Υπάρχουν «αν», ανησυχίες που δεν έχουν ακόμη επιλυθεί
Στην πιθανότητα ενός Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου λόγω Zaporizhzhia αναφέρεται με ανάλυσή του το Nonproliferation Policy Education Center (NPEC).
Eιδικότερα, όπως λέει, η επίσκεψη κλιμακίου του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) στον πυρηνικό σταθμό της Zaporizhzhia στην Ουκρανία έκανε τους πάντες να αναστενάξουν από… ανακούφιση.
Ωστόσο, υπάρχει μια ανησυχία, ένα «αν», που δεν έχουν ακόμη επιλυθεί:
Πώς τα μη στρατιωτικά πυρηνικά εργοστάσια που βρίσκονται σε εμπόλεμες ζώνες δεν θα μπορούν να μετατρέπονται σε ραδιολογικές βόμβες – απειλές οι οποίες μπορούν να πυροδοτήσουν ακόμα και έναν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και παρότι αυτό το συμπέρασμα φαίνεται… τραχύ, πρέπει να επισημανθεί πως στα τέλη περασμένης εβδομάδας ο πρόεδρος της Επίλεκτης Επιτροπής Άμυνας στη Βρετανική Βουλή των Κοινοτήτων προειδοποίησε ότι «οποιαδήποτε σκόπιμη ζημιά προκαλέσει διαρροή ραδιενέργειας σε ουκρανικό πυρηνικό αντιδραστήρα θα συνιστούσε παραβίαση του Άρθρου V του ΝΑΤΟ».
Το άρθρο V της συνθήκης του ΝΑΤΟ απαιτεί από όλα τα συμβαλλόμενα στο Σύμφωνο μέρη να υπερασπιστούν τα μέλη της συμμαχίας που θα υποστούν ένοπλη επίθεση.
Διαρροή…
Πόσο όμως… επικείμενη μπορεί να είναι μια διαρροή ραδιενέργειας;
Αργά την Πέμπτη (25/8), διακόπηκε κάθε εξωτερική τροφοδοσία ρεύματος στον πυρηνικό σταθμό της Zaporizhzhia.
Η μοναδική πηγή ηλεκτρικής ενέργειας ήταν οι γεννήτριες ντίζελ έκτακτης ανάγκης του εργοστασίου, οι οποίες είχαν τη δυνατότητα να τροφοδοτήσουν τις βασικές ηλεκτρικές αντλίες νερού για την ασφάλεια και την ψύξη των αντιδραστήρων του εργοστασίου μόλις για 5 ημέρες.
Αν αυτές οι γεννήτριες παρουσίαζαν έλλειψη καυσίμου και το ένα εναπομείναν καλώδιο τροφοδοσίας δεν είχε επανασυνδεθεί, θα μπορούσε να είχε προκληθεί μια νέα Φουκουσίμα μόλις σε ογδόντα λεπτά.
Οι ουκρανικές αρχές το καταλαβαίνουν αυτό.
Γι’ αυτό την περασμένη εβδομάδα μοίρασαν δισκία ιωδίου στους Ουκρανούς προκειμένου να μειώσουν τους καρκίνους του θυρεοειδούς αν υπάρξει διαρροή.
Η Ρουμανία, ένα έθνος του ΝΑΤΟ, το κατανοεί επίσης αυτό:
Νωρίτερα μέσα στον μήνα, ο Ρουμάνος υπουργός Υγείας ενθάρρυνε τους Ρουμάνους να πάρουν δωρεάν χάπια ιωδίου από τα τοπικά τους φαρμακεία.
Την περασμένη εβδομάδα, ο γείτονας της Ρουμανίας, η Μολδαβία, εισήγαγε ένα εκατομμύριο ταμπλέτες για τον δικό της πληθυσμό.
Αυτό που εκτιμούν τα αναφερόμενα κράτη δεν είναι μόνον ότι ατυχήματα στον πόλεμο είναι πιθανά, αλλά και ότι ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin μπορεί να επιτεθεί στα πυρηνικά εργοστάσια της Ουκρανίας μετατρέποντάς τα σε «πυρηνικά όπλα», των οποίων η διασπορά της ραδιενέργειας θα μπορούσε να αναγκάσει τις εκκενώσεις και να φοβίσει τους υποστηρικτές του ΝΑΤΟ της Ουκρανίας να υποχωρήσουν.
Καταλαβαίνουν επίσης ότι ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει: υπάρχουν άλλα εννέα ουκρανικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας στα οποία θα μπορούσε να επιτεθεί ο Putin στη δυτική και νότια Ουκρανία.
Δύο ιδέες…
Και ποια είναι η απάντηση της Ουάσιγκτον;
Έχει δύο «μεγάλες» ιδέες, και οι δύο σχεδόν εβδομήντα χρόνια ξεπερασμένες. Η πρώτη είναι να πάνε στην Ουκρανία οι επιθεωρητές του ΔΟΑΕ.
Πράγματι, θα βοηθούσε να διαπιστωθεί ότι το εργοστάσιο της Zaporizhzhia εξακολουθεί να είναι της Ουκρανίας, όχι της Ρωσίας.
Κανείς όμως δεν πρέπει να έχει αυταπάτες.
Ο ΔΟΑΕ ιδρύθηκε πριν από εβδομήντα χρόνια για την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας και τη διεξαγωγή περιστασιακών πυρηνικών ελέγχων, όχι για τη φυσική προστασία των εγκαταστάσεων από στρατιωτικές επιθέσεις ή για την αποστρατιωτικοποίηση των ζωνών γύρω τους.
Ο ΔΟΑΕ δεν μπορεί να παράσχει στο εργοστάσιο της Zaporizhzhia καμία άμυνα, ούτε θα διακινδυνεύσει να κρατήσει το προσωπικό του επί τόπου για να λειτουργήσει ως αμυντικό τείχος.
Η δεύτερη «ιδέα» προέρχεται επίσης από το Πρόγραμμα «Atoms for Peace» των αρχών της δεκαετίας του 1950 — να κατασκευάζονται πυρηνικοί σταθμοί παντού, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, της Ρουμανίας και, απίστευτα, της Ουκρανίας.
Ο πρόεδρος Joe Biden ανακοίνωσε ένα επιδοτούμενο από τις ΗΠΑ έργο έξι αντιδραστήρων για την Πολωνία, τρεις εβδομάδες αφότου οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις κατέλαβαν τη Zaporizhzhia.
Το State Department τον Μάιο δημοσίευσε λεπτομέρειες σχετικά με την κατασκευή ενός αμερικανικού μικρού αρθρωτού αντιδραστήρα και ενός πυρηνικού προσομοιωτή που χρηματοδοτείται από τους φορολογούμενους των ΗΠΑ στη Ρουμανία.
Τέλος, τον Ιούλιο, η Westinghouse με έδρα τις ΗΠΑ ανακοίνωσε μια συμφωνία με την κρατική πυρηνική εταιρεία της Ουκρανίας για την κατασκευή τουλάχιστον δύο αντιδραστήρων στην Ουκρανία.
Η υπόθεση εδώ είναι ότι ο Putin δεν θα χτυπήσει ποτέ άλλον αντιδραστήρα στην Ουκρανία, τη Ρουμανία ή την Πολωνία.
Μπορεί.
Όμως, αφού καταδίκασε τη Δύση για την υποστήριξη της Ουκρανίας, ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Medvedev προειδοποίησε ότι υπήρχαν αντιδραστήρες σε όλη την Ευρώπη και ότι παρόμοια «περιστατικά είναι πιθανά και εκεί».
Και δεν είναι μόνο η Ευρώπη.
Η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία και η Ταϊβάν έχουν επίσης αντιδραστήρες σε κίνδυνο.
Μετά την κατοχή της Zaporizhzhia από τη Ρωσία, η καθεμία έχει αυξήσει τον σχεδιασμό και τις ασκήσεις κατά των κινεζικών και βορειοκορεατικών στρατιωτικών απειλών για τους πυρηνικούς σταθμούς της.
Η Ουάσιγκτον πρέπει να δώσει προσοχή.
Θα πρέπει να κάνει πολλά βήματα, αλλά δύο από τα πιο σημαντικά είναι η εισαγωγή σχεδίων στρατηγικής αποτροπής για «ειρηνικούς» αντιδραστήρες και η επανεξέταση της εξαγωγής αντιδραστήρων ακόμη και από εμπόλεμες ζώνες.
Το πρώτο καθήκον απαιτεί να διευκρινιστεί πότε και, αν ποτέ, θα ήταν λογικό για τις δυνάμεις των ΗΠΑ να καταστρέφουν αντιδραστήρες στο εξωτερικό.
«Το δεύτερο καθήκον απαιτεί να εξεταστεί τι μπορεί να γίνει φυσικά για την προστασία των υπαρχόντων αντιδραστήρων στο εξωτερικό όπου βρίσκονται ή ενδέχεται να αναπτυχθούν στρατεύματα του ΝΑΤΟ.
Απαιτεί επίσης να αξιολογηθεί πόσο συνετή μπορεί να είναι η κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών σε ή κοντά σε πιθανές εμπόλεμες ζώνες και πού μπορεί να βρίσκονται αυτές οι ζώνες» καταλήγει το NPEC.
www.bankingnews.gr
