Ο τρόπος αντιμετώπισης του πολέμου στην Ουκρανία στην Ελλάδα συνιστά μια μεγάλη απογοήτευση. Τουλάχιστον στο επίπεδο των μέσων ενημέρωσης που συμβάλλουν στη διαμόρφωση των αντιλήψεων της ελληνικής κοινωνίας, τα πάντα προωθούν τον “οπαδισμό”. Αυτόν που σκότωσε τον Άλκη στη Θεσσαλονίκη. Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός, Άρης – ΠΑΟΚ. Φανατισμός ο οποίος οδηγεί στο να βλέπεις με καχυποψία όποιον επιχειρεί να εκφράσει μια άποψη κάπως διαφορετική από τη δική σου. Και τελικά τον στέλνεις… στο πυρ το εξώτερον. Ο διχασμός σε “Ατλαντιστές” και “φιλορώσους” είναι περισσότερο από ευδιάκριτη στην Ελλάδα. Από το επίπεδο της κυβέρνησης και του πολιτικού κόσμου εν συνόλω, μέχρι το τελευταίο νοικοκυριό.
Του Ζαχαρία Μίχα*
(Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA)
Από τη μία πλευρά η τάση δικαιολόγησης των πάντων στις επιλογές της Ρωσίας. Όλα είναι καλά καμωμένα επειδή τα κάνει ο εκπρόσωπος του “ομόδοξου ξανθού γένους“. Παίρνει εκδίκηση από τους ιμπεριαλιστές που ταπείνωσαν την πατρίδα του. Σε αυτή την ομάδα δεν έφτασε ποτέ η αποστροφή του λόγου του Ρώσου ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος για πρώτη φορά έκανε λόγο για “Τουρκική Δημοκρατία Βορείου Κύπρου“. Μιλώντας για τα Κατεχόμενα, πραγματοποιώντας στροφή 180 μοιρών στη μέχρι στιγμή θέση της Ρωσίας στο Κυπριακό.
Ενώ όλοι κοιτάζουν αποκλειστικά και μόνο το συμφέρον τους, ορισμένοι, δίκην “τσιρλίντερς”, αντιλαμβάνονται αποκλειστικά και μόνο όσα ταιριάζουν με τις ήδη διαμορφωμένες πεποιθήσεις τους. Αναλόγως της προδιάθεσης ενός εκάστου. Ποιος ασχολείται να κατανοήσει το αν ο Ρώσος το κάνει για να δελεάσει τον Τούρκο επαναφέροντας έμμεσα την πρόταση των Ευρασιανιστών για αμοιβαία αναγνώριση Κατεχομένων και Κριμαίας μεταξύ Ρωσίας-Τουρκίας; Το Κυπριακό και οι αρχές είναι πιο σημαντικό για τη Μόσχα, ή να διχάσει το ΝΑΤΟ και να αποσπάσει μια αναγνώριση της Κριμαίας από χώρα-κλειδί στα τεκταινόμενα της περιοχής;
Παρομοίως, πως να τολμήσεις να εκφράσεις προβληματισμό στους φιλορώσους ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει αρχίσει να το “παρακάνει”; Διακινδυνεύοντας να χάσει το δίκιο που εντόπιζαν στις ρωσικές αιτιάσεις όσοι κάνουν ανάλυση με βάση τα στρατηγικά συμφέροντα και όχι τις προτιμήσεις; Εάν δε ανησυχήσεις διότι η ρωσική συμπεριφορά μπορεί να βρει μιμητή τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν κατά της Ελλάδας, πάλι μιλάς σε ώτα μη ακουόντων. Ωστόσο, με αυτό το τελευταίο θέμα θα ασχοληθούμε προσεχώς. Διότι μια προσεκτική ματιά αποκαλύπτει κι εδώ αφόρητες απλουστεύσεις…
Από την άλλη πλευρά υπάρχει η γνωστή ρητορική των “Ατλαντιστών“. Πάση θυσία εξίσωση του Πούτιν με τον Χίτλερ και ο γνωστός υπερτονισμός “αναλογιών” με την κατάληψη της Σουδητίας από τους Ναζί, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η ρωσική ηγεσία κατά βάθος επιθυμεί να καταλάβει ολόκληρη την Ευρώπη. Είναι βέβαια οι ίδιοι που έβρισκαν συνετή τη μη αποστολή δυνάμεων για υπεράσπιση της Ουκρανίας. Οι ίδιοι που πίσω από μια διχασμένη κοινωνικά χώρα δεν διέκριναν ποτέ τις μεταψυχροπολεμικές προσπάθειες χειραγώγησης τόσο των Ρώσων όσο και των Αμερικανών.
Εάν εκλεγόταν φιλοαμερικανός πρόεδρος, τον υπονόμευε η Μόσχα. Εάν εκλεγόταν φιλορώσος, τον υπονόμευε η Δύση! Εμείς, κατά πλειοψηφία, τώρα ανακαλύπτουμε ότι αυτό που ζούμε σήμερα οφείλεται στο ότι η Ουκρανία, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, αποτελούσε πολύτιμο γεωπολιτικό έπαθλο και για τις δυο πλευρές. Ακριβώς επειδή παντού κυριαρχούν τα συμφέροντα και όχι το δίκαιο, όταν η Ρωσία ήταν στα γόνατα, ουδείς την άκουγε. Η Δύση έκανε ανεξέλεγκτη ό,τι επιθυμούσε (μαζική διεύρυνση ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη, μέχρι και τα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας). Τώρα που η Ρωσία πάτησε στα πόδια της, επιχειρεί να ανακτήσει το χαμένο έδαφος. Το αποτέλεσμα το βλέπουμε.
Άλλη μια κατηγορία που εκτοξεύεται είναι ότι ο Πούτιν… ψευδόταν. Για να το αντιμετωπίσει κάποιος ως κατηγορία, θα πρέπει να είναι είτε αφελής (βλ. οπαδός) είτε ιδιοτελής. Αρχικά απορρίπτεται επί πολλά έτη κάθε είδους μεσολαβητική προσπάθεια και στις αρχές της κρίσης τα τελεσίγραφα εξεύρεσης διπλωματικής λύσης προσπερνιούνται. Στη συνέχεια όμως έχουμε την απαίτηση από τον επικεφαλής των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων, αυτόν που θα έδινε το τελικό πράσινο φως… να μας ειδοποιήσει!
“Μασκιρόφκα” (παραπλάνηση) και η “ντισιφορμάτσια”
Όχι να περιμένουμε πως θα κάνει τα πάντα για να μας παραπλανήσει! Η παραπλάνηση (deception) είναι ξεχωριστό αντικείμενο στο πλαίσιο της στρατηγικής, για την οποία έχουν γραφτεί ουκ ολίγες διδακτορικές διατριβές, εξετάζοντας πλήθος ιστορικών στοιχείων! Επικοινωνιακά όμως είναι προφανώς το να μέμφεσαι ένα ηγέτη αποκαλώντας τον ψεύτη. Ιστορικά, στην πρώην ΕΣΣΔ, η “μασκιρόφκα” (παραπλάνηση) και η “ντισιφορμάτσια” (παραπληροφόρηση) είχε αναχθεί σε επιστήμη. Η δε σημερινή ηγεσία του Κρεμλίνου είναι εκπαιδευμένη σε αυτό στη μεγάλη της KGB σχολή! Άρα η στάση της ήταν απόλυτα προβλέψιμη. Στην Ελλάδα όμως διχαζόμαστε ακόμα και για τα αυτονόητα.
Αυτό που δεν δείχνουμε να αντιλαμβανόμαστε επαρκώς είναι πως όταν η κρίση καταλαγιάσει και η ανθρωπότητα κληθεί να διαχειριστεί τον νέο Ψυχρό Πόλεμο, κερδισμένοι θα έχουν βγει και οι δύο οι σημερινοί ορκισμένοι εχθροί! Οι ΗΠΑ και η Ρωσία. Διότι η αντιπαράθεσή τους αφορά το ευρωπαϊκό “γήπεδο”. Οι ανησυχίες των Ρώσων για την ασφάλειά τους που επικεντρώνονταν στην Ουκρανία ήταν απολύτως γνωστές. Η Δύση επέλεξε να μην ασχοληθεί συστηματικά μαζί τους ώστε να εξευρεθεί μια νέα ισορροπία στην Ευρώπη. Εξίσου γνωστή ήταν και η ενόχληση των Αμερικανών για την “απείθεια” της Ευρώπης.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες διαφοροποιούνταν από την Ατλαντική “ορθοδοξία”. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα του Γερμανού Καγκελάριου Σρέντερ και του Ιταλού πρωθυπουργού Ρέντσι. Η συνεργατική τους στάση όταν βρίσκονταν στην εξουσία, επιβραβεύθηκε από το Κρεμλίνο με καλοπληρωμένες θέσεις στα διοικητικά συμβούλια ρωσικών εταιριών. Το ίδιο ισχύει για πρώην πρωθυπουργό της Φινλανδίας και πρώην Καγκελάριο της Αυστρίας. Τα ίδια και πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας.
Ο Ιταλός, ο Αυστριακός και ο Φινλανδός παραιτήθηκαν. Ο Γάλλος και ο Γερμανός επέλεξαν να καταδικάσουν απλώς την εισβολή στην Ουκρανία, με τον πρώτο να προσθέτει πως και η Δύση δεν έλαβε υπόψη τις ρωσικές ανησυχίες. Ο Σρέντερ επίσης καταδίκασε την εισβολή, καταλογίζοντας όμως σφάλματα και στις δυο πλευρές, ενώ απηύθυνε έκκληση για συνέχιση του διαλόγου.
Σε αυτό το κλίμα, πολλοί έχουν αρχίσει να αναπολούν την Άγκελα Μέρκελ, υποστηρίζοντας ότι δεν θα διέπραττε τα σφάλματα της κυβέρνησης των Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων. Υποστηρίζεται δε από κάποιες πλευρές, ότι παρά την δύσκολη σχέση της με τον Ρώσο πρόεδρο, θα είχε τα αντανακλαστικά και θα έβρισκε τον τρόπο να αποτρέψει την εισβολή, δίνοντας χώρο στη διπλωματία. Μπορεί και να ισχύει. Όμως μετά την “εορτή” ό,τι λέγεται είναι εκ του ασφαλούς…
Θα διαμοιράσουν τα ιμάτια της Ευρώπης
Αυτό που είναι όμως δεδομένο είναι ότι αναδεικνύεται σε όλη της την “μεγαλοπρέπεια” η ανυπαρξία της Ευρώπης. Τα απαράδεκτα tweet του Ισπανού ύπατου εκπροσώπου της για την εξωτερική πολιτική όμως, ωχριούν μπροστά στα λόγια του αρχηγού του γερμανικού Στρατού. “Η Bundeswehr είναι γυμνή… η υποστήριξη που μπορούμε να προσφέρουμε στους πολιτικούς για να συνδράμουν το ΝΑΤΟ είναι πολύ περιορισμένη,” ανέφερε στον λογαριασμό του στο Linkedin! Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί γιατί δεν παραιτήθηκε βέβαια.
Οι αναφορές προκαλούν αίσθηση, αν και ποτέ δεν ήταν μυστικό ότι η Γερμανία κορόιδευε συστηματικά το ΝΑΤΟ στον τομέα της άμυνας. Οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας που υποτίθεται πως ηγείται της ΕΕ είναι σχεδόν ανύπαρκτες, αφού κανείς δεν ασχολήθηκε με αυτές. Παρότι διαθέτουν αμυντικά συστήματα τεχνολογίας αιχμής, τους Γερμανούς πολιτικούς ενδιέφεραν μόνο οι εξαγωγές. Και δεν είναι μόνο οι Γερμανοί! Να συζητήσουμε πόσα πολεμικά πλοία έχει το Royal Navy και πόσες… δεκάδες αρμάτων μάχης οι βρετανικές χερσαίες δυνάμεις; Και η λίστα δεν εξαντλείται εδώ.
Είναι να απορεί κανείς για την έλευση στη Γερμανία αμερικανικής μηχανοκίνητης τεθωρακισμένης ταξιαρχίας δύναμης 7.000 στελεχών με όλο τον οπλισμό της; Μήπως τελικά αυτό επιθυμούσαν πολλοί στην ΕΕ; Πώς διανοούμαστε στην Ένωση να συζητάμε θεωρητικά περί “στρατηγικής αυτονόμησης” όταν οι πραγματικές συλλογικές αμυντικές δυνατότητες είναι απλώς ανύπαρκτες;
Αυτό βέβαια αναδεικνύει και την ορθότητα της απόφασης του ελληνογαλλικού αμυντικού συμφώνου, συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ. Ας φροντίσουν την ασφάλειά τους τουλάχιστον οι “πρόθυμοι”. Διότι και άλλοι απειλούνταν και μάλιστα σοβαρότατα. Επέλεγαν όμως συνειδητά να εθελοτυφλούν. Τα αποτελέσματα άρχισαν ήδη να φαίνονται…
https://www.defence-point.gr/
