και αμερικανικά Μέσα Ενημέρωσης.
Μάλιστα, επισημαίνουν ότι το ισχνό «Ναι» ανοίγει τώρα τον "ασκό του Αιόλου" για την περιοχή και για τον πρωθυπουργό των Σκοπίων, Ζόραν Ζάεφ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει τι αναφέρουν οι Γερμανοί δημοσιογράφοι για τον Αλέξη Τσίπρα και για την τύχη της ελληνικής κυβέρνησης.
Ο γερμανικός Τύπος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι παρά τις έξωθεν προσπάθειες στήριξης του στρατοπέδου του «Ναι», το χθεσινό δημοψήφισμα απέτυχε παταγωδώς ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου για την τύχη του ίδιου του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ. Ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός «σκόνταψε» στο ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες.
"Επώδυνη ήττα της κυβέρνησης Ζάεφ"
Σύμφωνα με το σχόλιο της Süddeutsche Zeitung, οι λόγοι της αποτυχίας είναι καθαρά ενδογενείς. «Οι ψηφοφόροι στην ΠΓΔΜ κλήθηκαν στις κάλπες για να επιλέξουν ένα Ναι ή ένα Όχι, αλλά στην πλειοψηφία τους σιώπησαν, το δημοψήφισμα απέτυχε, το πολλά υποσχόμενο ξεκίνημα της βαλκανικής χώρας προς την κατεύθυνση της Δύσης καταλήγει προς το παρόν σε μια βαθιά τάφρο» σημειώνει ο σχολιαστής της χαρακτηριστικά.
«Το αποτέλεσμα αποτελεί επώδυνη ήττα της κυβέρνησης του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού, που είχε το θάρρος να συμβάλει σε συμφωνία με την Ελλάδα για το περιβόητο θέμα του ονόματος. Αλλά και για την άκρως συντηρητική αντιπολίτευση που δυσφήμισε τη συμφωνία ως συνθηκολόγηση και εργάστηκε για την αποτυχία της, αποτελεί πύρρειο νίκη. Μετά τα εμπόδια για την εξέλιξη της ΠΓΔΜ, που έθεσε η υπεροπτική στάση της Ελλάδας, τώρα η χώρα απέτυχε για καθαρά εσωτερικούς λόγους, λόγω εσωτερικού διχασμού, μυωπικών πολιτικών της αντιπολίτευσης και έλλειψης θάρρους. Τώρα η χώρα απειλείται τα επόμενα χρόνια από απομόνωση», αποφαίνεται η γερμανική εφημερίδα.
Ο απεσταλμένος του Spiegel στα Σκόπια παρουσιάζει τις διαφορετικές προσεγγίσεις δύο κατοίκων της ΠΓΔΜ. Η πρώτη είναι της Ουρανίας Πιρόφσκα με καταγωγή από την Καστοριά, η οποία περιγράφει την τραγική ιστορία της οικογένειάς της το διάστημα του πολέμου και μετά και η οποία ψήφισε «Ναι» θεωρώντας ότι το δημοψήφισμα αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η δεύτερη αφορά έναν μορφωμένο εργαζόμενο σε ανταλλακτήριο, ο οποίος ψήφισε «Όχι».
Στον Γερμανό δημοσιογράφο περιγράφει ως διεφθαρμένες όλες τις κυβερνήσεις της χώρας.
«Αλλά να ορίζουν οι γείτονές μου πώς θα πρέπει να ονομάζομαι, αυτό είναι το χειρότερο αστείο της παγκόσμιας ιστορίας», λέει χαρακτηριστικά.
Και ο δημοσιογράφος συνεχίζει: «Η δήλωση του Ζόραν Ζάεφ για μεγάλη επιτυχία του Ναι αποτελεί στην πραγματικότητα προαναγγελία πιθανής πολιτικής αποτυχίας για να σώσει το γόητρό του. Η συμμετοχή έμεινε πολύ πίσω από τις προσδοκίες, τα συντηρητικά αντιπολιτευόμενα κόμματα είδαν στο δημοψήφισμα μια εθνική ταπείνωση, ο πρόεδρος Ιβανόφ έκανε λόγο ακόμη και για πολιτική αυτοκτονία. Το αποτέλεσμα φαίνεται ότι ενισχύει τις θέσεις της αντιπολίτευσης. Αλλά η μη συμμετοχή στις κάλπες φωτογραφίζει κάτι άλλο για τις πολιτικές προτιμήσεις: ότι πολλοί είναι απογοητευμένοι, τόσο από την προηγούμενη κυβέρνηση Γκρουέφσκι, όσο και από την νυν του σοσιαλδημοκράτη Ζάεφ, θεωρώντας ότι δεν έκανε όσα έπρεπε για να πατάξει τη διαφθορά και τον νεποτισμό».
Μακροσκελές άρθρο φιλοξενεί στη διαδικτυακή της σελίδα η Handelsblatt, στο οποίο μεταξύ άλλων προσπαθεί να σταθμίσει τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στην ελληνική κυβέρνηση η χθεσινή αποτυχία.
«Η Ελλάδα σέβεται το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, ήταν η πρώτη αντίδραση από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών… αλλά ο Αλέξης Τσίπρας δεν αποκλείεται κρυφά να αισθάνεται ανακουφισμένος», παρατηρεί ο αρθρογράφος της.
«Διότι με αυτό το αποτέλεσμα έχει καταρχήν ένα πρόβλημα λιγότερο. Με τη στάση του απέσπασε μεγάλη αναγνώριση από τους εταίρους του στην Ευρωπαϊκής Ένωσης και το ΝATO μετά από διαμάχη 27 χρόνων για το όνομα. Αλλά η ιστορική, όπως επαινέθηκε, συμφωνία απείλησε να γίνει παγίδα για την κυβέρνησή του, λόγω των τεράστιων αντιστάσεων από τον λαό του. Διάσπαση του κυβερνητικού συνασπισμού με τον Καμμένο θα σήμαινε πρόωρες εκλογές αρχές του 2019» συνεχίζει ο Γερμανός αρθρογράφος.
«Και αυτές θα οδηγούσαν, όπως φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις σε πρωτιά τη συντηρητική αντιπολίτευση και την απώλεια εξουσίας για τον Τσίπρα. Τώρα με την έκβαση του δημοψηφίσματος κερδίζει τουλάχιστον χρόνο».
Στο σημερινό της φύλλο η Neue Zürchner Zeitung «διαβάζει» το αποτέλεσμα ως επιτυχία της καμπάνιας του «Όχι», μιας καμπάνιας που ήταν ελάχιστα ορατή, ενώ η εφημερίδα Bild επιγράφει σχετικό άρθρο με τον τίτλο «η Μακεδονία θα συνεχίζει να ονομάζεται Μακεδονία».
Οι αρθρογράφοι της περιγράφουν την προβληματική και καθόλου βεβαία επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών στο κοινοβούλιο ελλείψει ενισχυμένης πλειοψηφίας. Ανάμεσα στις αντιδράσεις συμπεριλαμβάνει κι αυτή του προέδρου των ΑΝΕΛ, Πάνου Καμμένου, ο οποίος δεν έκρυψε την ικανοποίησή του.
Wall Street Journal: "Πλήγμα για την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ"
«Η χαμηλή συμμετοχή στο δημοψήφισμα για την αλλαγή της ονομασίας της "Μακεδονίας", έθεσε εν αμφιβόλω το αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι ενέκριναν τη συμφωνία με συντριπτική πλειοψηφία», γράφει η Wall Street Journal.
«Η εξέλιξη συνιστά πλήγμα για τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, που επιθυμούσαν να υπάρχει ισχυρότερη λαϊκή υποστήριξη. Η αποχή κάνει δύσκολη για τον πρωθυπουργό, Ζόραν Ζάεφ, την εξασφάλιση της απαραίτητης πλειοψηφίας για την έγκριση των απαιτούμενων συνταγματικών τροποποιήσεων. Ο Ζόραν Ζάεφ δήλωσε πως θα προκηρύξει άμεσα εκλογές, αν δεν λάβει την πλειοψηφία των δύο τρίτων των βουλευτών», προσθέτει η WSJ.
«Υπάρχουν πολλά συμφέροντα που έχουν επενδυθεί σε αυτή την υπόθεση, κανείς δεν θέλει να τα απεμπολήσει και να αφήσει την "Μακεδονία" κλειδωμένη για άλλα 20 χρόνια. Πρόκειται για δύσκολο παζλ και η επίλυσή του θα αποτελέσει καλό παράδειγμα και σημαντικό βήμα προόδου για την διευθέτηση άλλων δύσκολων προβλημάτων στην περιοχή», εκτιμά ο Τζέιμς Κερ -Λίντσει, καθηγητής στο London School of Economics.
«Οι Ρώσοι ήταν σε θέση να διαδραματίσουν αποσταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Το αποτέλεσμα είναι μια ευκαιρία να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο που θα επιτρέψει στη χώρα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε ο Ντέιμον Γουίλσον, αντιπρόεδρος του think-tank, Atlantic Council.
Bloomberg: Αντιφατικό αποτέλεσμα προετοιμάζει ένα σκηνικό σκληρής αναμέτρησης
«Ο πρωθυπουργός της "Δημοκρατίας της Μακεδονίας" απείλησε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον επόμενο μήνα, αν δεν εξασφαλίσει την έγκριση του κοινοβουλίου στην αλλαγή της ονομασίας της χώρας, μετά το θετικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που πάντως σκιάστηκε από τη χαμηλή συμμετοχή», γράφει το Bloomberg και προσθέτει:
«Το αντιφατικό αποτέλεσμα προετοιμάζει ένα σκηνικό σκληρής αναμέτρησης για τον πρωθυπουργό Ζάεφ. Επίσης, αναδεικνύει την ένταση του αγώνα επιρροής που διεξάγεται στην πλέον ασταθή περιοχή της Ευρώπης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ αφενός και της Ρωσίας αφετέρου. Η Μόσχα αντιτίθεται σε κάθε περαιτέρω διεύρυνση της στρατιωτικής συμμαχίας στην πρώην σφαίρα επιρροής της. Το 91% των ψηφισάντων στήριξαν τη συμφωνία με την Ελλάδα για την αλλαγή της ονομασίας της χώρας. Η συμμετοχή ανέρχεται στο 37%. Το δημοψήφισμα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και οι βουλευτές δεν είναι υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν προς το αποτέλεσμα».
«Η νίκη του "ναι" είναι η μεγαλύτερη από όλες τις νίκες οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος στη νεότερη ιστορία της πΓΔΜ. Ήρθε η ώρα να ακολουθήσουν οι βουλευτές την ψήφο του λαού και να επιταχύνουν τις διαδικασίες για ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Περιμένω από τους βουλευτές του VMRO-DPMNE να σεβαστούν τη δημοκρατική βούληση των πολιτών που ψήφισαν. Αλλιώς δεν απομένει παρά να χρησιμοποιήσουμε το δημοκρατικό εργαλείο της άμεσης προκήρυξης εκλογών», δήλωσε ο Ζάεφ.
Σε ανακοίνωσή του, το ελληνικό ΥΠ.ΕΞ καλεί όλες τις πλευρές να επιδείξουν νηφαλιότητα μετά το αντιφατικό, όπως το χαρακτήρισε, αποτέλεσμα. Ο Επίτροπος για την Διεύρυνση της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, δήλωσε πως το «πολύ σημαντικό» αποτέλεσμα υπέρ του "ναι" σημαίνει ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση για την υποστήριξη της συμφωνίας με την Ελλάδα. Η συμμετοχή επηρεάστηκε αρνητικά από την εκστρατεία των εθνικιστών υπέρ της αποχής, ωστόσο το αποτέλεσμα ίσως δίνει κάποιο πλεονέκτημα στον Zάεφ, όπως εκτιμά ο Ντέιμον Γουίλσον, αντιπρόεδρος του Ατλαντικού Συμβουλίου. «Παρά τη χαμηλή συμμετοχή, αυτό το μισό εκατομμύριο των ψηφοφόρων, ίσως είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει υποστηρίξει οτιδήποτε στη "Μακεδονία". Επαφίεται στους βουλευτές να αποφασίσουν, όμως ο Ζάεφ έβαλε πολύ ψηλά τον πήχη, απειλώντας με πρόωρες εκλογές. Είναι μια τολμηρή κίνηση», καταλήγει ο Ντέιμον Γουίλσον.
Νew York Times: «Hχηρότατα αντιφατικό το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος»
«Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην "Μακεδονία" υπήρξε ηχηρότατα αντιφατικό, ωθώντας και τις δύο πλευρές να ισχυριστούν ότι νίκησαν», γράφουν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης. «Ωστόσο, η χαμηλή συμμετοχή δυσκολεύει την έγκριση της συμφωνίας με την Ελλάδα από το κοινοβούλιο. Η μειωμένη συμμετοχή δημιουργεί πρόβλημα στην κυβέρνηση και στη Δύση, που είχε πιέσει πολύ για να υπάρξει μια στιβαρή λαϊκή εντολή, αν και το κυβερνών κόμμα έχει την πεποίθηση πως θα εξασφαλίσει τις απαραίτητες ψήφους στο κοινοβούλιο για την έγκριση της αλλαγής της ονομασίας της χώρας. Το ζήτημα αυτό δίχασε την "Μακεδονία", ενώ Δυτικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως η Ρωσία κινήθηκε δραστήρια για να εκμεταλλευτεί την κατάσταση, διενεργώντας εκστρατείες παραπληροφόρησης μέσω Διαδικτύου. Ο Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν, έγραψε στο Twitter ότι το αποτέλεσμα δείχνει την «ευρεία στήριξη» προς την αλλαγή της ονομασίας και προς την ευρωατλαντική πορεία της χώρας. «Αναμένω από όλους τους πολιτικούς ηγέτες να σεβαστούν την απόφαση και να την προωθήσουν, επιδεικνύοντας την μέγιστη υπευθυνότητα και ενότητα, υπηρετώντας το συμφέρον της χώρας», έγραψε. Ωστόσο, ο δρόμος αυτός έχει πλέον δυσκολέψει. Τον Φεβρουάριο, και καθώς οι διαπραγματεύσεις έδειχναν να προχωρούν, χιλιάδες Έλληνες διαδήλωσαν έξω από το κοινοβούλιο.
Η πραγματική κινητήρια δύναμη πίσω από τις διαδηλώσεις ήταν η συντηρητική Εκκλησία της Ελλάδος και υπερεθνικιστές, μεταξύ των οποίων και η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Δυτικοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η Ρωσία και ολιγάρχες που διατηρούν δεσμούς με το Κρεμλίνο διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο υποδαυλίζοντας διαδηλώσεις. Οι διαμαρτυρίες στην "Μακεδονία" υπήρξαν μικρότερες, αλλά το ίδιο τοξικές», τονίζουν οι NYT.
Washington Post: Σε πολιτική κρίση η «Μακεδονία»
«Σε πολιτική κρίση έχει βυθιστεί από χθες η "Μακεδονία", καθώς η συμμετοχή στο δημοψήφισμα υπήρξε ανεπαρκής, ενώ εγείρεται πλέον η προοπτική να αποκλειστεί η μικρή βαλκανική για πολλά χρόνια από τους οργανισμούς της Δύσης», εκτιμά η Washington Post. «Μόλις το 37% των εγγεγραμμένων προσήλθε στις κάλπες και το "ναι" έλαβε το 91% των ψήφων. Το Κρεμλίνο και Δυτικοί ηγέτες παρακολούθησαν πολύ στενά την έντονη προεκλογική περίοδο, επειδή η έκβαση του δημοψηφίσματος θα καθόριζε την γεωπολιτική κατεύθυνση των Βαλκανίων σε μια εποχή σφοδρού ανταγωνισμού μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ.
«Το αποτέλεσμα αποτελεί επιτυχία για την δημοκρατία και για μια ευρωπαϊκή Μακεδονία», δήλωσε ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ. Η ελληνική κυβέρνηση χαρακτήρισε «αντιφατικό» το αποτέλεσμα, τονίζοντας πάντως ότι το σέβεται, ενώ εξέφρασε την ελπίδα να διατηρηθεί η συμφωνία. Όπως συμβαίνει συχνά με τα δημοψηφίσματα, η ψηφοφορία υπήρξε επίσης και μια ανεπίσημη ετυμηγορία για τους πολιτικούς της "Μακεδονίας".
Δυτικοί ηγέτες είχαν σπεύσει τις τελευταίες εβδομάδες στα Σκόπια για να στηρίξουν το "ναι" και πολλοί από αυτούς χαρακτήρισαν την συμφωνία με την Ελλάδα ως «ευκαιρία που παρουσιάζεται μια φορά σε μια γενιά». Αναλυτές ανέφεραν πως η "Μακεδονία" έγινε στόχος ενός κύματος παραπληροφόρησης, οι πηγές της οποίας είχαν σχέσεις κυρίως με την Ρωσία», καταλήγει η αμερικανική εφημερίδα.
Με πληροφορίες από Deutsche Welle, ΑΠΕ-ΜΠΕ
