Εμπειρογνώμονες σε θέματα διαφάνειας κάλεσαν τους ευρωβουλευτές να πιέσουν για αυστηρότερες εσωτερικές μεταρρυθμίσεις μετά το σκάνδαλο Qatargate, σημειώνοντας ότι το Κατάρ δεν είναι το μόνο κράτος που ασκεί «διπλωματία του μπλόκ επιταγών».
Μιλώντας την Πέμπτη (26 Ιανουαρίου) σε ακρόαση της Ειδικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την εξωτερική ανάμειξη, ο Κριστιάν Σενό, δημοσιογράφος του Radio France και συν-συγγραφέας των «Qatar Papers», δήλωσε ότι δεν εκπλήσσεται από τους ισχυρισμούς, επισημαίνοντας πώς ένας αριθμός Γάλλων διπλωματών και πολιτικών είχε αποκαλυφθεί ότι ζητούσαν μετρητά και δώρα από το Κατάρ τη δεκαετία του 2010.
Ο Σενό πρόσθεσε ότι και άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Μαρόκου, εφάρμοζαν επίσης μορφές «διπλωματίας του μπλόκ επιταγών».
«Το Κατάρ δεν είναι ένα κράτος απατεώνας», πρόσθεσε.
Στον απόηχο του σκανδάλου διαφθοράς Qatargate, το οποίο έχει κατακλύσει το Κοινοβούλιο και οδήγησε στη σύλληψη μιας χούφτας ευρωβουλευτών, συμπεριλαμβανομένης της πρώην αντιπροέδρου του Κοινοβουλίου Εύα Καϊλή, μια σειρά μεταρρυθμίσεων προτάθηκε από την πρόεδρο του Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα νωρίτερα αυτό το μήνα για την αυστηροποίηση των ελέγχων σχετικά με το lobbying εντός του Κοινοβουλίου.
Αυτές περιλαμβάνουν την απαγόρευση των λεγόμενων «ομάδων φιλίας» των ευρωβουλευτών, οι οποίες συνδέουν τους νομοθέτες με τρίτες χώρες.
Περιλαμβάνουν επίσης σχέδια για την καθιέρωση τακτικών ελέγχων σε όλους τους λομπίστες στο Μητρώο Διαφάνειας (ζητώντας τους να επαληθεύουν τους δεσμούς με τρίτες χώρες), τη δημοσίευση όλων των συναντήσεων με τρίτους που σχετίζονται με έκθεση ή ψήφισμα του Κοινοβουλίου και τη δήλωση τυχόν ταξιδιών στο εξωτερικό.
Ο Νικ Αϊόσα, αναπληρωτής διευθυντής της Διεθνούς Διαφάνειας της ΕΕ, χαρακτήρισε τις προτάσεις που συνέταξε η πρόεδρος του Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ως «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν θα πάνε αρκετά μακριά», προσθέτοντας ότι το θεσμικό όργανο χρειάζεται «λίγη σκληρή αγάπη».
Ζήτησε την καθιέρωση υποχρεωτικής εγγραφής για τους εκπροσώπους τρίτων χωρών και επισήμανε ότι οι μεταρρυθμιστικές προτάσεις της Μέτσολα δεν θα παρέχουν προστασία για τους υπαλλήλους του Κοινοβουλίου και τους υπαλλήλους των ευρωβουλευτών.
Παρόλο που οι ευρωβουλευτές ενέκριναν την οδηγία της ΕΕ για την προστασία των πληροφοριοδοτών το 2019, η προστασία του νόμου δεν ισχύει για το προσωπικό της ΕΕ, το οποίο αντιθέτως καλύπτεται από τον εσωτερικό κανονισμό προσωπικού.
«Κανένας από τους κανονισμούς προσωπικού των θεσμικών οργάνων της ΕΕ δεν ανταποκρίνεται στις προστασίες της οδηγίας, και ο κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ο χειρότερος. Οι βοηθοί και το προσωπικό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν μερικά από τα χαμηλότερα επίπεδα προστασίας σε ολόκληρη την Ένωση», δήλωσε ο Αϊόσα, προσθέτοντας ότι αυτή η έλλειψη προστασίας μπορεί να συνέβαλε στο να μην αναφερθεί το σκάνδαλο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το σκάνδαλο προκάλεσε επίσης έναν καταιγισμό καθυστερημένων οικονομικών δηλώσεων από ευρωβουλευτές, μεταξύ των οποίων και από την ίδια τη Μετσόλα. Αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη καθεστώτος κυρώσεων για τις παραβιάσεις των κανόνων σχετικά με τις οικονομικές δηλώσεις, υποδεικνύει μια «κουλτούρα ατιμωρησίας που έχει αναπτυχθεί την τελευταία δεκαετία».
