μ2 κατασκευής 1990 στην οδό Ερμού στην Αθήνα (όπου η εμπορικότητα είναι πολύ μεγάλη δηλαδή 4,6) στην περίπτωση του ΕΝΦΙΑ φορολογείται περί τα 930 € δηλαδή κατά 1% λιγότερο σε σχέση με ένα γραφείο 100 Μ2 στον τρίτο όροφο του ιδίου κτιρίου (939 €) ενώ όταν πρόκειται για μεταβίβαση η φορολογητέα αξία του καταστήματος είναι πολλαπλάσια εκείνης του γραφείου στον τρίτο όροφο. Αν είχε εφαρμοστεί ο συντελεστής εμπορικότητας τότε ο ΕΝΦΙΑ του καταστήματος θα ήταν περί τα 4.250 €
Επομένως παρατηρούμε ότι ενώ θα έπρεπε η φορολογία ( είτε για μεταβίβαση είτε για τον ΕΝΦΙΑ) να επιβάλλεταιστην ίδια φορολογητέα αξία (ώστε να υπάρχει φορολογική δικαιοσύνη) έχουμε στρέβλωση και επιβολή φόρων σε πλασματικές αξίες.
Ετσι έχουμε:
Άλλους συντελεστές ορόφου για μεταβιβάσεις και άλλους για τον ΕΝΦΙΑ.
Άλλους συντελεστές παλαιότητας για μεταβιβάσεις και άλλους για τον ΕΝΦΙΑ.
Φρενάρισμα του συντελεστή παλαιότητας στα 26 έτη (εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι συντελεστές παλαιότητας θα έπρεπε να είναι διαφορετικοί – μικροί, όπου η αξία οικοπέδου είναι μεγάλη και μεγαλύτεροι όπου η αξία γης είναι μικρή.
Απαλοιφή του συντελεστή εμπορικότητας για τον ΕΝΦΙΑ
Στη συνέχεια παρατίθενται πίνακες με μερικές μόνο από τις ανακολουθίες που υπάρχουν στα συστήματα αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών για μεταβίβαση και για το φόρο ΕΝΦΙΑ.
Έτη παλαιότητας
|
Συντελεστής παλαιότητας κτίσματος
|
Έτη παλαιότητας
|
Συντελεστής παλαιότητας κτίσματος
| |||
Από
|
Έως
|
Από
|
Έως
| |||
0
|
4
|
1,25
|
0
|
1
|
1,00
| |
5
|
9
|
1,20
|
1
|
5
|
0,90
| |
10
|
14
|
1,15
|
6
|
10
|
0,80
| |
15
|
19
|
1,10
|
11
|
15
|
0,85
| |
20
|
25
|
1,05
|
16
|
20
|
0,70
| |
26
|
και άνω
|
1,00
|
21
|
25
|
0,65
| |
26
|
και άνω
|
0,60
| ||||
Συντελεστές ορόφου για ΕΝΦΙΑ
|
Συντελεστές ορόφου για μεταβίβαση *
| |||
Όροφος
|
Συντελεστής ορόφου
|
Όροφος
|
Συντελεστής ορόφου
| |
Υπόγειο
|
0,98
|
Υπόγειο
|
0,60
| |
Ισόγειο
|
1,00
|
Ισόγειο
|
0,90
| |
Α όροφος
|
1,00
|
Α όροφος
|
1,00
| |
Β όροφος
|
1,01
|
Β όροφος
|
1,05
| |
Γ όροφος
|
1,01
|
Γ όροφος
|
1,10
| |
Δ όροφος
|
1,02
|
Δ όροφος
|
1,15
| |
Ε όροφος
|
1,02
|
Ε όροφος
|
1,20
| |
ΣΤ όροφος και άνω
|
1,25
| |||
* Για συντελεστή εμπορικότητας κατω του 1,5
| ||||
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι υπάρχουν μεγάλες αδικίες και το όλο πρόβλημα των φορολογητέων αξιών πρέπει να αναθεωρηθεί πλήρως (χάραξη ζωνών, αναθεώρηση εμπορικοτήτων, αλλαγή συντελεστών παλαιότητας , εξίσωση συντελεστών ορόφου κλπ) με γνώμονα την προσέγγιση των εμπορικών αξιών και φορολόγηση είτε για μεταβίβαση είτε για ΕΝΦΙΑ με βάση τις ίδιες φορολογητέες αξίες για κάθε ακίνητο. Εξυπακούεται ότι πρέπει να ενημερώνονται τα στοιχεία ανά έτος.
Η πρόσφατη παρέμβαση που έγινε μόνο στο επίπεδο των τιμών ζώνης αντιμετωπίζει και αναθεωρεί μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα του συνόλου από το οποίο υπολογίζονται οι αντικειμενικές αξίες, ενώ οι τιμές ζώνης κάτω από τα 700 €/Μ2 είναι βέβαιο ότι έχουν προκύψει με άλλα κριτήρια.
Τέλος, δεν αντιμετωπίζεται και το ζήτημα των εκτός σχεδίου ακινήτων που έχει πολλά άλλα προβλήματα.
