«Μακεδονία» «μακεδονικός-ή». Διαλαλεί, άλλωστε, ότι με τη συμφωνία των Πρεσπών κατοχυρώνεται η «μακεδονική ταυτότητα». Αυτή τη φορά την αφορμή έδωσε μία τελετή ορκωμοσίας στρατιωτικών, οπότε μετά τα διάφορα «μακεδονικά» είχαμε και τον «μακεδονικό στρατό».
Νεφέλη Λυγερού
Μπορεί η κυβέρνηση στην Αθήνα να επιδεικνύει κατανόηση στην προσπάθεια του Ζόραν Ζάεφ να
κερδίσει το δημοψήφισμα, αλλά οι αντιδράσεις στην Ελλάδα υποχρέωσαν το Νίκο Κοτζιά να πει κάτι. Μας είπε ανεπίσημα, λοιπόν, ότι ο λόγος για τον οποίο ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ χρησιμοποιεί τους επίμαχους όρους είναι επειδή δεν έχει ακόμα κυρωθεί και τεθεί σε ισχύ η συμφωνία.
Πιο συγκεκριμένα, κύκλοι του υπουργείου Εξωτερικών είπαν πως η «δήλωση αυτή (του Ζόραν Ζάεφ) υπογραμμίζει τη σημασία της θέσεως σε ισχύ της συμφωνίας των Πρεσπών. Και τούτο διότι, στη συμφωνία αναφέρεται ρητώς ότι ο επιθετικός προσδιορισμός για το κράτος, τα επίσημα όργανά του και τις άλλες δημόσιες οντότητες θα ευθυγραμμίζεται με το νέο όνομα της χώρας, δηλαδή, στη προκειμένη περίπτωση θα ήταν ‘στρατός της Βόρειας Μακεδονίας’».
Τυπικά, ο Νίκος Κοτζιάς έχει δίκιο. Η συμφωνία δεν έχει ακόμα επικυρωθεί ούτε από τα Σκόπια, ούτε από την Αθήνα. Τουναντίον έχει ακόμα δρόμο να διανύσει, αν αναλογιστεί κανείς ότι απαιτείται θετικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα για να επιτρέψει στον Ζόραν Ζάεφ να προχωρήσει στην επίσης δύσκολη συνταγματική αναθεώρηση. Πρέπει επίσης να ξεπεράσει και την αντίσταση του προέδρου Γκιόργκι Ιβάνοβ, ο οποίος απορρίπτει τη συμφωνία και έχει δηλώσει ότι δεν θα υπογράψει τις συνταγματικές αλλαγές. Ακόμα, όμως, και αν τα πάντα επιλυθούν στα Σκόπια, δεν πρέπει κανείς να παραβλέπει το τελευταίο και σημαντικότερο βήμα: την επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών από την ελληνική Βουλή.
Η λογική Κοτζιά
Αν ακολουθήσουμε τη λογική του Νίκου Κοτζιά, γιατί ο ίδιος βιάζεται και από τώρα αποκαλεί την γείτονα χώρα Βόρεια Μακεδονία; Ακόμα πιο σημαντικό, γιατί ο Ζόραν Ζάεφ θεωρεί δεδομένη την είσοδο της χώρας του στο ΝΑΤΟ; Για του λόγου το αληθές, κατά τη διάρκεια ορκωμοσίας στρατιωτών χθες στα Σκόπια δήλωσε σε εορταστικό τόνο: «Το να είστε στρατιώτες σε μια χώρα που είναι μέλος του ΝΑΤΟ σημαίνει ότι θα εργάζεστε σε βελτιωμένες συνθήκες, σύμφωνα με τα δεδομένα των συμμάχων του ΝΑΤΟ. Σαν στρατιώτες, θα πρέπει να είστε υπερήφανοι που θα είστε η πρώτη γενιά που θα υπηρετεί την χώρα ως μέλος του ΝΑΤΟ». Επιπλέον, τα κρατικά μέσα έδειχναν συνεχώς κοντινά πλάνα από τις στολές των στρατιωτών, στις οποίες αναγραφόταν ο όρος «Македонија».
Παρά τις επεξηγήσεις και δικαιολογίες που επικαλείται το υπουργείο Εξωτερικών, έστω και με χρονοκαθυστέρηση, το γεγονός παραμένει ένα: Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ δυσχεραίνει πολύ το έργο της κυβέρνησης Τσίπρα, ερεθίζοντας την ελληνική κοινή γνώμη. Και βέβαια δεν κάνει τίποτα για να προσαρμοστούν οι ομοεθνείς του στο όνομα Βόρεια Μακεδονία. Σε κάθε του εμφάνιση κάνει το αντίθετο. Το μήνυμα που στέλνει είναι πως η αποδοχή της σύνθετης ονομασίας έγινε για να ανοίξουν οι πόρτες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, όχι γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα.
Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι και στην τελετή υπογραφής στις Πρέσπες -ενώπιον του Έλληνα πρωθυπουργού- ο Ζόραν Ζάεφ χρησιμοποίησε τον όρο «Μακεδονία», ξεχνώντας το Βόρεια. Δεν διστάζει, μάλιστα, να εκφράσει και τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι, παρά τη συμφωνία της χώρας του με την Ελλάδα στο ονοματολογικό, μετέθεσαν για το 2019 τον καθορισμό ημερομηνίας εκκίνησης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Κοινώς, ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ δείχνει να τα θέλει μονά ζυγά δικά του.
Σημαία η «μακεδονική» ταυτότητα
Όσο, μάλιστα, η κυβέρνηση Ζάεφ θα κλιμακώνει την εκστρατεία υπέρ του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, τόσο αυτός και τα στελέχη του θα διαφημίζουν σε όλους τους τόνους ότι αναγνωρίστηκε διεθνώς και από την Ελλάδα η «μακεδονική» ταυτότητά τους. Ακόμα, όμως, και εάν κερδίσει το δημοψήφισμα και τελικά πραγματοποιήσει τη συνταγματική αναθεώρηση, θα έχει δικαίωμα να χρησιμοποιεί τον όρο μακεδονικός-ή. Δεν θα υποχρεωθεί να λέει, όπως μας είπε ο Νίκος Κοτζιάς, «στρατός της Βόρειας Μακεδονίας». Θα λέει «μακεδονικός στρατός» και δεν θα μπορεί η Αθήνα να του πει τίποτα.
Στο ίδιο πνεύμα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στα Σκόπια δήλωσε ότι δεν πρόκειται να αλλάξει ούτε ο εθνικός ύμνος, ο οποίος αναφέρεται στη «Μακεδονία» και βρίθει αλυτρωτικών αναφορών, ούτε και τα διάφορα σύμβολα του κράτους και του στρατού. «Ούτε στο παρελθόν, ούτε στο παρόν, ούτε στο μέλλον θα υπάρξουν ποτέ συζητήσεις για την αλλαγή του ύμνου της ‘Δημοκρατίας της Μακεδονίας’. Ο ύμνος θα παραμείνει ως έχει» διεμήνυσε ο κρατικός αξιωματούχος. «Δεν υπάρχουν συζητήσεις και για άλλες αλλαγές κρατικών συμβόλων» πρόσθεσε ο Μίλε Μποσνιακόφσκι.
Παράλληλα, 5 και 6 Ιουλίου επανέρχεται στο Κοινοβούλιο των Σκοπίων η Συμφωνία των Πρεσπών για επικύρωση μετά την αρχική άρνηση του προέδρου Γκιόργκι Ιβανόφ να υπογράψει την πρώτη απόφαση της πλειοψηφίας. Κι αυτή τη φορά χρειάζεται η υπερψήφιση από τουλάχιστον 61 βουλευτές, ώστε να επιστρέψει εκ νέου στον πρόεδρο Ιβανόφ. Σε αυτή την περίπτωση, είναι υποχρεωμένος από το Σύνταγμα να την υπογράψει. Όλα δείχνουν πως η σχετική ψηφοφορία θα είναι θετική.
Εν μέσω όλων αυτών, τα Μέσα στα Σκόπια διακίνησαν την πληροφορία για νέα συνάντηση Τσίπρα-Ζάεφ. Σύμφωνα με αυτή την πληροφορία, οι δύο άνδρες θα συναντηθούν στο περιθώριο της Συνόδου για τα Δυτικά Βαλκάνια που θα φιλοξενήσει η Βρετανία στις 10 Ιουλίου για να συζητήσουν τις εξελίξεις σχετικά με την συμφωνία των Πρεσπών και να συντονίσουν το βηματισμό τους.
