και σύνθετη όσον αφορά το τοπίο στην παγκόσμια γεωστρατηγική σκακιέρα.
Του ανταποκριτή μας Δημήτρη Φιλιππίδη
Τί ήταν αυτό που προκάλεσε την απόφαση Τραμπ για απόσυρση των Αμερικανικών στρατευμάτων από την Συρία; Πόσο αναμενόμενο ήταν την δεδομένη χρονική στιγμή; Αποτελεί νίκη των Τούρκων ή μήπως πρελούδιο μίας καταστροφής;
Όταν ο Τραμπ επικοινωνούσε τηλεφωνικά με τον Ρετζέπ Ερντογάν την 14η Δεκεμβρίου, κάποιος θα περίμενε ο Αμερικανός Πρόεδρος να συνεχίσει την συνηθισμένη ρητορική του απέναντι στους Τούρκους, να πιέσει δηλαδή για την αποτροπή της επικείμενης επίθεσης των τουρκικών στρατευματων στην Βορειοδυτική Συρία, εκεί όπου βρίσκονται οι Κουρδικές δυνάμεις. Περίμενε κάποιος ο Τραμπ να μεταφέρει στον Ερντογάν με τον δικό του ωμό τρόπο την στήριξη των Αμερικανών προς τις Κουρδικές δυνάμεις.
Όμως ο πλέον απρόβλεπτος Πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ, κατάφερε για ακόμη μία φορά ανατρέψει τις προβλέψεις και τα δεδομένα. Σε μία αποστροφή του λόγου του, ρώτησε τον Ερντογάν αν η Τουρκία μπορεί να χειριστεί τον πόλεμο με τον ΙΣΙΣ και στην καταφατική απάντηση του Σουλτάνου, του ανακοίνωσε πως θα αποσυρθούν άμεσα οι αμερικανικές δυνάμεις από το ένα τέταρτο του συριακού εδάφους, αφήνοντας πλέον τον ηγετικό ρόλο στην Τουρκία για να τελειώσουν την ιστορία με τους Τζιχαντιστές. Η απόφαση του Τραμπ σύμφωνα με πληροφορίες έπιασε εξ απήνης τον Τούρκο ομόλογο του αλλά ακόμα και τα μέλη της Αμερικανικης Κυβέρνησης.
Ουσιαστικά προχώρησε σε μία ενέργεια που προκάλεσε την μήνιν του Υπουργού Άμυνας, Τζιμ Μάτις, ο οποίος και παραιτήθηκε καθώς εικάζεται ότι ούτε ήξερε την αλλαγή στην πολιτική και σίγουρα δεν συμφωνούσε. Προσπάθησε να πείσει τον Τραμπ ότι πρόκειται για μία κίνηση με καταστροφικές συνέπειες, όμως ο Πρόεδρος είχε πάρει τις αποφάσεις του και η έξοδος για τον «σκύλο» Μάτις ήταν μονόδρομος. Τον ίδιο δρόμο βέβαια ακολούθησε και ο Μπρετ ΜακΓκερκ, σύμβουλος σε θέματα αντιμετώπισης του ΙΣΙΣ. Χαρακτηριστικά όπως λένε πηγές του Πενταγώνου για αρκετά στελέχη στην Ουάσινγκτον, η λέξη έκπληξη, είναι πολύ ήπια για να περιγράψει την πραγματική κατάσταση στο άκουσμα της είδησης της απόσυρσης των δυνάμεων. «Δεν πρόκειται για μία αλλαγή στην εξωτερική πολιτική, αλλά για μία τεράστια στροφή» λένε άνθρωποι κοντά στον Πρόεδρο.
Ο Τραμπ παραδέχτηκε στο πρόσφατο ταξίδι του στο Ιρακ, πως δέχτηκε πιέσεις από τους επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων για παραμονή της δύναμης στην Συρία, όμως ούτε και αυτές οι προτάσεις βρήκαν ευήκοα αυτιά. «Είχα εποικοδομητικές επαφές με τον Ερντογάν και πιστεύω ότι οι Τούρκοι μπορούν να τελειώσουν την δουλειά με τους Τζιχαντιστές» είπε χαρακτηριστικά.
Το ερώτημα όμως είναι ένα όσον αφορά την Τουρκία και την επόμενη μέρα. Πρόκειται για μία ευκαιρία να αναβαθμιστεί ο ρόλος της πληγωμένης τα τελευταία χρόνια δύναμης ή πρόκειται για μία καυτή πατάτα που τεχνηέντως παρέδωσε ο Τραμπ; Κάποιοι κάνουν λόγο ακόμα και για μία παγίδα που στήθηκε και στην οποία ο αλλαζόνας Ερντογάν παρασύρθηκε από την εγωπάθεια του και έπεσε μέσα με χαρακτηριστική άνεση. Η ουσία είναι ότι η αναβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας στην περιοχή αποτελεί ένα δίκοπο μαχαίρι, ένα μαχαίρι το οποίο είναι τόσο ακονισμένο, ώστε δεν παίζεις μαζί του.
Τα τελευταία χρόνια η Τουρκία είδε να γκρεμίζονται συμμαχίες στην περιοχή, όπως με το Ισραήλ και ταυτόχρονα να περιορίζεται η δυναμική και το κύρος της στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Αν προσθέσει σε όλα αυτά κάποιος και το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, τότε γίνεται εύκολα κατανοητό πως η Τουρκία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά όσον αφορά τον ρόλο της. Για τον Ερντογάν τα πράγματα είναι απλά. Είναι τόσο απελπισμένος να κερδίσει μία μάχη μετά τα απανωτά χαστούκια, με τελευταίο την υπόθεση του πάστορα Μπράνσον, που θα πουλούσε την ψυχή του όχι μόνο σε Ρώσους και Αμερικανούς αλλά και σε εξωγήινους για να αλλάξει την στραπατσαρισμενη εικόνα της Τουρκίας αλλά και την δική του. Και όταν είσαι τόσο απελπισμένος, γίνεσαι εύκολο θύμα.
Οι Τούρκοι πλέον τα παίζουν όλα για όλα. Αν καταφέρουν να επιβληθούν αναβαθμιζεται ο ρόλος τους και ταυτόχρονα ρίχνουν στο καναβάτσο τους Κούρδους μετά από χρόνια Αμερικανικής στήριξης. Oμως τα πράγματα δεν είναι απλά! Ίσα ίσα που το παζλ είναι τόσο μπερδεμένο που τρομάζει τους εμπλεκομένους.
Η λαβωμένη Τουρκία σε στρατιωτικό επίπεδο πώς θα μπορέσει άραγε να επιβληθεί σε ένα μέτωπο που είναι μεγαλύτερο από όσο θα μπορούσε να χειριστεί; Τώρα που οι Αμερικανοί δίνουν την σκυτάλη στην Άγκυρα, πώς θα ελιχθούν οι Τούρκοι έχοντας μπλεχτεί στα πόδια των μέχρι πρότινος μοναδικών συμμάχων (εστω και προσωρινα) στην περιοχή, των Ρώσων; Πώς θα αντιμετωπίσουν τις πιέσεις των Ιρανών; Με την απόσυρση των Αμερικανών, η Ουάσινγκτον φέυγει από μία δεξαμενή στην οποία κολυμπουν πεινασμένοι καρχαρίες και πλέον βουτάει στα νερά η Τουρκία, όπου από θύτης εύκολα καταλήγεις να γίνεις θύμα. Οι Τούρκοι πλέον θα έχουν μπροστά και τις δυνάμεις του Άσαντ, που έχουν δείξει πως δεν αστειεύονται.
Τα λόγια του Διευθυντή του Τουρκικού Προγράμματος στο Washington Institute Σονέρ Τσαγκαπτάι είναι προφητικα: Ο Ερντογάν πήρε περισσότερα από όσα διαπραγματεύτηκε. Είχε ζητήσει από τους Αμερικανούς να πάψουν την υποστήριξη στις Κουρδικές δυνάμεις και τελικά οι Αμερικανοί δεν αφήνουν απλά τους Κούρδους αλλά και την περιοχή, κάτι που ο Ερντογάν δεν επιθυμούσε.
Οι πληροφορίες μας λένε πως τις επόμενες ημέρες ανώτατα στελέχη της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής όπως ο Μπόλτον αλλά και ο Τζέφρι θα βρεθούν στην Αγκυρα για διαβουλεύσεις ενώ επαφές έχουν ήδη οι Τούρκοι και με την Μόσχα. Οι Τούρκοι πιέζουν τους Αμερικανούς να αφοπλίσουν τους Κούρδους και να παρουν πίσω τα όπλα που τους έδωσαν, ώστε να μην χρησιμοποιήσουν τα όπλα σε βάρος τους, όμως κάτι τέτοιο και ενώ ο πόλεμος με το ΙΣΙΣ ακόμα δεν τελείωσε, μοιάζει απίθανο.
Εν κατακλείδι ο θρίαμβος με το βατερλώ είναι ένα τηλεφώνημα δρόμος…Το στοίχημα είναι μεγάλο για την Τουρκία αλλά ελάχιστοι αναλυτές θα πόνταραν πάνω της. Φοβού τον Τραμπ και τους Αμερικανούς και δώρα φέροντες…
crashonline.gr
