Ο Νίκος Αναστασιάδης στην «Κ»: Ολα ανοικτά για βέτο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

ΜΑΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ-Δεν μπορεί να αποφασιστεί θετική ατζέντα για τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε.,

την ώρα κατά την οποία η Αγκυρα επιμένει σε λύση δύο κρατών, υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, σε συνέντευξή του στην «Κ», αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο άσκησης βέτο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Χρειάζεται, όπως λέει, καλή προετοιμασία για να καταστεί δυνατή μία δεύτερη σύνοδος και επιβεβαιώνει πως συνεχίζονται οι σχεδιασμοί στο Βαρώσι. – Εχουμε λόγο να χαιρόμαστε από το αποτέλεσμα της Γενεύης αν λάβουμε υπόψη ότι η τουρκική πλευρά επιμένει σε λύση δύο κρατών; – Ουδείς ανέφερε ότι απέδωσε ή ότι πετύχαμε κατά την πενταμερή σύνοδο στη Γενεύη. Αυτό που είπαμε είναι ότι έγινε σωστή διαχείριση με την έννοια ότι παρά τις ακραίες θέσεις που υπέβαλε η τουρκική πλευρά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, έγινε κατορθωτό να αποφευχθεί το ναυάγιο. Καθορίστηκε μία νέα άτυπη διάσκεψη, με την προσδοκία ότι στο μεσοδιάστημα, είτε ο γενικός γραμματέας είτε κι άλλοι παράγοντες θα μεσολαβήσουν, ούτως ώστε, να κατανοήσει η τουρκική πλευρά το ακατόρθωτο του εγχειρήματός της. – Το 2017, ωστόσο, φύγαμε από το Κραν-Μοντανά με εν πολλοίς δεδομένη τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, είχαμε ειδικό απεσταλμένο και κατοχυρωμένο το πλαίσιο Γκουτέρες. Σήμερα, θα αποτελέσει διαπραγματευτική νίκη να πετύχουμε κάτι από όλα αυτά… – Δεν είναι θέμα νίκης ή ήττας αλλά να πετύχουμε το τι προβλέπουν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Είναι ζήτημα να κινηθούμε μέσα στο πλαίσιο, που καθορίζουν οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Να πω επίσης ότι δεν φύγαμε από το Κραν-Μοντανά όπως κάποιοι κακόβουλα επιχειρούν να ισχυριστούν. Ο Αντόνιο Γκουτέρες έλεγε πως κατά το τέλος της Συνόδου διαπιστώθηκε ότι τα πλείστα ζητήματα που αφορούν την εσωτερική διακυβέρνηση, δηλαδή την αποτελεσματική συμμετοχή και την πολιτική ισότητα, είχαν συμφωνηθεί. Για καθαρά λόγους αβρότητας και διπλωματίας είναι που είπε ότι και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις ήταν εποικοδομητικές, προκειμένου να διατηρηθεί ο διάλογος εν ζωή. Αυτό αποτελεί γνωστή τακτική των Η.Ε. Ενα εύλογο ερώτημα για να γίνει κατανοητό αυτό που λέω, είναι σε ποιο σημείο η Τουρκία υπήρξε εποικοδομητική, όταν στα θέματα εγγυητικών δικαιωμάτων και παρουσίας στρατού, η εμμονή της με βάση το μόνο έγγραφο που κατατέθηκε, ήταν η συνέχιση αναλόγων δικαιωμάτων με μόνη υποχώρηση το δικαίωμα αναθεώρησης σε 15 χρόνια. Οπως αντιλαμβάνεστε, για να καταργηθεί μία συνθήκη, θα πρέπει να συναινέσουν τα συμβαλλόμενα μέρη. Συνεπώς, με τις γνωστές θέσεις της Τουρκίας, αντί της συμφωνίας για οριστικό τερματισμό, θα είχαμε συνέχιση των εγγυητικών δικαιωμάτων και της μόνιμης παρουσίας τουρκικού στρατού. Κατ’ αντίθεση η Ελλάδα, και πολύ ορθά, επέμενε όπως και εμείς σε ορισμό ημερομηνίας οριστικού τέλους ανάλογων δικαιωμάτων. Η δική μας πλευρά ήταν εκείνη που υπέβαλε και για τα έξι σημεία των παραμέτρων του Πλαισίου Γκουτέρες γραπτές εισηγήσεις. – Η διαφορά είναι ότι τότε η συζήτηση ήταν οι εγγυήσεις. Σήμερα η τουρκική πλευρά δεν μετακινείται από τη λύση δύο κρατών, καταδεικνύοντας σοβαρό πισωγύρισμα στη διαδικασία. – Δεν ήταν μόνο οι εγγυήσεις αλλά και όσα έχω προαναφέρει. Αυτό που αποδεικνύεται είναι ποιοι φέρουν την ευθύνη διαχρονικά της μη λύσης του Κυπριακού. Οι επιδιώξεις της Τουρκίας ήταν καλά γνωστές εδώ και δεκαετίες. Οι θέσεις της Τουρκίας για λύση δύο κρατών, να μου επιτρέψετε να πω είναι ένα άλμα στο κενό. Είναι μία θέση που δεν γίνεται αποδεκτή ούτε από τη διεθνή κοινότητα, ούτε την Ε.Ε., αλλά και είναι εντελώς εκτός των όρων εντολής του γ.γ. του ΟΗΕ. Η άρνηση είτε της διεθνούς κοινότητας είτε της Ε.Ε. δεν είναι τυχαία. Μια ανάλογη λύση θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας και θα οδηγούσε σε ντόμινο αρνητικών εξελίξεων σε πολλές χώρες. – Βεβαίως, ο Αντόνιο Γκουτέρες μίλησε για τετραγωνισμό του κύκλου, δίδοντας την αίσθηση ότι θα τα βρούμε κάπου στη μέση, μεταξύ διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και λύσης δύο κρατών. Εσείς πώς το ερμηνεύσατε; – Η φράση αυτή έδειχνε την πρόθεση του γ.γ. να εμείνει στη διαδικασία των συνομιλιών. Αυτό που δεν μπορώ να διανοηθώ είναι ότι ο γ.γ. μπορεί να εισηγηθεί κάτι εκτός των όρων εντολής του. Και βεβαίως δεν ήταν κάποια αναφορά που έκανε κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, αλλά αργότερα στις δηλώσεις του. – Εισήγηση για να τα βρούμε στη μέση έκανε βεβαίως και το Ηνωμένο Βασίλειο με την περιβόητη βρετανική πρωτοβουλία. Σωστά; – Εχουμε ήδη απαντήσει στη βρετανική πρωτοβουλία και τις βρετανικές θέσεις, ότι είναι μη αποδεκτές και απορριπτέες. – Η λύση ποια είναι για εσάς; Η αποκεντρωμένη ομοσπονδία; Επειδή αρχηγοί κομμάτων σας κατηγορούν πως δεν έχετε εξηγήσει λεπτομερώς και με σαφήνεια τι εμπίπτει στην αποκεντρωμένη ομοσπονδία… – Για κάποιους που δεν θέλουν να είναι σαφής η θέση, θα παραμείνει ασαφής. Για όσους θέλουν να κατανοήσουν, έχει ήδη γίνει από τη νομική συμβουλευτική ομάδα σχετικό έγγραφο και έχουν διά ζώσης ενημερωθεί και συνεπώς αδίκως ισχυρίζονται ότι δεν γνωρίζουν. – Τι προνοεί δηλαδή; – Προνοεί περιορισμό των εξουσιών της κεντρικής κυβέρνησης με ανάθεση εκτέλεσης των αρμοδιοτήτων της κεντρικής στις πολιτείες και στόχο έχει να μειωθούν οι ανησυχίες ότι η μία κοινότητα θα επιβληθεί επί της άλλης. Κάτι που διασφαλίστηκε το 2014 με την κοινή διακήρυξη, ή και με άλλες πρόνοιες που κατοχυρώνουν την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Παράλληλα, μειώνονται οι εστίες τριβών ή οι ανησυχίες για παρέμβαση στην καθ’ ημέρα ζωή των πολιτών. – Είναι όντως η πολιτική ισότητα η μεγάλη σας ανησυχία στις διαπραγματεύσεις; – Δεν είναι η μόνη. Να μην παραγνωρίζουμε την ασφάλεια, το εδαφικό και το περιουσιακό και τη διατήρηση της δημογραφικής σύνθεσης της Κύπρου. Σε ό,τι αφορά την πολιτική ισότητα δεν είναι αυτή καθεαυτή το πρόβλημα, αλλά η αξίωση για θετική ψήφο σε κάθε απόφαση. Αυτό σημαίνει ότι αντί να έχουμε πολιτική ισότητα, θα έχουμε πολιτική ανισότητα. Εκείνο που θα συμβαίνει στο τέλος είναι η μία κοινότητα να ελέγχει το σύνολο της επικράτειας, όπως θα ήταν ανάλογα αρνητικό αν αξιώναμε εμείς οι αποφάσεις να λαμβάνονται αποκλειστικά κατά πλειοψηφία. Θα κυβερνούσε η πλειοψηφία και θα εξουδετέρωνε την πολιτική ισότητα. – Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έχει πει πολλά για το τι συζητήσατε σε συναντήσεις σας και επειδή έχετε αναφέρει πως έχετε τα πρακτικά της συνάντησης, ίσως είναι καλό να τα δώσετε στη δημοσιότητα για να διαλυθεί η όποια σκιά; – Η όλη πολιτεία μου διαψεύδει τα όσα ισχυρίζεται ο κ. Τσαβούσογλου. Ο ίδιος ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών σε μερικές τουλάχιστον συνεντεύξεις του όταν ρωτήθηκε τι διημείφθη μεταξύ μας είπε πως του μετέφερα όσα και δημοσίως αναφέρω. Αργότερα είναι που άλλαξε το αφήγημά του. – Δηλαδή; – Η συζήτηση περιεστράφη στις επιλογές που προσφέρονται αλλά και στο τι θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τις δύο πλευρές. – Και η δική σας θέση ποια ήταν; – Οτι απορρίπτουμε τα δύο κράτη, που έβαλε ο ίδιος στη συζήτηση. Εκείνο που πρότεινα ήταν την αποκέντρωση εξουσιών. Οι εκ των υστέρων αναφορές του κ. Τσαβούσογλου εμπίπτουν στις μεθόδους προπαγάνδας που μετέρχεται η Τουρκία. Το Βαρώσι – Με όλα αυτά που βλέπουμε είναι δεδομένη η δεύτερη άτυπη πενταμερής ή υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις μέχρι να φτάσουμε εκεί; – Σίγουρα θα πρέπει να γίνει καλή προετοιμασία. Αυτό που έχει σημασία είναι η αποφασιστικότητα του γ.γ. να συνεχίσει τις προσπάθειες προκειμένου να καταστεί δυνατή, μία δεύτερη σύνοδος. – Υπάρχουν πληροφορίες που θέλουν τους σχεδιασμούς στο Βαρώσι να συνεχίζονται. Αυτό δεν ανατρέπει δεδομένα; – Χωρίς αμφιβολία κάθε βήμα για νέα τετελεσμένα αποτρέπει και έναν διάλογο που θα μπορούσε να οδηγήσει… – Ισχύει δηλαδή… – Αναπτύσσονται διάφοροι σχεδιασμοί από πλευράς της Τουρκίας και του καθεστώτος των Τουρκοκυπρίων όπως ο αποχαρακτηρισμός της στρατιωτικής ζώνης. Επί του παρόντος οι σχεδιασμοί σίγουρα υπάρχουν. – Θα υπάρξει και στο μεσοδιάστημα, ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την τελωνειακή αναβάθμιση της Τουρκίας και τις σχέσεις της με την Ε.Ε. Η δική μας θέση ποια θα είναι; – Ηδη με επιστολή μου γνωστοποιώ στους αρχηγούς των κρατών-μελών, από τη μία την εκτροπή της Τουρκίας με την αξίωση για λύση κρατών και από την άλλη πως με ανάλογες θέσεις, δεν θεωρώ ότι μπορεί να συζητηθεί ήhttps://www.kathimerini.gr/politics/561364678/o-nikos-anastasiadis-stin-k-ola-anoikta-gia-veto-sto-eyropaiko-symvoylio/ να αποφασιστεί η θετική ατζέντα στις σχέσεις Τουρκίας – Ευρωπαϊκής Ενωσης.