Η είδηση της συζήτησης για την συζήτηση αγοράς φρεγατών κλάσης από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό είναι μάλλον «κοινό μυστικό» εδώ και αρκετό καιρό
. Η είδηση είχε μεταδοθεί στις αρχές του χρόνου, και είχε ένα πολύ ενδιαφέρον χαρακτηριστικό. Συνοδευόταν και από την απάντηση στο ερώτημα «που θα βρεθούν τα λεφτά βρε παιδιά», γιατί ως γνωστόν οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν «έχουν μαντήλι να κλάψουν», όχι να αγοράσουν υπερσύγχρονες ψηφιακές φρεγάτες.Για του λόγου το αληθές, οι κορυφαίες φρεγάτες του Στόλου, οι τέσσερις MEKO200HN, θα προικοδοτηθούν με μόλις 100 (ως 120) εκ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό τους! Μα 100 εκ ευρώ απαιτεί το κάθε πλοίο, όχι και τα τέσσερα μαζί! Πως λοιπόν θα πληρωθούν, οι κορυφαίες φρεγάτες στον κόσμο αυτή την στιγμή, που μπορεί να κοστίσουν ανάμεσα στα 500 εκ και 1 δις ευρώ έκαστη;
Το έχουμε γράψει αρκετές φορές, θα γίνει με μια «ιδέα», πιθανότατα της Γαλλικής πλευράς, με τις επιστροφές των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που έχουν αγοράσει οι ευρωπαϊκές τράπεζες (στην περίπτωση των Belh@rra η γαλλική κεντρική τράπεζα). Μιλάμε για ένα ποσό μεταξύ 1,5 με 2 δις ευρώ σε βάθος χρόνου.Φυσικά οι Belh@rra δεν είναι το πιο φθηνό πλοίο του κόσμου, καθώς θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως αντίθετο, είναι το πιο ικανό πλοίο του κόσμου στην κατηγορία του. Απόλυτα ψηφιακό, με εξαιρετικά μειωμένες ανάγκες για πλήρωμα, θα φέρει τα πάνω κάτω στο Αιγαίο, καθώς κανένα τουρκικό πλοίο, σε υπηρεσία, κατασκευή ή σχεδίαση δεν μπορεί να φτάσει τις δυνατότητες της Belh@rra. Και εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε κάτι.
Όταν το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό αγοράζει πλοία, αγοράζει ότι καλύτερο και πιο καλά εξοπλισμένο υπάρχει παγκοσμίως. Αυτό μπορούμε να το δούμε με τις ΜΕΚΟ20ΗΝ (όταν αγοράστηκαν ήταν οι καλύτερες φρεγάτες πολλαπλού ρόλου), με τις Super Vita (που σήμερα τις χρησιμοποιούμε και σε αποστολές που χρειάζονται … φρεγάτες), και τα υποβρύχια 214ΗΝ (τα πλέον προηγμένα σε υπηρεσία παγκοσμίως, μέχρι την είσοδο σε υπηρεσία των 214TN).Belh@rra σε ρόλο game changer λοιπόν, με Aster 30, SCALP Naval, και προηγμένα συστήματα ESM/ECM. Και φυσικά ένα ραντάρ AESA Sea Fire 500. Για το τελευταίο έχουμε γράψει τα εξής:
«η πραγματική τεχνολογική «επανάσταση» στο Αιγαίο μπορεί να έλθει μόνο με την έλευση του SF-500 (Sea Fire 500) ζώνης συχνοτήτων «S» (2-4 GHz). Υπενθυμίζεται ότι το σύστημα αυτό προτάθηκε για πρώτη φορά το 2012 στο πλαίσιο του προγράμματος φρεγατών FREMM-ER, αλλά τελικά επιλέχθηκε από το Γαλλικό Ναυτικό η έκδοση FREDA ως πιο συμβατική και χαμηλού κόστους λύση με το ενισχυμένο ραντάρ Herakles. Η γαλλική πλευρά εμμένει στη χρήση της ζώνης συχνοτήτων «S» (2-4 GHz), που χρησιμοποιείται και στο Herakles (αλλά και από το SPY-1D στα πλοία AEGIS του Αμερικανικού Ναυτικού), ως έναν καλό συμβιβασμό για την κάλυψη των απαιτήσεων εμβέλειας αποκάλυψης και ακρίβειας από ραντάρ MFR.To US Navy χρησιμοποιεί και τη ζώνη «X» για καθοδήγηση βλημάτων SM-2, που δεν είναι ωστόσο απαραίτητη στο ASTER. Συγκρίνοντας με τη ζώνη «X» (8-12 GHz) των APAR και SPY-3, η Thales θεωρεί ότι η ζώνη «S» παρέχει ικανοποιητικές επιδόσεις εμβέλειας αποκάλυψης στόχων (κάτι όμως που πρέπει να εξεταστεί πλέον υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι μπαίνουν στην εικόνα και τα ίχνη stealth, για τα οποία η ζώνη «X» επιτυγχάνει υψηλές επιδόσεις αποκάλυψης). Είναι όμως ικανοποιητική και σε παράκτιο περιβάλλον (littoral) ή κατά χαμηλά ιπτάμενων στόχων σε κατάσταση θάλασσας με μέτριο έως ισχυρό κυματισμό, ενώ αντίθετα η ζώνη «Χ» παρέχει καλύτερες επιδόσεις σε χαμηλό κυματισμό και καλές καιρικές συνθήκες. Σύμφωνα με την Thales, λόγω της χρήσης της ζώνης «S», δεν απαιτείται η παρουσία ραντάρ VSR (L band) κατά τα πρότυπα των πλοίων AEGIS.
Το SF-500 είναι ένα πλήρως ψηφιακό 3D ραντάρ AESA που χρησιμοποιεί τέσσερις σταθερές διατάξεις κεραιών με στοιχεία Tx/Rx κατασκευασμένα από Νιτρίδιο του Γαλλίου (GaN), τα οποία παρέχουν μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σχέση με την «παραδοσιακή» χρήση στοιχείων Αρσενιούχου Γαλλίου (GaAs). Συγκεκριμένα, προσφέρουν μεγαλύτερη ισχύ εξόδου στο ραντάρ με αποτέλεσμα την αύξηση της εμβέλειας εντοπισμού και ιχνηλάτησης που επιτυγχάνεται με μικρότερο μέγεθος ολοκληρωμένου κυκλώματος. Το SF-500 καλύπτει εναέριο χώρο μεγαλύτερο των 500+ km για στόχους TBM ή 400+ km για αεροδυναμικούς στόχους σε τόξο 360 μοιρών (με συνεχή κάλυψη σε αζιμούθιο, αφού σε σύγκριση με τα Herakles και Kronos δεν απαιτείται μηχανική περιστροφή της κεραίας) και 90 μοίρες σε ανύψωση. Για στόχους επιφανείας η εμβέλεια φθάνει τα 80+ km, ενώ μπορεί να επεξεργάζεται περισσότερα από 800 ίχνη. Κάθε πλαίσιο στοιχειοκεραίας αποτελείται από 12 module με 8 υπομονάδες έκαστο (96 συνολικά) και σχηματίζει περισσότερες από 100 δέσμες εξασφαλίζοντας υψηλό ρυθμό ανανέωσης στοιχείων και πολύ υψηλές δυνατότητες ιχνηλάτησης.Το ραντάρ έχει τρεις διαμορφώσεις: έρευνα όγκου, έρευνα ορίζοντα, ιχνηλάτηση, και παρέχει μεγάλο εύρος ζώνης λειτουργίας, υψηλές επιδόσεις σε παράκτιο περιβάλλον, αντιμετωπίζει UAV, ίχνη χαμηλής ή υπερηχητικής ταχύτητας καθώς και στόχους μικρού RCS. Παρέχει επίσης πλήρη υποστήριξη βολής βλημάτων ASTER 30 και ASTER 30B1NT, προσθέτοντας στις επιδόσεις τού πλοίου-φορέα και ATBM (χωρίς εξωτερική υπόδειξη στόχου-cueing). H σχεδίαση είναι σπονδυλωτή και επεκτάσιμη και έτσι καθιστά εύκολη την αποκατάσταση αστοχιών, τις αναγκαίες αναβαθμίσεις και την παροχή διαφορετικών διαμορφώσεων διάταξης για διάφορα μεγέθη πλοίων: κορβέτες, φρεγάτες ή αντιτορπιλικά. Το πρωτότυπο ραντάρ θα είναι προς παράδοση για δοκιμές το 2018 και έτοιμο να ενσωματωθεί στη νέα κλάση το 2020.»
H ύπαρξη πλοίων με ραντάρ επιπέδου SF-500 στο Αιγαίο θα φέρει δραματικές ανακατατάξεις στην Ισορροπία Δυνάμεων, ειδικά αν θα συνδυαστεί με πυραύλους Aster 30B1NT. Στα όπλα της FTI αλλά και της νέας ιταλικής Φ/Γ PPA (Pattugliatore Polivalente d’Altura) θα προστεθεί και ο υπό ανάπτυξη ASTER 30B1NT, ο οποίος θα είναι έτοιμος το 2023, συμπίπτοντας με την παράδοση της FTI. Το νέο βλήμα θα προσδώσει ευρύτερες δυνατότητες ATBM συγκριτικά με τον ASTER 30B1 διατηρώντας το μέγεθος, τον όγκο και τον κινητήρα αρχικής προώθησης του τελευταίου. H ουσιαστική αλλαγή είναι η χρήση νέου υπολογιστή ελέγχου του βλήματος και νέου ερευνητή υψηλότερης γωνιακής ανάλυσης και ζώνης συχνοτήτων Ka (26,5-40 GHz), που παρέχει μεγαλύτερη εμβέλεια πρόσκτησης στόχου, αναβαθμίζει την ανθεκτικότητα στα ECM και αυξάνει την πιθανότητα απευθείας πλήγματος στον στόχο (hit-to-kill).O ASTER 30B1, που χρησιμοποιείται στο χερσαίο σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας SAMP/T, παρείχε τη δυνατότητα αντιμετώπισης βλημάτων TBM κατηγορίας Scud (βεληνεκούς 600 km), ενώ το νέο βλήμα προσθέτει δυνατότητα αντιμετώπισης βλημάτων SRBM και MRBM (βεληνεκούς 1.500 km) ή TBM με κεφαλή RV (Re-entry Vehicle). Είναι προφανές ότι η έκδοση ASTER 30B1NT δεν μπορεί να αξιοποιηθεί πλήρως χωρίς υπόδειξη στόχου (Cueing), κάτι που δεν κάνει το ραντάρ Herakles στις FREMM και FREDA αλλά ούτε και το ραντάρ Kronos στις ιταλικές FREMM. Συνεπώς θα μπορούσε να αποκτηθεί από το ΠΝ ως αντίμετρο στην έντονη δραστηριότητα της Τουρκίας στον τομέα των TBM μόνο στην περίπτωση απόκτησης της FTI. Με λίγα λόγια, οι Belh@rra στο Αιγαίο θα μπορούν να αντιμετωπίζουν και επιθέσεις από τους Yildirim/BORA, ειδικά σε συνεργασία με το σύστημα αεράμυνας και τις πυροβολαρχίες Patriot.
Φυσικά οι Belh@rra θα μπορούν να εξοπλιστούν και με πυραύλους SCALP Naval, ενώ θα φέρουν και τους προηγμένους MM40 Exocet BlockIII. Ουσιαστικά θα μιλάμε για ένα πλοίο με εξαιρετικές δυνατότητες, αντάξιο του Πολεμικού μας Ναυτικού, που θα υπηρετήσει για πολλές δεκαετίες, επαναφέροντας την ποιοτική υπεροχή στην χώρα μας.Καλά όλα αυτά, αλλά σε πολλούς, όχι άδικα, ακούγονται σαν ευχολόγιο. Καταρχάς θα πρέπει να δούμε ΑΝ θα προχωρήσει αυτή η προμήθεια. Οι Γερμανοί, που μας έχουν δανείσει λίγα περισσότερα χρήματα από τους Γάλλους, προφανώς θα αντιδράσουν στην προοπτική της χρήσης των κερδών των ομολόγων από την Ελλάδα για αγορά γαλλικών πλοίων. Ελπίζουμε πως η γαλλική κυβέρνηση θα καταφέρει να ξεπεράσει τον «γερμανικό» σκόπελο, και να μην μιλάμε για γερμανική «τορπίλη».
Κατά δεύτερον, ελπίζουμε τα χρήματα των επιστροφών να μην αποφασιστεί τελευταία στιγμή να γίνουν «παροχές», γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το πολύ μέχρι το 2019 θα έχουμε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Φυσικά οι Γάλλοι δεν θα δώσουν τα χρήματα των ομολόγων για προσλήψεις στο Δημόσιο, αλλά οι ελληνικές κυβερνήσεις κατάφερναν να είναι πολύ πειστικές τα τελευταία 9 χρόνια.
Κατά τρίτον, τα χρήματα επαρκούν μόλις για 2 φρεγάτες, και χρειαζόμαστε τουλάχιστον άλλες 4. Οι πληροφορίες μιλούν για 2+2, που θεωρούσαμε μέχρι το «φιάσκο FREMM» πως ήταν 2 FREMM άμεσα, και 2 Belh@rra στο μέλλον. Μάλλον πια μιλάμε για 2 Belh@rra +2 στο μέλλον, καθώς το 6 είναι πολύ «μαγικός» αριθμός για να πιαστεί με τα σημερινά δεδομένα. Κάθε Belh@arra δεν θα ξεπεράσει τα 500-600 εκ ευρώ, αλλά αν προσθέσουμε προηγμένα όπλα σε ικανό αριθμό το ποσό θα φτάσει τα 700 ή 800 εκ., αν όχι 1 δις ευρώ.
Αφού λυθούν όλα αυτά, το θέμα είναι το ΠΟΤΕ; Οι 3 μη εκσυγχρονισμένες Kortenaer πλέουν με «δανεικό» χρόνο, και η χρησιμότητά τους σε μια μελλοντική σύγκρουση είναι περιορισμένη. Μόνο τα πληρώματά τους γνωρίζουν την υπεράνθρωπη προσπάθεια που καταβάλλεται για να μείνουν τα πλοία ετοιμοπόλεμα, με συστήματα που λειτουργούν χωρίς εκσυγχρονισμό για 40 χρόνια. Συνεπώς, τα πλοία αυτά, που έπρεπε ήδη να έχουν παροπλιστεί, θα πρέπει να μείνουν σε υπηρεσία για άλλα 6 ή 7 χρόνια, καθώς η πρώτη Belh@rra θα μπει σε υπηρεσία το 2023 (παράδοση, αν υπογράψουμε άμεσα ίσως να είναι το 2022, κι αυτό με την προϋπόθεση να πάρουμε το πρώτο πλοίο της κλάσης).
Ακόμη όμως κι έτσι να γίνει, το 2023 το πρόγραμμα MILGEM θα είναι σε πλήρη «απόδοση», και θα μπαίνουν σε υπηρεσία οι 8 φρεγάτες «Ι» (Instambul , TF-100) και θα ετοιμάζονται να μπουν οι 4 φρεγάτες αεράμυνας TF-2000. Συνεπώς το ΠΝ δεν θα πρέπει να έχει να αντιπαρατάξει τις εκσυγχρονισμένες S, και τις -ελπίζουμε σύντομα- εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ200ΗΝ-UPG. Την ίδια στιγμή θα συνεχίζουν να επιχειρούν οι εκσυγχρονισμένες MEKO200TN και O.H.Perry.
Υπάρχει ένα κενό ισχύος, που πρέπει να καλυφθεί. Θεωρητικά, το κενό αυτό θα το κάλυπταν οι FREMM, που βάσει των πληροφοριών θα τις παραλαμβάναμε οσονούπω. Τελικά ελληνική FREMM μέσα στο καλοκαίρι του 2018 ήταν ένα όνειρο θερινής νυχτός. Έχουμε γράψει τόσα πολλά για το θέμα, που δεν πρέπει να σας κουράσουμε (και στεναχωρήσουμε) άλλο. Μια λύση όμως θα ήταν η παραλαβή άμεσα, δυο φρεγατών κλάσης LaFayette. Οι τελευταίες, όντας πολύ πιο σύγχρονες από τις 3 μη εκσυγχρονισμένες S, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν άμεσα σαν εισαγωγή του ΠΝ σε γαλλικά πλοία, και την επόμενη δεκαετία, όταν θα έμπαιναν σε υπηρεσία οι Belh@rra να εκσυγχρονιστούν λαμβάνοντας κοινά οπλικά συστήματα και άλλους αισθητήρες.
