Ο Γιώργος Καρελιάς γράφει για τους πραγματικούς λόγους της χλιαρής αντιμετώπισης που συνεχίζει να έχει από την ΕΕ ο Ερντογάν, ο οποίος θα συνεχίσει ανενόχλητος μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Γιώργος Καρελιάς
Κάθε φορά που πλησιάζει μια Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης τίθεται και το ερώτημα: θα επιβάλει, επιτέλους, κυρώσεις στην Τουρκία ή θα συμβεί το σύνηθες, δηλαδή ένας λεκτικός μπάτσος που ουδόλως απασχολεί τον Ερντογάν; Η απάντηση είναι δεδομένη. Ήταν και στην προηγούμενη σύνοδο, είναι και στην τωρινή: όχι, δεν θα επιβάλει, τουλάχιστον τέτοιες που θα μπορούσαν να "πονέσουν".
Και δεν θα επιβάλει επειδή αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με πρώτη τη Γερμανία, δεν συμφωνούν. Οι λόγοι είναι δύο:
Πρωτίστως, οικονομικοί. Οι χώρες αυτές έχουν μεγάλο οικονομικό νταραβέρι με την Τουρκία, το οποίο πολύ δύσκολα θα ριψοκινδυνεύσουν να χαλάσουν.
Δευτερευόντως, το προσφυγικό. Ειδικά η Γερμανία θεωρεί ότι η Τουρκία προσφέρει μεγάλη υπηρεσία στην Ευρώπη, κρατώντας μέσα στα σύνορά της πολλά εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες. Ο φόβος μήπως ανοίξει η στρόφιγγα υπάρχει πάντα στο Βερολίνο.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, οι ελπίδες που τρέφει(;) η σημερινή κυβέρνηση για ευρωπαϊκή αντίδραση που θα "συνετίσει" τον Ερντογάν και θα τον υποχρεώσει να "μαζευτεί" από την ανατολική Μεσόγειο είναι λίγες, για να μην πούμε ανύπαρκτες. Και μπορεί ο κ. Μητσοτάκης να επικαλέστηκε λατινιστί τις συμφωνίες που πρέπει να τηρούνται("pacta sunt servanda"), αλλά στο τραπέζι των Βρυξελλών βρήκε άλλα: ένα "χλωμό" κείμενο που παρέπεμπε στη νέα σύνοδο κορυφής τον Μάρτιο. Ευτυχές το 2021! Η ελληνική επιδίωξη για άμεσες κυρώσεις απέτυχε.
Επομένως, ο Ερντογάν θα συνεχίσει ανενόχλητος-και περισσότερο αποθρασυμένος- τους τσαμπουκάδες; Το πιθανότερο σενάριο είναι αυτό. Εκτός αν κάτι αλλάξει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Διότι, κακά τα ψέματα, μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να επιβάλουν στην Τουρκία πραγματικές κυρώσεις(στρατιωτικές και οικονομικές), τις οποίες το καθεστώς Ερντογάν δεν θα μπορέσει να αγνοήσει. Επομένως, ό,τι είναι να γίνει θα γίνει το νέος έτος, αφού αναλάβει η νέα υπό τον Μπάιντεν κυβέρνηση.
Τότε θα κριθεί το παιχνίδι. Οι Αμερικανοί θα θελήσουν να κρατήσουν την Τουρκία στο δυτικό στρατόπεδο, τους είναι απαραίτητη. Αλλά πολύ δύσκολα θα ανεχθούν τη στρατιωτική συνεργασία της με την Ρωσία. Όλα θα κριθούν από το πόσο ευέλικτος θα φανεί ο Ερντογάν.
Αν το σκοινί δεν σπάσει και βρεθεί τρόπος να επιστρέψει η Τουρκία στο "μαντρί", τότε θα αρχίσουν τα δύσκολα για την Ελλάδα και την Κύπρο. Διότι θα ενταθούν οι πιέσεις για διάλογο μεταξύ των δυο πλευρών. Άλλωστε, παρά την ρητορική υποστήριξη που μας παρέχουν κατά καιρούς Αμερικανοί αξιωματούχοι, δεν πρέπει να διαφεύγει την προσοχή μας ότι δεν υιοθετούν τις ελληνικές θέσεις ούτε για την ανατολική Μεσόγειο( για "αμφισβητούμενα ύδατα", μιλάνε) ούτε για τον εναέριο χώρο του Αιγαίου.
Το συμπέρασμα είναι προφανές: ό,τι είναι να γίνει θα γίνει το νέο χρόνο, μόλις αποκρυσταλλωθεί η πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας. Από την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά. Αν ο Ερντογάν δεν παραφρονήσει και καταφέρει να βρει διαύλους επικοινωνίας στην Ουάσιγκτον, τότε η πίεση για "τραπέζι διαλόγου" θα είναι μεγαλύτερη προς την Ελλάδα.
